Taşıt: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 7 sources and tagging 5 as dead.) #IABot (v2.0
168. satır: 168. satır:
=== Trenler ===
=== Trenler ===
{{ana madde|Tren}}
{{ana madde|Tren}}
'''Tren''' , ([[Fransızca]] : train<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=tren | başlık = TDK'da tren anlamı | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = TDK | arşivengelli = evet}}</ref>) demiryolu üzerinde bir lokomotifin çektiği arabalar dizisidir. Modern anlamı ilk kez 1820'lerde İngiltere'de kullanılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nisanyansozluk.com/search.asp?w=tren&x=16&y=5 | başlık = Etimoloji sözlüğünde tren | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = Sevan Nişanyan | arşivengelli = evet}}</ref>
'''Tren''' , ([[Fransızca]] : train<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=tren | başlık = TDK'da tren anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090404021912/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE | arşivtarihi = 4 Nisan 2009 | ölüurl = yes }}</ref>) demiryolu üzerinde bir lokomotifin çektiği arabalar dizisidir. Modern anlamı ilk kez 1820'lerde İngiltere'de kullanılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nisanyansozluk.com/search.asp?w=tren&x=16&y=5 | başlık = Etimoloji sözlüğünde tren | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = Sevan Nişanyan | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>
<center><gallery>
<center><gallery>
Resim:Banliyö Treni.jpg|[[Banliyö treni]]
Resim:Banliyö Treni.jpg|[[Banliyö treni]]
179. satır: 179. satır:
==== Lokomotifler ====
==== Lokomotifler ====
{{ana madde|Lokomotif}}
{{ana madde|Lokomotif}}
'''Lokomotif''' (Fransızca : locomotif) , raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=lokomotif | başlık = TDK'da lokomotif anlamı | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = TDK | arşivengelli = evet}}</ref>
'''Lokomotif''' (Fransızca : locomotif) , raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=lokomotif | başlık = TDK'da lokomotif anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090404021912/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE | arşivtarihi = 4 Nisan 2009 | ölüurl = yes }}</ref>


<center><gallery>
<center><gallery>
188. satır: 188. satır:
==== Vagonlar ====
==== Vagonlar ====
{{ana madde|Vagon}}
{{ana madde|Vagon}}
'''Vagon''' (''Fransızca : wagon'') , yük ve yolcu taşımakta kullanılan, lokomotifin çektiği demir yolu aracı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=vagon | başlık = TDK'da vagon anlamı | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = TDK | arşivengelli = evet}}</ref>
'''Vagon''' (''Fransızca : wagon'') , yük ve yolcu taşımakta kullanılan, lokomotifin çektiği demir yolu aracı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=vagon | başlık = TDK'da vagon anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090404021912/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE | arşivtarihi = 4 Nisan 2009 | ölüurl = yes }}</ref>


