Agorizm: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
KaanBozkus (mesaj | katkılar) k Yanlış yapılan bir tanımlamayı düzelttim. Düzeltme yapılmadan önceki yanlış tanımlama: Agoristler kendilerini sol liberteryenizm içinde görürler. Ama aslında sağ liberteryenizimi desteklerler bu sebeple bu ingilizce Wikipedia da olmayan yazarın kendi yaptığı yanlış tanımlama silinerek düzeltildi Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
→Agorizm: Yazım hatası düzeltildi Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:a3vector.svg|küçükresim|Agorizmin sembolü: "Agora, anarşi, aksiyon!"]] |
[[Dosya:a3vector.svg|küçükresim|Agorizmin sembolü: "Agora, anarşi, aksiyon!"]] |
||
{{liberteryenizm}} |
{{liberteryenizm}} |
||
'''Agorizm,''' insanlar arasındaki tüm ilişkilerin karşılıklı rızaya dayalı alışverişlerden oluştuğu bir serbest pazar |
'''Agorizm,''' insanlar arasındaki tüm ilişkilerin karşılıklı rızaya dayalı alışverişlerden oluştuğu bir serbest pazar dünyasını amaçlayan, Samuel Edward Konkin III tarafından ve J. Neil Schulman’ın da katkılarıyla kurulmuş bir politik felsefedir.<ref name="newlibman">Konkin, Samuel Edward. [http://agorism.info/NewLibertarianManifesto.pdf New Libertarian Manifesto] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120223021118/http://www.agorism.info/NewLibertarianManifesto.pdf |tarih=23 Şubat 2012 }}</ref> |
||
Agoristler kendilerini piyasa [[serbest piyasa anarşizmi|anarşistleri]] olarak düşünürler.<ref name=inter>[http://www.spaz.org/~dan/individualist-anarchist/software/konkin-interview.html Smashing the State for Fun and Profit Since 1969: An Interview With the Libertarian Icon Samuel Edward Konkin III (a.k.a. SEK3)]</ref> Genel olarak agoristler siyasi adaylar ve siyasi reform için oy kullanımına karşıdır. Bunun yerine özgür bir topluma ulaşmak amacıyla alternatif stratejiler izlenir. Agoristler eğitim, doğrudan eylem, alternatif para, girişimcilik, öz yeterlilik ve en önemlisi [[karşı ekonomi]] gibi yöntemler kullanarak daha kolay ve çabuk bir özgür toplum yaratılacağını savunmaktadır.<ref name="newlibman" /> |
Agoristler kendilerini piyasa [[serbest piyasa anarşizmi|anarşistleri]] olarak düşünürler.<ref name=inter>[http://www.spaz.org/~dan/individualist-anarchist/software/konkin-interview.html Smashing the State for Fun and Profit Since 1969: An Interview With the Libertarian Icon Samuel Edward Konkin III (a.k.a. SEK3)]</ref> Genel olarak agoristler siyasi adaylar ve siyasi reform için oy kullanımına karşıdır. Bunun yerine özgür bir topluma ulaşmak amacıyla alternatif stratejiler izlenir. Agoristler eğitim, doğrudan eylem, alternatif para, girişimcilik, öz yeterlilik ve en önemlisi [[karşı ekonomi]] gibi yöntemler kullanarak daha kolay ve çabuk bir özgür toplum yaratılacağını savunmaktadır.<ref name="newlibman" /> |
||
Sayfanın 19.02, 25 Aralık 2020 tarihindeki hâli
| Makale serilerinden |
Agorizm, insanlar arasındaki tüm ilişkilerin karşılıklı rızaya dayalı alışverişlerden oluştuğu bir serbest pazar dünyasını amaçlayan, Samuel Edward Konkin III tarafından ve J. Neil Schulman’ın da katkılarıyla kurulmuş bir politik felsefedir.[1]
Agoristler kendilerini piyasa anarşistleri olarak düşünürler.[2] Genel olarak agoristler siyasi adaylar ve siyasi reform için oy kullanımına karşıdır. Bunun yerine özgür bir topluma ulaşmak amacıyla alternatif stratejiler izlenir. Agoristler eğitim, doğrudan eylem, alternatif para, girişimcilik, öz yeterlilik ve en önemlisi karşı ekonomi gibi yöntemler kullanarak daha kolay ve çabuk bir özgür toplum yaratılacağını savunmaktadır.[1]
Etimoloji
Agorizm sözcüğü antik yunan şehir devletlerindeki toplantı ve pazaryeri meydanlarını adından gelmektedir.[3] Bu terim ideolojik olarak devrimci bir serbest pazar anarşizmini ifade eder. Vergisiz çalışan gri piyasalar ile karaborsa faaliyetlerinin savunulduğu bir karşı-ekonomi fikri Konkin’in libertereyen felsefesine Schulman’ın bir katkısı olarak ortaya çıkmıştır.
