Oksitosin: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k →‎top: düzeltme AWB ile
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Botlar
775.086 değişiklik
10 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
4. satır: 4. satır:
Oksitosin en fazla üremedeki rolü ile bilinir. Özellikle doğum esnasındaki ve doğum sonrasındaki rolü önemlidir. Doğum esnasında [[serviks]] ve [[uterus]]un gerilmesi ile çok miktarlarda salınır, [[rahim]] kaslarının kasılmasını uyarır ve doğumu kolaylaştırır. Doğumdan sonra ise meme başı uyarısı ile sütün salınımını sağlayarak emzirmeye yardımcı olur.
Oksitosin en fazla üremedeki rolü ile bilinir. Özellikle doğum esnasındaki ve doğum sonrasındaki rolü önemlidir. Doğum esnasında [[serviks]] ve [[uterus]]un gerilmesi ile çok miktarlarda salınır, [[rahim]] kaslarının kasılmasını uyarır ve doğumu kolaylaştırır. Doğumdan sonra ise meme başı uyarısı ile sütün salınımını sağlayarak emzirmeye yardımcı olur.


Son zamanlardaki çalışmalar oksitosin hormonunun davranışlar üzerine etkisini de ortaya koymaktadır. Örneğin; [[orgazm]], sosyal tanıma, eşler arasındaki bağ, [[anksiyete]] ve anne davranışları bu davranışlar arasında sayılabilir.<ref name="pmid19482229">{{Dergi kaynağı|yazar=Lee HJ, Macbeth AH, Pagani JH, Young WS |başlık=Oxytocin: the Great Facilitator of Life |dergi=Progress in Neurobiology |cilt=88 |sayı=2 |sayfalar=127–51 |yıl=2009 |ay=Haziran |pmid=19482229|doi=10.1016/j.pneurobio.2009.04.001 |pmc=2689929}}</ref> Bu nedenle bu hormona bazen "aşk hormonu" da denmektedir. Oksitosin salgılanmasındaki yetersizlik [[sosyopati]], [[psikopati]], [[narsisizm]] ve genel [[manipülasyon]] eğilimi ile ilişkili bulunmuştur.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1992405,00.html|başlık=Thanks, Mom! |yazar=O'Callaghan, Tiffany |tarih=7, Haziran 2010 |eser=Time Magazine |yayımcı=Time, Inc. |erişimtarihi=8 Haziran 2010}}</ref>
Son zamanlardaki çalışmalar oksitosin hormonunun davranışlar üzerine etkisini de ortaya koymaktadır. Örneğin; [[orgazm]], sosyal tanıma, eşler arasındaki bağ, [[anksiyete]] ve anne davranışları bu davranışlar arasında sayılabilir.<ref name="pmid19482229">{{Dergi kaynağı|yazar=Lee HJ, Macbeth AH, Pagani JH, Young WS |başlık=Oxytocin: the Great Facilitator of Life |dergi=Progress in Neurobiology |cilt=88 |sayı=2 |sayfalar=127–51 |yıl=2009 |ay=Haziran |pmid=19482229|doi=10.1016/j.pneurobio.2009.04.001 |pmc=2689929}}</ref> Bu nedenle bu hormona bazen "aşk hormonu" da denmektedir. Oksitosin salgılanmasındaki yetersizlik [[sosyopati]], [[psikopati]], [[narsisizm]] ve genel [[manipülasyon]] eğilimi ile ilişkili bulunmuştur.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1992405,00.html |başlık=Thanks, Mom! |yazar=O'Callaghan, Tiffany |tarih=7, Haziran 2010 |eser=Time Magazine |yayımcı=Time, Inc. |erişimtarihi=8 Haziran 2010 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20100531195557/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1992405,00.html |arşiv-tarihi=31 Mayıs 2010 |ölüurl=no }}</ref>


