Bingenli Hildegard: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Arşiv bağlantısı eklendi |
Değişiklik özeti yok |
||
| 24. satır: | 24. satır: | ||
'''Azize Bingenli Hildegard''' ({{Dil|de|link=no|Hildegard von Bingen|dil_adı=e}}; 1098 – 17 Eylül 1179), [[Benedikten]] tarikatına mensup Alman rahibe, yazar, besteci, alfabe mucidi, filozof, [[hezârfen]]. |
'''Azize Bingenli Hildegard''' ({{Dil|de|link=no|Hildegard von Bingen|dil_adı=e}}; 1098 – 17 Eylül 1179), [[Benedikten]] tarikatına mensup Alman rahibe, yazar, besteci, alfabe mucidi, filozof, [[hezârfen]]. |
||
Ortaçağ Avrupası'nın en tanınmış kadın şahsiyetlerinden birisi olan Bingenli Hildegard, yüzyıllardır Roma Katolik Kilisesi tarafında azize olarak tanınmış, 2012'de [[XVI. Benedictus|Papa Benedictus]] tarafından "''Kilise Doktoru''" ilan edilmiştir. |
Ortaçağ Avrupası'nın en tanınmış kadın şahsiyetlerinden birisi olan Bingenli Hildegard, yüzyıllardır Roma Katolik Kilisesi tarafında azize olarak tanınmış, 2012'de [[XVI. Benedictus|Papa Benedictus]] tarafından "''[[Kilise Doktoru]]''" ilan edilmiştir. |
||
Birçok alanda eser vermiş; bitkileri, hayvanları, doğadaki canlı-cansız varlıkları konu alan kitabıyla tarihin ilk kadın doğa bilimcilerinden birisi arasına girmiştir.<ref name=radikal>{{Web kaynağı | başlık = Ortaçağdan Bilge Bir Kadın Bingenli Azize Hildegard | url = http://kitap.radikal.com.tr/kitap/ortacag-tarihi/ortacagdan-bilge-bir-kadin-bingenli-azize-hildegard-258916 | ölüurl = yes | yayıncı = Radikal gazetesi Kitap eki | erişimtarihi = 3 Eylül 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170903143046/http://kitap.radikal.com.tr/kitap/ortacag-tarihi/ortacagdan-bilge-bir-kadin-bingenli-azize-hildegard-258916 | arşivtarihi = 3 Eylül 2017 }}</ref> Ortaçağ'ın önemli bestecilerinden birisi idi; ''Ordo virtutum'' adlı ünlü orotoryoyu bestelemiştir. [[Lingua Ignota]] adlı bir [[yapay dil]] geliştirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Fantastik Dünyaların Fantastik Dilleri | url = https://kayiprihtim.com/dosya/fantastik-dunyalarin-fantastik-dilleri/ | website = Kayıp Rıhtım | erişimtarihi = 6 Ağustos 2020 | dil = tr | tarih = 7 Ocak 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200808163711/https://kayiprihtim.com/dosya/fantastik-dunyalarin-fantastik-dilleri/ | arşivtarihi = 8 Ağustos 2020}}</ref> |
Birçok alanda eser vermiş; bitkileri, hayvanları, doğadaki canlı-cansız varlıkları konu alan kitabıyla tarihin ilk kadın doğa bilimcilerinden birisi arasına girmiştir.<ref name=radikal>{{Web kaynağı | başlık = Ortaçağdan Bilge Bir Kadın Bingenli Azize Hildegard | url = http://kitap.radikal.com.tr/kitap/ortacag-tarihi/ortacagdan-bilge-bir-kadin-bingenli-azize-hildegard-258916 | ölüurl = yes | yayıncı = Radikal gazetesi Kitap eki | erişimtarihi = 3 Eylül 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170903143046/http://kitap.radikal.com.tr/kitap/ortacag-tarihi/ortacagdan-bilge-bir-kadin-bingenli-azize-hildegard-258916 | arşivtarihi = 3 Eylül 2017 }}</ref> Ortaçağ'ın önemli bestecilerinden birisi idi; ''Ordo virtutum'' adlı ünlü orotoryoyu bestelemiştir. [[Lingua Ignota]] adlı bir [[yapay dil]] geliştirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Fantastik Dünyaların Fantastik Dilleri | url = https://kayiprihtim.com/dosya/fantastik-dunyalarin-fantastik-dilleri/ | website = Kayıp Rıhtım | erişimtarihi = 6 Ağustos 2020 | dil = tr | tarih = 7 Ocak 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200808163711/https://kayiprihtim.com/dosya/fantastik-dunyalarin-fantastik-dilleri/ | arşivtarihi = 8 Ağustos 2020}}</ref> |
||
Sayfanın 15.36, 5 Eylül 2020 tarihindeki hâli
| Bingenli Hildegard | |
|---|---|
 Almanya'da bir kilisede asılı duvar tasviri | |
| Kilise Doktoru | |
| Doğum | 1098 Bermersheim vor der Höhe, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu |
| Ölüm | 17 Eylül 1179 |
Azize Bingenli Hildegard (Almanca: Hildegard von Bingen; 1098 – 17 Eylül 1179), Benedikten tarikatına mensup Alman rahibe, yazar, besteci, alfabe mucidi, filozof, hezârfen.
