Kanun (çalgı): Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k Rapsar, Kanun (müzik) sayfasını Kanun (çalgı) sayfasına taşıdı: daha iyi bir parantez içi tanımlaması |
düzen+kaynaksız |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{ |
{{kaynaksız}} |
||
{{Düzenle|Temmuz 2013}} |
{{Düzenle|Temmuz 2013}} |
||
[[Dosya:79-tone Kanun on the couch.jpg|300 px|right|thumb|79 tona sahip bir Türk kanunu]] |
[[Dosya:79-tone Kanun on the couch.jpg|300 px|right|thumb|79 tona sahip bir Türk kanunu]] |
||
'''Kanun''', [[Farabi]] tarafından icat edilen [[Telli çalgılar|telli]] [[çalgı]]dır. Antik çağda [[Antik Mısır|Mısır]] ve [[Sümerler]] tarafından kullanıldığını gösteren bazı tarihi belgelerden bașka eski bir Arap rivayetine göre de kanunu İbn-i Hallegan'ın icat ettiği ve bu bilginin Horasanlı Bernek ailesinden olup Musul'un Türklere meskûn İbril șehrinde doğduğu söylenmektedir. (13.asır) |
|||
== Yapısı == |
== Yapısı == |
Sayfanın 19.36, 1 Ağustos 2018 tarihindeki hâli
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Temmuz 2013) |
Kanun, Farabi tarafından icat edilen telli çalgıdır. Antik çağda Mısır ve Sümerler tarafından kullanıldığını gösteren bazı tarihi belgelerden bașka eski bir Arap rivayetine göre de kanunu İbn-i Hallegan'ın icat ettiği ve bu bilginin Horasanlı Bernek ailesinden olup Musul'un Türklere meskûn İbril șehrinde doğduğu söylenmektedir. (13.asır)
Yapısı
24 veya 27 perdeli bir sazdır. Her bir perdedeki sesi 3 tel tınlatır. Bu yapısıyla klavsenin ses sistemine benzer. Telleri özel olarak müzik aletleri için üretilmiş naylon teldendir. İlk evrelerinde naylon tel yerine bağırsaktan yapılan kiriş teller kullanılmıştır.
Göğüs tahtası çoğunlukla çınar ağacından, alt tabanı ıhlamur veya sıkıştırılmış kontrplaktan, burgu tahtası yumuşak bir ağaç olan ıhlamurdan, burgular gül, şimşir veya abanoz gibi sert ağaçlardan yapılır. Üç telden oluşan her perdede diyez, bemol ve koma sesleri ayarlayabilen mandallar vardır.
Türk sanat müziğinde kullanılan profesyonel kanun 26 perdeli olup her perdeye üçer tane tel takıldığı hesaplanırsa toplam 78 tellidir. Bu tellerin kalınlığı yukarıdan aşağı doğru; 0.60 mm. 0.70 mm. 0.80 mm. 0.90 mm. 1.00 mm. 1.10 mm. 1.20 mm. çapındadır.
Kanunda kullanılan tel, petrokimya tesislerinin kuruluşuna kadar, kuzu bağırsağının kurutulup bir takım işlemlerden geçirilmesi sonucu değişik kalınlıklarda üretilmekteydi. Ancak petrokimyanın kuruluşundan sonra bu sanayi dalının üretimi olan ‘naylon-6’ hammaddesinden elde edilmektedir.
Çalgı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |