Çernobil: Revizyonlar arasındaki fark

Çernobil
Чорнобиль
Çernobil; Чорнобиль
	Çernobil'in eski belediye binası
	Koordinatlar: 51°16′20″K 30°13′27″D / 51.27222°K 30.22417°D
Ülke	Ukrayna
Oblast	Kiev Oblastı
Kuruluş	1193
Şehir	1941
İdare
• Tür	Çernobil Hariç Tutma Bölgesi
Posta kodu	07270
Alan kodu	+380-4593

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 20.55, 30 Nisan 2020 tarihindeki hâli

Çernobil, (Ukraynaca: Чорнобиль) Beyaz Rusya sınırına yakın, Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı Çernobil Hariç Tutma Bölgesi'nde bulunan, Çernobil Nükleer Santrali'nin infilak etmesiyle oluşan Çernobil faciası'ndan dolayı kısmen terk edilmiş bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır.^[1]

1923'ten beri Çernobil Rayonu'nun idari merkezi olan şehir, tarihin en felaketli nükleer kazası olan Çernobil Nükleer Santrali'nde gerçekleşen nükleer kazadan 9 gün sonra, 5 Mayıs 1986'da tahliye edildi. Kazadan sonra 1988'de rayon dağıtıldı ve yönetim komşu Ivankiv Rayonu'na devredildi.

Çernobil günümüzde hayalet kasaba olmasına rağmen, "Bu evin sahibi burada yaşıyor" yazan işaretlerle işaretlenmiş evlerde az sayıda da olsa insan ve çeşitli hayvanlar yaşamaktadır.^[2]

Tarihi

Çernobil Kiev Knezliği'ne ait bir bölgeydi. ilk bilinen Çernobil kelimesi, onu Knyaz Rurik Rostislavich'in bir av köşkü olarak tanımlayan 1193 sayfalık tüzüğünden gelmektedir.^[3] 13. yüzyılda, Litvanya Büyük Dükalığı'nın bir köyüydü. Köy, kraliyet süvarisinin kaptanı Filon Kmita'ya 1566 yılında bir yurtluk olarak verildi. Daha sonra Çernobil'in bulunduğu il 1569'da Polonya Krallığı'na transfer edildi ve daha sonra 1793'te Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edildi.^[4] 20. yüzyıldan önce Çernobil'de, Ukraynalı köylüler, bazı Polonya halkı ve nispeten çok sayıda Yahudi yaşamaktaydı.

Yahudiler Polonya'nın kolonileşme kampanyası sırasında Filon Kmita tarafından Çernobil'e getirildi. 1596'dan sonra, bölgenin geleneksel Ukraynalı Doğu Ortodoks köylüsünün dini, Polonya tarafından zorla Yunan Katolik Uniate dinine dönüştürüldü. Fakat dönüşümlerin çoğu, Polonya'nın Bölünmesinden sonra Doğu Ortodoksluğuna geri döndü.

19. yüzyılın sonuna kadar Çernobil, Chodkiewicz ailesine ait özel bir şehirdi. 1896'da şehri devlete sattılar, ancak 1910'a kadar şehirde bir kale ve bir ev vardı.

Çernobil'in nüfusu 1898'de 7.200 Yahudi dahil 10.800'dür. Şehir I. Dünya Savaşı sırasında işgal edildi; Ukraynalılar ve Bolşevikler daha sonra meydana gelen iç savaşta bu bölgede savaştılar. 1919-20 Sovyet-Polonya Savaşı'nda Çernobil, önce Polonya Ordusu, daha sonra ise Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi. 1921'den itibarende, resmi olarak Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dahil edildi.^[3]

Şehir 1929 ve 1933 arasındaki Stalin'in kolektivizm seferberliği sırasında yaşanan ölümlerden ve Stalin'in politikalarından kaynaklanan kıtlıktan etkilendi. Ayrıca Çernobil'de yaşayan Alman ve Polonya'lılar da 1936'da Kazakistan'a sürüldü.^[5]

II. Dünya Savaşı sırasında Çernobil, 25 Ağustos 1941'den 17 Kasım 1943'e kadar Alman Ordusu tarafından işgal edildi. Bölgede bulunan Yahudi cemaati, 1941-44 Nazi işgali sırasında öldürüldü.^[3]

Yirmi yıl sonra, alan Ukrayna SSC toprakları üzerine inşa edilen ilk nükleer santral yeri olarak seçildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası bölge Ukrayna'ya ait olarak kaldı.

Çernobil Nükleer Santrali kazası

26 Nisan 1986'da Çernobil Nükleer Santrali'ndeki reaktörlerden birisi santral operatörleri tarafından reaktör üzerinde yapılan onaylanmamış deneylerden sonra patladı. Ortaya çıkan kontrol kaybı, RBMK reaktörünün tasarım kusurlarından kaynaklandı. Bu da düşük güçte çalıştırıldığında kararsız hale geldi ve sıcaklık artışlarının reaktör güç çıkışını arttırdı.^[6]

Kaynakça

^ "Evacuation zones and populations". ISBN 0-7503-0670-X.
^ Withington, John (13 December 2013). Disaster!: A History of Earthquakes, Floods, Plagues, and Other Catastrophes. Skyhorse Publishing Company, Incorporated. p. 328. ISBN 978-1-62636-708-1.
^ ^a ^b ^c Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford University Press. ISBN 0-19-820171-0.
^ "The Sarmatian Review". Ocak 1995. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.
^ Brown, Kate (2004). A Biography of No Place: From Ethnic Borderland to Soviet heartland. Cambridge. ISBN 0674011686. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.
^ Plokhy, Serhii. Chernobyl : the history of a nuclear catastrophe. ISBN 9781541617094.

[1] "Evacuation zones and populations". ISBN 0-7503-0670-X.

[2] Withington, John (13 December 2013). Disaster!: A History of Earthquakes, Floods, Plagues, and Other Catastrophes. Skyhorse Publishing Company, Incorporated. p. 328. ISBN 978-1-62636-708-1.

[:0-3] Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford University Press. ISBN 0-19-820171-0.

[4] "The Sarmatian Review". Ocak 1995. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.

[5] Brown, Kate (2004). A Biography of No Place: From Ethnic Borderland to Soviet heartland. Cambridge. ISBN 0674011686. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.

