Ulvi Uraz

Ulvi Uraz, (d. 13 Şubat 1921 - ö. 25 Mayıs 1974), Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve yönetmen. Kurduğu topluluklarda Türk tiyatrosunun birçok tanınmış oyuncusunu yetiştirmiştir.

Hayatı

Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü'nü 1943'te bitirdi. Aynı yıl Tatbikat Sahnesi'nde Shakespeare'in Julius Caesar oyununda sahneye çıktı. 1948'de Ahmet Kutsi Tecer'in Köşebaşı oyunundaki "Beybaba" yorumuyla dikkati çekti. 1949'a değin Tatbikat Sahnesi'nde, daha sonra da Ankara Devlet Tiyatrosu'nda çalışırken bir yandan da konservatuvar da ders verdi.

1953'te karısı piyanist Selçuk Uraz ile birlikte devlet tarafından Fransa'ya gönderildi. Geri dönüşlerinde Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi oldukları gerekçesiyle tutuklandılar. Uraz, serbest kaldıktan sonra, 1958'de Dormen Tiyatrosu'nda André Roussin'in Ninasında yeniden sahneye çıktı ve bu oyundaki yorumuyla İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. 1959'da İstanbul Şehir Tiyatroları'na geçti ve Muhsin Ertuğrul'un sahneye koyduğu Hamlet'te Polonius rolünü oynadı. Daha sonra Dost Oyuncular adını verdiği kendi topluluğunu kurdu ve 1961'de Haldun Taner'den Günün Adamı ve Eugène Marin Labiche'ten Para İsteme Benden oyunlarıyla perdelerini açtı. Topluluk etkinliklerini daha sonra Ulvi Uraz Tiyatrosu adıyla sürdürdü.

Uraz, 1965'te, Haldun Taner'in Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım oyunundaki "Vicdani" rolüyle ikinci kez İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. Site Tiyatrosu ve Küçük Sahne'de oyunlar sahneleyen topluluğun, Uraz'ın sahneye çıktığı öteki oyunları arasında Oktay Rifat'tan Zabit Fatma'nın Kuzusu (1965) ve Rıfat Ilgaz'dan Hababam Sınıfı (1966) sayılabilir. Topluluk Uraz'ın ölümünden kısa bir süre önce dağıldı.

Özellikle Türk yazarlarının oyunlarının sahnelenmesini destekleyen Uraz, ayrıntılara yönelik oyun tarzıyla hem karakter rollerinde, hem de komedi rollerinde başarılı olmuştu. Başlangıçta Devlet Tiyatrosu'nda karakter rolleriyle tanınmış, İstanbul'a gittikten sonra da yumuşak ve ölçülü oyunuyla iyi bir komedi sanatçısı olduğunu kanıtlamıştı.

Uraz, tiyatro sanatçılığının yanı sıra sinema oyuncusu olarak da çalışmıştı. 1960'ta Denize İnen Sokak filmindeki rolüyle İzmir Belediyesi'nin Fuar Ödülü'nü kazanmış, Yarın Bizimdir filmindeki rolüyle de 1964 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu" seçilmişti. Rol aldığı öteki filmler arasında Dişi Kurt (1961), Yarın Bizimdir (1963) ve Murtaza (1966) sayılabilir.

25 Mayıs 1974 tarihinde hayatını kaybetti. Uraz'ın ölümünden sonra karısı tarafından her yıl en iyi yönetmene ve oyuncuya verilmek üzere Ulvi Uraz Tiyatro Ödülleri konmuştur.

Rol aldığı tiyatro oyunları

• Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparın: Haldun Taner - Ulvi Uraz Tiyatrosu
• Tersyüz: Galip Gürhan - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
• Melekler ve Şeytanlar (oyun): Nazım Kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1950
• Hamlet: William Shakespeare - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1950
• Yalancı: Carlo Goldoni - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
• Tüccar: Platus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
• Scapin'in Dolapları: Molier - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949
• Küçük Şehir: Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1949

Rol aldığı filmler

• 1966 - Göklerdeki Sevgili
• 1966 - Murtaza
• 1964 - Döner Ayna
• 1964 - Gel Barışalım
• 1964 - Günah Kadınları
• 1964 - Hostes Hanım
• 1964 - Manyaklar Köşkü
• 1964 - Son Tren
• 1963 - Aşk Hırsızı
• 1963 - Azrailin Habercisi
• 1963 - Bir Hizmetçi Kızın Hatıra Defteri
• 1963 - Dişi Kurt
• 1963 - Kamil Abi
• 1963 - Leyla ile Mecnun Gibi
• 1963 - Menekşe Gözler
• 1963 - Rüzgar Zehra (Sünger Avcıları)
• 1963 - Rüzgarlı Tepe
• 1963 - Yakılacak Kitap
• 1963 - Yarın Bizimdir
• 1962 - Dilberler Yuvası
• 1962 - Geçti Buranın Pazarı
• 1962 - Kelle Koltukta
• 1962 - Kısmetin En Güzeli
• 1962 - Mevlid (Süleyman Çelebi)
• 1962 - Sahte Nikah
• 1962 - Şehvet Uçurumları
• 1961 - Güneş Doğmasın
• 1961 - Kabadayılar Kralı
• 1961 - Naylon Leyla
• 1961 - Özleyiş
• 1961 - Tenten Istanbul'da
• 1960 - Civanmert
• 1960 - Denize İnen Sokak
• 1959 - Kalpaklılar
• 1959 - Tütün Zamanı
• 1959 - Zümrüt

Dış bağlantılar

• (IMDb'de Ulvi Uraz)
• (Türk Sineması Araştırmaları web sitesinde Ulvi Uraz Filmografisi)
• https://en.unifrance.org/directories/person/394600/ulvi-uraz
• https://www.sabah.com.tr/ulvi-uraz-kimdir
• https://www.findagrave.com/memorial/30444133/ulvi-uraz