Şugnanca: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →top: düzeltme, değiştirildi: {{lang| → {{dil| (4) |
4 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.8.6 |
||
| 22. satır: | 22. satır: | ||
'''Şugnanca''' ({{dil|sgh|хуг̌ну̊н зив|dil_adı=hayır}}, {{dil|sgh|''xuγ̌nůn ziv''|dil_adı=hayır}}; ya da {{dil|sgh|хуг̌ну̊нӣ|dil_adı=hayır}}, {{dil|sgh|''xuγ̌nůnī''|dil_adı=hayır}}){{Sfn|Edelman & Dodykhudoeva|2009|pp=787}} {{ill|Şugnanlar|ru|Шугнанцы|lt=Şugnanların}} konuştuğu dildir. [[Doğu İran dilleri]]nin [[Pamir dilleri|Pamir]] alt grubuna aittir. Tarihî {{ill|Şugnan|en|Shighnan}} bölgesi çapında, yani [[Tacikistan]]'ın [[Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi]]'nde ve [[Afganistan]]'ın [[Bedahşan (il)|Bedahşan İli]]'nde konuşulur. [[Tacikçe]]yle paylaştığı coğrafî yakınlık ve akraba bağından dolayı özellikle [[fonetik]], [[gramer]] ve söz varlığı bakımlarından Tacikçeden önemli ölçüde etkilenmiştir.{{Sfn|Edelman|1999|p=227}} |
'''Şugnanca''' ({{dil|sgh|хуг̌ну̊н зив|dil_adı=hayır}}, {{dil|sgh|''xuγ̌nůn ziv''|dil_adı=hayır}}; ya da {{dil|sgh|хуг̌ну̊нӣ|dil_adı=hayır}}, {{dil|sgh|''xuγ̌nůnī''|dil_adı=hayır}}){{Sfn|Edelman & Dodykhudoeva|2009|pp=787}} {{ill|Şugnanlar|ru|Шугнанцы|lt=Şugnanların}} konuştuğu dildir. [[Doğu İran dilleri]]nin [[Pamir dilleri|Pamir]] alt grubuna aittir. Tarihî {{ill|Şugnan|en|Shighnan}} bölgesi çapında, yani [[Tacikistan]]'ın [[Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi]]'nde ve [[Afganistan]]'ın [[Bedahşan (il)|Bedahşan İli]]'nde konuşulur. [[Tacikçe]]yle paylaştığı coğrafî yakınlık ve akraba bağından dolayı özellikle [[fonetik]], [[gramer]] ve söz varlığı bakımlarından Tacikçeden önemli ölçüde etkilenmiştir.{{Sfn|Edelman|1999|p=227}} |
||
Şugnancayı konuşanların sayısına dair tahminler 80.000<ref name="Ethnologue">{{Web kaynağı | url = https://www.ethnologue.com/18/language/sgh/ | başlık = Shughni | dil = İngilizce | eser = [[Ethnologue]] | yıl = 2018 | erişimtarihi = 6 Mart 2021 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170205074132/https://www.ethnologue.com/18/language/sgh/ | arşivtarihi = 5 Şubat 2017}}</ref> ile 130.000{{sfn|Mueller|2015|p=1}} arasında değişmektedir. [[Tehlike Altındaki Dünya Dilleri Atlası]]'nda "tehlikeye açık" olan bir dil olarak sınıflandırılır.<ref name="UNESCO">{{Web kaynağı | dil = İngilizce | url = http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-760.html | başlık = UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger | yazar = | website = [[UNESCO]] | tarih = | yayıncı = | erişimtarihi = 16 Temmuz 2020 | arşivengelli = evet}}</ref> Buna rağmen, Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi'nde ''[[lingua franca]]'' işlevini gösterir, genç nesil tarafından konuşulur ve okullarda öğretilir. |
Şugnancayı konuşanların sayısına dair tahminler 80.000<ref name="Ethnologue">{{Web kaynağı | url = https://www.ethnologue.com/18/language/sgh/ | başlık = Shughni | dil = İngilizce | eser = [[Ethnologue]] | yıl = 2018 | erişimtarihi = 6 Mart 2021 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170205074132/https://www.ethnologue.com/18/language/sgh/ | arşivtarihi = 5 Şubat 2017}}</ref> ile 130.000{{sfn|Mueller|2015|p=1}} arasında değişmektedir. [[Tehlike Altındaki Dünya Dilleri Atlası]]'nda "tehlikeye açık" olan bir dil olarak sınıflandırılır.<ref name="UNESCO">{{Web kaynağı | dil = İngilizce | url = http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-760.html | başlık = UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger | yazar = | website = [[UNESCO]] | tarih = | yayıncı = | erişimtarihi = 16 Temmuz 2020 | arşivengelli = evet | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20210402184155/http://www.unesco.org/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-760.html | arşiv-tarihi = 2 Nisan 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> Buna rağmen, Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi'nde ''[[lingua franca]]'' işlevini gösterir, genç nesil tarafından konuşulur ve okullarda öğretilir. |
||
== İlgili materyaller == |
== İlgili materyaller == |
||
| 38. satır: | 38. satır: | ||
=== Bibliyografya === |
=== Bibliyografya === |
||
* {{kitap kaynağı |kaynak=Edelman |url=https://сувары.рф/en/book/export/html/689 | |
* {{kitap kaynağı |kaynak=Edelman |url=https://сувары.рф/en/book/export/html/689 |yazar={{ill|Joy Yosifovna Edelman|ru|Эдельман, Джой Иосифовна}} |başlık=Иранские языки. III. Восточноиранские языки |dil=ru |yıl=1999 |yer=Moskova |yayımcı=İndrik (Индрик) |sayfalar=225—241 |seri=Языки мира |isbn=5-85759-107-4 |erişim-tarihi=16 Ocak 2022 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20190610082224/http://xn--80ad7bbk5c.xn--p1ai/en/book/export/html/689 |arşiv-tarihi=10 Haziran 2019 |ölüurl=hayır }} |
