Polonya-Ukrayna Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎Arka Planı: düzeltme AWB ile
Umut Yazici (mesaj | katkılar)
Devriyeler
2.121 değişiklik
savaşın başlangıcı bölümü eklendi. çalışma devam edecek.
50. satır: 50. satır:
İki ülke arasındaki olaylar, 19. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar sürdü. Polonya yönetimi 1897'de parlamento seçimlerinde Ukraynalılara karşı çıktı. 1901-1908 yılları arasında, Ukraynalı öğrencilerin ayrı bir Ukrayna üniversitesini talep etmesi başka bir çatışmaya yol açtı. 1903'te hem Polonyalılar hem de Ukraynalılar Lviv'de ayrı konferanslar düzenlediler(Mayıs ayında Polonyalılar ve Ağustos ayında Ukraynalılar). Ardından, iki ulusal hareketin karşıt görüşleri giderek büyüdü ve daha sonra çatışmaya yol açtı.
İki ülke arasındaki olaylar, 19. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar sürdü. Polonya yönetimi 1897'de parlamento seçimlerinde Ukraynalılara karşı çıktı. 1901-1908 yılları arasında, Ukraynalı öğrencilerin ayrı bir Ukrayna üniversitesini talep etmesi başka bir çatışmaya yol açtı. 1903'te hem Polonyalılar hem de Ukraynalılar Lviv'de ayrı konferanslar düzenlediler(Mayıs ayında Polonyalılar ve Ağustos ayında Ukraynalılar). Ardından, iki ulusal hareketin karşıt görüşleri giderek büyüdü ve daha sonra çatışmaya yol açtı.


[[Galiçya]] Avusturya vilâyeti, 1772'de Polonya'dan ele geçirilen topraklardan oluşuyordu. Polonya için tarihi önemi olan bu bölgenin çoğunluğu Polonya nüfusuna sahipti. Galiçya'nı doğu kısmı ise Ukrayna çoğunluğuna sahipti.<ref name=Magosci>{{cite book|author=Magoscy, R. |title=A History of Ukraine|location=Toronto |publisher=University of Toronto Press |year=1996}}</ref>. Doğu Galiçya'da ki Ukrayna'lı nüfusu toplam nüfusun %65'ini oluştururken , Polonya'lı nüfusu %22 oranındaydı.<ref>Timothy Snyder. (2003). ''The Reconstruction of Nations''. New Haven: Yale University Press, p. 123</ref>
[[Galiçya]] Avusturya vilâyeti, 1772'de Polonya'dan ele geçirilen topraklardan oluşuyordu. Polonya için tarihi önemi olan bu bölgenin çoğunluğu Polonya nüfusuna sahipti. Galiçya'nın doğu kısmı ise Ukrayna çoğunluğuna sahipti.<ref name=Magosci>{{cite book|author=Magoscy, R. |title=A History of Ukraine|location=Toronto |publisher=University of Toronto Press |year=1996}}</ref>. Doğu Galiçya'da ki Ukrayna'lı nüfusu toplam nüfusun %65'ini oluştururken , Polonya'lı nüfusu %22 oranındaydı.<ref>Timothy Snyder. (2003). ''The Reconstruction of Nations''. New Haven: Yale University Press, p. 123</ref>
Avusturya doğu Galiçyası'nın 44 idari bölünümünün en büyük şehri başkenti olan [[Lviv]], Polonyalıların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu tek bölge idi.<ref>Timothy Snyder, 2003, p. 134</ref> 1910 yılında Lviv'deki Polonyalı popülasyonu %60 civarındaydı.<ref>[http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages\N\O\NovemberUprisinginLviv1918.htm November Uprising in Lviv, 1918] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20150814012731/http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages |date=August 14, 2015 }}</ref> ve nüfusun %17'si Ukraynalı idi.
Avusturya doğu Galiçyası'nın 44 idari bölünümünün en büyük şehri başkenti olan [[Lviv]], Polonyalıların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu tek bölge idi.<ref>Timothy Snyder, 2003, p. 134</ref> 1910 yılında Lviv'deki Polonyalı popülasyonu %60 civarındaydı.<ref>[http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages\N\O\NovemberUprisinginLviv1918.htm November Uprising in Lviv, 1918] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20150814012731/http://www.encyclopediaofukraine.com/display.asp?linkpath=pages |date=August 14, 2015 }}</ref> ve nüfusun %17'si Ukraynalı idi.


