Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Acar54 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
4.398 değişiklik
resim eklendi,
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
{{diğer anlamı|Çandarlı Halil Paşa }}
{{diğer anlamı|Çandarlı Halil Paşa }}
{{diğer anlamı|Çandarlı (anlam ayrımı)}}
{{diğer anlamı|Çandarlı (anlam ayrımı)}}

{{Makam sahibi bilgi kutusu
{{Makam sahibi bilgi kutusu
| isim = Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa
|isim = Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa
| resim =
|resim =
|makam = [[Osmanlı Sadrazamı|Osmanlı Veziri]]
| resimbaşlık =
| sıra =
|dönembaşı = Eylül 1364
| makam = [[Osmanlı Sadrazamı|Osmanlı Veziri]]
|dönemsonu = 21 Ocak 1387
|hükümdar = [[I. Murad]]
| dönembaşı = Eylül 1364
⚫
|öncegelen = [[Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa]]
| dönemsonu = 21 Ocak 1387
| öncegelen = [[Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa]]
|sonragelen = [[Çandarlı Ali Paşa]]
⚫
|doğum_tarihi =
| sonragelen = [[Çandarlı Ali Paşa]]
⚫
|doğum_yeri =
<!-- Kişisel Bilgiler -->
⚫
|ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi|1387|1|21}}
⚫
| doğum_tarihi =
⚫
|ölüm_yeri = [[Serez]]
⚫
| doğum_yeri =
⚫
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi|1387|1|21}}
⚫
| ölüm_yeri = [[Serez]]
}}
}}


41. satır: 38. satır:
Cenazesi büyük oğlu [[Çandarlı Ali Paşa]] tarafindan [[Iznik]]'e getirildi ve Lefeke Kapisi disinda, sonradan bir turbe yapilacak mevkiye, defnedildi.<ref name="yasamyapit"/>
Cenazesi büyük oğlu [[Çandarlı Ali Paşa]] tarafindan [[Iznik]]'e getirildi ve Lefeke Kapisi disinda, sonradan bir turbe yapilacak mevkiye, defnedildi.<ref name="yasamyapit"/>


==Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Kaynakça}}

==Ayrıca bakınız==
*[[I. Murad]]
*[[Kuruluş Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi]]


==Dış bağlantılar==
==Dış bağlantılar==

* Yılmaz, Mehmet (1999), ''Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'' C.1 s.516-517 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710
* Yılmaz, Mehmet (1999), ''Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'' C.1 s.516-517 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710
* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1974; 1988:3.Basım), ''Çandarlı Vezir Ailesi,'', Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 2880000005544 s.1-28
* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1974; 1988:3.Basım), ''Çandarlı Vezir Ailesi,'', Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 2880000005544 s.1-28
55. satır: 47. satır:


{{başlangıç kutusu}}
{{başlangıç kutusu}}
{{s-off}}
{{sıra kutusu
{{Sıra kutusu | önce= [[Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa]] | başlık= [[Kuruluş dönemi Osmanlı sadrazamları listesi|Osmanlı Veziri]] | yıllar= 1364-1387 | sonra= [[Çandarlı Ali Paşa]] }}
⚫
|önce = [[Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa]]
|başlık= [[Dosya:Sadrazamlik-nisanlari.svg|25px]]<br/> [[Kuruluş Dönemi Osmanlı Sadrazamları listesi|Osmanlı Veziri]]
|yıllar= 1364 - 1387
|sonra= [[Çandarlı Ali Paşa]]}}
{{bitiş kutusu}}
{{bitiş kutusu}}


Sayfanın 03.37, 1 Temmuz 2016 tarihindeki hâli

Başlığın diğer anlamları için Çandarlı Halil Paşa sayfasına bakınız.
Başlığın diğer anlamları için Çandarlı (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa
Osmanlı Veziri
Görev süresi
Eylül 1364 - 21 Ocak 1387
Hükümdar I. Murad
Yerine geldiği Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa
Yerine gelen Çandarlı Ali Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm 21 Ocak 1387
Serez

Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa (d.? - ö.22 Ocak 1387, Serez) (Hayrettin ismini vezirliğe getirilmesinden sonra almıştır) Eylül 1364 ile 22 Ocak 1387 tarihleri arasında 22 yıl 4 ay vezirlik yapmıştır. Osmanlı Devleti'nin kuruluş harcında büyük katkıları olmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

Çandarlı Ali Paşa(solda), ve Çandarlı Halil Paşa (sağda) kabirleri, İznik, Bursa

Tarihe Çandarlılar ailesi olarak geçmiş olan ailenin üst düzey bir mevkiye gelmiş ilk ferdidir. Çandarlı ailesinden ilk tanınan şahsiyet, ilmiye sınıfından yetişmiş olan kadılığı ve kazaskerliği zamanında Çandarlı Kara Halil Efendi, vezirliği döneminde de Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa ismiyle anılan devlet adamıdır.[1]

Oğlu Çandarlı Ali Paşa'nin vezirlik/başvezirlik zamanına kadar Osmanlı Devleti'nde tek bir vezir bulunmakla beraber; Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa tüm Osmanlı devletinin yaklaşık 600 yillik tarihinde en uzun süre vezirlik/başvezirlik yapan kişi olmuştur.