<center><gallery>
<center><gallery>
205. satır: 205. satır:
=== Tramvaylar ===
=== Tramvaylar ===
{{ana madde|Tramvay}}
{{ana madde|Tramvay}}
'''Tramvay''', raylı şehiriçi ulaşım aracı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=tramvay | başlık = TDK'da tramvay anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081010235744/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=tramvay | arşivtarihi = 10 Ekim 2008 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nisanyansozluk.com/search.asp?w=tramvay&x=9&y=4 | başlık = Etimoloji sözlüğünde tramvay | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = Sevan Nişanyan | arşivengelli = evet}}</ref> Kökeni İngilizce Tramway kelimesi olan Tramvay, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir.
'''Tramvay''', raylı şehiriçi ulaşım aracı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=tramvay | başlık = TDK'da tramvay anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081010235744/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=tramvay | arşivtarihi = 10 Ekim 2008 | ölüurl = yes }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nisanyansozluk.com/search.asp?w=tramvay&x=9&y=4 | başlık = Etimoloji sözlüğünde tramvay | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = Sevan Nişanyan | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref> Kökeni İngilizce Tramway kelimesi olan Tramvay, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir.
Tramvay taşımacılığının kent içi trafiği açısından yol boyunca yerleştirilmiş ray ve elektrik hattı gereksinmesi gibi bazı sakıncaların olmasına karşılık, bir yandan da duman çıkartmamak ve her gün fiyatı biraz daha artan petrol ürünleri yerine elektrikle çalışmak gibi üstün yanları vardır.
Tramvay taşımacılığının kent içi trafiği açısından yol boyunca yerleştirilmiş ray ve elektrik hattı gereksinmesi gibi bazı sakıncaların olmasına karşılık, bir yandan da duman çıkartmamak ve her gün fiyatı biraz daha artan petrol ürünleri yerine elektrikle çalışmak gibi üstün yanları vardır.
<center><gallery>
<center><gallery>
220. satır: 220. satır:
=== Monoraylar ===
=== Monoraylar ===
{{ana madde|Monoray}}
{{ana madde|Monoray}}
'''Monoray''' ([[Fransızca]] monorail)Tek bir raydan oluşan demir yolu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=monoray | başlık = TDK'da monoray anlamı | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = TDK | arşivengelli = evet}}</ref>
'''Monoray''' ([[Fransızca]] monorail)Tek bir raydan oluşan demir yolu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=monoray | başlık = TDK'da monoray anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090404021912/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE | arşivtarihi = 4 Nisan 2009 | ölüurl = yes }}</ref>
{{ayrıca bakınız|Havaray}}
{{ayrıca bakınız|Havaray}}


232. satır: 232. satır:
=== Füniküler ===
=== Füniküler ===
{{ana madde|Füniküler}}
{{ana madde|Füniküler}}
'''Füniküler''' (''[[Fransızca]] funiculaire'')raylı bir taşıma aracıdır. Bir dağ veya tepe gibi eğimli arazide, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. İki ayrı aracın aynı anda kullanımı, vagonların her birini karşı ağırlık olarak etkilemesi prensibi ile çalışır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=füniküler | başlık = TDK'da füniküler anlamı | erişimtarihi =1 Kasım 2009| yazar = TDK | arşivengelli = evet}}</ref>
'''Füniküler''' (''[[Fransızca]] funiculaire'')raylı bir taşıma aracıdır. Bir dağ veya tepe gibi eğimli arazide, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. İki ayrı aracın aynı anda kullanımı, vagonların her birini karşı ağırlık olarak etkilemesi prensibi ile çalışır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=füniküler | başlık = TDK'da füniküler anlamı | erişimtarihi = 1 Kasım 2009 | yazar = TDK | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090404021912/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE | arşivtarihi = 4 Nisan 2009 | ölüurl = yes }}</ref>
{{ayrıca bakınız|Tünel (metro)|F1 hattı}}
{{ayrıca bakınız|Tünel (metro)|F1 hattı}}


288. satır: 288. satır:
==== Sabit kanatlılar ====
==== Sabit kanatlılar ====
{{ana madde|Uçak}}
{{ana madde|Uçak}}
'''Sabit kanatlı uçak''' veya kısaca '''uçak''', havanın kanatların altında basınç oluşturması yardımı ile yükselip ilerleyebilen motorlu bir [[hava taşıtı]]dır.<ref name="tdk">{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=u%E7ak&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi =12 Ağustos 2009| yayımcı = TDK | arşivengelli = evet}}</ref><ref>[http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=*/doc/%7Bt90600%7D? Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi]</ref> Eski kullanımı '''tayyare'''<ref>{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=tayyare&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi =1 Ağustos 2009| yayımcı = TDK | arşivengelli = evet}}</ref> ([[Arapça]] kökenli) (bazı [[Ağız (dilbilim)|ağızlarda]] ''teyyare'' <ref>{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=teyyare&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi =1 Ağustos 2009| yayımcı = TDK | arşivengelli = evet}}</ref>) şeklindedir.
'''Sabit kanatlı uçak''' veya kısaca '''uçak''', havanın kanatların altında basınç oluşturması yardımı ile yükselip ilerleyebilen motorlu bir [[hava taşıtı]]dır.<ref name="tdk">{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=u%E7ak&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi = 12 Ağustos 2009 | yayımcı = TDK | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=*/doc/%7Bt90600%7D |başlık=Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi |erişimtarihi=1 Kasım 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100505204814/http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=*/doc/%7Bt90600%7D |arşivtarihi=5 Mayıs 2010 |ölüurl=yes }}</ref> Eski kullanımı '''tayyare'''<ref>{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=tayyare&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi = 1 Ağustos 2009 | yayımcı = TDK | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref> ([[Arapça]] kökenli) (bazı [[Ağız (dilbilim)|ağızlarda]] ''teyyare'' <ref>{{Web kaynağı | url = http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=teyyare&ayn=tam | başlık = Büyük Türkçe Sözlük | erişimtarihi = 1 Ağustos 2009 | yayımcı = TDK | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>) şeklindedir.
{{ayrıca bakınız|Geleneksel uçak}}
{{ayrıca bakınız|Geleneksel uçak}}