Oksitosin [[Yunanca]] ὼκυτοκίνη, ''ōkytokínē'', “hızlı doğum” kelimesinden gelmektedir. [[Büyük Britanya]]lı farmakolog Sir [[Henry Hallett Dale]] 1906 yılında bu hormonun [[uterus]] kasılmalarındaki etkilerini keşfinden sonra bu ismi kullanmıştır.<ref name="pmid16992821">{{Dergi kaynağı| yazar = Dale HH | başlık= On some physiological actions of ergot | dergi = J. Physiol. (Lond.) | cilt = 34 | sayı = 3 | sayfalar = 163–206| yıl = 1906 | ay = Mayıs | pmid = 16992821 | pmc = 1465771 | doi = }}</ref> Süt atılımındaki etkileri Ott ve Scott tarafından 1910 yılında,<ref>Ott I, Scott JC. The Action of Infundibulum upon Mammary Secretion. Proc Soc Exp Biol. (1910) p.8:48–49.</ref> ve Schafer ve Mackenzie tarafından 1911 yılında tanımlanmıştır.<ref>Schafer EA, Mackenzie K. ''The action of animal extracts on milk secretion''. Proceedings of the Royal Society of London Series B-Containing Papers of a Biological Character. (1911) p.84:16–22.</ref> Hormonun 9 aminoasitlik dizilimi [[Vincent du Vigneaud]] ve ark. ve Tuppy tarafından 1953'te tanımlanmıştır.<ref name="pmid13129273">{{Dergi kaynağı| yazar = du Vigneaud V, Ressler C, Trippett S | başlık = The sequence of amino acids in oxytocin, with a proposal for the structure of oxytocin | dergi = J. Biol. Chem. | cilt = 205 | sayı = 2 | sayfalar = 949–57 | yıl = 1953 | ay = Aralık | pmid = 13129273 | doi = }}</ref> Kimyasal sentezi Vigneaud ve arkadaşları tarafından 1953'te yapılmıştır.<ref>{{Dergi kaynağı| yazar = du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG, Gordon S | başlık = The synthesis of an octapeptide amide with the hormonal activity of oxytocin | dergi = J. Am. Chem. Soc.| cilt = 75 | sayı = 19 | sayfalar = 4879–80 | yıl = 1953 | pmid = | doi = 10.1021/ja01115a553 | url = http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ja01115a553 }}</ref><ref name=Ressler_1954>{{Dergi kaynağı| yazar = du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG | başlık = The synthesis of oxytocin | dergi = J. Am. Chem. Soc. | yıl = 1954 | ay = Haziran | cilt = 76 | sayı = 12 | sayfalar = 3115–3121 |doi = 10.1021/ja01641a004}}</ref>
Oksitosin [[Yunanca]] ὼκυτοκίνη, ''ōkytokínē'', “hızlı doğum” kelimesinden gelmektedir. [[Büyük Britanya]]lı farmakolog Sir [[Henry Hallett Dale]] 1906 yılında bu hormonun [[uterus]] kasılmalarındaki etkilerini keşfinden sonra bu ismi kullanmıştır.<ref name="pmid16992821">{{Dergi kaynağı| yazar = Dale HH | başlık= On some physiological actions of ergot | dergi = J. Physiol. (Lond.) | cilt = 34 | sayı = 3 | sayfalar = 163–206| yıl = 1906 | ay = Mayıs | pmid = 16992821 | pmc = 1465771 | doi = }}</ref> Süt atılımındaki etkileri Ott ve Scott tarafından 1910 yılında,<ref>Ott I, Scott JC. The Action of Infundibulum upon Mammary Secretion. Proc Soc Exp Biol. (1910) p.8:48–49.</ref> ve Schafer ve Mackenzie tarafından 1911 yılında tanımlanmıştır.<ref>Schafer EA, Mackenzie K. ''The action of animal extracts on milk secretion''. Proceedings of the Royal Society of London Series B-Containing Papers of a Biological Character. (1911) p.84:16–22.</ref> Hormonun 9 aminoasitlik dizilimi [[Vincent du Vigneaud]] ve ark. ve Tuppy tarafından 1953'te tanımlanmıştır.<ref name="pmid13129273">{{Dergi kaynağı| yazar = du Vigneaud V, Ressler C, Trippett S | başlık = The sequence of amino acids in oxytocin, with a proposal for the structure of oxytocin | dergi = J. Biol. Chem. | cilt = 205 | sayı = 2 | sayfalar = 949–57 | yıl = 1953 | ay = Aralık | pmid = 13129273 | doi = }}</ref> Kimyasal sentezi Vigneaud ve arkadaşları tarafından 1953'te yapılmıştır.<ref>{{Dergi kaynağı | yazar = du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG, Gordon S | başlık = The synthesis of an octapeptide amide with the hormonal activity of oxytocin | dergi = J. Am. Chem. Soc. | cilt = 75 | sayı = 19 | sayfalar = 4879–80 | yıl = 1953 | pmid = | doi = 10.1021/ja01115a553 | url = http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ja01115a553 | erişim-tarihi = 31 Mayıs 2012 | arşiv-url = https://web.archive.org/web/20190913044659/https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ja01115a553 | arşiv-tarihi = 13 Eylül 2019 | ölüurl = no }}</ref><ref name=Ressler_1954>{{Dergi kaynağı| yazar = du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG | başlık = The synthesis of oxytocin | dergi = J. Am. Chem. Soc. | yıl = 1954 | ay = Haziran | cilt = 76 | sayı = 12 | sayfalar = 3115–3121 |doi = 10.1021/ja01641a004}}</ref>


