Hatay Devleti: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k 88.243.158.223 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, Vikiturta tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi. Etiketler: Geri döndürme Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği |
Türkçe harita |
||
| 47. satır: | 47. satır: | ||
|sembol_türü = |
|sembol_türü = |
||
|harita = French Mandate for Syria and the Lebanon map |
|harita = French Mandate for Syria and the Lebanon map tr.svg |
||
|harita_altyazısı = [[Fransız Suriye ve Lübnan Mandası|Fransız mandası altındaki Suriye]] haritasında turuncu (kuzeybatı) gösterilmiş Hatay Devleti/[[İskenderun Sancağı]]. |
|harita_altyazısı = [[Fransız Suriye ve Lübnan Mandası|Fransız mandası altındaki Suriye]] haritasında turuncu (kuzeybatı) gösterilmiş Hatay Devleti/[[İskenderun Sancağı]]. |
||
Sayfanın 21.08, 17 Mayıs 2021 tarihindeki hâli
Hatay Devleti État du Hatay دولة هتاي | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1938-1939 | |||||||||||
 Bayrak | |||||||||||
 Fransız mandası altındaki Suriye haritasında turuncu (kuzeybatı) gösterilmiş Hatay Devleti/İskenderun Sancağı. | |||||||||||
| Başkent | Antakya | ||||||||||
| Resmî dil(ler) | Türkçe | ||||||||||
| Konuşulan diller | Türkçe, Fransızca, Arapça | ||||||||||
| Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||||
| |||||||||||
| Yasama organı | Hatay Devleti Millet Meclisi | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 4700 km2 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• Sayılan | 234379 | ||||||||||
| Para birimi | Türk lirası, daha önce Suriye lirası | ||||||||||
| |||||||||||
| Makale serilerinden |
 |
Hatay Devleti (Fransızca: État du Hatay, Arapça: دولة هتاي Devlat Hatay), İskenderun Sancağı'nın 2 Eylül 1938'de[1] bağımsızlığını ilan etmesi ile kurulmuş olan Türk devleti. 29 Haziran 1939 günü devletin yasama organı olan 22 üyesi Türk olan 40 üyeli Hatay Devleti Millet Meclisinin aldığı karar gereği Türkiye'ye katılmış ve Hatay ili olmuştur.
1937'de Milletler Cemiyeti kararıyla Hatay sorununun çözümü için kurulmuştur. Devletin kuruluşu Hatay Millet Meclisi'nin 2 Eylül 1938 tarihli kararıyla ilan edilmiştir. Devlet Başkanlığına Tayfur Sökmen, Meclis Başkanlığı'na Abdülgani Türkmen, Başbakanlığa ise Abdurrahman Melek seçilmiştir. Devletin resmî dili Türkçe, ikinci dili ise Fransızca olmuştu ancak Arapça eğitim veren okullar Arapça eğitime devam edeceklerdi. Kuruluş taslağında iç işlerinde bağımsız olarak düşünülmüş; dış ilişkiler, mali ilişkiler, gümrüklerin ve toprak bütünlüğünün Fransa ve Türkiye tarafından denetim ve güvence altına alınmasına karar verilmişti.
Bütün karar ve yürütme organları Türk nüfusunun yönetiminde olan devletin statü gereği Fransız Suriye mandasına olan bağımlılığı sorun yaratıyordu. Bu nedenle, aşama aşama gerçekleştirilen değişikliklerle Türkiye'ye bağlanmaya doğru giden Hatay, II. Dünya Savaşı'nın yaklaşması nedeniyle Fransa'nın da ısrarcı olamamasından ve Türkiye ile savaşmayı göze alamaması sonucunda, Fransa ile Türkiye arasında 23 Haziran 1939 tarihinde Ankara'da, “Türkiye ile Suriye Arasında Toprak Sorunlarının Kesinlikle Çözümüne İlişkin Antlaşma”nın imzalanması[2] ile Fransa, Hatay’ın Türkiye’ye katılmasını kabul etmesiyle, 29 Haziran 1939'da Hatay Devleti Millet Meclisi'nin aldığı karar doğrultusunda Türkiye'ye katıldı. Türkiye ise, 7 Temmuz 1939 günü çıkarılan bir yasa ile "Hatay" ilini kurarak katılma işlemini sonuçlandırdı. 23 Temmuz 1939 tarihinde de Fransız birlikleri Hatay'ı terk ettiler.[2]
Demografik yapı
| Fransız nüfus sayımına gore Hatay'ın 1936'daki nüfus yapısı[3] | ||||||
| Etnik grup | Sayı | % | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Arap Alevîleri | 61,600 | 28% | ||||
| Sünni Araplar | 22,000 | 10% | ||||
| Yunanlar ve diğer Hıristiyanlar | 17,600 | 8% | ||||
| Türkler | 85,800 | 39% | ||||
| Ermeniler | 24,200 | 11% | ||||
| Çerkesler, Yahudiler, Kürtler | 8,800 | 4% | ||||
| Toplam | 220,000 | 100% | ||||
Popüler kültürde
Indiana Jones: Son Macera filminde Hatay Devleti, başında sultanın bulunduğu bir monarşi olarak yansıtılmakta olup filmde Kutsal Kâse'nin Hatay'ın sınırlarında olduğu iddia edilmektedir.[4]
Galeri
-
Temsil heyeti: soldan sağa Cemil Yurtman (Adliye), Cemal Baki (Maliye), Abdurrahman Melek (Başbakan), Kemal Alpar (Nafia, Ziraat), Faik Türkmen (Maarif, Sıhhat, Kültür) -
Bir Hatay Devleti pulu
 |
Wikimedia Commons'ta Hatay Devleti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017.
- ^ a b Hatay'ın Anavatana Katılma Süreci. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 7, Temmuz 2015
- ^ Brandell, Inga (2006). State Frontiers: Borders and Boundaries in the Middle East. I.B.Tauris. s. 144. ISBN 978-1-84511-076-5. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2013.
- ^ Indiana Jones and the Last Crusade (1989) - IMDb, erişim tarihi: 27 Mart 2020