Sayfanın 21.25, 13 Nisan 2020 tarihindeki hâli

Taşıt, ulaşım aracı veya vasıta, yük ve yolcu taşımaya yarayan araçların genel adıdır.

Karayolu taşıtları

Motorsuz karayolu taşıtları

İnsan gücü ile hareket eden taşıtlar

Pedallılar
Bisiklet Üç tekerli bisiklet Velotaksi Tandem bisiklet Quadricycles Tekteker
Çok kişilik Yatay bisiklet
Sürüklemeliler
Su kayağı Kar kayağı Kızak
Yük taşımak için
Hand-truck Valiz taşıma arabası El arabası
Diğer
Tahtırevan Çekçek Tekerlekli sandalye Scooter Taşıma sedye Tekerlekli sedye Kaykay

Hayvan gücü ile hareket eden tekerlekli taşıtlar

Diligence Coach Savaş arabası
Chariot
iki tekerli at arabası
(Calash)
Kupa
(Brougham)
Berline Posta arabası
(Stagecoach)
üstü açılabilir araba
(Cabriolet)
Fayton
Barouche
Buggy Dogcart Cart Surrey Tandem Horse
Buckboard Kağnı Köpek arabası Omnibus
Sürüklemeliler
Köpek kızağı Troyka
Kullanılan hayvanlar
Keçi Deve Fil Öküz Zebra
At Eşek

Treylerler

Treyler , bir kamyon, otobüs veya otomobil tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine has bir şekilde tasarlanıp imal edilen en az bir dingili ve çekildiği taşıta çeki oku, döner tabla, kanca v.b adlarla tanımlanan bir bağlantı aygıtı aracılığı ile bağlanan yük taşıma amaçlı karayolu taşıt aracıdır.

Otomobil transfer treyleri Karavan Römorkör

Motorlu karayolu taşıtları

Otomobiller

Otomobil (Auto: Yunancadaki anlamıyla kendiliğinden + mobile: Latincedeki anlamıyla hareketli demektir). Otomobil kavramının ilk ortaya çıktığı zamanı göz önüne alırsak at kullanılmadan, itmeden veya çekmeden kendiliğinden hareket edebilen öz itmeli taşıt

Sedan Station Wagon Roadster Cabriolet Hatchback Coupe Grand Tourer

Motosikletler

Motosiklet, iki tekerlekli, bisiklet benzeri, içten yanmalı motora sahip bir ya da iki kişilik ulaşım aracıdır.

Scooter Arazi motosikleti
Off-Road motosiklet
Mobilet Gezi motosikleti
Touring motosikleti
Alçak motosiklet
Chopper motosiklet
Spor motosiklet Enduro motosiklet Supermoto

Otobüsler

Otobüs,karayolu taşıma yönetmeliğine göre sürücü dahil 25 kişiden fazla yolcu kapasitesi olan motorlu kara taşıtıdır.

Çift katlı otobüs Çift katlı körüklü otobüs Körüklü otobüs Çift körüklü otobüs Metrobüs Troleybüs Off-road otobüs
Okul otobüsü Üstü açık otobüs Minibüs Midibüs

Kamyonlar

Kamyon , ağır yük taşımaya yarayan motorlu araç. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından büyük yük otomobili olarak da tanımlanırlar.