Dini ve etnik bölünmeler, toplumsal tabakalaşmaya karşılık geldi. Galiçya'nın önde gelen sosyal sınıfı, polonyalı soylulardan oluşurken, eyaletin doğu kesiminde Ruthenyalılar (Ukraynalılar) köylü nüfusunun çoğunluğunu oluşturuyordu.<ref>P. R. Magocsi. ''A History of Ukraine: The Land and Its People''. University of Toronto Press. 2010. p. 419.</ref><ref>R. Bideleux, I. Jeffries. ''A History of Eastern Europe: Crisis and Change''. Taylor & Francis. 2007. p. 182.</ref> 19. yüzyılın sonlarında Galiçya'daki ticari ve endüstriyel gelişimlerin çoğundan Polonyalılar ve [[Yahudi]]ler sorumluydu.
Dini ve etnik bölünmeler, toplumsal tabakalaşmaya sebep oldu. Galiçya'nın önde gelen sosyal sınıfı, polonyalı soylulardan oluşurken, eyaletin doğu kesiminde Ruthenyalılar (Ukraynalılar) köylü nüfusunun çoğunluğunu oluşturuyordu.<ref>P. R. Magocsi. ''A History of Ukraine: The Land and Its People''. University of Toronto Press. 2010. p. 419.</ref><ref>R. Bideleux, I. Jeffries. ''A History of Eastern Europe: Crisis and Change''. Taylor & Francis. 2007. p. 182.</ref> 19. yüzyılın sonlarında Galiçya'daki ticari ve endüstriyel gelişimlerin çoğundan Polonyalılar ve [[Yahudi]]ler sorumluydu.

==Başlangıcı==
[[Image:Polish-Ukrainian and Polish-Soviet Wars early 1919.JPG|thumb|right|200px|Polonya–Ukranya Savaşı ve Polanya–Sovyet Savaşı, 1919 başları]]
Ukrayna kimliğini benimseyen ve kendini bir Ukraynalı vatansever olarak kabul eden Avusturya arşidükü Wilhelm'in müdahalesi nedeniyle Ekim 1918'de Ukrayna birliklerinin iki alayı Lemberg'de (Lviv) garnizon haline getirildi. <ref>Timothy Snyder (2008). ''Red Prince: The Secret Lives of a Habsburg Archduke''. New York: Basic Books, p. 117</ref>[[Avusturya-Macaristan]]'ın çökmesinin bir sonucu olarak, Avusturya parlementosu, bölgesel Galiçya ve Bukovina rejimlerinin Ukraynalı üyelerinden oluşan [[Ukrayna Merkez Konseyi]] (''Rada'') kuruldu. Konsey Batı Ukrayna topraklarını tek bir devlet haline getirmeyi amaçladığını açıkladı. Bu sırada Polonyalılar, Lviv ve Doğu Galiçyayı ele geçirmek için kendi adımlarını atıyorlardı. 31 Ekim'i 1 Kasım'a bağlayan gece Ukrayna askeri birlikleri Lviv üzerinde kontrolü ele geçirdi. Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti 1 Kasım 1918'de Lviv'i başkent olarak ilan etti.


==Dış Bağlantılar==
==Dış Bağlantılar==
63. satır: 67. satır:


{{1917 Rus Devrimi}}
{{1917 Rus Devrimi}}

{{savaş-taslak}}
{{savaş-taslak}}


Sayfanın 22.24, 28 Aralık 2016 tarihindeki hâli

Polonya-Ukranya Savaşı

Savaşın sona ermesiyle Polonyalılar (Kasım 1919) ve Polonya sınırı olan Lviv Kuşatması ve Doğu Galiçya (mavi renkle gösterilen) ile kırılmayı gösteren harita, Polonya kontrolü altında.
Tarih1918-1920
Bölge
Galiçya, (Doğu Avrupa), Karpat Ruthenia, Volhynia, Bukovina, Ukrayna, Polonya, Romanya
Sonuç Polonya zaferi
Taraflar