[6] Plokhy, Serhii. Chernobyl : the history of a nuclear catastrophe. ISBN 9781541617094.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-{{Çalışma}}{{Yerleşim bilgi kutusu
+{{Yerleşim bilgi kutusu
 |adı = Çernobil
 |ülke_adı={{UKR}}|alan_kodu=+380-4593|posta_kodu_türü=Posta kodu|posta_kodu=07270|yönetim_türü=[[Çernobil Hariç Tutma Bölgesi]]|altbölüm_türü1=[[Ukrayna'nın idari birimleri|Oblast]]|altbölüm_adı1=[[Kiev Oblastı]]|altbölüm_türü=Ülke|altbölüm_adı={{UKR}}|ülke_sıfatı=Ülke|kendi_dilindeki_adı=Чорнобиль|kuruluş_tarihi1=1941|kuruluş_sıfatı1=Şehir|kuruluş_sıfatı=Kuruluş|kuruluş_tarihi=1193|koordinatlar={{coord|51|16|20|N|30|13|27|E|region:UA|display=inline}}|harita1_resmi=Ukraine_adm_location_map.svg|görüntü_altyazısı=Çernobil'in eski belediye binası|görüntü=Administrative_center,_Radiation_Control_(11383715816).jpg|kendi_dilindeki_ad_dili=Ukraynaca|alan_kodu_türü=Alan kodu}}
+{{yönlendirme|Chernobyl|Aynı adlı mini dizi|Chernobyl (mini dizi)|Nükleer santral|Çernobil Nükleer Santrali}}'''Çernobil,''' ([[Ukraynaca]]: Чорнобиль) [[Beyaz Rusya]] sınırına yakın, [[Ukrayna]]'nın kuzeyinde [[Kiev Oblastı|Kiev Oblast]]'ına bağlı [[Çernobil Hariç Tutma Bölgesi]]'nde bulunan, [[Çernobil Nükleer Santrali]]'nin infilak etmesiyle oluşan [[Çernobil Faciası|Çernobil faciası]]'ndan dolayı kısmen [[Hayalet kasaba|terk edilmiş]] bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık="Evacuation zones and populations"|ad=|soyadı=|yıl=|yayıncı=|yer=|isbn=0-7503-0670-X|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=30 Nisan 2020}}</ref>
-{{yönlendirme|Chernobyl|Aynı adlı mini dizi|Chernobyl (mini dizi)|Nükleer santral|Çernobil Nükleer Santrali}}
-[[Dosya:ChernobylMIR.jpg|sağ|300px|thumb|1997'de Rusya'nın [[Mir Uzay İstasyonu]]ndan alınan Çernobil görüntüsü.]]
-'''Çernobil,''' ([[Ukraynaca]]: Чорнобиль) [[Beyaz Rusya]] sınırına yakın, [[Ukrayna]]'nın kuzeyinde [[Kiev Oblastı|Kiev Oblast]]'ına bağlı [[Çernobil Hariç Tutma Bölgesi]]'nde bulunan, [[Çernobil Nükleer Santrali]]'nin infilak etmesiyle oluşan [[Çernobil Faciası|Çernobil faciası]]'ndan dolayı kısmen [[Hayalet kasaba|terk edilmiş]] bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık="Evacuation zones and populations"|ad=|soyadı=|yıl=|yayıncı=|yer=|isbn=0-7503-0670-X|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=30 Nisan 2020}}</ref>
 'ten beri Çernobil Rayonu'nun idari merkezi olan şehir, tarihin en felaketli nükleer kazası olan [[Çernobil Nükleer Santrali]]'nde gerçekleşen [[Çernobil Faciası|nükleer kazadan]] 9 gün sonra, 5 Mayıs 1986'da tahliye edildi. Kazadan sonra 1988'de rayon dağıtıldı ve yönetim komşu Ivankiv Rayonu'na devredildi.
@@ 12. satır: / 9. satır: @@
 == Tarihi ==
+[[Dosya:Свято-Іллінська церква в Чорнобилі.jpg|sol|küçükresim|Elijah Ortodoks Kilisesi]]
 Çernobil [[Kiev Knezliği]]'ne ait bir bölgeydi. ilk bilinen Çernobil kelimesi, onu [[Knyaz]] [[Rurik Rostislavich]]'in bir av köşkü olarak tanımlayan 1193 sayfalık tüzüğünden gelmektedir.<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|başlık=Europe: A History|ad=Norman|soyadı=Davies|yıl=1996|yayıncı=Oxford University Press|yer=|isbn=0-19-820171-0|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=30 Nisan 2020}}</ref> 13. yüzyılda, [[Litvanya Büyük Dükalığı]]'nın bir köyüydü. Köy, kraliyet süvarisinin kaptanı [[Filon Kmita]]'ya 1566 yılında bir [[yurtluk]] olarak verildi. Daha sonra Çernobil'in bulunduğu il 1569'da [[Lehistan Krallığı|Polonya Krallığı]]'na transfer edildi ve daha sonra 1793'te [[Rus İmparatorluğu]] tarafından ilhak edildi.<ref>{{Dergi kaynağı|url=http://www.ruf.rice.edu/~sarmatia/195/index.html|başlık=The Sarmatian Review|erişimtarihi=30 Nisan 2020|tarih=Ocak 1995|çalışma=|yayıncı=}}</ref> 20. yüzyıldan önce Çernobil'de, Ukraynalı köylüler, bazı Polonya halkı ve nispeten çok sayıda Yahudi yaşamaktaydı.
@@ 23. satır: / 21. satır: @@
 [[II. Dünya Savaşı]] sırasında Çernobil, 25 Ağustos 1941'den 17 Kasım 1943'e kadar [[Bundeswehr|Alman Ordusu]] tarafından işgal edildi. Bölgede bulunan Yahudi cemaati, [[Reichskommissariat Ukraine|1941-44 Nazi işgali]] sırasında öldürüldü.<ref name=":0" />
+[[Dosya:Chernobyl (11383710145).jpg|küçükresim|Çernobil'e giriş tabelası]]
+{{Commons kategori|Chernobyl}}
 Yirmi yıl sonra, alan [[Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Ukrayna SSC]] toprakları üzerine inşa edilen ilk nükleer santral yeri olarak seçildi. [[Sovyetler Birliği'nin dağılması]] sonrası bölge [[Ukrayna]]'ya ait olarak kaldı.
+=== Çernobil Nükleer Santrali kazası ===
-<br />
+{{Ana madde|Çernobil Faciası}}
+Nisan 1986'da [[Çernobil Nükleer Santrali]]'ndeki reaktörlerden birisi santral operatörleri tarafından reaktör üzerinde yapılan onaylanmamış deneylerden sonra patladı. Ortaya çıkan kontrol kaybı, [[RBMK]] reaktörünün tasarım kusurlarından kaynaklandı. Bu da düşük güçte çalıştırıldığında kararsız hale geldi ve sıcaklık artışlarının reaktör güç çıkışını arttırdı.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Chernobyl : the history of a nuclear catastrophe|ad=Serhii|soyadı=Plokhy|yıl=|yayıncı=|yer=|isbn=9781541617094|sayfa=|sayfalar=|url=|erişimtarihi=}}</ref>
-{{Commons kategori|Chernobyl}}
+== Kaynakça ==
 [[Kategori:Çernobil| ]]
 [[Kategori:Bilgi kutusu bulunmayan yerleşim yerleri]]
+<references />