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
12. satır: 12. satır:


==Dış bağlantılar==
==Dış bağlantılar==
* [http://kuchinskas.typepad.com/hug_the_monkey/ Hug the Monkey]
* [http://kuchinskas.typepad.com/hug_the_monkey/ Hug the Monkey] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100506134306/http://kuchinskas.typepad.com/hug_the_monkey/ |tarih=6 Mayıs 2010 }}
* [https://web.archive.org/web/20120325210231/http://tijmz.files.wordpress.com/2011/06/softmachine4.pdf The Soft Machine]
* [https://web.archive.org/web/20120325210231/http://tijmz.files.wordpress.com/2011/06/softmachine4.pdf The Soft Machine]
* [http://www.rkliedtke.de/oxytocin2_us.html A Neurophysiologic Model of the Circuitry of Oxytocin in Arousal, Female Distress and Depression - Rainer K. Liedtke, MD]
* [http://www.rkliedtke.de/oxytocin2_us.html A Neurophysiologic Model of the Circuitry of Oxytocin in Arousal, Female Distress and Depression - Rainer K. Liedtke, MD] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110719080028/http://www.rkliedtke.de/oxytocin2_us.html |tarih=19 Temmuz 2011 }}
* [http://www.oxytocin.org/oxytoc/love-science.html Oxytocin.org]
* [http://www.oxytocin.org/oxytoc/love-science.html Oxytocin.org] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100209220402/http://www.oxytocin.org/oxytoc/love-science.html |tarih=9 Şubat 2010 }}
* [http://www.newscientist.com/channel/sex/mg18925365.500 NewScientist.com]
* [http://www.newscientist.com/channel/sex/mg18925365.500 NewScientist.com] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080517011411/http://www.newscientist.com/channel/sex/mg18925365.500 |tarih=17 Mayıs 2008 }}
* [http://smh.com.au/news/mind-matters/to-sniff-at-danger/2006/01/12/1136956247384.html SMH.com.au]
* [http://smh.com.au/news/mind-matters/to-sniff-at-danger/2006/01/12/1136956247384.html SMH.com.au] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20091125062940/http://www.smh.com.au/news/mind-matters/to-sniff-at-danger/2006/01/12/1136956247384.html |tarih=25 Kasım 2009 }}
* [http://www.newscientist.com/channel/being-human/mg19826561.900-cuddle-chemical-could-treat-mental-illness.html 'Cuddle chemical' could treat mental illness]
* [http://www.newscientist.com/channel/being-human/mg19826561.900-cuddle-chemical-could-treat-mental-illness.html 'Cuddle chemical' could treat mental illness] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080911180955/http://www.newscientist.com/channel/being-human/mg19826561.900-cuddle-chemical-could-treat-mental-illness.html |tarih=11 Eylül 2008 }}
* [http://videocast.nih.gov/Summary.asp?File=15521 Molecular neurobiology of social bonding: Implications for autism spectrum disorders]
* [http://videocast.nih.gov/Summary.asp?File=15521 Molecular neurobiology of social bonding: Implications for autism spectrum disorders] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100530163143/http://videocast.nih.gov/Summary.asp?File=15521 |tarih=30 Mayıs 2010 }}
* [http://www.ted.com/talks/paul_zak_trust_morality_and_oxytocin.html A TED talk by Prof.Paul Zak on Trust,Morality & Oxytocin]
* [http://www.ted.com/talks/paul_zak_trust_morality_and_oxytocin.html A TED talk by Prof.Paul Zak on Trust,Morality & Oxytocin]
{{hormonlar}}
{{hormonlar}}

Sayfanın 01.57, 7 Ekim 2020 tarihindeki hâli

Oksitosinin yapısı

Oksitosin (İngilizce: Oxytocin), primer olarak beyinde nöromodülatör görevi olan bir memeli hormonudur. Beyinde hipotalamusta sentez edilir ve arka hipofizden salınır.

Oksitosin en fazla üremedeki rolü ile bilinir. Özellikle doğum esnasındaki ve doğum sonrasındaki rolü önemlidir. Doğum esnasında serviks ve uterusun gerilmesi ile çok miktarlarda salınır, rahim kaslarının kasılmasını uyarır ve doğumu kolaylaştırır. Doğumdan sonra ise meme başı uyarısı ile sütün salınımını sağlayarak emzirmeye yardımcı olur.

Son zamanlardaki çalışmalar oksitosin hormonunun davranışlar üzerine etkisini de ortaya koymaktadır. Örneğin; orgazm, sosyal tanıma, eşler arasındaki bağ, anksiyete ve anne davranışları bu davranışlar arasında sayılabilir.[1] Bu nedenle bu hormona bazen "aşk hormonu" da denmektedir. Oksitosin salgılanmasındaki yetersizlik sosyopati, psikopati, narsisizm ve genel manipülasyon eğilimi ile ilişkili bulunmuştur.[2]

Oksitosin Yunanca ὼκυτοκίνη, ōkytokínē, “hızlı doğum” kelimesinden gelmektedir. Büyük Britanyalı farmakolog Sir Henry Hallett Dale 1906 yılında bu hormonun uterus kasılmalarındaki etkilerini keşfinden sonra bu ismi kullanmıştır.[3] Süt atılımındaki etkileri Ott ve Scott tarafından 1910 yılında,[4] ve Schafer ve Mackenzie tarafından 1911 yılında tanımlanmıştır.[5] Hormonun 9 aminoasitlik dizilimi Vincent du Vigneaud ve ark. ve Tuppy tarafından 1953'te tanımlanmıştır.[6] Kimyasal sentezi Vigneaud ve arkadaşları tarafından 1953'te yapılmıştır.[7][8]

Kaynakça

  1. ^ Lee HJ, Macbeth AH, Pagani JH, Young WS (Haziran 2009). "Oxytocin: the Great Facilitator of Life". Progress in Neurobiology. 88 (2). ss. 127–51. doi:10.1016/j.pneurobio.2009.04.001. PMC 2689929 $2. PMID 19482229. 
  2. ^ O'Callaghan, Tiffany (7, Haziran 2010). "Thanks, Mom!". Time Magazine. Time, Inc. 31 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2010.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
  3. ^ Dale HH (Mayıs 1906). "On some physiological actions of ergot". J. Physiol. (Lond.). 34 (3). ss. 163–206. PMC 1465771 $2. PMID 16992821. 
  4. ^ Ott I, Scott JC. The Action of Infundibulum upon Mammary Secretion. Proc Soc Exp Biol. (1910) p.8:48–49.
  5. ^ Schafer EA, Mackenzie K. The action of animal extracts on milk secretion. Proceedings of the Royal Society of London Series B-Containing Papers of a Biological Character. (1911) p.84:16–22.
  6. ^ du Vigneaud V, Ressler C, Trippett S (Aralık 1953). "The sequence of amino acids in oxytocin, with a proposal for the structure of oxytocin". J. Biol. Chem. 205 (2). ss. 949–57. PMID 13129273. 
  7. ^ du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG, Gordon S (1953). "The synthesis of an octapeptide amide with the hormonal activity of oxytocin". J. Am. Chem. Soc. 75 (19). ss. 4879–80. doi:10.1021/ja01115a553. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  8. ^ du Vigneaud V, Ressler C, Swan JM, Roberts CW, Katsoyannis PG (Haziran 1954). "The synthesis of oxytocin". J. Am. Chem. Soc. 76 (12). ss. 3115–3121. doi:10.1021/ja01641a004. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Oksitosin&oldid=23586438" sayfasından alınmıştır