Yedi Ada Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark

جزايير سبعه موجتمعه جومهورى (ota)
Cezayir-i Seb'a-i Muctemi'a Cumhuri
Ἑπτάνησος Πολιτεία (el)
*Eptánisos Politía*
*Repubblica Settinsulare* (it)
Yedi Ada Cumhuriyeti
جزايير سبعه موجتمعه جومهورى (ota); Cezayir-i Seb'a-i Muctemi'a Cumhuri; Ἑπτάνησος Πολιτεία (el); Eptánisos Politía; Repubblica Settinsulare (it); Yedi Ada Cumhuriyeti
21 Mart 1800-1815
	Yedi Ada Cumhuriyeti amblemi Arma
	Cumhuriyeti oluşturan yedi ada ve İyonya Denizi'ndeki adacıklar
Başkent	Korfu
Yaygın dil(ler)	Resmi Diller:; Yunanca (1803'den itibaren); İtalyanca; Resmi olmayan azınlık dilleri: İtalkian, Venedikçe ve Yevanik
Hükûmet	Cumhuriyet
Yasama organı	Parlamento
• Üst meclis	Senato
• Alt meclis	Yasama Meclisi
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	21 Mart 1800
• Osmanlı ve Rus himayesi	1799
• 1. ve 2. Anayasa	1800 ; 23 Aralık 1803
• Tilsit Antlaşmaları ile Birinci Fransa İmparatorluğu'na bırakma	9 Temmuz 1807
• İngiltere'nin Korfu'yu işgali	24 Haziran 1814
• 1815 Paris Antlaşması ile İngiliz himayesi	5 Kasım 1815
• Dağılışı	1815
Para birimi	Yedi Ada Gazetası
Öncüller	Ardıllar
	[[Fransa'nın Yunanistan bölümleri]]
[[İyonya Adaları Birleşik Devletleri]]
Günümüzdeki durumu	Yunanistan ; (Sazan Adası günümüzde Arnavutluk'a bağlı)
	Resmi olarak Osmanlı Devleti himayesinde, ayrıca de facto olarak da Rus İmparatorluğu himayesinde; 1803 Anayasası'na göre Senato Başkanı "Prens" unvanına sahip.

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 22.52, 23 Kasım 2016 tarihindeki hâli

Yedi Ada Cumhuriyeti, (Osmanlı Türkçesi: جزايير سبعه موجتمعه جومهورى (Cezayir-i Seb'a-i Muctemi'a Cumhuri), Yunanca: Ἑπτάνησος Πολιτεία (Eptánisos Politía)) 1800 yılında Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu tarafından Fransa'dan alınan İyonya Adaları üzerinde 21 mart 1800'de kurulan devlet.

Kuruluşu

Korfu'nun kuzeyindeki Paleokastritsa'da, Osmanlı-Rus döneminden kalma bir Rus toplu

İyonya Denizi'ndeki yedi büyük adanın statüsü Fransa'nın Mısır'ı 1789'da işgal etmesiyle değişti. Fransa'ya karşı kurulan ittifak ile tarihte ilk kez Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu müttefik oldu. Rus İmparatorluğu'ndan Amiral Fyodor Uşakov ve Osmanlı Devletin'den Kadir Bey'in yönetimindeki müttefik donanma Adriyatik Denizi'ne ve kıyılarındaki kalelere sefer düzenledi.^[1]^[2] İyonya kıyıları ise Fransa'nın oluşturduğu Yunanistan bölümleri'nin bir parçasıydı. 5 Mart 1799'da Fransızlar'ın sığındığı Korfu Kalesi ele geçirildi. 21 Mart 1800 tarihinde Rusya ve Osmanlı arasında on iki maddelik bir kuruluş sözleşmesi imzalandı ve iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı bir cumhuriyet oluşturuldu. Bu oluşan yapı aynı zamanda Rusya'nın kefaleti altında bulunacaktı. Bu yapıyı oluştururken Osmanlı'nın Dubrovnik'teki idaresi örnek alınmış, benzer ticari imtiyazlar sağlanmış ve halkın ileri gelenlerinden oluşacak bir senato kurulması öngörülmüştür.^[3]

