Güney Yemen: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
+kaynaksız |
|||
38. satır: | 38. satır: | ||
|bayrak_ardıl4 = |
|bayrak_ardıl4 = |
||
|ardıl5 = |
|ardıl5 = |
||
|bayrak_ardıl5 = |
|bayrak_ardıl5 = |
||
|bayrak = Flag of South Yemen.svg |
|bayrak = Flag of South Yemen.svg |
||
51. satır: | 51. satır: | ||
|harita = South_Yemen_in_its_region.svg |
|harita = South_Yemen_in_its_region.svg |
||
|harita_altyazısı = |
|harita_altyazısı = |
||
|başkent = [[Aden]] |
|başkent = [[Aden]] |
||
|sürgündeki_başkent = |
|sürgündeki_başkent = |
||
|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW = |
|latd = |latm = |latNS = |longd = |longm = |longEW = |
||
|slogan = |
|slogan = |
||
86. satır: | 86. satır: | ||
|meclis_türü1 = |
|meclis_türü1 = |
||
|meclis2 = |
|meclis2 = |
||
|meclis_türü2 = |
|meclis_türü2 = |
||
|istatistik_yılı1 = 1990 |
|istatistik_yılı1 = 1990 |
||
113. satır: | 113. satır: | ||
[[30 Kasım]] [[1967]]'de Güney Yemen'in bağımsızlığını ilan eden yeni yönetim, Batı'dan gerekli desteği göremeyince [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]] ve [[Çin]] gibi sosyalist ülkelerle yakınlaşma içine girdi. [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]]'den alınan silah yardımı karşılığında [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]] Güney Yemen'de önemli deniz üsleri kazandı. Ulusal Kurtuluş Cephesi de adını Yemen Sosyalist Partisi olarak değiştirerek tek politik güç haline geldi. [[1978]]'de iç çekişmeler sonunda iktidara gelen sertlik yanlısı Abdülfettah İsmail, [[1980]]'de devrilerek [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'ne sürgüne gönderildi. Ardılı olan Ali Nasır Muhammed, bölgesel sorunlarda daha ılımlı politika izleyerek Batı'yla ilişkileri geliştirmeye çalıştı.Ama parti ve devlet kademelerinde süren ayrılıklar, Abdülfettah İsmail [[1985]]'ten sürgünden dönüşüyle yeniden su üstüne çıktı. Taraflar arasındaki açık çatışmayla [[Ocak]] [[1986]]'da patlak veren kısa süreli iç savaşta binlerce kişi yaşamını yitirdi. Abdülfettah İsmail'in ölümünden ve Ali Nasır Muhammed'in Kuzey Yemen'e sığınmasından sonra uzlaştırıcı olarak görülen Haydar Ebubekir Attas başa geçti. |
[[30 Kasım]] [[1967]]'de Güney Yemen'in bağımsızlığını ilan eden yeni yönetim, Batı'dan gerekli desteği göremeyince [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]] ve [[Çin]] gibi sosyalist ülkelerle yakınlaşma içine girdi. [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]]'den alınan silah yardımı karşılığında [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]] Güney Yemen'de önemli deniz üsleri kazandı. Ulusal Kurtuluş Cephesi de adını Yemen Sosyalist Partisi olarak değiştirerek tek politik güç haline geldi. [[1978]]'de iç çekişmeler sonunda iktidara gelen sertlik yanlısı Abdülfettah İsmail, [[1980]]'de devrilerek [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'ne sürgüne gönderildi. Ardılı olan Ali Nasır Muhammed, bölgesel sorunlarda daha ılımlı politika izleyerek Batı'yla ilişkileri geliştirmeye çalıştı.Ama parti ve devlet kademelerinde süren ayrılıklar, Abdülfettah İsmail [[1985]]'ten sürgünden dönüşüyle yeniden su üstüne çıktı. Taraflar arasındaki açık çatışmayla [[Ocak]] [[1986]]'da patlak veren kısa süreli iç savaşta binlerce kişi yaşamını yitirdi. Abdülfettah İsmail'in ölümünden ve Ali Nasır Muhammed'in Kuzey Yemen'e sığınmasından sonra uzlaştırıcı olarak görülen Haydar Ebubekir Attas başa geçti. |
