Mustafa Mümin Aksoy: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Teacher0691 (mesaj) tarafından yapılmış 20414142 numaralı değişiklikler geri getirildi. (TW)
Etiket: Geri al
Değişiklik özeti yok
Etiket: potansiyel vandalizm
1. satır: 1. satır:
{{Makam sahibi bilgi kutusu
{{Asker bilgi kutusu
|isim = Mustafa Mümin Aksoy
|isim = Mustafa Mümin Aksoy
|resim = Mümin Aksoy.jpg
|doğum_adı = Mustafa Mümin
|doğum_tarihi = 1892
|doğum_tarihi = 1892
⚫
|ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1948|1|24|1892|1|1}}
|doğum_yeri = [[İzmir]], [[Türkiye]]
|doğum_yeri = [[İzmir]], [[Aydın Vilayeti]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
⚫
|ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi|1948|1|24}}
|ölüm_yeri = [[İzmir]], [[Türkiye]]
|ölüm_yeri = [[İzmir]], [[Türkiye]]
|mezaryeri =
|doğum_adı =
|mezaryeri_etiket =
|milliyeti = [[Türkler|Türk]]
|mezaryeri_koordinat = <!-- {{Coord|LAT|LONG|display=inline,title}} -->
|eşi =
|resim = Mümin Aksoy.jpg
⚫
|çocukları =
|başlık =
|öğrenim = [[Deniz Harp Okulu]]
⚫
|takma_adı = Gavûr Mümin
|imza =
⚫
|bağlılığı = {{bayrakülke|Osmanlı İmparatorluğu}}<br/>{{bayrakülke|Türkiye}}
⚫
|takma_adı = Gavûr Mümin
|hizmet_dalı =
⚫
|bağlılığı = {{bayrakülke|Osmanlı İmparatorluğu}}<br/>{{bayrakülke|Türkiye}}
|hizmet_yılları = 1911-1948
|alanı =
⚫
|rütbesi = [[Albay]]
|hizmetyılları = 1911-1948
|komuta_ettikleri =
⚫
|rütbesi = [[Miralay]]
|birimleri =
|birimi = {{bayraksimge resim|Flag of the Ottoman Empire.svg|size=22px}} [[Kuvayi Milliye]]<br/> {{bayraksimge resim|Flag of Turkey.svg|size=22px}} [[Türk Silahlı Kuvvetleri]]
⚫
|savaşları = [[Balkan Savaşı]]<br/>[[I. Dünya Savaşı]]<br/>[[Çanakkale Savaşı]]<br/>[[Türk Kurtuluş Savaşı]]
|kumandaettiği =
⚫
|madalya = {{Mecidiye Nişanı}} {{Harp Madalyası}}
⚫
|savaşları = [[Balkan Savaşı]]<br/>[[I. Dünya Savaşı]]<br/>[[Çanakkale Savaşı]]<br/>[[Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi|Kurtuluş Savaşı]]
|sonraki_işi =
⚫
|ödüller = {{Mecidiye Nişanı}} {{Harp Madalyası}}
|babası =
|eşi =
⚫
|çocukları =
|imza =
}}
}}
'''Mustafa Mümin Aksoy Paşa''' ya da '''Gavûr Mümin''' adıyla bilinen, (1892, [[İzmir]] - 24 Ocak 1948, [[İzmir]]) Türk asker, casus.<ref name="b2">{{Web kaynağı | url = http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/istiklal-savasinin-iki-casusu-gavur-mumin-ve-mustafa-sagir-1190132/ | başlık = 'İstiklal Savaşı'nın iki casusu: Gavûr Mümin ve Mustafa Sagir | tarih = 4 Mayıs 2014 | yazar = Ayşe Hür | yayıncı = Radikal | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170111111149/http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/istiklal-savasinin-iki-casusu-gavur-mumin-ve-mustafa-sagir-1190132/ | arşivtarihi = 11 Ocak 2017}}</ref> Osmanzade İbrahim Bey'in oğlu, eski İzmir Belediye Başkanı [[Hacı Hasan Bey]]'in yeğenidir.<ref name="izmir">{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/2004/03/14/ege/yazyetkin.html | başlık = İşgal yıllarında İzmir Belediyesi | eser = Dünden Bugüne | yazar = Sabri Yetkin | tarih = 14 Mart 2014 | yayıncı = [[Milliyet]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20041212155350/http://www.milliyet.com.tr:80/2004/03/14/ege/yazyetkin.html | arşivtarihi = 12 Aralık 2004}}</ref>
'''Mustafa Mümin Aksoy''' ya da '''Gavûr Mümin''' adıyla bilinen, (1892, [[İzmir]] - 24 Ocak 1948, [[İzmir]]) Türk asker, casus.<ref name="b2">{{Web kaynağı | url = http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/istiklal-savasinin-iki-casusu-gavur-mumin-ve-mustafa-sagir-1190132/ | başlık = 'İstiklal Savaşı'nın iki casusu: Gavûr Mümin ve Mustafa Sagir | tarih = 4 Mayıs 2014 | yazar = Ayşe Hür | yayıncı = Radikal | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170111111149/http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ayse-hur/istiklal-savasinin-iki-casusu-gavur-mumin-ve-mustafa-sagir-1190132/ | arşivtarihi = 11 Ocak 2017}}</ref> Osmanzade İbrahim Bey'in oğlu, eski İzmir Belediye Başkanı [[Hacı Hasan Bey]]'in yeğenidir.<ref name="izmir">{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/2004/03/14/ege/yazyetkin.html | başlık = İşgal yıllarında İzmir Belediyesi | eser = Dünden Bugüne | yazar = Sabri Yetkin | tarih = 14 Mart 2014 | yayıncı = [[Milliyet]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20041212155350/http://www.milliyet.com.tr:80/2004/03/14/ege/yazyetkin.html | arşivtarihi = 12 Aralık 2004}}</ref>


== Askeri kariyeri ==
== Askeri kariyeri ==
1911 yılında [[Deniz Harp Okulu|Beylerbeyi Yedek Subay Okulu]]'ndan mülâzımı sâni (teğmen) olarak mezun olduktan sonra<ref name="hayatı">{{Web kaynağı | url = http://www.ahmetakyol.net/gavur-mumin/ | başlık = Gavûr Mümin | yazar = Ahmet Akyol | tarih = 24 Şubat 2017 | yayıncı = ahmetakyol.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160204081829/http://www.ahmetakyol.net/gavur-mumin/ | arşivtarihi = 4 Şubat 2016}}</ref> [[Balkan Savaşı]]'na katılmış, Edirne ve Çatalca'da görev almıştır. Daha sonra [[Çanakkale Savaşı]] ve [[Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi]]'nde görev aldı. [[İzmir'in işgali]]nden önce 1920 yılına kadar İzmir Jandarma Alay Komutanlığı görevinde bulundu.<ref name="hayatı"/> Yunan işgallerine karşı [[İzmir]] ve çevresinde örgütlenen Türk istihbarat teşkilatında görev aldı ve önemli faaliyetlerde bulundu. Mümin Paşa'nın [[Kuvay-i Milliye]] lehinde istihbarat faaliyetleri yönettiği dönemde, dayısı Hacı Hasan Paşa işgalci Yunan yönetimiyle uyum içinde çalışmış,<ref name="izmir"/> hatta bunun için maaşı beş kat arttırılmıştı.<ref name="izmir"/> Dayısının da yardımıyla İzmir'de görevini sürdürmüş ve işgalci Yunan güçleri lehine çalışan Türk subayı gibi görünmüş, Yunan Yüksek Komiseri Steryadis ve İşgal Kuvvetleri Komutanı [[Zinovios Valvis|Zafirios]]'un güvenini kazanmış, dönemin Türk sosyal yaşamında yeri olmayan [[şapka]] takmıştır. Bunlardan ötürü çevresinde kendisine ''Gavûr'', ''Kirye''<ref name="b2"/> ve ''Hain Mümin'' lakapları takılmıştır.<ref name="hayatı"/> Ancak o dönem İzmir halkı tarafından [[vatan hainliği|vatan haini]] olarak görülen Mümin Paşa, tüm bunları Yunan İşgal Kuvvetleri Karargahından aldığı istihbarat raporlarını [[Ankara Hükûmeti]]'ne ulaştırmak için yapmıştır.
1911 yılında [[Deniz Harp Okulu|Beylerbeyi Yedek Subay Okulu]]'ndan mülâzımı sâni (teğmen) olarak mezun olduktan sonra<ref name="hayatı">{{Web kaynağı | url = http://www.ahmetakyol.net/gavur-mumin/ | başlık = Gavûr Mümin | yazar = Ahmet Akyol | tarih = 24 Şubat 2017 | yayıncı = ahmetakyol.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160204081829/http://www.ahmetakyol.net/gavur-mumin/ | arşivtarihi = 4 Şubat 2016}}</ref> [[Balkan Savaşı]]'na katılmış, Edirne ve Çatalca'da görev almıştır. Daha sonra [[Çanakkale Savaşı]] ve [[Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi]]'nde görev aldı. [[İzmir'in işgali]]nden önce 1920 yılına kadar İzmir Jandarma Alay Komutanlığı görevinde bulundu.<ref name="hayatı"/> Yunan işgallerine karşı [[İzmir]] ve çevresinde örgütlenen Türk istihbarat teşkilatında görev aldı ve önemli faaliyetlerde bulundu. Mustafa Mümin'in [[Kuva-yi Milliye]] lehinde istihbarat faaliyetleri yönettiği dönemde, dayısı Hacı Hasan Paşa işgalci Yunan yönetimiyle uyum içinde çalışmış,<ref name="izmir"/> hatta bunun için maaşı beş kat arttırılmıştı.<ref name="izmir"/> Dayısının da yardımıyla İzmir'de görevini sürdürmüş ve işgalci Yunan güçleri lehine çalışan Türk subayı gibi görünmüş, Yunan Yüksek Komiseri Steryadis ve İşgal Kuvvetleri Komutanı [[Zinovios Valvis|Zafirios]]'un güvenini kazanmış, dönemin Türk sosyal yaşamında yeri olmayan [[şapka]] takmıştır. Bunlardan ötürü çevresinde kendisine ''Gavûr'', ''Kirye''<ref name="b2"/> ve ''Hain Mümin'' lakapları takılmıştır.<ref name="hayatı"/> Ancak o dönem İzmir halkı tarafından [[vatan hainliği|vatan haini]] olarak görülen Mustafa Mümin, tüm bunları Yunan İşgal Kuvvetleri Karargahından aldığı istihbarat raporlarını [[Ankara Hükûmeti]]'ne ulaştırmak için yapmıştır.


