Belediye: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 08.13, 17 Nisan 2017 tarihindeki hâli

Belediye, bir şehir veya ilçenin temizlik, aydınlatma, su ve elektrik gibi ortak ihtiyaçlarını ve hizmetlerini gören örgüt.

Nüfusu belli bir sayının üstünde olan yerlerde kurulan yerel yönetimlerdir. Beldenin sorunlarını çözmek ve bazı hizmetleri karşılamak amacıyla, belde halkının oylarıyla seçilen yöneticilerin görev yaptığı, tüzel kişiliği olan örgütlerdir. İlk olarak Ortaçağ'da Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Derebeyin baskılarına karşı haklarını ve çıkarlarını korumak isteyen kent halkı (esnaf, zanaatkar ve tüccarlar) kurduğu Lonca örgütleri aracılığıyla kendilerinin ve kentlerinin özgürlüklerini senyörlerden satın aldılar. Ortaya çıkan özgür kentlerin yönetim sorununu çözebilmek için, belediyeler oluşturuldu.

Yasal Çerçeve

Günümüzde belediyelerin örgütlenmelerini, idare ve işleyişlerini düzenleyen temel yasa 3.7.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunudur. Ayrıca 11.08.1970 tarih ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu^[1], belediye gelirleri arasında önemli bir paya sahip emlak vergisinin tarh ve tahakkukunu, 29.5.1981 tarih ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu^[2], belediyelerce tahsil edilecek veya belediyelere pay olarak tahsis edilecek vergi ve harçları düzenlemekte, 15.7.2008 tarih ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine Ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun^[3] ile de genel bütçe gelirlerinden belediyelere ve il özel idarelerine aktarılacak paya ilişkin yasal düzenleme yapılmış ve mahalli idarelerin gelir kaynaklarına ait temel kanunları oluşturmaktadır.

1982 anayasası ile büyük yerleşim yerleri için özel yönetim biçimleri getirilebileceğini öngörmüş^[4] nitekim 09.07.1984 tarih ve 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile 2015 yılı itibariyle ülke nüfusunun yaklaşık % 83’ünü^[5] barındıran büyükşehir belediyeciliğinin temelleri atılmış oldu.

Belediyelerin personel statüsü için ise özel bir yasal düzenleme yapılmamış; 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 1. Maddesi ile de belediyeler ve il özel idareleri çalışanlarının bu kanun kapsamında olduğu hüküm altına alınmıştır^[6].

Ayrıca İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından yürürlüğe konulan 22.02.2007 tarih ve 26442 sayılı Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelikle^[7] belediyeler ve mahalli idare birliklerinin personel istihdamına ilişkin usül ve esasları belirlenmiş; 04.07.2009 tarih ve 27278 sayılı Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikle^[8] de mahalli idare personel hiyerarşisi içerisindeki yatay ve dikey hareketliliğe ilişkin temel kapsam belirlenmiştir.

Teşkilat Yapısı

Belediye teşkilatı belediye başkanı^[9] , belediye encümeni^[9] , belediye meclisi^[10] ve bağlı birimlerden^[11] oluşur. Belediye başkanı^[12] ve belediye meclisi^[13] üyeleri seçimle işbaşına gelirler. Bu organların seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına ve nispi temsil sistemine göre^[14] 5 yılda bir yapılır. Ancak milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalli idareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel veya ara seçimler milletvekili genel veya ara seçimleriyle birlikte yapılır^[15] .

Belediye encümeni ise belediye başkanının başkanlığında

- İl belediyelerinde ve nüfusu 100.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği üç üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği iki üye olmak üzere yedi kişiden;

- Diğer belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği iki üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden oluşur^[16] .

Belediyelerde norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak daire başkanlıkları, şube müdürlükleri ve müdürlükler halinde idari birimler oluşturulabilir^[17] .