||
'''Birleşme'''; Başlangıçta farklı yönetim sistemleri ve dış politika ittifaklarıyla karşıt konumda bulunan iki Yemen arasındaki yakınlaşma girişimleri 1970'lerin karışık ortamında sonuçsuz kaldı. Bu arada Güney Yemen yönetiminin desteklediği Ulusal Demokratik Cephe'nin Kuzey Yemen'deki eylemleri de ilişkileri bozan önemli bir etken oldu. İki tarafın önemli politika değişikliklerine yöneldiği [[1980]]'lerin ortalarında birleşme konusu ciddi biçimde gündeme geldi. Özellikle [[Irak]] ve [[Ürdün]]'ün girişimleriyle [[1989]]'da hızlanan yumuşama süreci, birleşmeyi öngören bir anayasa tasarısıyla sonuçlandı. İki ülkenin yasama meclislerinin tasarıyı onaylamasının ardından, [[22 Mayıs]] [[1990]]'da birleşik [[Yemen]] Devleti'nin kurulduğu ilan edildi. |
'''Birleşme'''; Başlangıçta farklı yönetim sistemleri ve dış politika ittifaklarıyla karşıt konumda bulunan iki Yemen arasındaki yakınlaşma girişimleri 1970'lerin karışık ortamında sonuçsuz kaldı. Bu arada Güney Yemen yönetiminin desteklediği Ulusal Demokratik Cephe'nin Kuzey Yemen'deki eylemleri de ilişkileri bozan önemli bir etken oldu. İki tarafın önemli politika değişikliklerine yöneldiği [[1980]]'lerin ortalarında birleşme konusu ciddi biçimde gündeme geldi. Özellikle [[Irak]] ve [[Ürdün]]'ün girişimleriyle [[1989]]'da hızlanan yumuşama süreci, birleşmeyi öngören bir anayasa tasarısıyla sonuçlandı. İki ülkenin yasama meclislerinin tasarıyı onaylamasının ardından, [[22 Mayıs]] [[1990]]'da birleşik [[Yemen]] Devleti'nin kurulduğu ilan edildi. |
||
Güney Yemen 332.970 |
Güney Yemen 332.970 km² yüzölçümüne sahip 6 idari bölüme ayrılmış bir ülkeydi. Başkenti [[Aden]] olan Güney Yemen'in nüfusu 2.585.484'tü.([[1990]]) |
||
{{Devletlere göre sosyalizm}} |
{{Devletlere göre sosyalizm}} |
Sayfanın 21.36, 14 Nisan 2016 tarihindeki hâli
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Güney Yemen جمهورية اليَمَنْ الديمُقراطية الشَعْبِيّة Jumhūrīyat al-Yaman ad-Dīmuqrāṭīyah ash-Sha'bīyah Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1967-1990 | |||||||||||||
Başkent | Aden | ||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Arapça | ||||||||||||
Hükûmet | Tek parti sosyalist devlet | ||||||||||||
Devlet Başkanları | |||||||||||||
| |||||||||||||
Başbakan | |||||||||||||
| |||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||
• Toplam | 332.970 km2 | ||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||
• Sayılan | 2.585.484 | ||||||||||||
Para birimi | Güney Yemen dinarı | ||||||||||||
| |||||||||||||
ISO 3166-1=YD, ISO 3166-3=YDYE |
Güney Yemen Halk Cumhuriyeti (1967-1970), Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti (1970-1990).1967-1990 arasında bugünkü Yemen'in güneyinde var olmuş sosyalist devlet. 22 Mayıs 1990'da Kuzey Yemen'le birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını almıştır.
