Poti: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k düzen |
düzeltme |
||
| 64. satır: | 64. satır: | ||
}} |
}} |
||
[[Dosya:Poti Cathedral (Photo A. Muhranoff, 2011)-1.jpg|thumb|250px|Poti Katedrali]] |
[[Dosya:Poti Cathedral (Photo A. Muhranoff, 2011)-1.jpg|thumb|250px|Poti Katedrali]] |
||
[[Dosya:Mingrelien. Der Phasis. (Russie).jpg|thumb|250px|[[ |
[[Dosya:Mingrelien. Der Phasis. (Russie).jpg|thumb|250px|[[Rioni Nehri|Fasis Nehri]], 19. yüzyıl]] |
||
'''Poti''' ({{Dil-ka|ფოთი}}; [[Megrelce]]: ფუთი; [[Lazca]]: ჶაში/Faşi; eskiden Türkler tarafından ''Faş'' olarak bilirdi) [[Gürcistan]]'ın bir [[liman şehri]]. [[Karadeniz]]'in doğu sahilinde ve ülkenin batısındaki [[Samegrelo-Zemo Svaneti]] [[mkhare|bölge]]sinde bulunur. [[Antik Yunanistan]] kolonisi [[ |
'''Poti''' ({{Dil-ka|ფოთი}}; [[Megrelce]]: ფუთი; [[Lazca]]: ჶაში/Faşi; eskiden Türkler tarafından ''Faş'' olarak bilirdi) [[Gürcistan]]'ın bir [[liman şehri]]. [[Karadeniz]]'in doğu sahilinde ve ülkenin batısındaki [[Samegrelo-Zemo Svaneti]] [[mkhare|bölge]]sinde bulunur. [[Antik Yunanistan]] kolonisi [[Fasis (şehir)|Fasis]]'in yerleşim yeri yakınlarında kurulmuştur ve adını da oradan alır. Şehir 20. yüzyıldan beri büyük bir liman şehri ve endüstriyel merkezdir. Ayrıca [[Gürcistan donanması]]nın ana deniz üssüne ve karargahına ev sahipliği yapar. [[Poti limanı]]na komşu olan [[Ras Al Khaimah Investment Authority|RAKIA]] bölgesi Serbest Sanayi Bölgesine sahiptir. Nisan 2008'de açılmıştır ve [[İran'a karşı yaptırımlar]]dan kaçmaya çalışan İranlı işadamlarınınkini de içeren birçok işletme kayıtlıdır. |
||
== Coğrafya == |
== Coğrafya == |
||
| 71. satır: | 71. satır: | ||
== Tarih == |
== Tarih == |
||
[[MÖ 5. yüzyıl]]da, burada [[Yunanlar|Yunan]] kolonisi |
[[MÖ 5. yüzyıl]]da, burada [[Yunanlar|Yunan]] kolonisi Fasis (Pazisi) yer alıyordu. Mitolojiye göre [[Argonotlar]]ın “Argo” adlı gemisi buraya yanaşmıştır. Ortaçağ'da Poti, [[Samegrelo]] Prensliği’nin bir kalesiydi. [[1578]]’de bir kent olarak kabul edildi. |
||
29 Mayıs 1555 tarihinde Osmanlı ve Safevi devletleri arasında imzalanan Amasya muahedesi ile iki devletin nüfus sahaları olarak ayrılan Gürcistan'ın Meshiya, Kartti ve Kaheti bölgelerini [[Safeviler]] alırken, Açık-baş (İmereti), Dadyan (Megrel) ve Güri (Guria) da Osmanlılarda kalmıştır. 1578 senesinde İran üzerine sefere çıkan Serdar Lala Mustafa Paşa, ·Gürcü beylerine ayrı ayrı mektuplar göndererek itaat etmelerini, aksi takdirde memleketlerinin yağma ve halkının esir edileceğini bildirince Açık-baş, Dadyan ve Güril beyleri Serdar'a yolladıkları itaat mektuplarıyla, Padişah'a eskiden beri bağlı ve vergilerini |
29 Mayıs 1555 tarihinde Osmanlı ve Safevi devletleri arasında imzalanan Amasya muahedesi ile iki devletin nüfus sahaları olarak ayrılan Gürcistan'ın Meshiya, Kartti ve Kaheti bölgelerini [[Safeviler]] alırken, Açık-baş (İmereti), Dadyan (Megrel) ve Güri (Guria) da Osmanlılarda kalmıştır. 1578 senesinde İran üzerine sefere çıkan Serdar Lala Mustafa Paşa, ·Gürcü beylerine ayrı ayrı mektuplar göndererek itaat etmelerini, aksi takdirde memleketlerinin yağma ve halkının esir edileceğini bildirince Açık-baş, Dadyan ve Güril beyleri Serdar'a yolladıkları itaat mektuplarıyla, Padişah'a eskiden beri bağlı ve vergilerini |
||
ödemeye hazır olduklarını bildirmişlerdir. Diğer taraftan [[Safevi Devleti]] ile meydana gelen muharebelerin Osmanlı Devleti lehine neticelenmesi ve Osmanlı hakimiyetinin Şirvan'a kadar uzanması sebebiyle, Gürcistan'ın diğer bölgeleri gibi Karadeniz sahilindeki toprakları da Osmanlı idaresine geçmiştir. Savaşlardan sonra Poti (Faş) da [[Liva]] statüsüyle Batum Sancağı'na bağlandı. Doğu Karadeniz'deki korsanlık faaliyetlerini önlemek üzere burada harap halde bulunan "Faş Kalesi" 26 Temmuz [[1579]]'da yeniden inşa edildi. [[1809]] yılında [[Ruslar]] tarafından ele geçirilen Faş, [[1812]] yılında imzalanan [[Bükreş Antlaşması (1812)|Bükreş Antlaşması]] uyarınca Ruslar' ın bölgeyi terk etmesiyle yeniden [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliğine geçti. Faş kalesi, 1828-1829 Osmanlı - Rus muharebeleri neticesinde imzalanan [[Edirne Antlaşması (1829)]] ile [[Rusya Çarlığı|Çarlık Rusya]]' nın topraklarına katılmıştır.<ref>[http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/osmanli_arastirmalari_dergisi/osmanl%C4%B1_sy6/1986_6_AYDINM.pdf Faş Kalesi, İstanbul-1986,Mahir Aydın ]</ref> |
ödemeye hazır olduklarını bildirmişlerdir. Diğer taraftan [[Safevi Devleti]] ile meydana gelen muharebelerin Osmanlı Devleti lehine neticelenmesi ve Osmanlı hakimiyetinin Şirvan'a kadar uzanması sebebiyle, Gürcistan'ın diğer bölgeleri gibi Karadeniz sahilindeki toprakları da Osmanlı idaresine geçmiştir. Savaşlardan sonra Poti (Faş) da [[Liva]] statüsüyle Batum Sancağı'na bağlandı. Doğu Karadeniz'deki korsanlık faaliyetlerini önlemek üzere burada harap halde bulunan "Faş Kalesi" 26 Temmuz [[1579]]'da yeniden inşa edildi. [[1809]] yılında [[Ruslar]] tarafından ele geçirilen Faş, [[1812]] yılında imzalanan [[Bükreş Antlaşması (1812)|Bükreş Antlaşması]] uyarınca Ruslar' ın bölgeyi terk etmesiyle yeniden [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliğine geçti. Faş kalesi, 1828-1829 Osmanlı - Rus muharebeleri neticesinde imzalanan [[Edirne Antlaşması (1829)]] ile [[Rusya Çarlığı|Çarlık Rusya]]' nın topraklarına katılmıştır.<ref>[http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/osmanli_arastirmalari_dergisi/osmanl%C4%B1_sy6/1986_6_AYDINM.pdf Faş Kalesi, İstanbul-1986,Mahir Aydın ]</ref> |
||
Sayfanın 09.07, 5 Şubat 2019 tarihindeki hâli
| Poti | |
|---|---|
Kent | |
ფოთი | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Poti Poti' nin Gürcistan'daki konumu | |
| Ülke |  Gürcistan |
| Bölge | Samegrelo-Zemo Svaneti Bölgesi |
| Nüfus (2013) | |
| • Kent | 47,700 |
| Zaman dilimi | [[UTCUTC+04:00]] (Standart Zaman) |
Resmî site www.poti.ge (eng) | |
-1.jpg)
.jpg)
Poti (Şablon:Dil-ka; Megrelce: ფუთი; Lazca: ჶაში/Faşi; eskiden Türkler tarafından Faş olarak bilirdi) Gürcistan'ın bir liman şehri. Karadeniz'in doğu sahilinde ve ülkenin batısındaki Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunur. Antik Yunanistan kolonisi Fasis'in yerleşim yeri yakınlarında kurulmuştur ve adını da oradan alır. Şehir 20. yüzyıldan beri büyük bir liman şehri ve endüstriyel merkezdir. Ayrıca Gürcistan donanmasının ana deniz üssüne ve karargahına ev sahipliği yapar. Poti limanına komşu olan RAKIA bölgesi Serbest Sanayi Bölgesine sahiptir. Nisan 2008'de açılmıştır ve İran'a karşı yaptırımlardan kaçmaya çalışan İranlı işadamlarınınkini de içeren birçok işletme kayıtlıdır.
Coğrafya
Poti, Gürcistan' ın başkenti Tiflis'e 312 km uzaklıktadır. Şehir, Rioni nehrinin oluşturduğu haliç üzerinde yer almaktadır. Şehir bir tatil yer olmanın yanı sıra sanayi merkezi özelliği de taşımaktadır. Poti, demiryoluyla başkent Tiflis’e bağlanır. Liman, Gürcistan’ın denize açılan kapılarından biridir.
Tarih
MÖ 5. yüzyılda, burada Yunan kolonisi Fasis (Pazisi) yer alıyordu. Mitolojiye göre Argonotların “Argo” adlı gemisi buraya yanaşmıştır. Ortaçağ'da Poti, Samegrelo Prensliği’nin bir kalesiydi. 1578’de bir kent olarak kabul edildi. 29 Mayıs 1555 tarihinde Osmanlı ve Safevi devletleri arasında imzalanan Amasya muahedesi ile iki devletin nüfus sahaları olarak ayrılan Gürcistan'ın Meshiya, Kartti ve Kaheti bölgelerini Safeviler alırken, Açık-baş (İmereti), Dadyan (Megrel) ve Güri (Guria) da Osmanlılarda kalmıştır. 1578 senesinde İran üzerine sefere çıkan Serdar Lala Mustafa Paşa, ·Gürcü beylerine ayrı ayrı mektuplar göndererek itaat etmelerini, aksi takdirde memleketlerinin yağma ve halkının esir edileceğini bildirince Açık-baş, Dadyan ve Güril beyleri Serdar'a yolladıkları itaat mektuplarıyla, Padişah'a eskiden beri bağlı ve vergilerini ödemeye hazır olduklarını bildirmişlerdir. Diğer taraftan Safevi Devleti ile meydana gelen muharebelerin Osmanlı Devleti lehine neticelenmesi ve Osmanlı hakimiyetinin Şirvan'a kadar uzanması sebebiyle, Gürcistan'ın diğer bölgeleri gibi Karadeniz sahilindeki toprakları da Osmanlı idaresine geçmiştir. Savaşlardan sonra Poti (Faş) da Liva statüsüyle Batum Sancağı'na bağlandı. Doğu Karadeniz'deki korsanlık faaliyetlerini önlemek üzere burada harap halde bulunan "Faş Kalesi" 26 Temmuz 1579'da yeniden inşa edildi. 1809 yılında Ruslar tarafından ele geçirilen Faş, 1812 yılında imzalanan Bükreş Antlaşması uyarınca Ruslar' ın bölgeyi terk etmesiyle yeniden Osmanlı egemenliğine geçti. Faş kalesi, 1828-1829 Osmanlı - Rus muharebeleri neticesinde imzalanan Edirne Antlaşması (1829) ile Çarlık Rusya' nın topraklarına katılmıştır.[1]
1858 yılında şehir liman statüsü kazanmıştır. 1871 yılında Poti-Chiatura demiryolu hattı açıldı. Ertesi yıl Tiflis demiryolu hattı da bağlandı. 1863 ve 1905 yılları arasında Poti limanı yoğun bir şekilde gelişti. 2008 Güney Osetya Savaşı ile başlayan Rusya-Gürcistan gerginliği sırasında şehrin önemli noktaları Rus kuvvetlerince bombalandı ve kısa bir süreliğine Rusya' nın işgaline uğradı.