I. Ayşe Hatun: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
https://islamansiklopedisi.org.tr/selim-i
40. satır: 40. satır:
| dipnotlar =
| dipnotlar =
}}
}}
'''I. Ayşe Hâtûn''' <ref>[http://www.kultur.gov.tr/EN/belge/2-1280/yavuz-sultan-selim-han.html]</ref>, '''عایشه خاتون''' ''(doğumu: [[1453]], [[Elbistan]] - ölümü: [[1505]], [[Trabzon]])''<ref name="Ayşe"/> [[Dulkadiroğulları Beyliği]]'nden [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı, [[II. Bayezid]]'in Dördüncü eşi<ref name="Ayşe"/> ve [[Yavuz sultan selim|Yavuz Sultan Selim]]'in mânevî<ref name="Âişe2">{{Kitap kaynağı|author=[[Necdet Sakaoğlu]]|title=Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler|url=https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=valide-i+sultan+selim-i+evvel|publisher=Oğlak Yayıncılık|year=2008|pages=137|isbn=978-9-753-29623-6}} ([[Yavuz Sultan Selim]]'in öz annesinin ''Ayşe Hatun'' olduğunu Tarih-i Saf'tan başka gösteren bir kaynak mevcut değildir. Yavuz Selim'in Ayşe Hatun'un babası [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'i idam ettirmiş olması da bunun olasılığını azaltmaktadır.)</ref> / öz<ref name="Âişe">{{Kitap kaynağı|author=[[Necdet Sakaoğlu]]|title=Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler|url=https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=%C3%82i%C5%9Fe+h%C3%A2tun|publisher=Oğlak Yayıncılık|year=2008|pages=136|isbn=978-9-753-29623-6}} ([[Yavuz Sultan Selim]]'in öz annesinin ismi İ. H. Danişmend'in İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi'nde Dülkadir Hanedanı'ndan ''Âişe Hâtun'' olarak kaydedilmiştir).</ref><ref name="Alaüddevle">[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c36/c360276.pdf ''Diyanet İslâm Ansiklopedisi,'' cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 ''(Âişe Hâtun Dülkadiroğulları Beyliğinden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. ''(Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar bint Abdüssamed diye gösteril irse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır)'']</ref><ref>Talha Uğurluel, ''Dünyaya Hükmeden Sultan Kanuni,'' Timaş Yayınları, 2. Baskı, sayfa 34, 2013, ISBN 978-605-08-0852-0</ref> annesidir.
'''I. Ayşe Hâtûn''' <ref>[http://www.kultur.gov.tr/EN/belge/2-1280/yavuz-sultan-selim-han.html]</ref>, '''عایشه خاتون''' ''(doğumu: [[1453]], [[Elbistan]] - ölümü: [[1505]], [[Trabzon]])''<ref name="Ayşe"/> [[Dulkadiroğulları Beyliği]]'nden [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı, [[II. Bayezid]]'in Dördüncü eşi<ref name="Ayşe"/> ve [[Yavuz sultan selim|Yavuz Sultan Selim]]'in mânevî<ref name="Âişe2">{{Kitap kaynağı|author=[[Necdet Sakaoğlu]]|title=Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler|url=https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=valide-i+sultan+selim-i+evvel|publisher=Oğlak Yayıncılık|year=2008|pages=137|isbn=978-9-753-29623-6}} ([[Yavuz Sultan Selim]]'in öz annesinin ''Ayşe Hatun'' olduğunu Tarih-i Saf'tan başka gösteren bir kaynak mevcut değildir. Yavuz Selim'in Ayşe Hatun'un babası [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'i idam ettirmiş olması da bunun olasılığını azaltmaktadır.)</ref> / öz<ref name="Âişe">{{Kitap kaynağı|author=[[Necdet Sakaoğlu]]|title=Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler|url=https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=%C3%82i%C5%9Fe+h%C3%A2tun|publisher=Oğlak Yayıncılık|year=2008|pages=136|isbn=978-9-753-29623-6}} ([[Yavuz Sultan Selim]]'in öz annesinin ismi İ. H. Danişmend'in İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi'nde Dülkadir Hanedanı'ndan ''Âişe Hâtûn'' olarak kaydedilmiştir).</ref><ref name="Alaüddevle">[https://islamansiklopedisi.org.tr/selim-i ''Diyanet İslâm Ansiklopedisi,'' cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 ''(Âişe Hâtûn Dülkadiroğulları Beyliğinden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. ''(Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar bint Abdüssamed diye gösteril irse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır)'']</ref><ref>Talha Uğurluel, ''Dünyaya Hükmeden Sultan Kanuni,'' Timaş Yayınları, 2. Baskı, sayfa 34, 2013, ISBN 978-605-08-0852-0</ref> annesidir.