1839'da Osmanlı hakimiyetinden çıkarak Aden merkezli bir İngiliz protektorasına dönüşen Güney Yemen'in devamıdır. 1937'den itibaren üzerindeki İngiliz denetimi daha da arttı. İmam Ahmed yönetimindeki Kuzey Yemen'in etkisinin güçlenmeye başladığı 1950'lerde, bağımsızlık yolunu da açmak üzere Güney Yemen'in küçük ve zayıf devletçiklerini bir araya getirme planı gündeme geldi. Daha gelişmiş bir yapıya dayanan Aden'in muhalefetine karşın, 1963'te bu plan doğrultusunda Güney Arabistan Federasyonu oluşturuldu. İngilizlerin en geç üç yıl içinde bölgeden çekilme kararını açıkladığı 1965'ten sonra Mısır'dan destek alan Güney Yemen Kurtuluş Cephesi ile daha çok yerel güçlerle ayakta duran Ulusal Kurtuluş Cephesi arasında bir iktidar mücadelesi başladı. Federasyon ordusunun da Ulusal Kurtuluş Cephesi saflarına katılması karşısında, İngilizler Kasım 1967'de yönetimi bu örgüte bırakarak, Güney Yemen'den çekildiler.
30 Kasım 1967'de Güney Yemen'in bağımsızlığını ilan eden yeni yönetim, Batı'dan gerekli desteği göremeyince SSCB ve Çin gibi sosyalist ülkelerle yakınlaşma içine girdi. SSCB'den alınan silah yardımı karşılığında SSCB Güney Yemen'de önemli deniz üsleri kazandı. Ulusal Kurtuluş Cephesi de adını Yemen Sosyalist Partisi olarak değiştirerek tek politik güç haline geldi. 1978'de iç çekişmeler sonunda iktidara gelen sertlik yanlısı Abdülfettah İsmail, 1980'de devrilerek Sovyetler Birliği'ne sürgüne gönderildi. Ardılı olan Ali Nasır Muhammed, bölgesel sorunlarda daha ılımlı politika izleyerek Batı'yla ilişkileri geliştirmeye çalıştı.Ama parti ve devlet kademelerinde süren ayrılıklar, Abdülfettah İsmail 1985'ten sürgünden dönüşüyle yeniden su üstüne çıktı. Taraflar arasındaki açık çatışmayla Ocak 1986'da patlak veren kısa süreli iç savaşta binlerce kişi yaşamını yitirdi. Abdülfettah İsmail'in ölümünden ve Ali Nasır Muhammed'in Kuzey Yemen'e sığınmasından sonra uzlaştırıcı olarak görülen Haydar Ebubekir Attas başa geçti.
Birleşme; Başlangıçta farklı yönetim sistemleri ve dış politika ittifaklarıyla karşıt konumda bulunan iki Yemen arasındaki yakınlaşma girişimleri 1970'lerin karışık ortamında sonuçsuz kaldı. Bu arada Güney Yemen yönetiminin desteklediği Ulusal Demokratik Cephe'nin Kuzey Yemen'deki eylemleri de ilişkileri bozan önemli bir etken oldu. İki tarafın önemli politika değişikliklerine yöneldiği 1980'lerin ortalarında birleşme konusu ciddi biçimde gündeme geldi. Özellikle Irak ve Ürdün'ün girişimleriyle 1989'da hızlanan yumuşama süreci, birleşmeyi öngören bir anayasa tasarısıyla sonuçlandı. İki ülkenin yasama meclislerinin tasarıyı onaylamasının ardından, 22 Mayıs 1990'da birleşik Yemen Devleti'nin kurulduğu ilan edildi.
Güney Yemen 332.970 km² yüzölçümüne sahip 6 idari bölüme ayrılmış bir ülkeydi. Başkenti Aden olan Güney Yemen'in nüfusu 2.585.484'tü.(1990)