Teğmen Mümin Paşa'nın [[Büyük Taarruz]] öncesi Ankara Hükûmeti'ne istihbarat topladığı Yunan Kuvvetleri tarafından anlaşılmış ve tutuklanarak Palamadi cezaevi'ne gönderilmiştir. [[Mudanya Ateşkes Antlaşması]]'ndan sonra Palya İstratona cezaevine, bir süre sonra da Lusiya Esir Kampı'na gönderilmiş, [[Türk Kurtuluş Savaşı]]'nın kazanılmasından sonra Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan esir mübadelesinin ardından 5 Nisan 1923 tarihinde Türk esirlerle birlikte Türkiye'ye dönmüştür.<ref name="hayatı"/>
Teğmen Mustafa Mümin'in [[Büyük Taarruz]] öncesi Ankara Hükûmeti'ne istihbarat topladığı Yunan Kuvvetleri tarafından anlaşılmış ve tutuklanarak Palamadi Cezaevi'ne gönderilmiştir. [[Mudanya Ateşkes Antlaşması]]'ndan sonra Palya İstratona Cezaevi'ne, bir süre sonra da Lusiya Esir Kampı'na gönderilmiş, [[Türk Kurtuluş Savaşı]]'nın kazanılmasından sonra Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan esir mübadelesinin ardından 5 Nisan 1923 tarihinde Türk esirlerle birlikte Türkiye'ye dönmüştür.<ref name="hayatı"/>


==Ölümü==
== Ölümü ==
[[Soyadı Kanunu]] sonrası "Aksoy" soyadını alan Mustafa Mümin Aksoy Paşa, nişanlısı ''Muhsine'' ile evlenemeden<ref name="hayatı"/> [[miralay]] (albay) rütbesiyle tayin olduğu [[Hakkâri]]'ye giderken [[zatürre]]ye yakalanarak daha sonra [[verem]]e dönüşen hastalık sonucu 25 Ocak 1948'de hayatını kaybetmiştir.
[[Soyadı Kanunu]] sonrası "Aksoy" soyadını alan Mustafa Mümin, nişanlısı ''Muhsine'' ile evlenemeden<ref name="hayatı"/> [[Albay]] rütbesiyle tayin olduğu [[Hakkâri]]'ye giderken [[zatürre]]ye yakalanarak daha sonra [[verem]]e dönüşen hastalık sonucu 25 Ocak 1948'de hayatını kaybetmiştir.


