Dandanakan Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
→Dipnotlar: düzeltme AWB ile |
Etiket: mobil uygulama değişikliği |
||
| 28. satır: | 28. satır: | ||
'''Dandanakan Muharebesi''' ya da '''Dandanakan Meydan Muharebesi''', ([[1040]]), [[Selçuklu Devleti]]'nin [[Gazne Devleti]]ni yendiği ve Gazne Devleti'nin çözülmesine yol açan muharebedir. Bu muharebeden sonra [[Gazne Devleti]] yıkılış dönemine girmiş, [[Selçuklu Devleti]] resmen kurulmuştur. |
'''Dandanakan Muharebesi''' ya da '''Dandanakan Meydan Muharebesi''', ([[1040]]), [[Selçuklu Devleti]]'nin [[Gazne Devleti]]ni yendiği ve Gazne Devleti'nin çözülmesine yol açan muharebedir. Bu muharebeden sonra [[Gazne Devleti]] yıkılış dönemine girmiş, [[Selçuklu Devleti]] resmen kurulmuştur. |
||
== Savaşın Öncesinde == |
|||
== Gelişimi == |
== Gelişimi == |
||
[[Tuğrul Bey|Tuğrul]] ve [[Çağrı Bey]]'lerin gittikçe büyüyen Türkmen kuvvetleri [[Gazne]] şehirlerini yağmalamaya başlamıştı. Gazne hükümdarı [[Gazneli I. Mesut|Sultan Mesud]] Selçuklu tehlikesine son vermek için [[Nişabur]] üzerine yürüdü ve 16 Ocak 1040'ta şehre girdi. Ancak, aşırı tahribata uğramış Nişabur'da yiyecek sıkıntısı çekilmesi üzerine çevre vilayetlerden erzak getirten Mesut, Selçuklu topraklarında ilerlemeye başladı. Yine de erzak bulamayan Mesut, [[Merv]] şehrine yürümeye karar verdi. Gazne ordusu yürüyüş sırasında Selçuklu'nun vur-kaçları ile yıpranmış, su ve yiyecek kaynakları da Selçuklu askerleri tarafından kesilmişti. 22 Mayıs 1040'ta Gazne ordusundan Selçukluların tarafına geçen Türkmen atlılarıyla bir çatışma yaşansa da, Gazneli Mesut'un ordusu savaş düzenini aldı.<ref>''Gerdîzî'', s.203</ref> |
[[Tuğrul Bey|Tuğrul]] ve [[Çağrı Bey]]'lerin gittikçe büyüyen Türkmen kuvvetleri [[Gazne]] şehirlerini yağmalamaya başlamıştı. Gazne hükümdarı [[Gazneli I. Mesut|Sultan Mesud]] Selçuklu tehlikesine son vermek için [[Nişabur]] üzerine yürüdü ve 16 Ocak 1040'ta şehre girdi. Ancak, aşırı tahribata uğramış Nişabur'da yiyecek sıkıntısı çekilmesi üzerine çevre vilayetlerden erzak getirten Mesut, Selçuklu topraklarında ilerlemeye başladı. Yine de erzak bulamayan Mesut, [[Merv]] şehrine yürümeye karar verdi. Gazne ordusu yürüyüş sırasında Selçuklu'nun vur-kaçları ile yıpranmış, su ve yiyecek kaynakları da Selçuklu askerleri tarafından kesilmişti. 22 Mayıs 1040'ta Gazne ordusundan Selçukluların tarafına geçen Türkmen atlılarıyla bir çatışma yaşansa da, Gazneli Mesut'un ordusu savaş düzenini aldı.<ref>''Gerdîzî'', s.203</ref> |
||
Sayfanın 14.57, 30 Mart 2016 tarihindeki hâli
| Dandanakan Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Gazneliler | Büyük Selçuklular | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Gazneli I. Mesud |
Çağrı Bey Tuğrul Bey | ||||||
| Güçler | |||||||
|
70.000 süvari 30.000 piyade 60 Savaş fili |
20.000 süvari 16.000 okçu | ||||||
Dandanakan Muharebesi ya da Dandanakan Meydan Muharebesi, (1040), Selçuklu Devleti'nin Gazne Devletini yendiği ve Gazne Devleti'nin çözülmesine yol açan muharebedir. Bu muharebeden sonra Gazne Devleti yıkılış dönemine girmiş, Selçuklu Devleti resmen kurulmuştur.
Savaşın Öncesinde
Gelişimi
Tuğrul ve Çağrı Bey'lerin gittikçe büyüyen Türkmen kuvvetleri Gazne şehirlerini yağmalamaya başlamıştı. Gazne hükümdarı Sultan Mesud Selçuklu tehlikesine son vermek için Nişabur üzerine yürüdü ve 16 Ocak 1040'ta şehre girdi. Ancak, aşırı tahribata uğramış Nişabur'da yiyecek sıkıntısı çekilmesi üzerine çevre vilayetlerden erzak getirten Mesut, Selçuklu topraklarında ilerlemeye başladı. Yine de erzak bulamayan Mesut, Merv şehrine yürümeye karar verdi. Gazne ordusu yürüyüş sırasında Selçuklu'nun vur-kaçları ile yıpranmış, su ve yiyecek kaynakları da Selçuklu askerleri tarafından kesilmişti. 22 Mayıs 1040'ta Gazne ordusundan Selçukluların tarafına geçen Türkmen atlılarıyla bir çatışma yaşansa da, Gazneli Mesut'un ordusu savaş düzenini aldı.[1]
24 Mayıs 1040'ta, Merv ve Serah arasındaki Dandanakan'da iki ordu çatışmaya başladı. Gazne ordusu Dandanakan Kalesi'ne yürürken Selçuklu ordusu hücuma geçti. Gazneli ordusu bu hücuma rağmen öğleye doğru kaleye ulaşabildi. Mesut, kalede konaklama teklifini kabul etmeyerek ordusunun su sıkıntısını giderebilmek için 5 fersah ilerideki vahaya gidilmesini emretti. Bu sırada 375 saray gulamı, Gazne ordusundan ayrılarak Selçukluların tarafına geçtiler ve daha önce kaçmış olanlarla birleştiler. Onlar daha sonra şiddetle hücuma geçtiler ve yorgun ve moralsiz olan Gazne ordusunu dağıttılar.[2]
Sonucu
Üç gün süren muharebe Selçukluların büyük galibiyeti ile sona ererken, Sultan Mesut 100 süvarisi ile Gürcistan tarafına kaçarak canını zor kurtardı ve 21 Haziran 1040 tarihinde Gazne'ye geldi. Bu muharebe Selçuklular'ın bölgede hakimiyetinin başlangıcı ve Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluşu olarak kabul edilir.[3]
Kaynakça
- Gerdîzî (1347/1928). Zeynü'l-ahbâr, nşr. Abdülhayy Habîbî, Tahran.
- Köymen, Mehmet Altay (1993). Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. Cilt 1. Kuruluş Devri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. ISBN 975-16-0117-7.
- Merçil, Erdoğan (1989). Gazneliler Devleti Tarihi, TTK Basımevi, Ankara. ISBN 975-16-0189-4.
Dipnotlar
 | Muharebe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |