Cekliler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎Tarihçe: düzeltme
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
8 kaynak kurtarıldı ve 0 kaynak ölü olarak işaretlendi.) #IABot (v2.0.7
15. satır: 15. satır:
}}
}}


'''Cekliler'''<ref>{{Web kaynağı |url=http://soyuzkniga.ru/encaz_e1_content_770660.html |başlık=Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки |erişimtarihi=11 Haziran 2011 |arşivurl=https://archive.is/20120727022347/http://soyuzkniga.ru/encaz_e1_content_770660.html |arşivtarihi=27 Temmuz 2012 |ölüurl=yes }}</ref><ref>[http://www.terra.su/full/013.html Джеки. '''www.terra.su''']</ref> ({{Dil|az|Ceklilər|dil_adı=e}}), Kafkasya'da [[Azerbaycan]]'ın kuzey kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. [[Azeriler]]in parçası, [[Azerbaycan]]'ın aborigen nüfusu, etnik azınlıklarından olan [[Şahdağ halkları]]ndan biridir. Konuştukları dil [[Cekce]] veya [[Cek dili]] olarak adlandırılır.
'''Cekliler'''<ref>{{Web kaynağı |url=http://soyuzkniga.ru/encaz_e1_content_770660.html |başlık=Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки |erişimtarihi=11 Haziran 2011 |arşivurl=https://archive.is/20120727022347/http://soyuzkniga.ru/encaz_e1_content_770660.html |arşivtarihi=27 Temmuz 2012 |ölüurl=yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.terra.su/full/013.html |başlık=Джеки. '''www.terra.su''' |erişimtarihi=11 Haziran 2011 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20140909174222/http://www.terra.su/full/013.html |arşiv-tarihi=9 Eylül 2014 |ölüurl=no }}</ref> ({{Dil|az|Ceklilər|dil_adı=e}}), Kafkasya'da [[Azerbaycan]]'ın kuzey kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. [[Azeriler]]in parçası, [[Azerbaycan]]'ın aborigen nüfusu, etnik azınlıklarından olan [[Şahdağ halkları]]ndan biridir. Konuştukları dil [[Cekce]] veya [[Cek dili]] olarak adlandırılır.


== Tarihçe ==
== Tarihçe ==
22. satır: 22. satır:
Ceklilerin etnografik özelliklerine bakınca, onların [[Azerbaycan]]'ın diğer halklarına, özellikle de [[Oğuzlar|Oğuz Türkleri]]ne<ref>'''T. Paşazadə'''. ''«Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər»'', «Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Хəbərləri», № 1, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu, Bakı, «Müəllim», 2009, s. 39</ref> özgü pek benzer yanları sahip olmakla beraber, hem de lokal özelliklerini koruyup sakladıklarını da görmek mümkündür.
Ceklilerin etnografik özelliklerine bakınca, onların [[Azerbaycan]]'ın diğer halklarına, özellikle de [[Oğuzlar|Oğuz Türkleri]]ne<ref>'''T. Paşazadə'''. ''«Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər»'', «Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Хəbərləri», № 1, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu, Bakı, «Müəllim», 2009, s. 39</ref> özgü pek benzer yanları sahip olmakla beraber, hem de lokal özelliklerini koruyup sakladıklarını da görmek mümkündür.


XIX yüzyılın 80'li yıllarına ait bir belgede ceklilerin sayısı 1277 kişi gösterilmiştir<ref>[http://www.edebiyyatqazeti.com/cgi-bin/edebiyyat/index.cgi?id=1594 '''İmaməddin Zəkiyev'''. ''"Naməlum xınalıqlı alimlər"''. "Ədəbiyyat" qəzeti] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120308035903/http://www.edebiyyatqazeti.com/cgi-bin/edebiyyat/index.cgi?id=1594 |tarih=8 Mart 2012 }} {{Aze}}</ref><ref>'''H. Həvilov.''' ''Azərbaycan etnoqrafiyası.'' Bakı. Elm. 1991. səh. 40</ref>.
XIX yüzyılın 80'li yıllarına ait bir belgede ceklilerin sayısı 1277 kişi gösterilmiştir<ref>[http://www.edebiyyatqazeti.com/cgi-bin/edebiyyat/index.cgi?id=1594 '''İmaməddin Zəkiyev'''. ''"Naməlum xınalıqlı alimlər"''. "Ədəbiyyat" qəzeti] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120308035903/http://www.edebiyyatqazeti.com/cgi-bin/edebiyyat/index.cgi?id=1594 |tarih=8 Mart 2012 |date=8 Mart 2012 }} {{Aze}}</ref><ref>'''H. Həvilov.''' ''Azərbaycan etnoqrafiyası.'' Bakı. Elm. 1991. səh. 40</ref>.
[[Dosya:Ceklilər Cek kəndində, 1880 (kişilər)-Yermakov Dmitriy Ivanovich.jpg|sol|thumb|200px|Cekliler, 1880<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66091&cid=195179 |başlık=Ермаков Дмитрий Иванович. Группа мужчин и мальчиков из селения Джег. Джеки. |erişimtarihi=6 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120401092003/http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66091&cid=195179 |arşivtarihi=1 Nisan 2012 |ölüurl=yes }}</ref>]]
[[Dosya:Ceklilər Cek kəndində, 1880 (kişilər)-Yermakov Dmitriy Ivanovich.jpg|sol|thumb|200px|Cekliler, 1880<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66091&cid=195179 |başlık=Ермаков Дмитрий Иванович. Группа мужчин и мальчиков из селения Джег. Джеки. |erişimtarihi=6 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120401092003/http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66091&cid=195179 |arşivtarihi=1 Nisan 2012 |ölüurl=yes }}</ref>]]
[[Dosya:Ceklilər Cek kəndində, 1880 (qadınlar)-Yermakov Dmitriy Ivanovich.jpg|sağ|thumb|200px|Cekliler, 1880<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66090&cid=195179 |başlık=Ермаков Дмитрий Иванович. Группа девочек и старуха из селения Джег. Джеки. |erişimtarihi=6 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120401092011/http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66090&cid=195179 |arşivtarihi=1 Nisan 2012 |ölüurl=yes }}</ref>]]
[[Dosya:Ceklilər Cek kəndində, 1880 (qadınlar)-Yermakov Dmitriy Ivanovich.jpg|sağ|thumb|200px|Cekliler, 1880<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66090&cid=195179 |başlık=Ермаков Дмитрий Иванович. Группа девочек и старуха из селения Джег. Джеки. |erişimtarihi=6 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120401092011/http://www.kunstkamera.ru/kunst-catalogue/items/item-view.seam?c=PHOTO&id=66090&cid=195179 |arşivtarihi=1 Nisan 2012 |ölüurl=yes }}</ref>]]
30. satır: 30. satır:
Diğer [[Şahdağ halkları]] gibi Cekliler'de [[I. Dünya Savaşı|Birinci]] ve [[II. Dünya Savaşı|İkinci Dünya]] savaşlarında, ayrıca [[Karabağ Savaşı]]′nda yer almıştır. Savaşların diğer katılımcıları gibi onlar da ağır kayıplara uğramış, vatanın özgürlüğü uğruna canlarını feda etmişlerdir. Özellikle, 1941-1945 yıllarında yaşanan Büyük Vatan Savaşı diğer [[Şahdağ halkları]] gibi Cekliler'in de demografik gelişimini ciddi etkilemiştir. Öyle ki, özellikle Kuba - Kusar - Şabran bölgesinde 1941 yılının Ekim ayında düzenlenen 223 saylı divizyonun yönetiminde savaşa yollanmış yüzlerce Cekliler'in çok büyük çoğunluğu cepheden kendi öz yurtlarına dönmemiştir. Fakat onların savaşta katılımı konusunda yeterli bilgi toplamak çok zordur. Bunun temel nedenleri şimdiye kadar bu alanda hiçbir temel araştırmanın yapılmamasıdır. Özellikle de Cekliler'in kendilerinin konuyu araştırmaması bu alanda gerçeklerin ortaya çıkmaması ile sonuçlanmış ve boşluklarla görülen bir düzlem yaratmıştır<ref name="T.P. 7 may 2010"/>.
Diğer [[Şahdağ halkları]] gibi Cekliler'de [[I. Dünya Savaşı|Birinci]] ve [[II. Dünya Savaşı|İkinci Dünya]] savaşlarında, ayrıca [[Karabağ Savaşı]]′nda yer almıştır. Savaşların diğer katılımcıları gibi onlar da ağır kayıplara uğramış, vatanın özgürlüğü uğruna canlarını feda etmişlerdir. Özellikle, 1941-1945 yıllarında yaşanan Büyük Vatan Savaşı diğer [[Şahdağ halkları]] gibi Cekliler'in de demografik gelişimini ciddi etkilemiştir. Öyle ki, özellikle Kuba - Kusar - Şabran bölgesinde 1941 yılının Ekim ayında düzenlenen 223 saylı divizyonun yönetiminde savaşa yollanmış yüzlerce Cekliler'in çok büyük çoğunluğu cepheden kendi öz yurtlarına dönmemiştir. Fakat onların savaşta katılımı konusunda yeterli bilgi toplamak çok zordur. Bunun temel nedenleri şimdiye kadar bu alanda hiçbir temel araştırmanın yapılmamasıdır. Özellikle de Cekliler'in kendilerinin konuyu araştırmaması bu alanda gerçeklerin ortaya çıkmaması ile sonuçlanmış ve boşluklarla görülen bir düzlem yaratmıştır<ref name="T.P. 7 may 2010"/>.


Cekliler'in demografik gelişimine en ciddi darbe ise Ermeniler tarafından vurulmuştur. Öyle ki, 1918 yılının ilkbaharında Ermeniler tarafından gerçekleştirilen soykırım sırasında [[Kuba Rayonu]]'nda, diğer [[Şahdağ halkları]] gibi Cekliler'de çok ciddi zarar görmüştür<ref>[http://www.guba1918.com/?cat=16 Указатель географических названий]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref><ref>[http://www.guba1918.com/?paged=2 Список селений Кубинского уезда, подвергшихся погромам в апреле-мае 1918 г.]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref><ref>[http://history.az/pdf.php?item_id=20101210031438421&ext=pdf '''Солмаз Рустамова-Тогиди.''' ''«Куба. Апрель-май 1918 г. Мусульманские погромы в документах».'' Баку. 2010.]</ref>.
Cekliler'in demografik gelişimine en ciddi darbe ise Ermeniler tarafından vurulmuştur. Öyle ki, 1918 yılının ilkbaharında Ermeniler tarafından gerçekleştirilen soykırım sırasında [[Kuba Rayonu]]'nda, diğer [[Şahdağ halkları]] gibi Cekliler'de çok ciddi zarar görmüştür<ref>[http://www.guba1918.com/?cat=16 Указатель географических названий]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref><ref>[http://www.guba1918.com/?paged=2 Список селений Кубинского уезда, подвергшихся погромам в апреле-мае 1918 г.]{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://history.az/pdf.php?item_id=20101210031438421&ext=pdf |başlık='''Солмаз Рустамова-Тогиди.''' ''«Куба. Апрель-май 1918 г. Мусульманские погромы в документах».'' Баку. 2010. |erişimtarihi=11 Haziran 2011 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20160309015237/http://history.az/pdf.php?ext=pdf&item_id=20101210031438421 |arşiv-tarihi=9 Mart 2016 |ölüurl=no }}</ref>.


Cekliler'in büyük çoğunluğu Azerbaycan'ın kuzeyinde, [[Kuba Rayonu|Kuba]], [[Haçmaz Rayonu|Haçmaz]], [[Kusar Rayonu|Kusar]] rayonları toprağında toplu bir halde, [[Bakü]], [[Sumgayıt]] şehirlerinde, [[Şabran Rayonu|Şabran]], [[Siyezen Rayonu|Siyezen]] rayonlarında yaşarlar. [[Rusya]]'da ve diğer birkaç ülkede de Cekliler bulunmaktadır. Cekcece'yi hala günlük yaşamda konuşurlar. Kendi genelek ve göreneklerini hala sürdürmektedirler.
Cekliler'in büyük çoğunluğu Azerbaycan'ın kuzeyinde, [[Kuba Rayonu|Kuba]], [[Haçmaz Rayonu|Haçmaz]], [[Kusar Rayonu|Kusar]] rayonları toprağında toplu bir halde, [[Bakü]], [[Sumgayıt]] şehirlerinde, [[Şabran Rayonu|Şabran]], [[Siyezen Rayonu|Siyezen]] rayonlarında yaşarlar. [[Rusya]]'da ve diğer birkaç ülkede de Cekliler bulunmaktadır. Cekcece'yi hala günlük yaşamda konuşurlar. Kendi genelek ve göreneklerini hala sürdürmektedirler.
45. satır: 45. satır:
[[Dosya:Əbu Müslim məscidi (Cek) 4.JPG|thumb|250px|Cek köyündeki [[Ebu Müslim camileri|Ebu Müslim Cami]]]]
[[Dosya:Əbu Müslim məscidi (Cek) 4.JPG|thumb|250px|Cek köyündeki [[Ebu Müslim camileri|Ebu Müslim Cami]]]]
[[Dosya:Matsa yeyən uşaqlar - 1.jpg|sağ|250px|thumb|[[Matsa]] yiyen cekli çocuklar.]]
[[Dosya:Matsa yeyən uşaqlar - 1.jpg|sağ|250px|thumb|[[Matsa]] yiyen cekli çocuklar.]]
Cekliler VII yüzyıla kadar [[ateşperest]] olmuşlar<ref>[http://yazikiliteratura.narod.ru/lit49.htm '''İmaməddin Zəkiyev.''' ''IV-VII əsrlərin mənəvi mənzərəsinə bir baxış.'' "Dil və Ədəbiyyat" jurnalı. 2006. № 1 (49)]</ref>. Cekliler′de bu dinin izleri şimdiye kadar kalmaktadır. Öyle ki, onların tarihi köyleri olan bu köyde şu anda da [[Ateşgah]] vardır.
Cekliler VII yüzyıla kadar [[ateşperest]] olmuşlar<ref>{{Web kaynağı |url=http://yazikiliteratura.narod.ru/lit49.htm |başlık='''İmaməddin Zəkiyev.''' ''IV-VII əsrlərin mənəvi mənzərəsinə bir baxış.'' "Dil və Ədəbiyyat" jurnalı. 2006. № 1 (49) |erişimtarihi=11 Haziran 2011 |arşiv-url=https://web.archive.org/web/20121015004855/http://yazikiliteratura.narod.ru/lit49.htm |arşiv-tarihi=15 Ekim 2012 |ölüurl=yes }}</ref>. Cekliler′de bu dinin izleri şimdiye kadar kalmaktadır. Öyle ki, onların tarihi köyleri olan bu köyde şu anda da [[Ateşgah]] vardır.


