1900'ler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎top: düzeltme
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Geri alındı tanım değiştirme Görsel Düzenleyici
5. satır: 5. satır:
[[Dosya:1900s decade montage.png|420px|thumb|sağ|'''Sol yukarıdan, saat yönünde:''' [[Wright kardeşler]], 1903'te [[Kitty Hawk, Kuzey Karolina]]'ta tasarladıkları benzinli motora sahip [[Wright Flyer|uçakları]] ile, ilk iki insanlı uçuşu başardı; [[ABD Başkanları|ABD Başkanı]] [[William McKinley]], 1901'de [[:en:Pan-American Exposition|Pan-Amerikan Fuarı]]'ndaki seyahati sırasında [[:en:Leon Czolgosz|Leon Czolgosz]] tarafından [[:en:Assassination of William McKinley|süikaste uğradı ve öldü]]; 1906'da [[San Andreas Fay Hattı]]'nda meydana gelen bir deprem, [[San Francisco]]'nun çoğunu yok etti ve minimum 3.000 kişiyi öldürdü; [[Amerika Birleşik Devletleri]], [[Filipin-Amerikan Savaşı|Filipin–Amerikan Savaşı]]'ndan sonra 1902'de [[Filipinler]] üzerinde resmî hakimiyet sağladı; [[Panama Kanalı]]'nın inşası için ilk [[kaya]] taşınımı; 1905'te [[Tsushima Muharebesi]] öncesinde Amiral [[Tōgō Heihachirō]], [[Rus-Japon Savaşı|Rus–Japon Savaşı]]'nın bir parçası olan Japon zaferine ve bunların [[süper güç]] olarak kurulmasını sağladı]]
[[Dosya:1900s decade montage.png|420px|thumb|sağ|'''Sol yukarıdan, saat yönünde:''' [[Wright kardeşler]], 1903'te [[Kitty Hawk, Kuzey Karolina]]'ta tasarladıkları benzinli motora sahip [[Wright Flyer|uçakları]] ile, ilk iki insanlı uçuşu başardı; [[ABD Başkanları|ABD Başkanı]] [[William McKinley]], 1901'de [[:en:Pan-American Exposition|Pan-Amerikan Fuarı]]'ndaki seyahati sırasında [[:en:Leon Czolgosz|Leon Czolgosz]] tarafından [[:en:Assassination of William McKinley|süikaste uğradı ve öldü]]; 1906'da [[San Andreas Fay Hattı]]'nda meydana gelen bir deprem, [[San Francisco]]'nun çoğunu yok etti ve minimum 3.000 kişiyi öldürdü; [[Amerika Birleşik Devletleri]], [[Filipin-Amerikan Savaşı|Filipin–Amerikan Savaşı]]'ndan sonra 1902'de [[Filipinler]] üzerinde resmî hakimiyet sağladı; [[Panama Kanalı]]'nın inşası için ilk [[kaya]] taşınımı; 1905'te [[Tsushima Muharebesi]] öncesinde Amiral [[Tōgō Heihachirō]], [[Rus-Japon Savaşı|Rus–Japon Savaşı]]'nın bir parçası olan Japon zaferine ve bunların [[süper güç]] olarak kurulmasını sağladı]]


'''1900'ler''' ("bin dokuzyüzlü yıllar" da denir), 1 Ocak 1900'de başlayan ve 31 Aralık 1909'da sona eren, [[Gregoryen takvimi]]nin içinde bulunan ve [[20. yüzyıl]] için ilk [[onyıl]].
1900'ler ("bin dokuz yüzler" olarak telaffuz edilir), 1 Ocak 1900'de başlayan ve 31 Aralık 1909'da sona eren [[Miladi takvim|Miladi takvimin]] ilk [[Onyıl|onyıldır.]] [[VII. Edward]] dönemi (1901-1910) bu zaman dilimini kapsar.


Bu on yıl içinde [[Otomobil|otomobilde]] [[Seri üretim|seri üretime]] geçilmiş, [[daktilo]] ilk kez tanıtılmış, [[içten yanmalı motor]] yaygınlaşmış, [[Wright Kardeşler]] tarihteki ilk motorlu [[Uçak|uçağı]] icat etmişti. Ayrıca [[Kanada|Kanada'da]] ilk kez [[Radyo yayıncılığı|radyo yayını]] düzenlenmişti.
Bu onyıl [[içten yanmalı motor]], [[:en:History of the internal combustion engine|otomobil seri üretimi]] ve daktilo kullanımı da dahil olmak üzere birçok yeniliğin uygulamasını gördü. [[Wright Flyer]] uçağı, 17 Aralık 1903'te «tüm zamanların ilk uçmayı başaran uçağı» olarak kaydedileceği hava uçuşunu gerçekleştirdi. [[:en:Reginald Fessenden|Reginald Fessenden]]'in sunuculuğunu yaptığı [[:en:East Bolton, Quebec|East Balton]], Kanada'daki tüm zamanların ilk [[radyo]]su, genel bir izleyici kitlesine eğlence ve müzik yayını sundu.

