Çinghay: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
| 40. satır: | 40. satır: | ||
}} |
}} |
||
'''Çinghay''' ({{Çince|c=青海|p={{ |
'''Çinghay''' ({{Çince|c=青海|p={{Ses|zh-Qinghai.ogg|Qīnghǎi}}}}, kelime anlamıyla "yeşil/mavi deniz"; [[Salarca]]: ''Göxdeñiz''{{kaynak belirt}}; [[Tibetçe]]: མཚོ་སྔོན་, [[Wylie transliterasyonu|Wylie]]: mtsho sngong zhing chen), [[Çin]]'in kuzeybatısında bir [[Çin'in idari bölümleri#Eyalet düzeyi|eyalettir]]. [[Tibet Platosu]]'nda yer alır. Kuzeybatıda [[Kansu]], güneydoğuda [[Siçuan]] eylaletleri, kuzeybatıda [[Sincan Uygur Özerk Bölgesi]] ve güneybatıda da [[Tibet Özerk Bölgesi]]'yle çevrilidir. |
||
== Tarih == |
== Tarih == |
||
Sayfanın 19.26, 19 Mayıs 2019 tarihindeki hâli
| Çinghay Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Kısaltmalar: (pinyin: ) | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Adın kökeni | ||||||||||||||
| İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
| Başkenti (ve en büyük şehri) |
Xining | |||||||||||||
| ÇKP Komitesi Sekreteri | Qiang Wei | |||||||||||||
| Vali | Song Xiuyan | |||||||||||||
| Yüzölçümü | 721.000 km² (4.) | |||||||||||||
| Nüfusu (2009) - Nüfus yoğunluğu |
5.570.000 (30.) 7.48 kişi/km² (30.) | |||||||||||||
| GSYİH (2009) - kişi başına |
CNY 108.1 milyar (30.) CNY 19.407 (22.) | |||||||||||||
| İGE (2008) | 0.720 (orta) (27.) | |||||||||||||
| Başlıca etnik gruplar | ||||||||||||||
| İl düzeyi | 8 | |||||||||||||
| İlçe düzeyi | 43 | |||||||||||||
| Belde düzeyi† | 429 | |||||||||||||
| ISO 3166-2 | CN- | |||||||||||||
| Resmî websitesi http://www.qh.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Çinghay (Çince: 青海; pinyin: 
Qīnghǎi (yardım·bilgi), kelime anlamıyla "yeşil/mavi deniz"; Salarca: Göxdeñiz[kaynak belirtilmeli]; Tibetçe: མཚོ་སྔོན་, Wylie: mtsho sngong zhing chen), Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eylaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.
Tarih
MÖ 3. yüzyılda bazı bölümleri Çin'in denetimi altına girdi.Yüzyıllar boyunca ağırlığını Tibetli ve Moğolların oluşturduğu göçebe çobanların ve Koko Nor Gölü'nün kuzeydoğu köşesine yerleşmiş Çinli çiftçilerin yaşadığı, düşük nüfuslu bir bölge olarak kaldı. Zamanla Çinli nüfus arttı ve Çinghay 1928'de Çin'e bağlı bir yönetim bölgesi oldu.
Coğrafya
Çinghay'ın büyük bölümü dağlardan ve yüksek platolardan oluşur.Sıradağlar arasında geniş vadiler, tepelik alanlar ve masadağlar yar alır. Büyük bir düzlük olan Qaidam Havzası platonun kuzeybatısındadır. Havzanın güneydoğusunda, karla kaplı Tanggula Dağlarından gelen çok sayıda ırmağın oluşturduğu geniş bir bataklık bulunur. Çinghay tipik bir kara iklimine sahiptir. Yağışlar yaz aylarında yoğunlaşır. Kışlar soğuk ve rüzgarlı, yazlar sıcak geçer. Çin'in en büyük gölü olan Koko Nor Gölü Çinghay sınırları içindedir.
Ekonomi
Çinghay, Çin'in en küçük ekonomiye sahip eyaletidir. Demir ve çelik üretimi, ağır sanayi etkinlikleri arasında önemli yer tutar.Qaidam Havzasından çıkarılan petrol ve doğalgaz ihraç edilmektedir.
Demografi
Çinghay nüfusunun % 54.5'ini Hanlar (Çinli), % 20.87'ini Tibetliler oluşturur. Huiler (Müslüman Çinliler), Moğollar, Salar Türkleri ve Monguor (Tu) gibi pek çok ulusal azınlık da yaşar. Çin'in üçüncü büyük yönetim bölgesi olmasına rağmen nüfus yoğunluğu düşüktür.
Yörel idare birimleri
| Harita | # | Nome | Hanzi | Hanyu Pinyin | İdare merkezi | İdare tipi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| 1 | Haixi (Mogolca ve Tibetce) | 海西蒙古族藏族自治州 | Hǎixī Měnggǔzú Zàngzú Zìzhìzhōu | Delingha | Otonom Vilayet | |
| 2 | Haibei (Tibetan) | 海北藏族自治州 | Hǎiběi Zàngzú Zìzhìzhōu | Haiyan | Otonom Vilayet | |
| 3 | Xining | 西宁市 | Xīníng Shì | Chengzhong Bölgesi | Vilayet Seviyeli Şehir | |
| 4 | Haidong | 海东地区 | Hǎidōng Dìqū | Ping'an | Vilayet | |
| 5 | Hainan (Tibet) | 海南藏族自治州 | Hǎinán Zàngzú Zìzhìzhōu | Gonghe | Otonom Vilayet | |
| 6 | Huangnan (Tibetan) | 黄南藏族自治州 | Huángnán Zàngzú Zìzhìzhōu | Tongren | Otonom Vilayet | |
| 7 | Yushu (Tibetan) | 玉树藏族自治州 | Yùshù Zàngzú Zìzhìzhōu | Yushu | Otonom Vilayet | |
| 8 | Golog (Tibetan) | 果洛藏族自治州 | Guǒluò Zàngzú Zìzhìzhōu | Maqên | Otonom Vilayet |
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Çinghay ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmi Çinghay Eyalet Idaresi websitesi
Vikigezgin'de Qinghai ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. 
Sincan Uygur Özerk Bölgesi Kansu
Çinghay 
Tibet Özerk Bölgesi Siçuan Çinghay'ın idari bölümleriİl düzeyi şehirler 
Özerk iller Eyaletler 
Özerk bölgeler Doğrudan yönetilen şehirler Özel idari bölgeler * Çin Halk Cumhuriyeti tarafından hak iddia edilmektedir, ancak fiilen Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir.
