Kaligrafi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Bilgiler ansiklopedik verilerle güncellenmiştir. |
→Tarihçesi ve gelişimi: düzeltme AWB ile |
||
9. satır: | 9. satır: | ||
=== Tarihçesi ve gelişimi === |
=== Tarihçesi ve gelişimi === |
||
Farklı yazı sistemlerinde farklı şekillerde, farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış olan kaligrafi, özellikle matbaa öncesinde büyük önem arz etmiştir. Matbaa öncesi el yazmalarının hakim olduğu dönemde, yazılan şeyi kutsamak, değerini arttırmak ve yanı sıra görsellik kazandırmak amacıyla, birbirine yakın tarihlerde farklı kültürlerde ve farklı disiplinlerde ortaya çıkmıştır. Bu güzel yazı tekniğini kullanan kişiler kaligraf olarak nitelenirler. Batı dillerinde kullanılan Kaligrafi ismi Yunanca Kallos - güzellik ve graphe – yazı kelimelerinin birleşiminden oluşmuş, zaman içerisinde kaligrafi olarak tanımlanmaya başlamıştır. Batı ile benzer tarihlerde doğuda özellikle İslam kültürünün etkisinde ortaya çıkan Hat sanatı aynı amaçlar doğrultusunda gelişmekle beraber, Hat sanatı’ nın Allah’ ı (cc) övmek, Onun isimlerini ve Kuran-ı Kerim’ deki sözlerini hak ettiği değerde yazabilmek amaçlarıyla, çok daha yoğun ve hızlı bir gelişim süreci göstermiştir. Hat sanatı ustasına hattat dendiği gibi, kültürümüzde çok önemli bir rol oynamış ve halen oynamaya devam etmektedir. Günümüzde Güzel yazı olarak ta tanınan bu yazı tekniği, farklı coğrafyalarda, farklı kültürlerin ve kullanılış amaçlarının etkisiyle belirli disiplinlere sahip görünse de, aslında kaligraf veya hattat’ ın tamamen estetik duygusu, sanatsal becerisi gibi etkenlerin anlık olarak kullanılmasıyla, tamamen benzersiz yazıların ortaya çıkmasına neden olur. |
Farklı yazı sistemlerinde farklı şekillerde, farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış olan kaligrafi, özellikle matbaa öncesinde büyük önem arz etmiştir. Matbaa öncesi el yazmalarının hakim olduğu dönemde, yazılan şeyi kutsamak, değerini arttırmak ve yanı sıra görsellik kazandırmak amacıyla, birbirine yakın tarihlerde farklı kültürlerde ve farklı disiplinlerde ortaya çıkmıştır. Bu güzel yazı tekniğini kullanan kişiler kaligraf olarak nitelenirler. Batı dillerinde kullanılan Kaligrafi ismi Yunanca Kallos - güzellik ve graphe – yazı kelimelerinin birleşiminden oluşmuş, zaman içerisinde kaligrafi olarak tanımlanmaya başlamıştır. Batı ile benzer tarihlerde doğuda özellikle İslam kültürünün etkisinde ortaya çıkan Hat sanatı aynı amaçlar doğrultusunda gelişmekle beraber, Hat sanatı’ nın Allah’ ı (cc) övmek, Onun isimlerini ve Kuran-ı Kerim’ deki sözlerini hak ettiği değerde yazabilmek amaçlarıyla, çok daha yoğun ve hızlı bir gelişim süreci göstermiştir. Hat sanatı ustasına hattat dendiği gibi, kültürümüzde çok önemli bir rol oynamış ve halen oynamaya devam etmektedir. Günümüzde Güzel yazı olarak ta tanınan bu yazı tekniği, farklı coğrafyalarda, farklı kültürlerin ve kullanılış amaçlarının etkisiyle belirli disiplinlere sahip görünse de, aslında kaligraf veya hattat’ ın tamamen estetik duygusu, sanatsal becerisi gibi etkenlerin anlık olarak kullanılmasıyla, tamamen benzersiz yazıların ortaya çıkmasına neden olur.<ref>[https://slate.adobe.com/cp/pmtpN/ Kaligrafi - Adobe Slate]</ref> |
||
Bugün [[tipografi]] sanatıyla ilişkilendirilebilir ve sıklıkla yazı sistemlerine veya farklı hat kültürlerine göre sınıflandırılır: [[İslam hat sanatı]] (''İslami kaligrafi''), [[Arap hat sanatı]] (''Arap kaligrafisi''), [[Pers hat sanatı]] (''Pers kaligrafisi''), [[Japon hat sanatı]] (''Japon kaligrafisi''), [[Çin hat sanatı]] (''Çin kaligrafisi''), [[Batı hat sanatı]] (''Batı kaligrafisi'') gibi. |