Cekliler VII yüzyıldan sonra [[müslüman]]dırlar. Cek köyündeki [[Ebu Müslim camileri|Ebu Müslim Camisi]] Sovyet hakimiyeti yıllarında yıkılarak, taşından okul binası, ağaçlarından ise tahıl deposu inşa edilmiştir. Cami ülkenin bağımsızlığa kovuştuğu ilk yıllarda, köy aksakallarından biri [[Şihali Muradov]]un girişimi ve köy sakinlerinin yardımlarıyla kısmen restore edilmiştir. Fakat maddi sıkıntılar yüzünden Ebu Müslim Camii'nin inşası henüz gerekli düzeyde tamamlanmamıştır. Onun çevresinde geniş bilimsel arkeolojik ve mimari çalışmalarının yapılması çok önemlidir<ref>'''Tərxan Paşazadə''', ''“Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər”'', '''"Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri"''', № 1, Bakı, “Müəllim”, 2009 s.37</ref>. [[Ebu Müslim camileri|Ebu Müslim Camisi]], Azerbaycan'ın en eski camilerinden biridir. Söylentilere göre, bu cami [[Ebu Müslim camileri]] gibi Abbasi hilafetinin kurucusu Abbas'ın ünlü komutanı Ebu Müslüm El Horasani tarafından, yaklaşık VIII yüzyılda dikilmiştir.
Cekliler VII yüzyıldan sonra [[müslüman]]dırlar. Cek köyündeki [[Ebu Müslim camileri|Ebu Müslim Camisi]] Sovyet hakimiyeti yıllarında yıkılarak, taşından okul binası, ağaçlarından ise tahıl deposu inşa edilmiştir. Cami ülkenin bağımsızlığa kovuştuğu ilk yıllarda, köy aksakallarından biri [[Şihali Muradov]]un girişimi ve köy sakinlerinin yardımlarıyla kısmen restore edilmiştir. Fakat maddi sıkıntılar yüzünden Ebu Müslim Camii'nin inşası henüz gerekli düzeyde tamamlanmamıştır. Onun çevresinde geniş bilimsel arkeolojik ve mimari çalışmalarının yapılması çok önemlidir<ref>'''Tərxan Paşazadə''', ''“Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər”'', '''"Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri"''', № 1, Bakı, “Müəllim”, 2009 s.37</ref>. [[Ebu Müslim camileri|Ebu Müslim Camisi]], Azerbaycan'ın en eski camilerinden biridir. Söylentilere göre, bu cami [[Ebu Müslim camileri]] gibi Abbasi hilafetinin kurucusu Abbas'ın ünlü komutanı Ebu Müslüm El Horasani tarafından, yaklaşık VIII yüzyılda dikilmiştir.
62. satır: 62. satır:
== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==
{{Commons kategori|Jeks}}
{{Commons kategori|Jeks}}
*[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?Lng=aze&year=2007&Pid=14472 Tərxan Paşazadə, "Dünyanın nadir etnik qrupu - Azərbaycan cekliləri", Azərbaycan qəzeti]
*[http://www.azerbaijan-news.az/index.php?Lng=aze&year=2007&Pid=14472 Tərxan Paşazadə, "Dünyanın nadir etnik qrupu - Azərbaycan cekliləri", Azərbaycan qəzeti] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110706130748/http://www.azerbaijan-news.az/index.php?Lng=aze&year=2007&Pid=14472 |date=6 Temmuz 2011 }}


[[Kategori:Azerbaycan'daki etnik gruplar]]
[[Kategori:Azerbaycan'daki etnik gruplar]]

Sayfanın 21.36, 4 Ekim 2020 tarihindeki hâli

Cekliler
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Din

Cekliler[1][2] (AzericeCeklilər), Kafkasya'da Azerbaycan'ın kuzey kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. Azerilerin parçası, Azerbaycan'ın aborigen nüfusu, etnik azınlıklarından olan Şahdağ halklarından biridir. Konuştukları dil Cekce veya Cek dili olarak adlandırılır.

Tarihçe

Cekliler'in yaranma tarihi belli değildir. Ama çok eski olduğu bellidir. Ataları Kafkasya Albanları ihtimal olunuyor[3][4]. Özellikle yaşadıkları Cek köyü Azerbaycanın en eski yerleşim yerlerinden biridir.