^ Emlak Vergisi Kanunu (1970) Resmi Gazete 13576, 11.08.1970
^ Belediye Gelirleri Kanunu (1981) Resmi Gazete 17354, 29.05.1981
^ İl Özel İdarelerine Ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun (2008) Resmi Gazete 26937, 15.07.2008
^ Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982),Resmi Gazete 17863, 09.11.1982, md 127
^ Türkiye Belediyeler Birliği – Genel İstatistikler http://www.tbb.gov.tr/belediyelerimiz/istatistikler/genel-istatistikler/ 13.04.2017
^ Devlet Memurları Kanunu (1965) Resmi Gazete 12056, 23.07.1965 1. md
^ Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik (2007) Resmi Gazete 26442, 22.02.2007
^ Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik (2009) Resmi Gazete 27278, 04.07.2009
^ ^a ^b BK, 2005: md 33-36
^ BK, 2005: 17-32. Md
^ BK, 2005: 48 md.
^ BK, 2005: 48. Md
^ BK, 2005: 37. Md
^ Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları Ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun (1984) Resmi Gazete 18285, 18.01.1984, 2. md
^ Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982), md 127
^ BK, 2005: 48 md
^ Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik, 2007: 9/1. md

[1] Emlak Vergisi Kanunu (1970) Resmi Gazete 13576, 11.08.1970

[2] Belediye Gelirleri Kanunu (1981) Resmi Gazete 17354, 29.05.1981

[3] İl Özel İdarelerine Ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun (2008) Resmi Gazete 26937, 15.07.2008

[4] Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982),Resmi Gazete 17863, 09.11.1982, md 127

[5] Türkiye Belediyeler Birliği – Genel İstatistikler http://www.tbb.gov.tr/belediyelerimiz/istatistikler/genel-istatistikler/ 13.04.2017

[6] Devlet Memurları Kanunu (1965) Resmi Gazete 12056, 23.07.1965 1. md

[7] Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik (2007) Resmi Gazete 26442, 22.02.2007

[8] Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik (2009) Resmi Gazete 27278, 04.07.2009

[:0-9] BK, 2005: md 33-36

[10] BK, 2005: 17-32. Md

[11] BK, 2005: 48 md.

[12] BK, 2005: 48. Md

[13] BK, 2005: 37. Md

[14] Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları Ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun (1984) Resmi Gazete 18285, 18.01.1984, 2. md

[15] Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982), md 127

[16] BK, 2005: 48 md

[17] Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik, 2007: 9/1. md

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

@@ 2. satır: / 2. satır: @@
 '''Belediye''', bir [[şehir]] veya [[ilçe]]nin temizlik, aydınlatma, su ve elektrik gibi ortak ihtiyaçlarını ve hizmetlerini gören örgüt.
 Nüfusu belli bir sayının üstünde olan yerlerde kurulan yerel yönetimlerdir. [[Belde]]nin sorunlarını çözmek ve bazı hizmetleri karşılamak amacıyla, belde halkının oylarıyla seçilen yöneticilerin görev yaptığı, tüzel kişiliği olan örgütlerdir. İlk olarak [[Ortaçağ]]'da Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Derebeyin baskılarına karşı haklarını ve çıkarlarını korumak isteyen kent halkı (esnaf, zanaatkar ve tüccarlar) kurduğu [[Lonca]] örgütleri aracılığıyla kendilerinin ve kentlerinin özgürlüklerini senyörlerden satın aldılar. Ortaya çıkan özgür kentlerin yönetim sorununu çözebilmek için, belediyeler oluşturuldu.
+=== Yasal Çerçeve ===
+Günümüzde belediyelerin örgütlenmelerini, idare ve işleyişlerini düzenleyen temel yasa 3.7.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunudur. Ayrıca 11.08.1970 tarih ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu<ref>Emlak Vergisi Kanunu (1970) Resmi Gazete 13576, 11.08.1970</ref>, belediye gelirleri arasında önemli bir paya sahip emlak vergisinin tarh ve tahakkukunu, 29.5.1981 tarih ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu<ref>Belediye Gelirleri Kanunu (1981) Resmi Gazete 17354, 29.05.1981</ref>, belediyelerce tahsil edilecek veya belediyelere pay olarak tahsis edilecek vergi ve harçları düzenlemekte, 15.7.2008 tarih ve 5779 sayılı İl Özel İdarelerine Ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun<ref>İl Özel İdarelerine Ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun (2008) Resmi Gazete 26937, 15.07.2008</ref> ile de genel bütçe gelirlerinden belediyelere ve il özel idarelerine aktarılacak paya ilişkin yasal düzenleme yapılmış ve mahalli idarelerin gelir kaynaklarına ait temel kanunları oluşturmaktadır.
+anayasası ile büyük yerleşim yerleri için özel yönetim biçimleri getirilebileceğini öngörmüş<ref>Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982),Resmi Gazete 17863, 09.11.1982, md 127</ref> nitekim 09.07.1984 tarih ve 3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile 2015 yılı itibariyle ülke nüfusunun yaklaşık % 83’ünü<ref>Türkiye Belediyeler Birliği – Genel İstatistikler <nowiki>http://www.tbb.gov.tr/belediyelerimiz/istatistikler/genel-istatistikler/</nowiki> 13.04.2017</ref> barındıran büyükşehir belediyeciliğinin temelleri atılmış oldu.
+Belediyelerin personel statüsü için ise özel bir yasal düzenleme yapılmamış; 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 1. Maddesi ile de belediyeler ve il özel idareleri çalışanlarının bu kanun kapsamında olduğu hüküm altına alınmıştır<ref>Devlet Memurları Kanunu (1965) Resmi Gazete 12056, 23.07.1965 1. md</ref>.
+Ayrıca İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından yürürlüğe konulan 22.02.2007 tarih ve 26442 sayılı Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelikle<ref>Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik (2007) Resmi Gazete 26442, 22.02.2007</ref> belediyeler ve mahalli idare birliklerinin personel istihdamına ilişkin usül ve esasları belirlenmiş; 04.07.2009 tarih ve 27278 sayılı Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelikle<ref>Mahalli İdareler Personelinin Görevde Yükselme Ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik (2009) Resmi Gazete 27278, 04.07.2009</ref> de mahalli idare personel hiyerarşisi içerisindeki yatay ve dikey hareketliliğe ilişkin temel kapsam belirlenmiştir.
+=== Teşkilat Yapısı ===
+Belediye teşkilatı belediye başkanı<ref name=":0">BK, 2005: md 33-36</ref> , belediye encümeni<ref name=":0" /> , belediye meclisi<ref>BK, 2005: 17-32. Md </ref>  ve bağlı birimlerden<ref>BK, 2005: 48 md.</ref>  oluşur. Belediye başkanı<ref>BK, 2005: 48. Md </ref>  ve belediye meclisi<ref>BK, 2005: 37. Md </ref>  üyeleri seçimle işbaşına gelirler. Bu organların seçimleri serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına ve nispi temsil sistemine göre<ref>Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları Ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun (1984) Resmi Gazete 18285, 18.01.1984, 2. md</ref>  5 yılda bir yapılır. Ancak milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalli idareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel veya ara seçimler milletvekili genel veya ara seçimleriyle birlikte yapılır<ref>Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982), md 127</ref> .
+Belediye encümeni ise belediye başkanının başkanlığında
+-              İl belediyelerinde ve nüfusu 100.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği üç üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği iki üye olmak üzere yedi kişiden;
+-              Diğer belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği iki üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden oluşur<ref>BK, 2005: 48 md</ref> .
+Belediyelerde norm kadro ilke ve standartlarına uygun olarak  daire başkanlıkları, şube müdürlükleri ve müdürlükler halinde idari birimler oluşturulabilir<ref>Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelik, 2007: 9/1. md</ref> .
 {{Türkiye'nin mülki idare bölümleri}}