Bugün [[tipografi]] sanatıyla ilişkilendirilebilir ve sıklıkla yazı sistemlerine veya farklı hat kültürlerine göre sınıflandırılır: [[İslam hat sanatı]] (''İslami kaligrafi''), [[Arap hat sanatı]] (''Arap kaligrafisi''), [[Pers hat sanatı]] (''Pers kaligrafisi''), [[Japon hat sanatı]] (''Japon kaligrafisi''), [[Çin hat sanatı]] (''Çin kaligrafisi''), [[Batı hat sanatı]] (''Batı kaligrafisi'') gibi. |
||
17. satır: | 17. satır: | ||
'''Kaligrafi'de ne tür kalem ve kağıt kullanılmalı?''' |
'''Kaligrafi'de ne tür kalem ve kağıt kullanılmalı?''' |
||
Piyasada kaligrafi kalemi olarak satılan birçok permanent kalem kaligrafi sanatını icra etmek için yeterli olsa da paralel pilot pen, tükenmez kalemler, gazlı kaligrafi kalemleri ve çelik uçlu kaligrafi kalemleri de kullanılabilir. Üzerine yazı yazdığımız kaligrafi kağıtları da, kalem kadar önemlidir. Çünkü, zemini mürekkebi emmeyen bir kağıt, hem kalemin kaymasını kolaylaştıracak hem de parçalanmayan temiz yazılar elde etmemizi sağlayacaktır. |
Piyasada kaligrafi kalemi olarak satılan birçok permanent kalem kaligrafi sanatını icra etmek için yeterli olsa da paralel pilot pen, tükenmez kalemler, gazlı kaligrafi kalemleri ve çelik uçlu kaligrafi kalemleri de kullanılabilir. Üzerine yazı yazdığımız kaligrafi kağıtları da, kalem kadar önemlidir. Çünkü, zemini mürekkebi emmeyen bir kağıt, hem kalemin kaymasını kolaylaştıracak hem de parçalanmayan temiz yazılar elde etmemizi sağlayacaktır.<ref>[http://www.haberra.com/kaligrafi-sanati-ile-ilgili-aydinlatici-bir-roportaj/37630 Haberra]</ref> |
||
== Kaynakça ve notlar == |
== Kaynakça ve notlar == |
||
{{Kaynakça|2}} |
{{Kaynakça|2}} |
Sayfanın 19.59, 23 Nisan 2016 tarihindeki hâli
Hat sanatı ya da kaligrafi (Yunanca: κάλλος - kallos - "güzellik" + γραφή - graphẽ "yazı")[1], yazı sistemleri ve yazı öğeleri kullanılarak geliştirilen, sıklıkla dekoratif amaçla kullanılan, bir görsel sanat türü. Bu sanatla uğraşanlara hattat veya kaligraf denir.
Bu sanat dalının çağdaş bir tanımı ise "işaretlere anlamlı, ahenkli ve hünerli bir şekilde biçim verilmesi sanatı" şeklindedir.[2] Belirli bir yazı stiline yazı tipi, hat türü, el veya alfabe gibi tanımlanabilir.[3][4]
Tarihçesi ve gelişimi
Farklı yazı sistemlerinde farklı şekillerde, farklı coğrafyalarda ortaya çıkmış olan kaligrafi, özellikle matbaa öncesinde büyük önem arz etmiştir. Matbaa öncesi el yazmalarının hakim olduğu dönemde, yazılan şeyi kutsamak, değerini arttırmak ve yanı sıra görsellik kazandırmak amacıyla, birbirine yakın tarihlerde farklı kültürlerde ve farklı disiplinlerde ortaya çıkmıştır. Bu güzel yazı tekniğini kullanan kişiler kaligraf olarak nitelenirler. Batı dillerinde kullanılan Kaligrafi ismi Yunanca Kallos - güzellik ve graphe – yazı kelimelerinin birleşiminden oluşmuş, zaman içerisinde kaligrafi olarak tanımlanmaya başlamıştır. Batı ile benzer tarihlerde doğuda özellikle İslam kültürünün etkisinde ortaya çıkan Hat sanatı aynı amaçlar doğrultusunda gelişmekle beraber, Hat sanatı’ nın Allah’ ı (cc) övmek, Onun isimlerini ve Kuran-ı Kerim’ deki sözlerini hak ettiği değerde yazabilmek amaçlarıyla, çok daha yoğun ve hızlı bir gelişim süreci göstermiştir. Hat sanatı ustasına hattat dendiği gibi, kültürümüzde çok önemli bir rol oynamış ve halen oynamaya devam etmektedir. Günümüzde Güzel yazı olarak ta tanınan bu yazı tekniği, farklı coğrafyalarda, farklı kültürlerin ve kullanılış amaçlarının etkisiyle belirli disiplinlere sahip görünse de, aslında kaligraf veya hattat’ ın tamamen estetik duygusu, sanatsal becerisi gibi etkenlerin anlık olarak kullanılmasıyla, tamamen benzersiz yazıların ortaya çıkmasına neden olur.[5]
Bugün tipografi sanatıyla ilişkilendirilebilir ve sıklıkla yazı sistemlerine veya farklı hat kültürlerine göre sınıflandırılır: İslam hat sanatı (İslami kaligrafi), Arap hat sanatı (Arap kaligrafisi), Pers hat sanatı (Pers kaligrafisi), Japon hat sanatı (Japon kaligrafisi), Çin hat sanatı (Çin kaligrafisi), Batı hat sanatı (Batı kaligrafisi) gibi.