Polonya İkinci Polonya Cumhuriyeti
Romanya Romanya Krallığı

Sadece polis birlikleri
Macaristan

 Çekoslovakya

Ukrayna Batı Ukrayna Cumhuriyeti
Ukrayna
Ukrayna Hutsul Cumhuriyeti

Ukrayna Komancza Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler

Polonya Józef Piłsudski
Polonya Józef Haller
Polonya Waclaw Iwaszkiewicz

Polonya Edward Rydz-Śmigły

Ukrayna Yevhen Petrushevych
Ukrayna Oleksander Hrekov
Ukrayna Mykhailo Omelianovych-Pavlenko

Ukrayna Symon Petliura
Güçler

Polonya Polonya güçleri: 190,000
Romanya Romanya güçleri: 4,000

Macaristan Macaristan güçleri: 620–?

Ukrayna Batı Ukrayna Cumhuriyeti 70,000–75,000[1] veya 100,000[2]
Şablon:Ülke veri Ukrainian People's Republic 35,000
Ukrayna Hutsul Cumhuriyeti 1,100

Ukrayna Komancza Cumhuriyeti 800
Kayıplar
10.000 15000


Polonya-Ukrayna Savaşı 1918 ve 1919 yıllarında, Avusturya-Macaristan'ın dağılmasından sonra İkinci Polonya Cumhuriyeti ve Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin Doğu Galiçya üzerindeki kontrolü için çıkan bir çatışmaydı. Doğu Galiçya, Avrupa'da en büyük petrol rezervine sahipti.

Arka Planı

Çatışmanın kaynağı, 20. yüzyılın başlarında Galiçya'daki karmaşık çok uyrukluluktu . Avusturya-Macaristan'ın ulusal azınlıklara olan yaklaşım biçimi, Polonya ve Ukrayna ulusal hareketlerinin gelişimi için mükemmel bir zemin oluşturdu.

1848 devrimi sırasında, Avusturyalılar, Polonya'nın daha iyi şartlarda bir özerklik talebiyle ilgilendi, amaçları farklı bir millet olarak tanınmak olan Ruthenyanlardan oluşan daha küçük bir gruba da destek verdiler(sonradan gelecek olan Doğu Slav halkının adı). [3][4]. Bu gelişmelerden bir süre sonra, Ruthenyan dili okulları kuruldu, Ruthenyan siyasi partileri kuruldu ve Ruthenyanlar kendi ulusal kültürlerini geliştirme girişimleri başlattı.[3][5] Polonyalılara göre devrim yanlısı olan aydın Ruthenyanların çoğu kendilerini Polonya'ya bağlı bir millet olarak görüyordu, bundan dolayı Polonyalılar için bu gelişmeler şaşırtıcı etkiler yarattı.[4]. 1890'ların sonlarında ve yüzyılın ilk on yıllarında popülist Ruthenyan entellektülleri, milliyetlerini tanımlamak için Ukraynalılar terimini kabul etti.[6] 20. yüzyıldan başlayarak, bu ulusal bilinç çok sayıda Ruthen köylüsüne de ulaştı.[7]

İki ülke arasındaki olaylar, 19. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın başlarına kadar sürdü. Polonya yönetimi 1897'de parlamento seçimlerinde Ukraynalılara karşı çıktı. 1901-1908 yılları arasında, Ukraynalı öğrencilerin ayrı bir Ukrayna üniversitesini talep etmesi başka bir çatışmaya yol açtı. 1903'te hem Polonyalılar hem de Ukraynalılar Lviv'de ayrı konferanslar düzenlediler(Mayıs ayında Polonyalılar ve Ağustos ayında Ukraynalılar). Ardından, iki ulusal hareketin karşıt görüşleri giderek büyüdü ve daha sonra çatışmaya yol açtı.

