Cezzâr Ahmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
5. satır: 5. satır:
|doğum_yeri = [[Bosna]]
|doğum_yeri = [[Bosna]]
|ölüm_yeri = [[Akka]]
|ölüm_yeri = [[Akka]]
|resim = [[Dosya:Jezzar Pasha, cropped.jpg|200px]]
|resim = Jezzar Pasha, cropped.jpg
|başlık = Cezzar Ahmed Paşa
|başlık = Cezzar Ahmed Paşa
|takma_adı = Cezzar
|takma_adı = Cezzar
24. satır: 24. satır:
[[Dosya:Knisajazar MV mod.jpg|thumb|right|250px|El Cezzar Camisi'nin girişi, [[Akka]], [[İsrail]] ]]
[[Dosya:Knisajazar MV mod.jpg|thumb|right|250px|El Cezzar Camisi'nin girişi, [[Akka]], [[İsrail]] ]]


'''Cezzar Ahmed Paşa''', (d. 1708?, [[Bosna]] - ö. 7 Mayıs 1804, Akka). [[Napoléon Bonaparte]]'a karşı [[Akka Kuşatması (1799)|Akka Kalesi]]'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı [[vezir]]idir. [[Sayda]] bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.
'''Cezzar Ahmed Paşa''' (1708, [[Bosna]] - 7 Mayıs 1804, Akka), [[Napoléon Bonaparte]]'a karşı [[Akka Kuşatması (1799)|Akka Kalesi]]'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı [[vezir]]idir. [[Sayda]] bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.


==Hayatı==
==Hayatı==
33. satır: 33. satır:
[[Bulutkapan Ali Bey]] bu isyanı bastırmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasındaki entrikalara karıştı. Bu sırada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacağını anladı ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndü ve Hunadî aşiretinden kız alıp kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskısı karşısında Suriye'ye kaçtı. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındı. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ve ardından da [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[Akka]]'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.
[[Bulutkapan Ali Bey]] bu isyanı bastırmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasındaki entrikalara karıştı. Bu sırada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacağını anladı ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndü ve Hunadî aşiretinden kız alıp kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskısı karşısında Suriye'ye kaçtı. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındı. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ve ardından da [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[Akka]]'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.


1772'de mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. [[Rus Donanması]]na karşı ve Zahir Ömer'e karşı [[Beyrut]]'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan [[Zahir Ömer]]'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta [[Şam]]'a kaçtı.
1772'de mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. [[Rus Donanması]]na karşı ve Zahir Ömer'e karşı [[Beyrut]]'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan [[Zahir Ömer]]'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta [[Şam]]'a kaçtı.


<!--
<!--
Gosterdigi cesaret ve hizmet, devlete olan bağlılığı dolayisiyla Babiali'nin dikkatini çekti. Önce [[Rumeli Beylerbeyi]] payesi verildi; sonra da [[Karahisar]] [[Mutasarrifi]] payesi verildi.
Gosterdigi cesaret ve hizmet, devlete olan bağlılığı dolayisiyla Babiali'nin dikkatini çekti. Önce [[Rumeli Beylerbeyi]] payesi verildi; sonra da [[Karahisar]] [[Mutasarrifi]] payesi verildi.
-->
-->
[[1775]]'te [[Akka]] muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek [[Sayda]] beylerbeyliğine getirildi. [[Lübnan]], [[Ürdün]] ve [[Filistin]]'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle [[Şam]] Beylerbeyliği'ne atandı. [[Napoléon Bonaparte]] komutasındaki Fransız ordusu [[1798]]'de [[Mısır]]'ı [[Fransa'nın Mısır Seferi|işgale]] başlayınca, [[Osmanlı Devleti]] Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, [[El-Ariş]], [[Gazze]] ve [[Yafa]]'yı işgal etmiş, Mart [[1799]]'da [[Akkâ]] önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve [[Nizam-ı Cedid]] ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs [[1799]]'da [[Akka]]'dan çekilmek zorunda kaldı.
[[1775]]'te [[Akka]] muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek [[Sayda]] beylerbeyliğine getirildi. [[Lübnan]], [[Ürdün]] ve [[Filistin]]'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle [[Şam]] Beylerbeyliği'ne atandı. [[Napoléon Bonaparte]] komutasındaki Fransız ordusu [[1798]]'de [[Mısır]]'ı [[Fransa'nın Mısır Seferi|işgale]] başlayınca, [[Osmanlı Devleti]] Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, [[El-Ariş]], [[Gazze]] ve [[Yafa]]'yı işgal etmiş, Mart [[1799]]'da [[Akkâ]] önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve [[Nizam-ı Cedid]] ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs [[1799]]'da [[Akka]]'dan çekilmek zorunda kaldı.


Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: ''"Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.."'' sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise [[1804]]'te ölümüne değin [[Akka]] Beylerbeyliği görevini yürütmüştür.<!--
Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: ''"Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.."'' sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise [[1804]]'te ölümüne değin [[Akka]] Beylerbeyliği görevini yürütmüştür.<!--
50. satır: 50. satır:
Ali Bey'den korkusundan Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya
Ali Bey'den korkusundan Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya
kaçtı. Bir aralık Buheyre'ye dönüşünde Hunadî
kaçtı. Bir aralık Buheyre'ye dönüşünde Hunadî
aşiretinden kız alıp, Ali Bey aleyhinde savaşta hazır
aşiretinden kız alıp, Ali Bey aleyhinde savaşta hazır bulunmuştur.
bulunmuştur.


Sonra Şam'a gitti. 1187'de (1773)
Sonra Şam'a gitti. 1187'de (1773)
72. satır: 71. satır:
edip oradan Beriyyetü'ş-Şam'a hücumlarında Akka'da kapanarak
edip oradan Beriyyetü'ş-Şam'a hücumlarında Akka'da kapanarak
şanlı bir savunma ile düşmanı yenip geri çekilmeye mecbur
şanlı bir savunma ile düşmanı yenip geri çekilmeye mecbur
etmiş ve Suriye'ye zarar vermelerini önlemişti.
etmiş ve Suriye'ye zarar vermelerini önlemişti.


Gayet kan dökücü, gaddar, mütecessis ve dikkatliydi. Hatta cifir
Gayet kan dökücü, gaddar, mütecessis ve dikkatliydi. Hatta cifir
bilir ve ermişlerden zannedilirdi. Yaşı 80'e yakındı. (I. 277)
bilir ve ermişlerden zannedilirdi. Yaşı 80'e yakındı. (I. 277)


-->
-->

Sayfanın 20.43, 21 Mart 2017 tarihindeki hâli

Cezzar Ahmed Paşa
Cezzar Ahmed Paşa
LakabıCezzar
Doğum1708
Bosna
Ölüm7 Mayıs 1804 (96 yaşında)
Akka
BağlılığıOsmanlı Devleti
Hizmet yılları1750-1804
RütbesiBeylerbeyi
KomutasıSidon Valisi, Şam Valisi
Çatışma/savaşlarıAkka Kuşatması (1799)
El Cezzar Camisi'nin girişi, Akka, İsrail

Cezzar Ahmed Paşa (1708, Bosna - 7 Mayıs 1804, Akka), Napoléon Bonaparte'a karşı Akka Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziridir. Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.

Hayatı

Aslen Boşnak'tır.[1] Gençliğinde İstanbul'a giderek Hekimoğlu Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu. 1756'da onunla birlikte Mısır'a gitti. Hekimoğlu Ali Paşa Mısır'dan ayrıldıktan sonra Mısır'da kaldı ve 1758'de Kahire seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarından Buhayre kaşifi Abdullah Bey'in hizmetine girdi.[2]

Cidde yöresinde isyan eden Bedevilere karşı savaşlara katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafından katlinde onun yerine Buheyere kaşifliğine getirildi. Abdullah Efendi'yi öldüren isyancı bedevileri aldığı sert tedbirlerle bastırmakta iken misilleme olarak 70 kadar bedeviyi öldürdü. Bu nedenle kendisine Arapçada "deve kasabı" anlamına gelen Cezzar lakabı takıldı.[2] Fakat diğer bir açıklamaya göre bu adı otoritesini güçlendirmek için kendi kendine koyup bunu benimsediği bildirilmiştir.[3]

Bulutkapan Ali Bey bu isyanı bastırmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasındaki entrikalara karıştı. Bu sırada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacağını anladı ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndü ve Hunadî aşiretinden kız alıp kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskısı karşısında Suriye'ye kaçtı. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındı. Daha sonra Beyrut ve Sayda hâkimi Emir Mansur'un ve ardından da Şam muhafızı Osman Paşa'nın hizmetinde bulundu. Akka'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.

1772'de mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanmasına karşı ve Zahir Ömer'e karşı Beyrut'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan Zahir Ömer'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta Şam'a kaçtı.

1775'te Akka muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda beylerbeyliğine getirildi. Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle Şam Beylerbeyliği'ne atandı. Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu 1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akka'dan çekilmek zorunda kaldı.

Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: "Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.." sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne değin Akka Beylerbeyliği görevini yürütmüştür.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [2]
  • Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9

Kaynakça

  1. ^ Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir 3. Cilt, s. 69
  2. ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [1]
  3. ^ Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cezzâr_Ahmed_Paşa&oldid=18334514" sayfasından alınmıştır