İdeoloji
Devletçi toplum düzenlerine alternatif olarak tasarlanan düzende adalet ve güvenlik siyasi kuruluşlar yerine piyasa kurumları tarafından sağlanmaktadır. Bu kurumlar (siyasi reformlarla ortaya çıkmaları mümkün olmadığı için) ancak piyasa süreçleri sonucunda ortaya çıkabilecektir. Agoristlere göre hükûmet şiddet kullanma tekeli üzerine yapılandırılmış haydutluğun rafine bir şekli olduğuna göre ondan mutlaka kurtulmak gerekir. Devrimin nihai noktası Hükümetin piyasadaki adalet ve güvenlik sağlayıcılar tarafından sindirilip yok edilmesi ile olur. Böyle bir rejim ancak piyasaya talebin çok artması ve hükûmetin kendi işlerine karışmasından açıkça kaçınan (karşı ekonomi, kayıtsız ekonomi – ya da karaborsa ve gri piyasalar – olarak tanımlanabilecek) bir sektörün ekonomik bakımdan yeterince gelişmesinin sonucunda ortaya çıkabilir.
Konkin’in Agorizm’i anlatan ve “”Yeni Liberteryen Manifesto”" adıyla ele aldığı eser ilk olarak 1980 yılında basılmıştır. Daha önce bu felsefe J. Neil Schulman’ın “Alongside Night” isimli bilimkurgu eserinde 1979 yılında yayınlanmıştı. Aslında, Schulman da bu eserinde Ayn Rand’ın Atlas Shrugged (Atlas Silkindi) isimli eserinde sunduğu fikirlerden esinlenmiştir.
Konkin'in sınıf teorisi
Konkin girişimciler, devletçi olmayan kapitalistler ve devletçi kapitalistleri içeren bir sınıf teorisi geliştirmiştir.
| girişimci | devletçi olmayan kapitalist | devletçi kapitalist |
| (iyi) | (nötr) | (kötü) |
| yenilikçi, risk alan, yapımcı | sermaye sahipleri | hükûmet kontrolünün başlıca yararlanıcıları |
Dipnotlar
- ^ a b Konkin, Samuel Edward. New Libertarian Manifesto 23 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Smashing the State for Fun and Profit Since 1969: An Interview With the Libertarian Icon Samuel Edward Konkin III (a.k.a. SEK3)
- ^ Gordon, David (2011-04-01) Sam Konkin and Libertarian Theory, LewRockwell.com
Siyaset serisi | ||
| Gelenekler |  | |
| Anarşistler | Adolph Fischer (1858–1887) • Aleksandros Grigoropulos (1993–2008) • Alexander Berkman (1870–1936) • Alfredo M. Bonanno (1937– ) • Anselmo Lorenzo (1841–1914) • Auguste Vaillant (1861–1894) • Benjamin Tucker (1854–1939) • Bhagat Singh (1907–1931) • Sacco ve Vanzetti (1888–1927) • Buenaventura Durruti (1896–1936) • Carlo Cafiero (1846–1892) • Carlo Giuliani (1978–2001) • Colin Ward (1924–2010) • Daniel Guérin (1904–1988) • Dyer Lum (1839–1893) • Edward Abbey (1927–1989) • Élisée Reclus (1830–1905) • Émile Armand (1872–1963) • Emile Henry (1872–1894) • Émile Pouget (1860–1931) • Emma Goldman (1869–1940) • Errico Malatesta (1853–1932) • Ettore Aguggini (1902–1929) • Fernand Pelloutier (1867–1901) • Ferdinando Nicola Sacco (1891–1927) • Francisco Ascaso Abadía (1901–1936) • Gün Zileli (1946– ) • Henry David Thoreau (1817–1862) • Jacques Ellul (1912–1994) • Jaroslav Hašek (1883–1923) • Johann Joseph Most(1846–1906) • John Zerzan (1943– ) • Joseph Déjacque (1821–1864) • Juan García Oliver (1901–1980) • Jules Bonnot (1876–1912) • Karim Landais (1980–2005) • Lev Tolstoy (1828–1910) • Lucy Parsons (1853–1942) • Luigi Fabbri (1877–1935) • Luigi Galleani (1861–1931) • Lysander Spooner (1808–1887) • Marius Jacob (1879–1954) • Max Stirner (1806–1856) • Mikhail Bakunin (1814–1876) • Murray Bookchin (1921–2006) • Murray Rothbard (1926–1995) • Nestor Mahno (1888–1934) • Noam Chomsky (1928– ) • Paul Avrich (1931– 2006) • Pyotr Kropotkin (1842–1921) • Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) • Ravachol (1859–1892) • Sante Geronimo Caserio (1873–1894) • Sébastien Faure (1858–1942) • Ugo Fedeli (1898–1964) • Volin (1882–1945) • Voltairine de Cleyre (1866–1912) • William Godwin (1756–1836) | |
| Tarihte anarşizm | ||
| Anarşist teori | ||
| Kültür ve anarşizm | ||
| Ülkelere göre anarşizm | ||
 | Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Anarşizm ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |