Fly-by-wire: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
タチコマ robot (mesaj | katkılar) k Unicodifying & general fixes |
Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Resim:Fly by wire A321 cockpit.jpg|thumb|right|250px|Bir Airbus A321 uçağının fly by wire tipindeki kokpiti]] |
|||
'''Fly-by-wire''', en temel anlamıyla "elektronik kumandalı uçuş" olarak adlandırılabilir. Ancak bazı kaynakalarda "telli uçuş" olarak da geçmektedir. Bu teknoloji, yeni nesil uçaklar olarak adlandırılan ve uçuş kumanda yüzeylerinin hareketinin lövye ile değilde bir nevi joystick olan ve havacılık ta "sidestick diye adlandırılan kumanda aletiyle sağlandığı uçaklarda bulunur. |
'''Fly-by-wire''', en temel anlamıyla "elektronik kumandalı uçuş" olarak adlandırılabilir. Ancak bazı kaynakalarda "telli uçuş" olarak da geçmektedir. Bu teknoloji, yeni nesil uçaklar olarak adlandırılan ve uçuş kumanda yüzeylerinin hareketinin lövye ile değilde bir nevi joystick olan ve havacılık ta "sidestick diye adlandırılan kumanda aletiyle sağlandığı uçaklarda bulunur. |
||
Sayfanın 07.26, 18 Temmuz 2007 tarihindeki hâli
Fly-by-wire, en temel anlamıyla "elektronik kumandalı uçuş" olarak adlandırılabilir. Ancak bazı kaynakalarda "telli uçuş" olarak da geçmektedir. Bu teknoloji, yeni nesil uçaklar olarak adlandırılan ve uçuş kumanda yüzeylerinin hareketinin lövye ile değilde bir nevi joystick olan ve havacılık ta "sidestick diye adlandırılan kumanda aletiyle sağlandığı uçaklarda bulunur.
Açıklama
Klasik yöntemde pilotun kumanda ettiği levye uçuş kumanda yüzeylerine kalın kumanda kabloları ile fiziksel olarak bağlıyken ve temelde mekaniki bir harteket iletimi mevcutkenü, fly-by-wire sistemiyle donatılmış uçaklarda bunun aksine kumanda yüzeyleri ile sidestick arasında hiçbir fiziksel bağlantı yoktur. Fiziksel bağlantı yerine hareket komutu tamamen elektriki olarak iletilir ve işte bu da İngilizcede wire (Türkçe:Tel) sözcüğü ile ifade edilir.
Sistemin temel çalışma prensibi
Pilot tarafından sidestick'e uygulanan kuvvet sidestick tarafından algılanır ve bu algılanan hareket elektriki sinyallere çevrilerek, Uçuş bilgisayarına gönderilir. Uçuş bilgisayarı aldığı bu komutu elektrik telleri aracılığıyla yine elektriki olarak kumanda yüzeyine bağlı olan servomotorlara gönderir ve yarı elektriki yarı mekanik olan bu servomotorlar elektriki sinyali mekanik hareketine çevirerek kumanda ettikleri uçuş kumanda yüzeyini hareket ettitirirler.
Avantajları
Bu sistemin sıkı bir savunucusu olan uçak üreticisi Airbus'ın savunmasındaki en temel bu sisteme eklediği ve pilotun aşırı komutlarını kısıtlayan sistemdir. Bu sayede pilotun yaptığı ve uçağın limitlerini zorlayıcı terslikler uçuş bilgisayarı tarafından kontrol edilir. Ayrıca pliot uçarken bile sistem küçük hareket komutları ile uçağın dengesinin korunmasını sağlar ki bunları çoğu zaman pilot bile hissetmez.
Ancak Airbus'ın bu sistemin sıkı bir savunucusu olmasının aksine bir başka uçak üreticisi olan Boeing firması uçuş esnasında son sözün pilot tarafından söylenmesi gerektiği prensibiyle yani pilotun uçağa istediği hareketi tam olarak verebilmesi gerektiğini savunur ve yeni tip uçaklarında dahi klasik lövye kumanda sistemini kullanmaktadır.
Uygulama Alanları
Özellikle son teknoloji Airbus A320, A330, A340, A380 tipi uçaklar bu kategoridedir.