Ceklilerin etnografik özelliklerine bakınca, onların Azerbaycan'ın diğer halklarına, özellikle de Oğuz Türklerine[5] özgü pek benzer yanları sahip olmakla beraber, hem de lokal özelliklerini koruyup sakladıklarını da görmek mümkündür.

XIX yüzyılın 80'li yıllarına ait bir belgede ceklilerin sayısı 1277 kişi gösterilmiştir[6][7].

Cekliler, 1880[8]
Cekliler, 1880[9]

Uzun yıllar gidiş-gelişin zor olduğu mekanlarda yaşayan Ceklilerin diğer Şahdağ halkları gibi çağdaş günümüze kadar kendi varlıklarını koruyup saklamalarının temel nedeni, işte başka uluslarla bütünleşme olmamalarıdır. Fakat buna rağmen, diğer Şahdağ halkları gibi Cekliler'de hiç de Azerbaycan'da ve dünyada cereyan eden başlıca küresel olaylardan dışında kalmamış, ülkenin diğer halkları kadar bu olayların taraf olmuş ve sorunların çözümüne katkıda bulunmakla birlikte, bu sorunların yarattığı fesatlardan da kendi nasiplerini almışlar[10].

Diğer Şahdağ halkları gibi Cekliler'de Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında, ayrıca Karabağ Savaşı′nda yer almıştır. Savaşların diğer katılımcıları gibi onlar da ağır kayıplara uğramış, vatanın özgürlüğü uğruna canlarını feda etmişlerdir. Özellikle, 1941-1945 yıllarında yaşanan Büyük Vatan Savaşı diğer Şahdağ halkları gibi Cekliler'in de demografik gelişimini ciddi etkilemiştir. Öyle ki, özellikle Kuba - Kusar - Şabran bölgesinde 1941 yılının Ekim ayında düzenlenen 223 saylı divizyonun yönetiminde savaşa yollanmış yüzlerce Cekliler'in çok büyük çoğunluğu cepheden kendi öz yurtlarına dönmemiştir. Fakat onların savaşta katılımı konusunda yeterli bilgi toplamak çok zordur. Bunun temel nedenleri şimdiye kadar bu alanda hiçbir temel araştırmanın yapılmamasıdır. Özellikle de Cekliler'in kendilerinin konuyu araştırmaması bu alanda gerçeklerin ortaya çıkmaması ile sonuçlanmış ve boşluklarla görülen bir düzlem yaratmıştır[10].

Cekliler'in demografik gelişimine en ciddi darbe ise Ermeniler tarafından vurulmuştur. Öyle ki, 1918 yılının ilkbaharında Ermeniler tarafından gerçekleştirilen soykırım sırasında Kuba Rayonu'nda, diğer Şahdağ halkları gibi Cekliler'de çok ciddi zarar görmüştür[11][12][13].

Cekliler'in büyük çoğunluğu Azerbaycan'ın kuzeyinde, Kuba, Haçmaz, Kusar rayonları toprağında toplu bir halde, Bakü, Sumgayıt şehirlerinde, Şabran, Siyezen rayonlarında yaşarlar. Rusya'da ve diğer birkaç ülkede de Cekliler bulunmaktadır. Cekcece'yi hala günlük yaşamda konuşurlar. Kendi genelek ve göreneklerini hala sürdürmektedirler.

Cekliler bugün de Azerbaycan Cumhuriyeti'nin sosyal-siyasal, ekonomik ve kültürel yaşamının tüm alanlarında, mümkün olduğu kadar yakından katılıyorlar.

Kendilerini "Cekad" (TürkçeCekli) adlandırıyorlar.

Dil

Cekliler Cek dili′nde konuşuyor. Kendi dillerini "Cekcə məz" (TürkçeCek dili) adlandırıyorlar.

Dinleri

Cek köyündeki Ebu Müslim Cami
Matsa yiyen cekli çocuklar.