9 Temmuz 1807'da imzalanan Tilsit Antlaşmaları uyarınca Napolyon Bonapart'ın Birinci Fransa İmparatorluğu'na bırakıldı. Rusya, antlaşmanın gizli 2. maddesinde Lehistan Krallığı'nın yeniden kurulması ısrarından vazgeçmesi karşılığında Yedi Ada Cumhuriyeti üzerindeki haklarını Fransa'ya devretti.^[4] Ancak İlirya Devleti'nde yaşananın aksine bu devlet Fransa tarafından ilhak edilmedi. République Septinsulaire veya République des Sept-Îles adıyla varlığını devam ettiren Yedi Ada Cumhuriyeti, İngiltere'nin adaların hakimiyetini ele geçirmesiyle yeni bir döneme girdi. 1815 Paris Antlaşması ile İngiliz himayesi tesis edilen devlet, bir süre sonra İngiltere himayesindeki İyonya Adaları Birleşik Devletleri'nin kurulmasıyla tarih sahnesinden çekildi.

Cumhuriyet sonrası

Osmanlı ile İngiltere arasındaki sınır ve toprak sorunları ise 24 Nisan 1819 tarihinde bir anlaşma ile giderildi. Buna göre Yedi Ada bölgesinin İngiltere'ye devri ve tanınan imtiyazların iptali kabul edilirken, İngiltere de Parga, Preveze, Voniça ve Butrinto'nun Osmanlı egemenliğinde kalmasını onaylıyordu. İngiliz hamiliğindeki yeni dönemde 1821 Yunan İsyanı sırasında adaların isyana destek vermesi nedeniyle de sorunlar çıkmıştır. 13 Temmuz 1863'te İngiltere, adaları Yunanistan Krallığı'na devretme kararı aldı. Yedi Ada Cumhuriyeti, 15. yüzyılda Doğu Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı ve kalıntılarının Türkler tarafından ele geçirilmesi sonrası Yunanlıların ilk kez yaşadığı sınırlı bir bağımsızlık tecrübesi olarak değerlendirilmektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Adalar

Yedi Ada Cumhuriyeti'ne adını veren İyonya Denizi'ndeki bu büyük adalar şunlardır:

Ayrıca bakınız

İsmail Hakkı Uzunçarşılı, "Arşiv Vesikalarına Göre Yedi Ada Cumhuriyeti", TTK Belleten, I/3-4 (1937), s. 627-639.

Kaynakça

[1] Habertürk - İlber Ortaylı: Ruslar baştan dost görünür ama...

[2] BİSAV - Napolyon’a Karşı Osmanlı ve Avrupa İttifakı (1798-1802)

[3] TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.385.

[4] TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.386.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 75. satır: / 75. satır: @@
 [[Dosya:Russian-Gun-on-Corfu.jpg|thumb|240px|right|Korfu'nun kuzeyindeki Paleokastritsa'da, Osmanlı-Rus döneminden kalma bir Rus toplu]]
-İyonya Denizi'ndeki yedi büyük adanın statüsü Fransa'nın Mısır'ı 1789'da işgal etmesiyle değişti. Fransa'ya karşı kurulan ittifak ile tarihte ilk kez Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu müttefik oldu. Bu müttefik donanma [[Adriyatik Denizi]]'ne ve kıyılarındaki kalelere sefer düzenledi.<ref>[http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=38&makaleid=717 BİSAV - Napolyon’a Karşı Osmanlı ve Avrupa İttifakı (1798-1802)]</ref> İyonya kıyıları ise Fransa'nın oluşturduğu [[Yunanistan bölümleri]]'nin bir parçasıydı. 5 Mart 1799'da Fransızlar'ın sığındığı [[Korfu]] Kalesi ele geçirildi. 21 Mart 1800 tarihinde Rusya ve Osmanlı arasında on iki maddelik bir kuruluş sözleşmesi imzalandı ve iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı bir cumhuriyet oluşturuldu. Bu oluşan yapı aynı zamanda Rusya'nın kefaleti altında bulunacaktı. Bu yapıyı oluştururken Osmanlı'nın [[Dubrovnik]]'teki idaresi örnek alınmış, benzer ticari imtiyazlar sağlanmış ve halkın ileri gelenlerinden oluşacak bir senato kurulması öngörülmüştür.<ref>[http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=430385 TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.385.]</ref>
+İyonya Denizi'ndeki yedi büyük adanın statüsü Fransa'nın Mısır'ı 1789'da işgal etmesiyle değişti. Fransa'ya karşı kurulan ittifak ile tarihte ilk kez Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu müttefik oldu. Rus İmparatorluğu'ndan Amiral [[Fyodor Uşakov]] ve Osmanlı Devletin'den Kadir Bey'in yönetimindeki müttefik donanma [[Adriyatik Denizi]]'ne ve kıyılarındaki kalelere sefer düzenledi.<ref>[http://www.haberturk.com/yasam/haber/1163047-ilber-ortayli-ruslar-bastan-dost-gorunur-ama Habertürk - İlber Ortaylı: Ruslar baştan dost görünür ama...]</ref><ref>[http://www.bisav.org.tr/yayinlar.aspx?module=makale&menuID=3_3&yayintipid=3&yayinid=38&makaleid=717 BİSAV - Napolyon’a Karşı Osmanlı ve Avrupa İttifakı (1798-1802)]</ref> İyonya kıyıları ise Fransa'nın oluşturduğu [[Yunanistan bölümleri]]'nin bir parçasıydı. 5 Mart 1799'da Fransızlar'ın sığındığı [[Korfu]] Kalesi ele geçirildi. 21 Mart 1800 tarihinde Rusya ve Osmanlı arasında on iki maddelik bir kuruluş sözleşmesi imzalandı ve iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı bir cumhuriyet oluşturuldu. Bu oluşan yapı aynı zamanda Rusya'nın kefaleti altında bulunacaktı. Bu yapıyı oluştururken Osmanlı'nın [[Dubrovnik]]'teki idaresi örnek alınmış, benzer ticari imtiyazlar sağlanmış ve halkın ileri gelenlerinden oluşacak bir senato kurulması öngörülmüştür.<ref>[http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=430385 TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.385.]</ref>
 Temmuz 1807'da imzalanan [[Tilsit Antlaşmaları]] uyarınca [[Napolyon Bonapart]]'ın [[Birinci Fransa İmparatorluğu]]'na bırakıldı. Rusya, antlaşmanın gizli 2. maddesinde [[Lehistan Krallığı]]'nın yeniden kurulması ısrarından vazgeçmesi karşılığında Yedi Ada Cumhuriyeti üzerindeki haklarını Fransa'ya devretti.<ref>[http://www.tdvia.org/dia/ayrmetin.php?idno=430386 TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.386.]</ref> Ancak İlirya Devleti'nde yaşananın aksine bu devlet Fransa tarafından ilhak edilmedi. République Septinsulaire veya République des Sept-Îles adıyla varlığını devam ettiren Yedi Ada Cumhuriyeti, İngiltere'nin adaların hakimiyetini ele geçirmesiyle yeni bir döneme girdi. [[1815 Paris Antlaşması]] ile İngiliz himayesi tesis edilen devlet, bir süre sonra İngiltere himayesindeki [[İyonya Adaları Birleşik Devletleri]]'nin kurulmasıyla tarih sahnesinden çekildi.
 ==Cumhuriyet sonrası==