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{Portal|Türk Silahlı Kuvvetleri}}
{{kaynakça}}
{{kaynakça}}

{{başlangıç kutusu}}
{{s-mil}}
{{sıra kutusu| önce= - | başlık= İzmir Jandarma Alay Komutanlığı | yıllar= 1919 - 1922 | sonra= - }}
{{bitiş kutusu}}


[[Kategori:1892 doğumlular]]
[[Kategori:1892 doğumlular]]

Sayfanın 20.24, 12 Ocak 2020 tarihindeki hâli

Mustafa Mümin Aksoy
LakabıGavûr Mümin
DoğumMustafa Mümin
1892
İzmir, Aydın Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm24 Ocak 1948 (56 yaşında)
İzmir, Türkiye
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
 Türkiye
Hizmet yılları1911-1948
RütbesiAlbay
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşı
I. Dünya Savaşı
Çanakkale Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriMecidiye Nişanı Harp Madalyası

Mustafa Mümin Aksoy ya da Gavûr Mümin adıyla bilinen, (1892, İzmir - 24 Ocak 1948, İzmir) Türk asker, casus.[1] Osmanzade İbrahim Bey'in oğlu, eski İzmir Belediye Başkanı Hacı Hasan Bey'in yeğenidir.[2]

Askeri kariyeri

1911 yılında Beylerbeyi Yedek Subay Okulu'ndan mülâzımı sâni (teğmen) olarak mezun olduktan sonra[3] Balkan Savaşı'na katılmış, Edirne ve Çatalca'da görev almıştır. Daha sonra Çanakkale Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi'nde görev aldı. İzmir'in işgalinden önce 1920 yılına kadar İzmir Jandarma Alay Komutanlığı görevinde bulundu.[3] Yunan işgallerine karşı İzmir ve çevresinde örgütlenen Türk istihbarat teşkilatında görev aldı ve önemli faaliyetlerde bulundu. Mustafa Mümin'in Kuva-yi Milliye lehinde istihbarat faaliyetleri yönettiği dönemde, dayısı Hacı Hasan Paşa işgalci Yunan yönetimiyle uyum içinde çalışmış,[2] hatta bunun için maaşı beş kat arttırılmıştı.[2] Dayısının da yardımıyla İzmir'de görevini sürdürmüş ve işgalci Yunan güçleri lehine çalışan Türk subayı gibi görünmüş, Yunan Yüksek Komiseri Steryadis ve İşgal Kuvvetleri Komutanı Zafirios'un güvenini kazanmış, dönemin Türk sosyal yaşamında yeri olmayan şapka takmıştır. Bunlardan ötürü çevresinde kendisine Gavûr, Kirye[1] ve Hain Mümin lakapları takılmıştır.[3] Ancak o dönem İzmir halkı tarafından vatan haini olarak görülen Mustafa Mümin, tüm bunları Yunan İşgal Kuvvetleri Karargahından aldığı istihbarat raporlarını Ankara Hükûmeti'ne ulaştırmak için yapmıştır.

Teğmen Mustafa Mümin'in Büyük Taarruz öncesi Ankara Hükûmeti'ne istihbarat topladığı Yunan Kuvvetleri tarafından anlaşılmış ve tutuklanarak Palamadi Cezaevi'ne gönderilmiştir. Mudanya Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Palya İstratona Cezaevi'ne, bir süre sonra da Lusiya Esir Kampı'na gönderilmiş, Türk Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasından sonra Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan esir mübadelesinin ardından 5 Nisan 1923 tarihinde Türk esirlerle birlikte Türkiye'ye dönmüştür.[3]

Ölümü

Soyadı Kanunu sonrası "Aksoy" soyadını alan Mustafa Mümin, nişanlısı Muhsine ile evlenemeden[3] Albay rütbesiyle tayin olduğu Hakkâri'ye giderken zatürreye yakalanarak daha sonra vereme dönüşen hastalık sonucu 25 Ocak 1948'de hayatını kaybetmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b Ayşe Hür (4 Mayıs 2014). "'İstiklal Savaşı'nın iki casusu: Gavûr Mümin ve Mustafa Sagir". Radikal. 11 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c Sabri Yetkin (14 Mart 2014). "İşgal yıllarında İzmir Belediyesi". Dünden Bugüne. Milliyet. 12 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c d e Ahmet Akyol (24 Şubat 2017). "Gavûr Mümin". ahmetakyol.com. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mustafa_Mümin_Aksoy&oldid=21303087" sayfasından alınmıştır