Cekliler VII yüzyıla kadar ateşperest olmuşlar[14]. Cekliler′de bu dinin izleri şimdiye kadar kalmaktadır. Öyle ki, onların tarihi köyleri olan bu köyde şu anda da Ateşgah vardır.

Cekliler VII yüzyıldan sonra müslümandırlar. Cek köyündeki Ebu Müslim Camisi Sovyet hakimiyeti yıllarında yıkılarak, taşından okul binası, ağaçlarından ise tahıl deposu inşa edilmiştir. Cami ülkenin bağımsızlığa kovuştuğu ilk yıllarda, köy aksakallarından biri Şihali Muradovun girişimi ve köy sakinlerinin yardımlarıyla kısmen restore edilmiştir. Fakat maddi sıkıntılar yüzünden Ebu Müslim Camii'nin inşası henüz gerekli düzeyde tamamlanmamıştır. Onun çevresinde geniş bilimsel arkeolojik ve mimari çalışmalarının yapılması çok önemlidir[15]. Ebu Müslim Camisi, Azerbaycan'ın en eski camilerinden biridir. Söylentilere göre, bu cami Ebu Müslim camileri gibi Abbasi hilafetinin kurucusu Abbas'ın ünlü komutanı Ebu Müslüm El Horasani tarafından, yaklaşık VIII yüzyılda dikilmiştir.

Ayrıca Cek köyünde birçok dinî anıtlar vardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Большая Энциклопедия в 62 томах: Джеки". 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2011. 
  2. ^ "Джеки. www.terra.su". 9 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2011. 
  3. ^ Алиев К. «К вопросу о племенах Кавказской Албании. Исследования по культуры народов Востока». Москва-Ленинград, 1960, s. 18
  4. ^ Гейбуллаев Г.А. «Топонимия Азербайджана». Баку, «Элм», 1986, стр. 93
  5. ^ T. Paşazadə. «Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər», «Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Хəbərləri», № 1, Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu, Bakı, «Müəllim», 2009, s. 39
  6. ^ İmaməddin Zəkiyev. "Naməlum xınalıqlı alimlər". "Ədəbiyyat" qəzeti 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice)
  7. ^ H. Həvilov. Azərbaycan etnoqrafiyası. Bakı. Elm. 1991. səh. 40
  8. ^ "Ермаков Дмитрий Иванович. Группа мужчин и мальчиков из селения Джег. Джеки". 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2011. 
  9. ^ "Ермаков Дмитрий Иванович. Группа девочек и старуха из селения Джег. Джеки". 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2011. 
  10. ^ a b T.Ə.Paşazadə. «Böyük Vətən Müharibəsində və digər müharibələrdə Şahdağ хalqlarının iştirakının öyrənilməsi problemləri». «Böyük Vətən Müharibəsində qələbənin təmin olunmasında Azərbaycan хalqının rolü» mövzusunda keçirilmiş Respublika Elmi Konfransının Materialları, Sumqayıt Dövlət Universiteti, Sumqayıt, 7 may 2010, s. 89 (Azerice)
  11. ^ Указатель географических названий[ölü/kırık bağlantı]
  12. ^ Список селений Кубинского уезда, подвергшихся погромам в апреле-мае 1918 г.[ölü/kırık bağlantı]
  13. ^ "Солмаз Рустамова-Тогиди. «Куба. Апрель-май 1918 г. Мусульманские погромы в документах». Баку. 2010". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2011. 
  14. ^ "İmaməddin Zəkiyev. IV-VII əsrlərin mənəvi mənzərəsinə bir baxış. "Dil və Ədəbiyyat" jurnalı. 2006. № 1 (49)". 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2011. 
  15. ^ Tərxan Paşazadə, “Azərbaycanın milli etnik nümayəndələri – ceklilər”, "Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Xəbərləri", № 1, Bakı, “Müəllim”, 2009 s.37

Dış bağlantılar