İtfaiye kamyonu Troleybüs kamyon Çekici kamyonu Kurtarıcı kamyonu Damperli kamyon Tanker kamyonu Dökme yük taşıma kamyonu
Yarış kamyonu Otobüs kamyon Kamyonet

Diğer motorlu araçlar

Lokomobil Traktör Amfibiyen

Raylı taşıtlar

Trenler

Tren , (Fransızca : train[1]) demiryolu üzerinde bir lokomotifin çektiği arabalar dizisidir. Modern anlamı ilk kez 1820'lerde İngiltere'de kullanılmıştır.[2]

Lokomotifler

Lokomotif (Fransızca : locomotif) , raylar üstünde bir vagon dizisini çekmede kullanılan buharla ya da bir motorla çalışan makinedir.[3]

Vagonlar

Vagon (Fransızca : wagon) , yük ve yolcu taşımakta kullanılan, lokomotifin çektiği demir yolu aracı[4]

Tramvaylar

Tramvay, raylı şehiriçi ulaşım aracı[5][6] Kökeni İngilizce Tramway kelimesi olan Tramvay, Türkçeye Fransızcadan geçmiştir. Tramvay taşımacılığının kent içi trafiği açısından yol boyunca yerleştirilmiş ray ve elektrik hattı gereksinmesi gibi bazı sakıncaların olmasına karşılık, bir yandan da duman çıkartmamak ve her gün fiyatı biraz daha artan petrol ürünleri yerine elektrikle çalışmak gibi üstün yanları vardır.

Monoraylar

Monoray (Fransızca monorail)Tek bir raydan oluşan demir yolu.[7]

Füniküler

Füniküler (Fransızca funiculaire)raylı bir taşıma aracıdır. Bir dağ veya tepe gibi eğimli arazide, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. İki ayrı aracın aynı anda kullanımı, vagonların her birini karşı ağırlık olarak etkilemesi prensibi ile çalışır.[8]

Su taşıtları

Gemiler

Buzkıran Şilep Vapur Mavna Yelkenli Deniz otobüsü
Yat Feribot Katamaran Römorkör Cruise Arabalı vapur

Savaş gemileri

Fırkateyn Korvet Uçak gemisi Monitor Gambot
Kruvazör Muhrip

Diğer su taşıtları

Eskimo kayığı Amfibiyen Sal Gabar Kano Gondol Hoverkraft

Su altında

Denizaltı

Atmosferik taşıtlar

Kanat yapılarına göre atmosferik taşıtlar

Sabit kanatlılar

Sabit kanatlı uçak veya kısaca uçak, havanın kanatların altında basınç oluşturması yardımı ile yükselip ilerleyebilen motorlu bir hava taşıtıdır.[9][10] Eski kullanımı tayyare[11] (Arapça kökenli) (bazı ağızlarda teyyare [12]) şeklindedir.

Kullanım amaçlarına göre uçaklar
Kanat yapılarına göre uçaklar

Dönen kanatlılar

Kanat çırpanlar

Yükselmelerine göre atmosferik taşıtlar

Gaz basıncı ile yükselenler

Aerodinamik yapılarıyla yükselenler

Kaynakça

  1. ^ TDK. "TDK'da tren anlamı". 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  2. ^ Sevan Nişanyan. "Etimoloji sözlüğünde tren". Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  3. ^ TDK. "TDK'da lokomotif anlamı". 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  4. ^ TDK. "TDK'da vagon anlamı". 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  5. ^ TDK. "TDK'da tramvay anlamı". 10 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  6. ^ Sevan Nişanyan. "Etimoloji sözlüğünde tramvay". Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ TDK. "TDK'da monoray anlamı". 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  8. ^ TDK. "TDK'da füniküler anlamı". 4 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  9. ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  10. ^ "Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi". 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2009. 
  11. ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. [ölü/kırık bağlantı]
  12. ^ "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. [ölü/kırık bağlantı]