Kayı boyu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
→Yerleşim: Yazım hatası düzeltildi Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği |
||
| 26. satır: | 26. satır: | ||
== Yerleşim == |
== Yerleşim == |
||
Anadolu'ya gelen boylardan biri olmakla beraber önce Ahlat bölgesine yerleşmişlerdir. [[Anadolu Selçuklular|Anadolu Selçuklu]] sultanı [[I. Alâeddin Keykubad]] bu sırada göçebe hayatını yaşayan Kayıları; [[Viranşehir]], [[Halep]] ve Karacadağ yöresine yerleştirmiştir. |
Anadolu'ya gelen boylardan biri olmakla beraber önce Ahlat bölgesine yerleşmişlerdir. [[Anadolu Selçuklular|Anadolu Selçuklu]] sultanı [[I. Alâeddin Keykubad]] bu sırada göçebe hayatını yaşayan Kayıları; [[Viranşehir]], [[Halep]] ve Karacadağ yöresine yerleştirmiştir. Ertuğrul ile Dündar beyler [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]] ve [[Domaniç]] yörelerine yerleşmişlerdir. Söğüt'ü [[kışlak]], Domaniç'i [[yaylak]] olarak kullanmışlardır. |
||
Ertuğrul Bey, bu tarihlerde [[Türkiye Selçuklu Devleti|Türkiye Selçukluları Devleti]]’nin batı sınırında bir ”uçbeyi’ idi.Uçbeylerinin görevi sınırları korumaktı.Ertuğrul Bey, çok ileri bir yaşta Söğüt’te vefat etti (1281). |
Ertuğrul Bey, bu tarihlerde [[Türkiye Selçuklu Devleti|Türkiye Selçukluları Devleti]]’nin batı sınırında bir ”uçbeyi’ idi.Uçbeylerinin görevi sınırları korumaktı.Ertuğrul Bey, çok ileri bir yaşta Söğüt’te vefat etti (1281). |
||
Sayfanın 18.10, 22 Aralık 2020 tarihindeki hâli
Kayı Boyu, Oğuz Kağan Destanı'na göre Oğuzların 24 boyundan, Kaşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk eserine göre ise 22 Oğuz boyundan ikincisi. Reşidüddin'nin listesinde sembolleri şahin, yani şahinlerin en büyüğü olan akdoğandır. Kayı güç, kuvvet ve kudret sahibi demektir. Kayı Boyu'nun damgası iki ok ve bir yaydan oluşur. Babası Gün Han ve dedesi Oğuz Han olan Kayı Han, bu boyun ilk atasıdır. Divân-ı Lügati't-Türk'te belgeleri; 
olarak tanımlanmaktadır.[1]
Türkmen tarihçisi Ovez Gündoğduyev, Kayı Boyu'nun Hun boyu olan Haylandur Boyu ile aynı boy olduğunu hesap eder.
Tarihi
11. yüzyılda Selçuklu Devleti bünyesinde ekseriyetle Horasan bölgesinde varlıklarını sürdürmekteydiler. Selçuklu tebaası olmayan, ancak Selçuklu Devleti hudutları içerisinde diğer Türk boyları gibi konar/göçer yaşayan Kayılar, Anadolu’ya iki ayrı dönemde iki ayrı kol hâlinde girdiler. İlk önemli Kayı kolu Malazgirt Zaferi ile Anadolu’ya giriş yapmış ve ilerleyen yıllarda güçlenerek Artuklu Beyliği'ni kurmuşlardı. Horasan ve Merv bölgesinde varlıklarını devam ettiren bir diğer Kayı kolu ise Moğol baskıları nedeniyle batıya doğru sürüklenmiş, Harzemşahlar ile birlikte 12. yüzyılın sonlarında Anadolu’ya girmişlerdir.
Anadolu’ya göçlerinde takriben 70.000 çadırlık geniş bir nüfusa sahip oldukları sanılmakta olup kendi kaderlerini kendileri belirlemiş ve Türk Tarihindeki yerlerini 12. yüzyıl itibarıyla almışlardır.