[[Dosya:Entrance of Gulbahar Hatun Mosque, Trebizond.jpg|thumb|335px|sol|[[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı "Ayşe Hâtûn'un [[Türbe]]si", [[Trabzon]]'daki [[Gülbahar Hatun Camii|Hâtûniye Camii]] haziresindedir.]]
[[Dosya:Entrance of Gulbahar Hatun Mosque, Trebizond.jpg|thumb|335px|sol|[[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı "Ayşe Hâtûn'un [[Türbe]]si", [[Trabzon]]'daki [[Gülbahar Hatun Camii|Hâtûniye Camii]] haziresindedir.]]


== Hâyatı ==
== Hâyatı ==
En eski kaynaklardan biri olan ''Cenabî Tarihi'' adını ''Âişe Hâtun.'' olarak vermektedir. ''Sicill-i Osmanî'' ise isminin ''[[II. Gülbahar Hatun|Gül-Bahar Hâtun]],'' olduğunu yazar. Öte taraftan ''Alderson'' da onun adının ''Âişe Hâtun,'' olduğunu belirtmektedir.<ref name="Gül-Bahar">{{Kitap kaynağı|author=[[Necdet Sakaoğlu|Sakaoğlu, Necdet]]|title=Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler|url=https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=g%C3%BClbahar|publisher=Oğlak Yayıncılık|year=2008|pages=135|isbn=978-9-753-29623-6}} (''Âişe'' ile ''Gül-Bahar'' adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa [[Yavuz Sultan Selim]]'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).</ref>
En eski kaynaklardan biri olan ''Cenabî Tarihi'' adını ''Âişe Hâtûn'' olarak vermektedir. ''Sicill-i Osmanî'' ise isminin ''[[II. Gülbahar Hatun|Gül-Bahar Hâtûn]],'' olduğunu yazar. Öte taraftan ''Alderson'' da onun adının ''Âişe Hâtûn,'' olduğunu belirtmektedir.<ref name="Gül-Bahar">{{Kitap kaynağı|author=[[Necdet Sakaoğlu|Sakaoğlu, Necdet]]|title=Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler|url=https://books.google.com.tr/books?redir_esc=y&hl=tr&id=6WUMAQAAMAAJ&dq=havatin+hatun&focus=searchwithinvolume&q=g%C3%BClbahar|publisher=Oğlak Yayıncılık|year=2008|pages=135|isbn=978-9-753-29623-6}} (''Âişe'' ile ''Gül-Bahar'' adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa [[Yavuz Sultan Selim]]'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).</ref>


Yavuz Sultan Selim tahta çıkmadan önce hem öz annesi [[II. Gülbahar Hatun|Gül-Bahar Hâtûn]]<ref name="Ayşe"/><ref>Yavuz Bahadıroğlu, ''Resimli Osmanlı Tarihi,'' Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2</ref> hem de [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı ''Ayşe Hânım'' vefât ettiğinden, "Valide Hatun" unvanı her ikisi tarafından da kullanılmamıştır.
Yavuz Sultan Selim tahta çıkmadan önce hem öz annesi [[II. Gülbahar Hatun|Gül-Bahar Hâtûn]]<ref name="Ayşe"/><ref>Yavuz Bahadıroğlu, ''Resimli Osmanlı Tarihi,'' Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2</ref> hem de [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı ''Ayşe Hânım'' vefât ettiğinden, "Valide Hatun" unvanı her ikisi tarafından da kullanılmamıştır.

Sayfanın 05.19, 23 Şubat 2019 tarihindeki hâli

Bu madde I. Selim'in mânevî annesi hakkındadır. Yavuz Sultan Selim'in öz annesi için II. Gülbahar Hatun sayfasına bakınız.
Başlığın diğer anlamları için Ayşe Hatun sayfasına bakınız.
I. Ayşe Hâtûn
عایشه خاتون
Gülbahar Hatun Camii, Trabzon haziresinde bulunan Ayşe Hatûn Türbesi.
DoğumAyşe
1453[1]
Elbistan, Dulkadiroğulları Beyliği
Ölüm1505[1]
Trabzon
Defin yeriHâtûniye Camii, Trabzon
Dinİslam
EvlilikII. Bayezid[1]
Çocuk(lar)Mânevî[1][2] / öz[3][4] oğlu
Yavuz Sultan Selim
Ebeveyn(ler)Dulkadiroğulları Beyliği'nin Onbirinci Hükümdarı olan Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı.

I. Ayşe Hâtûn [5], عایشه خاتون (doğumu: 1453, Elbistan - ölümü: 1505, Trabzon)[1] Dulkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı, II. Bayezid'in Dördüncü eşi[1] ve Yavuz Sultan Selim'in mânevî[2] / öz[3][4][6] annesidir.

Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı "Ayşe Hâtûn'un Türbesi", Trabzon'daki Hâtûniye Camii haziresindedir.

Hâyatı

En eski kaynaklardan biri olan Cenabî Tarihi adını Âişe Hâtûn olarak vermektedir. Sicill-i Osmanî ise isminin Gül-Bahar Hâtûn, olduğunu yazar. Öte taraftan Alderson da onun adının Âişe Hâtûn, olduğunu belirtmektedir.[7]

Yavuz Sultan Selim tahta çıkmadan önce hem öz annesi Gül-Bahar Hâtûn[1][8] hem de Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızı Ayşe Hânım vefât ettiğinden, "Valide Hatun" unvanı her ikisi tarafından da kullanılmamıştır.

Hâtûniye Camii ve Gülbahar-Ayşe Hâtûn Külliyesi

Yavuz Sultan Selim, Trabzon'da annesinin anısına 1514 yılında Hâtûniye Camii ve Gülbahar-Ayşe Hâtûn Külliyesi'ni yaptırdı. Bu caminin Trabzon'daki ilk İslâmi eser olduğu düşünülmektedir.

Ayrıca bakınız

Bibliyografya

  • Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
  • Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g The Imperial House of Osman - 4
  2. ^ a b Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 137. ISBN 978-9-753-29623-6.  (Yavuz Sultan Selim'in öz annesinin Ayşe Hatun olduğunu Tarih-i Saf'tan başka gösteren bir kaynak mevcut değildir. Yavuz Selim'in Ayşe Hatun'un babası Alaüddevle Bozkurt Bey'i idam ettirmiş olması da bunun olasılığını azaltmaktadır.)
  3. ^ a b Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 136. ISBN 978-9-753-29623-6.  (Yavuz Sultan Selim'in öz annesinin ismi İ. H. Danişmend'in İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi'nde Dülkadir Hanedanı'ndan Âişe Hâtûn olarak kaydedilmiştir).
  4. ^ a b Diyanet İslâm Ansiklopedisi, cilt: 36, sayfa: 407-414, 2009 (Âişe Hâtûn Dülkadiroğulları Beyliğinden Alaüddevle Bozkurt Bey'in kızıdır. (Bazı kaynaklarda annesi Gülbahar bint Abdüssamed diye gösteril irse de bunun bir yakıştırmadan ibaret olduğu anlaşılır)
  5. ^ [1]
  6. ^ Talha Uğurluel, Dünyaya Hükmeden Sultan Kanuni, Timaş Yayınları, 2. Baskı, sayfa 34, 2013, ISBN 978-605-08-0852-0
  7. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 135. ISBN 978-9-753-29623-6.  (Âişe ile Gül-Bahar adlarının iki ayrı kişiyi mi işaret ettiği, yoksa Yavuz Sultan Selim'in annesi öz olan aynı şahsın iki ayrı isimleri mi olduğu tartışmalı bir konudur).
  8. ^ Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, sayfa 157, 2009, ISBN 978-975-269-299-2
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=I._Ayşe_Hatun&oldid=20416827" sayfasından alınmıştır