||
* {{kitap kaynağı |kaynak=Edelman & Dodykhudoeva |url=https://www.routledge.com/The-Iranian-Languages/Windfuhr/p/book/9780415622356 |yazar={{ill|Joy Yosifovna Edelman|ru|Эдельман, Джой Иосифовна}}, Leyla Dodykhudoeva |başlık=The Iranian Languages |yıl=2009 |yer=Oxon |yayımcı=Routledge |sayfalar=787—825|isbn=978-0-7007-1 131-4}} |
* {{kitap kaynağı |kaynak=Edelman & Dodykhudoeva |url=https://www.routledge.com/The-Iranian-Languages/Windfuhr/p/book/9780415622356 |yazar={{ill|Joy Yosifovna Edelman|ru|Эдельман, Джой Иосифовна}}, Leyla Dodykhudoeva |başlık=The Iranian Languages |yıl=2009 |yer=Oxon |yayımcı=Routledge |sayfalar=787—825 |isbn=978-0-7007-1 131-4 |erişim-tarihi=6 Mart 2021 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20210328064841/https://www.routledge.com/The-Iranian-Languages/Windfuhr/p/book/9780415622356 |arşiv-tarihi=28 Mart 2021 |ölüurl=hayır }} |
||
* {{Web kaynağı | url = https://www.academia.edu/32357894/DEIXIS_IN_SHUGHNI_GRAMMATICAL_AND_SEMANTIC_CONSIDERATIONS | kaynak = Mueller | yazar = Katja Mueller | başlık = Deixis in Shughni: Grammatical and Semantic Considerations | yıl = 2015 | dil = İngilizce | yayımcı = {{ill|Kuzey Dakota Üniversitesi|en|University of North Dakota|lt=University of North Dakota}} | arşivengelli = evet}} |
* {{Web kaynağı | url = https://www.academia.edu/32357894/DEIXIS_IN_SHUGHNI_GRAMMATICAL_AND_SEMANTIC_CONSIDERATIONS | kaynak = Mueller | yazar = Katja Mueller | başlık = Deixis in Shughni: Grammatical and Semantic Considerations | yıl = 2015 | dil = İngilizce | yayımcı = {{ill|Kuzey Dakota Üniversitesi|en|University of North Dakota|lt=University of North Dakota}} | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 6 Mart 2021 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20210402184234/https://www.academia.edu/32357894/DEIXIS_IN_SHUGHNI_GRAMMATICAL_AND_SEMANTIC_CONSIDERATIONS | arşiv-tarihi = 2 Nisan 2021 | ölüurl = hayır }} |
||
{{İrani diller}} |
{{İrani diller}} |
||
Sayfanın 11.14, 23 Mart 2022 tarihindeki hâli
| Şugnanca | |
|---|---|
| xuǧnůn ziv/хуг̌ну̊н зив | |
| Bölge | Afganistan, Tacikistan |
| Etnisite | Şugnanlar |
| Konuşan sayısı | 80.000 (2018)[1] |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Arap, Kiril, Latin |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | sgh |
| Glottolog | shug1248[2] |
Şugnanca (хуг̌ну̊н зив, xuγ̌nůn ziv; ya da хуг̌ну̊нӣ, xuγ̌nůnī)[3] Şugnanların konuştuğu dildir. Doğu İran dillerinin Pamir alt grubuna aittir. Tarihî Şugnan bölgesi çapında, yani Tacikistan'ın Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi'nde ve Afganistan'ın Bedahşan İli'nde konuşulur. Tacikçeyle paylaştığı coğrafî yakınlık ve akraba bağından dolayı özellikle fonetik, gramer ve söz varlığı bakımlarından Tacikçeden önemli ölçüde etkilenmiştir.[4]
Şugnancayı konuşanların sayısına dair tahminler 80.000[1] ile 130.000[5] arasında değişmektedir. Tehlike Altındaki Dünya Dilleri Atlası'nda "tehlikeye açık" olan bir dil olarak sınıflandırılır.[6] Buna rağmen, Dağlık Badahşan Özerk Bölgesi'nde lingua franca işlevini gösterir, genç nesil tarafından konuşulur ve okullarda öğretilir.
İlgili materyaller
- YouTube'da Lullabies and Language, From Khorog to New York - Shughni (Endangered Language Alliance)
Referans ve kaynaklar
Kaynakça
- ^ a b "Shughni". Ethnologue (İngilizce). 2018. 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Shughni". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Edelman & Dodykhudoeva 2009, ss. 787.
- ^ Edelman 1999, s. 227.
- ^ Mueller 2015, s. 1.
- ^ "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger". UNESCO (İngilizce). 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2020.
Bibliyografya
- Joy Yosifovna Edelman (1999). Иранские языки. III. Восточноиранские языки
|url=değerini kontrol edin (yardım). Языки мира (Rusça). Moskova: İndrik (Индрик). ss. 225—241. ISBN 5-85759-107-4. 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2022. - Joy Yosifovna Edelman, Leyla Dodykhudoeva (2009). The Iranian Languages. Oxon: Routledge. ss. 787—825. ISBN 978-0-7007-1 131-4. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
- Katja Mueller (2015). "Deixis in Shughni: Grammatical and Semantic Considerations" (İngilizce). University of North Dakota. 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.