Ertuğrul Gazi ve Kayı Aşireti
Ertuğrul Gazi aşireti ile bu bölgeye 13. yüzyılda gelmiştir. Uzun süre Kayı Aşireti üzerinde araştırma yapan belgesel yönetmeni Tekin Gün Kayı Aşireti, Moğol istilası nedeni ile kendine yeni bir yurt bulmak için Horasan’ın Merv şehri yakınındaki Mahan bölgesinden Gündüz Bey (Süleyman Şah) (Ertuğrul Gazi’nin babasının adı birçok kaynakta Süleyman Şah olarak geçmektedir. Uzun süre tartışmaya sebep olan bu konu üzerinde “Osman b. Ertuğrul b. Gündüz“ ibaresinin yazılı olduğu Osman Bey’e ait bir sikkenin bulunmasıyla tarihçiler, kesinliğe kavuştuğunu savunmaktadır.) komutasında gelerek Anadolu’ya girdi.[2]
Yerleşim
Anadolu'ya gelen boylardan biri olmakla beraber önce Ahlat bölgesine yerleşmişlerdir. Anadolu Selçuklu sultanı I. Alâeddin Keykubad bu sırada göçebe hayatını yaşayan Kayıları; Viranşehir, Halep ve Karacadağ yöresine yerleştirmiştir. Ertuğrul ile Dündar beyler Söğüt ve Domaniç yörelerine yerleşmişlerdir. Söğüt'ü kışlak, Domaniç'i yaylak olarak kullanmışlardır.
Ertuğrul Bey, bu tarihlerde Türkiye Selçukluları Devleti’nin batı sınırında bir ”uçbeyi’ idi.Uçbeylerinin görevi sınırları korumaktı.Ertuğrul Bey, çok ileri bir yaşta Söğüt’te vefat etti (1281).
Kayı Boyu, Osmanlının kuruluş dönemlerinde Evrenos Gazi ve Hacı İlbey gibi beyleri ile balkanların fethinde büyük yararlılık göstermiş, Vardar ovası ve Kaza-i Cuma yöresine yerleşmişlerdir. Evrenos Gazi ve Hacı İlbey'in aileleri bugün bile bilinmektedir.
Osman Gazi'nin ağabeyi olan Gündüz Alp (Gündüz Bey) soyundan gelen Amuca Kabilesi (Amucalar), hâlen Yozgat kadışehri örencik köyü, Kırklareli ve Tekirdağ'ın çeşitli köylerinde, Güneydoğu Bulgaristan'da, Balıkesir'in Ertuğrul köyünde ve Eskişehir Mihalıççık ilçesinde varlıklarını sürdürmektedirler.
Etimoloji
Kayı Aşireti'nin menşei olan Oğuz Han’ın soy kütüğü, Reşideddin’in Oğuzname’sinde, Nuh Peygamber’in oğlu Yafes’e (Olcayto) dayandırılır. Oğuz Han’dan sonra altı oğlu iki kolu oluşturmaktadır. Gün Han, Ay Han, Yıldız Han, Bozok kolunu, Gök Han, Dağ Han ve Deniz Han ise Üçok kolunu oluşturur. Oğuz Han’ın her oğlundan gelen soylar da, toplam 24 Oğuz boyu'nu meydana getirir. Sağlam anlamına gelen mensup dört boydan biridir.
| Oğuz Han | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gün Han | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kayı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Saçıkaralılar | Kurtlu | Kızılkeçili | Karakeçili | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atçekenler (Tanrıdağı Türkmenleri) | Sarıkeçili | Haculu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Osmanlı Hanedanı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Oğuzlar: Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları, İstanbul 1999 (Prof. Faruk Sümer).
- 10. Sınıf Müfredatı Tarih Kitabı: Kayılar Anadolu'da, Sayfa 6.
- Geçmişten Günümüze Alevi ve Bektaşi Kültürü, TC Kültür Bakanlığa Yayınları, Ankara 2009. Sayfa 153,154,155.
Dış bağlantı
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 55.
- ^ "Makale/Yazı-Yönetmen:Tekin Gün-". Ertuğrul Gazi-Kayı Aşireti. 04.07.2020. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.