Ortaçağ Avrupası'nın en tanınmış kadın şahsiyetlerinden birisi olan Bingenli Hildegard, yüzyıllardır Roma Katolik Kilisesi tarafında azize olarak tanınmış, 2012'de Papa Benedictus tarafından "Kilise Doktoru" ilan edilmiştir.
Birçok alanda eser vermiş; bitkileri, hayvanları, doğadaki canlı-cansız varlıkları konu alan kitabıyla tarihin ilk kadın doğa bilimcilerinden birisi arasına girmiştir.[1] Ortaçağ'ın önemli bestecilerinden birisi idi; Ordo virtutum adlı ünlü orotoryoyu bestelemiştir. Lingua Ignota adlı bir yapay dil geliştirmiştir.[2]
Kaleme aldığı kehanetler, sınırları aşıp Budizm, Hinduizm ve Amerkia yerlilerinin din ritüelleriyle paralellikler taşıması açısından mistizmin önemli eserleri arasında sayılır.[3] Zamanının ünlü şahsiyetlerine yazdığı günümüze kadar ulaşan 400'ü aşkın mektup, Ortaçağ Avrupası'ndaki güç ilişkilerine ve gündelik hayata ışık tutması bakımından önemlidir.[3]
Yaşamı
1098 yılında, Bermersheim vor der Höhe'de (bugünkü Almanya'nın Renanya-Palatina eyaletinde bir kasaba) doğduğu kabul edilir. Sponheim hanedanı hizmetinde soylu bir ailenin onuncu çocuğu idi. Rivayete göre henüz üç yaşında havale geçirirken hasta yatağında ilk sanrısını görmüştü. Sanrılarını ailesine anlatmasından sonra anne ve babası onu manastıra teslim etmeye karar verdi ve sekiz yaşındayken (kimi kayıtlara göre 14 yaşındayken) orman içinde bir Benedikten manastırı olan Disibodenberg Manastırına bağışlandı. Böylece başrahibe Jutta'nın yanında eğitim almaya başladı[4] Sponheim kontunun kızı olan rahibe Jutta da sanrılar görmekte idi ve onun sanrılarını ciddiye alıyordu.[3] 1136 yılında Jutta'nın ölümünden sonra başrahibe olan Rahibe Hildegard, gördüğü vizyonları bir keşişin yardımıyla kaydetmeye başladı. Kendi ifadesine göre 1141 yılında Tanrı ona gördüklerini yazmasını söylemişti.
Kasım 1147 ile Şubat 1148 arasında Papa III. Eugenius başkanlığında toplanan Trier Sinodu'nda Hildegard'ın vahiy alabilme, "görebilme gücünün" (kehanet yeteneği) kabul edildiğine ve bunları yazabileceğine dair fetva çıkartıldı.[4] 1141'de yazmaya başladığı ilk kitabı Sicivias (Yolları Bilin)'ı 1151'de tamamlandı.
Bu arada ünü artmış; Hildegard ile öğrenim görmek üzere manastıra birçok kadın gelmişti.[3] Hildegard, kadın ve erkeklerin birlikte kaldıkları bu manastırdan ayrılıp rahibelerle birlikte kendilerine ait bir başka manastıra geçmeye karar verdi. Mainz başpiskoposu tarafından Bingen yakınlarında bağışlanan arazi üzerindeki henüz tamamlanmamış Ruperstberg Manastırına 1150 yılında taşındı.[4]
Rupersberg Manastırı’nda yaşamının en verimli yıllarını geçirdi. 1151 yılından itibaren 1158 yılına kadar doğa ve insan vücudu üzerine kaleme aldıkları Doğa Bilgisi (Physica) ve Sağaltım bilgisi (Causae et Curae) başlıkları altında bir araya getirilen eserlerini kaleme aldı.[4] Vizyonlarını konu alan üçlemesinin ikinci ve üçüncü kitaplarının tamamlanması, müzisyen kimliğiyle yaptığı besteler; bugün hâlâ çözülememiş olan gizli yazı dili (Lingua Ignota) üzerine çalışmaları; döneminin papa, imparator, kardinaller, başpiskoposlar, kontlar gibi önemli şahsiyetlerine yazılmış yüzlerce mektup; Eibin Gen’de, Ruperstberg’e kardeş bir rahibeler manastırının kuruluşu (1164) ve nihayet Trier, Köln, Bamberg ve daha birçok büyük kente yaptığı büyük ayinler hep bu dönemde gerçekleşti.[4]
17 Eylül 1179'da Rupertsberg Manastırı'nda hayatını kaybetti.
Kaynakça
- ^ "Ortaçağdan Bilge Bir Kadın Bingenli Azize Hildegard". Radikal gazetesi Kitap eki. 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2017.
- ^ "Fantastik Dünyaların Fantastik Dilleri". Kayıp Rıhtım. 7 Ocak 2019. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2020.
- ^ a b c d Pelin Batu, Hildegard von Bingen, Atlas Tarih, Ağustos-Eylül 2017
- ^ a b c d e Öztürk, Özgür. "Orta Çağdan Bir Azîz: Hildegard von Bingen". Yasamauygrasi.com sitesi, 28 Eylül 2014. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2017.