Babasının adının Ali olduğunu tesislerinin kitabelerinde görmekteyiz. Kara Halil Efendi 14. yüzyılda Anadolu'da yer yer geniş teşkilata sahip olan Ahilerden olup, aynı zamanda da, Osman Gazi'nin kayınpederi olan, Ahi reislerinden Şeyh Edebali'nin akrabasıydı. Medrese tahsili görmüş olan Kara Halil, büyük bir olasılıkla Orhan Gazi zamanında Bilecik kadısı olmuş; daha sonra İznik 'te kadılık etmiş ve oradan da Osmanlı beyliğinin merkezi Bursa'nın kadılığına atanmıştır.[1]

Osmanlı vekayii kısmında görüldüğü üzere Kara Halil Efendi bu hizmette bulunduğu sırada beyliğin ilk askeri teşkilatı olan yaya ve müsellim teşkilatını kurmuş ve bu suretle aşiret kuvvetlerinden muntazam askeri teşkilata doğru bir adım atılmıştır. Bu yeni asker ilk Osmanlı fetihlerinde önemli bir etken olmuştur.

I. Murad'ın [1362]'de padişah olması üzerine Kara Halil Efendi, Osmanlılarda ilk defa oluşturulan kazaskerlik makamına getirilmiş ve bu ilmiye mesleği en yüksek kadılık sayılmıştır. Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa'nın tavsiyesiyle savaşta esir düşen genç hıristiyanların Türk köylüsünün yanına verilmek suretiyle İslam terbiyesi üzere yetiştirilip, Türkçeyi de öğrendikten sonra acemi ocağına verilmesi ve oradan da yeniçeri olmaları usulü kabul edilmiş ve bu suretle ilk düzenli Osmanlı yaya ocağı kurularak bu ocağa Yeniçeri Ocağı denilmiştir. Böylece Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa Yeniçeri Ocağı'nın ve devşirme sisteminin kurucusu olmuştur.[1]

Aynı dönemde alim Karamanlı Kara Rüstem'in ikazı ve Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa'nın padişaha arz etmesi üzerine maliye teşkilatı kurulmuş, ve yeni kurulan Yeniçeri Ocağına harpte esir edilerek olanlardan beşte birinin devlet hesabına alınması ve esire ihtiyaç olmadığı zamanlarda ise beşte bir esir akçesi alınması kanun olmuştur.

Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa 1372'de Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa'dan sonra vezir olmuştur. İlk Osmanlı vezirleri askeri işlerle pek meşgul olmamışlardı. Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa'nın Selanik'in alınmasında, Makedonya ve Arnavutluk prenslerinin aralarındaki ilişkilerde oynadığı belirleyici rol, kendisinden sonra gelen Osmanlı başvezirlerinin hem idari ve hem askeri işlerle sorumlu olmaları sonucunu doğurmuştur.

Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa'nın 1387'de Vardar Yenicesi ordugahında hastalanarak Serez'e getirilip orada ölmesiyle, Karamanoğulları üzerine sefer hazırlığı içindeki Osmanlı Devleti'nin vezirliğine büyük oğlu Çandarlı Ali Paşa getirilmiştir.[1]

Cenazesi büyük oğlu Çandarlı Ali Paşa tarafindan Iznik'e getirildi ve Lefeke Kapisi disinda, sonradan bir turbe yapilacak mevkiye, defnedildi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Yılmaz, Mehmet (1999), Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.1 s.516-517 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710

Dış bağlantılar

  • Yılmaz, Mehmet (1999), Yaşamlarıyla ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.1 s.516-517 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710
  • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1974; 1988:3.Basım), Çandarlı Vezir Ailesi,, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, ISBN 2880000005544 s.1-28
  • Danişmend, İsmail Hâmi, (1947) İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi , İstanbul:Türkiye Yayınevi C.I..... [1]</ref>
Siyasi görevi
Önce gelen:
Sinanüddin Fakih Yusuf Paşa 		Osmanlı Veziri
1364-1387 		Sonra gelen:
Çandarlı Ali Paşa
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çandarlı_Kara_Halil_Hayreddin_Paşa&oldid=17265082" sayfasından alınmıştır