555K: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →Notlar |
Kaynak şablonlarında tekrar eden parametreler kaldırıldı. |
||
| 31. satır: | 31. satır: | ||
'''555K'''; 5 Mayıs 1960 tarihinde, [[Ankara]]'da, [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi. Adını '''5'''. ayın '''5'''. günü saat '''5'''{{'}}te [[Kızılay Meydanı|'''K'''ızılay]]'da gerçekleşmesinden alan eylem [[Türkiye|cumhuriyet]] tarihinin ilk "[[sivil itaatsizlik]]" eylemi olarak da anılır. |
'''555K'''; 5 Mayıs 1960 tarihinde, [[Ankara]]'da, [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi. Adını '''5'''. ayın '''5'''. günü saat '''5'''{{'}}te [[Kızılay Meydanı|'''K'''ızılay]]'da gerçekleşmesinden alan eylem [[Türkiye|cumhuriyet]] tarihinin ilk "[[sivil itaatsizlik]]" eylemi olarak da anılır. |
||
28-30 Nisan 1960 tarihlerinde polisle öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda iki öğrencinin hayatını kaybetmesi ülkedeki ortamı iyice germişti.<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Atik | ad1 = Ferhat | başlık = “555K” | url = http://www.salom.com.tr/haber-106693-555k.html | yayıncı = Şalom Gazetesi | erişimtarihi = 15 Haziran 2018 | tarih = 3 Mayıs 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180708144229/http://www.salom.com.tr/haber-106693-555k.html | arşivtarihi = 8 Temmuz 2018 | ölüurl = yes }}</ref> [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] mitingi için [[Kızılay Meydanı]]'na gelen dönemin başbakanı [[Adnan Menderes]], bir anda kendini protestocuların arasında buldu. Rivayete göre, o zamanlar öğrenci olan, [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]] eski lideri [[Deniz Baykal]], şair [[Cemal Süreya]]'nın aktardığına göre ise [[Vedat Dalokay]], Menderes'in ''“Ne istiyorsunuz?”'' sorusu üzerine başbakanın yakasına yapışıp ''“Hürriyet istiyoruz!”'' demişti. Menderes ise şu soruyla cevap vermişti: ''“Başbakanın yakasına yapışıyorsun, bundan büyük hürriyet olur mu?”''<ref>{{Web kaynağı | url = http://yenisafak.com.tr/Pazar/default.aspx?t=19.04.2007&i=40562 | başlık = Yeni Şafak | erişimtarihi = 13 Haziran 2008 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20110511092433/http://yenisafak.com.tr/Pazar/default.aspx?t=19.04.2007&i=40562 | arşiv-tarihi = 11 Mayıs 2011 | ölüurl = no | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/24/cp/yaz1047-20-108-20070114-102.html | başlık = Sabah | erişimtarihi = 13 Haziran 2008 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20110514215429/http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/24/cp/yaz1047-20-108-20070114-102.html | arşiv-tarihi = 14 Mayıs 2011 | ölüurl = yes |
28-30 Nisan 1960 tarihlerinde polisle öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda iki öğrencinin hayatını kaybetmesi ülkedeki ortamı iyice germişti.<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Atik | ad1 = Ferhat | başlık = “555K” | url = http://www.salom.com.tr/haber-106693-555k.html | yayıncı = Şalom Gazetesi | erişimtarihi = 15 Haziran 2018 | tarih = 3 Mayıs 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180708144229/http://www.salom.com.tr/haber-106693-555k.html | arşivtarihi = 8 Temmuz 2018 | ölüurl = yes }}</ref> [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] mitingi için [[Kızılay Meydanı]]'na gelen dönemin başbakanı [[Adnan Menderes]], bir anda kendini protestocuların arasında buldu. Rivayete göre, o zamanlar öğrenci olan, [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]] eski lideri [[Deniz Baykal]], şair [[Cemal Süreya]]'nın aktardığına göre ise [[Vedat Dalokay]], Menderes'in ''“Ne istiyorsunuz?”'' sorusu üzerine başbakanın yakasına yapışıp ''“Hürriyet istiyoruz!”'' demişti. Menderes ise şu soruyla cevap vermişti: ''“Başbakanın yakasına yapışıyorsun, bundan büyük hürriyet olur mu?”''