[[Feminizm]], [[Japonya]], [[Bulgaristan]], [[Küba]], [[Rusya]] ve [[Peru|Peru'da]] yayılmaya başladı. Bu fikir sonucunda kadınlar için [[Üniversite|üniversiteler]] kuruldu. 1906 yılında [[Finlandiya]] kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıdı,<ref>{{Web kaynağı|url=https://finlandabroad.fi/web/nld/frontpage|başlık=Frontpage|erişimtarihi=2020-10-14|dil=en-US|çalışma=Netherlands}}</ref> böylece kadınlara ilk seçme ve seçilme hakkı tanıyan [[Avrupa]] ülkesi oldu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bbc.co.uk/radio4/womanshour/timeline/1900.shtml|başlık=BBC Radio 4 - Woman's Hour - Women's History Timeline: 1900 - 1909|erişimtarihi=2020-10-14|çalışma=www.bbc.co.uk}}</ref> 1903 yılında [[Emmeline Pankhurst]] tarafından [[Birleşik Krallık|Birleşik Krallık'ta]] [[Kadınların Sosyal ve Politik Birliği|Kadınların Sosyal ve Politik Birliği'nin]] kurulmasıyla, [[Birleşik Krallık]] ve [[İrlanda|İrlanda'da]] [[Süfrajet|süfrajetler]] yayıldı. [[Küba]] [[İspanya|İspanya'dan]], [[Bulgaristan]] [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı'dan]], [[Norveç]] ise [[Danimarka|Danimarka'dan]] bağımsızlığını kazandı. [[Fas]] ve [[Bosna|Bosna'da]] yaşanan krizler, [[I. Dünya Savaşı|I. Dünya Savaşı'na]] zemin hazırladı.

Bu on yıl içinde; [[II. Boer Savaşı|İkinci Boer Savaşı]], [[Filipin-Amerikan Savaşı]], [[Rus-Japon Savaşı]], [[Suudi-Raşhidi Savaşı]] ve [[Kuveyt-Raşhidi Savaşı]] yaşandı. [[Birleşik Krallık|Birleşik Krallık'ın]] [[Afrika|Afrika'da]] birçok sömürge ele geçirmesiyle sömürgecilik yarışı başladı. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı'nda]] [[İttihat ve Terakki|İttihat ve Terakki'nin]] baskısıyla 1878 yılında kaldırılan [[İkinci Meşrutiyet|meşrutiyet yeniden ilan edildi.]] Fakat [[31 Mart Vakası]] sonucunda [[II. Abdülhamid]] tahttan indirildi, yerine [[V. Mehmed]] tahta geçti.


[[Kategori:20. yüzyıl]]
[[Kategori:20. yüzyıl]]

Sayfanın 12.40, 14 Ekim 2020 tarihindeki hâli

Sol yukarıdan, saat yönünde: Wright kardeşler, 1903'te Kitty Hawk, Kuzey Karolina'ta tasarladıkları benzinli motora sahip uçakları ile, ilk iki insanlı uçuşu başardı; ABD Başkanı William McKinley, 1901'de Pan-Amerikan Fuarı'ndaki seyahati sırasında Leon Czolgosz tarafından süikaste uğradı ve öldü; 1906'da San Andreas Fay Hattı'nda meydana gelen bir deprem, San Francisco'nun çoğunu yok etti ve minimum 3.000 kişiyi öldürdü; Amerika Birleşik Devletleri, Filipin–Amerikan Savaşı'ndan sonra 1902'de Filipinler üzerinde resmî hakimiyet sağladı; Panama Kanalı'nın inşası için ilk kaya taşınımı; 1905'te Tsushima Muharebesi öncesinde Amiral Tōgō Heihachirō, Rus–Japon Savaşı'nın bir parçası olan Japon zaferine ve bunların süper güç olarak kurulmasını sağladı

1900'ler ("bin dokuz yüzler" olarak telaffuz edilir), 1 Ocak 1900'de başlayan ve 31 Aralık 1909'da sona eren Miladi takvimin ilk onyıldır. VII. Edward dönemi (1901-1910) bu zaman dilimini kapsar.

Bu on yıl içinde otomobilde seri üretime geçilmiş, daktilo ilk kez tanıtılmış, içten yanmalı motor yaygınlaşmış, Wright Kardeşler tarihteki ilk motorlu uçağı icat etmişti. Ayrıca Kanada'da ilk kez radyo yayını düzenlenmişti.

Feminizm, Japonya, Bulgaristan, Küba, Rusya ve Peru'da yayılmaya başladı. Bu fikir sonucunda kadınlar için üniversiteler kuruldu. 1906 yılında Finlandiya kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıdı,[1] böylece kadınlara ilk seçme ve seçilme hakkı tanıyan Avrupa ülkesi oldu.[2] 1903 yılında Emmeline Pankhurst tarafından Birleşik Krallık'ta Kadınların Sosyal ve Politik Birliği'nin kurulmasıyla, Birleşik Krallık ve İrlanda'da süfrajetler yayıldı. Küba İspanya'dan, Bulgaristan Osmanlı'dan, Norveç ise Danimarka'dan bağımsızlığını kazandı. Fas ve Bosna'da yaşanan krizler, I. Dünya Savaşı'na zemin hazırladı.

Bu on yıl içinde; İkinci Boer Savaşı, Filipin-Amerikan Savaşı, Rus-Japon Savaşı, Suudi-Raşhidi Savaşı ve Kuveyt-Raşhidi Savaşı yaşandı. Birleşik Krallık'ın Afrika'da birçok sömürge ele geçirmesiyle sömürgecilik yarışı başladı. Osmanlı'nda İttihat ve Terakki'nin baskısıyla 1878 yılında kaldırılan meşrutiyet yeniden ilan edildi. Fakat 31 Mart Vakası sonucunda II. Abdülhamid tahttan indirildi, yerine V. Mehmed tahta geçti.

  1. ^ "Frontpage". Netherlands (İngilizce). Erişim tarihi: 2020-10-14. 
  2. ^ "BBC Radio 4 - Woman's Hour - Women's History Timeline: 1900 - 1909". www.bbc.co.uk. Erişim tarihi: 2020-10-14.