Karahindiba: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Refrenantem (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Değişiklik özeti yok
18. satır: 18. satır:
'''Karahindiba''' (''Taraxacum officinale''), [[papatyagiller]] (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki [[tür]]ü. Çiçekleri [[sarı]], yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir.
'''Karahindiba''' (''Taraxacum officinale''), [[papatyagiller]] (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki [[tür]]ü. Çiçekleri [[sarı]], yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir.


[[Mısır]] ve Kıpçak Türkleri'nin "katagan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. [[Hindiba]], Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı [[göz]] hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. [[Anadolu]]'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "'''radika'''"dır.
[[Mısır]] ve Kıpçak Türkleri'nin "qatağan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. [[Hindiba]], Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı [[göz]] hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. [[Anadolu]]'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "'''radika'''"dır.


== Özellikleri ==
== Özellikleri ==

Sayfanın 18.14, 29 Mayıs 2017 tarihindeki hâli

Karahindiba
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Asterales
Familya: Asteraceae
(Papatyagiller)
Alt familya: Cichorioideae
Oymak: Cichorieae
Cins: Taraxacum
Tür: T. officinale
Taraxacum officinale
G.

Karahindiba (Taraxacum officinale), papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki türü. Çiçekleri sarı, yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir.

Mısır ve Kıpçak Türkleri'nin "qatağan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. Hindiba, Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı göz hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. Anadolu'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "radika"dır.

Özellikleri

Karahindiba Nisan ve Mayıs aylarında tüm tarla kıyılarında çayırlık alanlarla yol kenarlarında yetişen, çok yıllık sarı çiçekli otsu bir bitkidir. İçi "kengel" denilen acı bir sütle dolu uzun kazık kökü, rozet halinde tabanda toplanmış olan derin dişli yapraklarını ve yapraklardan daha uzunca olan çiçek saplarını taşır. Bu sapların tepesinde kömeç halindeki altın sarısı çiçekleri ilkbahardan sonbaharın ortasına kadar açar. Daha sonra bu çiçek kömeçleri karahindibanın tohumlarını taşıyan beyaz toplara dönüşürler. Bu beyaz topçukları oluşturan meyve kapçıkları en hafif rüzgarda bile uçup çevreye dağılır. Bitki böylece yaydığı tohumlarıyla çoğalır. Hortum şeklinde kesilip çok güzel ses çıkardığı için bu ismi almıştır.

Bileşimi ve kullanımı

Besleyici değeri oldukça yüksek olan Karahindiba, % 5'e varan yüksek bir oranda potasyum içermesinden dolayı, en iyi doğal potasyum kaynaklarından biridir. A vitamini, C vitamini ve nikotinik asit ile kalsiyum ve türlü mineraller yönünden de zengindir. Ayrıca, torexacin, retinol, levulin, inulin gibi bileşikler içerir. Bu nedenle yaprakları salatalara katılıp yenir. Kökü de, yaşken doğranıp salatalara katılır. Kurutulan kökü birçok ülkede öğütülüp acı hindiba kahvesi olarak içilir. Avrupa'nın bazı ülkelerinde ve Hindistan'da tarımı yapılan türleri vardır ve bunların çiçek büyüklüklerinin çapı yedi santimetreye kadar varır. Kök sakızı da denilen bitki, köklerinden çıkan sıvının pıhtılaşıp kurutulmasıyla kauçuk eldesinde de faydalanılır.

Dağılımı

Tüm Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya olmak üzere dünyanın hemen her yerinde görülen yaklaşık 100 çeşidiyle kozmopolit bir türdür.

Resim galerisi