Galiçya Avusturya vilâyeti, 1772'de Polonya'dan ele geçirilen topraklardan oluşuyordu. Polonya için tarihi önemi olan bu bölgenin çoğunluğu Polonya nüfusuna sahipti. Galiçya'nın doğu kısmı ise Ukrayna çoğunluğuna sahipti.[8]. Doğu Galiçya'da ki Ukrayna'lı nüfusu toplam nüfusun %65'ini oluştururken , Polonya'lı nüfusu %22 oranındaydı.[9] Avusturya doğu Galiçyası'nın 44 idari bölünümünün en büyük şehri başkenti olan Lviv, Polonyalıların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu tek bölge idi.[10] 1910 yılında Lviv'deki Polonyalı popülasyonu %60 civarındaydı.[11] ve nüfusun %17'si Ukraynalı idi.

Dini ve etnik bölünmeler, toplumsal tabakalaşmaya sebep oldu. Galiçya'nın önde gelen sosyal sınıfı, polonyalı soylulardan oluşurken, eyaletin doğu kesiminde Ruthenyalılar (Ukraynalılar) köylü nüfusunun çoğunluğunu oluşturuyordu.[12][13] 19. yüzyılın sonlarında Galiçya'daki ticari ve endüstriyel gelişimlerin çoğundan Polonyalılar ve Yahudiler sorumluydu.

Başlangıcı

Polonya–Ukranya Savaşı ve Polanya–Sovyet Savaşı, 1919 başları

Ukrayna kimliğini benimseyen ve kendini bir Ukraynalı vatansever olarak kabul eden Avusturya arşidükü Wilhelm'in müdahalesi nedeniyle Ekim 1918'de Ukrayna birliklerinin iki alayı Lemberg'de (Lviv) garnizon haline getirildi. [14]Avusturya-Macaristan'ın çökmesinin bir sonucu olarak, Avusturya parlementosu, bölgesel Galiçya ve Bukovina rejimlerinin Ukraynalı üyelerinden oluşan Ukrayna Merkez Konseyi (Rada) kuruldu. Konsey Batı Ukrayna topraklarını tek bir devlet haline getirmeyi amaçladığını açıkladı. Bu sırada Polonyalılar, Lviv ve Doğu Galiçyayı ele geçirmek için kendi adımlarını atıyorlardı. 31 Ekim'i 1 Kasım'a bağlayan gece Ukrayna askeri birlikleri Lviv üzerinde kontrolü ele geçirdi. Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti 1 Kasım 1918'de Lviv'i başkent olarak ilan etti.

Dış Bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Lev Shankovsky. Ukrainian Galician Army Ağustos 14, 2015[Tarih uyuşmuyor], tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Encyclopedia of Ukraine. Vol. 5. 1993.
  2. ^ William Jay Risch. The Ukrainian West: Culture and the Fate of Empire in Soviet Lviv. Harvard University Press. 2011. p. 30.
  3. ^ a b C. M. Hann, P. R. Magocsi, Galicia: A Multicultured Land, 2005, University of Toronto Press, p. 14
  4. ^ a b Roman Szporluk. "The Making of Modern Ukraine: The Western Dimension". Harvard Ukrainian Studies XXV (1/2) 2001. pp. 64–65
  5. ^ H. V. Kas'ianov, A Laboratory of Transnational History: Ukraine and Recent Ukrainian Historiography, Central European University Press, 2009 , p. 199
  6. ^ P. R. Magocsi. A History of Ukraine: The Land and Its People. University of Toronto Press. 2010. p. 471.
  7. ^ S. Conrad. Globalisation and the Nation in Imperial Germany. Cambridge University Press, 2010, p. 200
  8. ^ Magoscy, R. (1996). A History of Ukraine. Toronto: University of Toronto Press. 
  9. ^ Timothy Snyder. (2003). The Reconstruction of Nations. New Haven: Yale University Press, p. 123
  10. ^ Timothy Snyder, 2003, p. 134
  11. ^ November Uprising in Lviv, 1918 Ağustos 14, 2015[Tarih uyuşmuyor], tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ P. R. Magocsi. A History of Ukraine: The Land and Its People. University of Toronto Press. 2010. p. 419.
  13. ^ R. Bideleux, I. Jeffries. A History of Eastern Europe: Crisis and Change. Taylor & Francis. 2007. p. 182.
  14. ^ Timothy Snyder (2008). Red Prince: The Secret Lives of a Habsburg Archduke. New York: Basic Books, p. 117
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Polonya-Ukrayna_Savaşı&oldid=17984773" sayfasından alınmıştır