<ref>{{Web kaynağı | url = http://yenisafak.com.tr/Pazar/default.aspx?t=19.04.2007&i=40562 | başlık = Yeni Şafak | erişimtarihi = 13 Haziran 2008 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20110511092433/http://yenisafak.com.tr/Pazar/default.aspx?t=19.04.2007&i=40562 | arşiv-tarihi = 11 Mayıs 2011 | ölüurl = no | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/24/cp/yaz1047-20-108-20070114-102.html | başlık = Sabah | erişimtarihi = 13 Haziran 2008 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20110514215429/http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/24/cp/yaz1047-20-108-20070114-102.html | arşiv-tarihi = 14 Mayıs 2011 | ölüurl = yes}}</ref> |
||
Meydanda toplanan üniversiteli öğrenciler, [[Plevne Marşı]]'nı şu şekilde değiştirerek söylemiştir: |
Meydanda toplanan üniversiteli öğrenciler, [[Plevne Marşı]]'nı şu şekilde değiştirerek söylemiştir: |
||
Sayfanın 13.55, 8 Ekim 2020 tarihindeki hâli
| 555K | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
555K; 5 Mayıs 1960 tarihinde, Ankara'da, Demokrat Parti aleyhtarı öğrencilerin yaptığı protesto eylemi. Adını 5. ayın 5. günü saat 5'te Kızılay'da gerçekleşmesinden alan eylem cumhuriyet tarihinin ilk "sivil itaatsizlik" eylemi olarak da anılır.
28-30 Nisan 1960 tarihlerinde polisle öğrenciler arasında çıkan çatışmalarda iki öğrencinin hayatını kaybetmesi ülkedeki ortamı iyice germişti.[1] Demokrat Parti mitingi için Kızılay Meydanı'na gelen dönemin başbakanı Adnan Menderes, bir anda kendini protestocuların arasında buldu. Rivayete göre, o zamanlar öğrenci olan, CHP eski lideri Deniz Baykal, şair Cemal Süreya'nın aktardığına göre ise Vedat Dalokay, Menderes'in “Ne istiyorsunuz?” sorusu üzerine başbakanın yakasına yapışıp “Hürriyet istiyoruz!” demişti. Menderes ise şu soruyla cevap vermişti: “Başbakanın yakasına yapışıyorsun, bundan büyük hürriyet olur mu?”[2][3]
Meydanda toplanan üniversiteli öğrenciler, Plevne Marşı'nı şu şekilde değiştirerek söylemiştir:
''Olur mu böyle olur mu?
Kardeş kardeşi vurur mu?
Kahrolası diktatörler.
Bu dünya size kalır mı?
Kızılırmak akmam diyor.
Etrafını yıkmam diyor.''[4]
555K eyleminden yaklaşık 20 gün sonra, 27 Mayıs 1960 tarihinde cumhuriyet tarihinin ilk askeri müdahalesi gerçekleşti.
Notlar
- Eyleme katılan şair Cemal Süreya sonradan 555K şiirini yazdı.[5]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Atik, Ferhat (3 Mayıs 2018). ""555K"". Şalom Gazetesi. 8 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2018.
- ^ "Yeni Şafak". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2008.
- ^ "Sabah". 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2008.
- ^ "555K Protestosu ve Marşı". Altan Öymen'in Demirkırat Belgeselinde 555K olayını anlatması. 32. Gün Arşivi. 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020.
- ^ Küçükkürtül, Mehmet Raşit (3 Ekim 2016). "cemal süreya'nın 555k şiiri hakkında". 15 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2018.