Modern hat sanatı işlevsel el ile yazılmış betiklerden ve tasarımlardan işaretlerin soyut bir şekilde ifade edildiği ve bazen bu soyutsal ifadenin harflerin okunabilirliğinin yerine geçtiği güzel sanat eserlerine kadar geniş bir yelpazededir.[2] Klasik hat sanatı tipografiden ve klasik olmayan yazı tiplerinden farklı olsa da bir hat sanatçısı bu alanların hepsinde eser verebilir; karakterler tarihsel bir şekilde disipline edilmiş olsalar da yazı anında doğaçlama bir şekilde oluşturulurlar, değişken ve spontanedirler.[6][7][8]
Kaligrafi'de ne tür kalem ve kağıt kullanılmalı?
Piyasada kaligrafi kalemi olarak satılan birçok permanent kalem kaligrafi sanatını icra etmek için yeterli olsa da paralel pilot pen, tükenmez kalemler, gazlı kaligrafi kalemleri ve çelik uçlu kaligrafi kalemleri de kullanılabilir. Üzerine yazı yazdığımız kaligrafi kağıtları da, kalem kadar önemlidir. Çünkü, zemini mürekkebi emmeyen bir kağıt, hem kalemin kaymasını kolaylaştıracak hem de parçalanmayan temiz yazılar elde etmemizi sağlayacaktır.[9]
Kaynakça ve notlar
- ^ "Calligraphy". The Oxford Dictionary of English. Oxford University Press. 2005.
- ^ a b Mediavilla, Claude (1996). Calligraphy. Wommelgem, Belçika: Scirpus Publications. ISBN 9080332518.
- ^ Kwiatowski, W. (2006). Ink and Gold: Islamic Calligraphy. Londra: Sam Fogg Ltd. ISBN 0954901487.
- ^ Johnston, E. (1909). Manuscript & Inscription Letters: For schools and classes and for the use of craftsmen, plate 6. San Vito Press & Double Elephant Press.
- ^ Kaligrafi - Adobe Slate
- ^ Pott, Gottfried von (2006). Kalligrafie Intensiv-Training. Schmidt (Hermann). ISBN 3874397009.
- ^ Pott, Gottfried von (2005). Kalligrafie. Erste Hilfe und Schrift-Training mit Muster-Alphabeten. Schmidt (Hermann). ISBN 3874396754.
- ^ Zapf, Hermann (2007). Alphabet Stories: A Chronicle of technical developments. Rochester, New York: Cary Graphic Arts Press. ISBN 9781933360294.
- ^ Haberra
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kaligrafi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Çin kaligrafisi
- Çin kaligrafisi ve galeriler Çin Çevrim içi Müzesi (İngilizce)
- Çin kaligrafisi sanatı (İngilizce)
- Çin tarihindeki tanınmış hattatlar ve galerileri (İngilizce)
Batı kaligrafisi
Latin harfleri ile yapılan hat sanatına Batı Kaligrafisi denir.
- Cynscribe World Wide Web Kaligrafi Dizini (İngilizce)
- The Edward Johnston Foundation - Kaligrafi araştırma merkezi (İngilizce)
İslam kaligrafisi
- İslam kaligrafisi (İngilizce)
- Arap kaligrafisi galerisi - National Institute for Technology and Liberal Education (İngilizce)
- İslam kaligrafisi örnekleri (İngilizce)
- Washington D.C. Kongre Kütüphanesi'nde İslam kaligrafisi (İngilizce)
- İslam hat yazısının tarihçesi (Türkçe)
Diğer kaligrafi türleri
- Japonca: Shodo Journal research Institute (İngilizce)
- Moğolca: Inkway Kaligrafi (İngilizce)
- Nepali: Nepali Kaligrafi (İngilizce)
- Tibetçe: Tibet Kaligrafisi tarihçesi (İngilizce)
Kaligrafi müzeleri
- Pettenbach, Avusturya Kaligrafi ve Minyatür Grafikleri Müzesi
- İskenderiye Kütüphanesi Yazmalar müzesi
- Naritasan Kaligrafi müzesi
- Ditchling Müzesi
- Klingspor Müzesi
- Sakıp Sabancı Müzesi
Dünya kaligrafi birlikleri ve cemiyetleri
- Association for the Calligraphic Arts
- North West Calligraphers’ Association
- The Chinese Calligraphy Association
- The Washington Calligraphers Guild
- Calligraphy Society of Florida
- The International Association of Master Penmen, Engrossers and Teachers of Handwriting IAMPETH
- L’esperluette (Fransızca)
- Centro Internazionale Arti Calligrafiche (İtalyanca)
- Peannairi (Irish Scribes)
- Associazione Calligrafica Italiana (ACI) (İtalyanca)
- Meitokai
- Calligraphy & Lettering Arts Society
- C.A.U.S. – Centro Arti Umoristiche e Satiriche