Ekoloji: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 09.59, 24 Mart 2016 tarihindeki hâli

1866 yılında ekoloji terimini ilk kez kullanan Ernst Haeckel.

Ekoloji (ya da doğa bilimi), canlıların birbirleri ve çevreleriyle ilişkilerini inceleyen bilimdir. Ekosistemse canlı ve cansız çevrenin tamamıdır. Kelime kökeni Eski Yunanca οἶκος (oikos), "ev, yakın çevre"; -λογία, (logia) "bilimi"^[A] kelimelerinin birleşiminden gelmektedir.^[1] Ekosistemi de abiyotik faktörler (toprak, su, hava, iklim gibi cansız faktörler) ve biyotik (üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar) faktörler olmak üzere iki faktör oluşturur.

Kapsam

Bu tanımlamadaki organizmalar; diğer bir deyim ile canlılar veya canlı çevre, insan, hayvan ve bitkilere ait bireyleri veya bunlardan oluşmuş toplulukları ifade etmektedir. Tanımlamanın içinde geçen organizmaların içinde yaşadıkları ortam deyimi ise cansız çevre olarak da ifade edilir ve hava, su, toprak, ışık gibi faktörleri kapsar. Ekolojinin anatomi, bitki beslenmesi, botanik, fizik, fizyoloji, coğrafya, klimatoloji, kimya, jeoloji, jeomorfoloji, meteoroloji, morfoloji, patoloji, pedoloji ve zooloji gibi bilim dalları ile yakın ilgisi vardır.

Araştırma konusu, yöntemi ve amaçlarındaki bazı özellikleri yardımıyla çevre bilimi diğer doğa bilimlerinden ayırma imkânı vardır. Ekoloji, bütün canlılar için ortak olan ve canlılar üzerinde etki yapabilen temel konularla ilgilenir. Diğer bir ayırıcı özelliği ise ekolojinin bir canlıya ait belirli organları ve bu organlardaki hayat süreçlerini değil, canlıların içinde bulundukları hayat ortamı ve diğer canlılarla olan karşılıklı ilişkilerini incelemesidir.

Ekolojik disiplinler

Kaynaklar

^ Almanca Almanca: Ökologie, o da Grekçe Grekçe: οἶκος, “ev”) + Grekçe: -λογία, “çalışması”)

[1] Almanca Almanca: Ökologie, o da Grekçe Grekçe: οἶκος, “ev”) + Grekçe: -λογία, “çalışması”)

[1]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 [[Dosya:ErnstHaeckel.jpg|thumb|200px|right|1866 yılında ekoloji terimini ilk kez kullanan [[Ernst Haeckel]].]]
-'''Ekoloji''' (veya doğa '''bilimi''' ya da '''doğabilim'''), canlıların birbirleri ve çevreleriyle ilişkilerini inceleyen bilimdir. [[Ekosistem]]se canlı ve cansız çevrenin tamamıdır. Kelime kökeni Eski Yunanca οἶκος (oikos), "ev, yakın çevre"; -λογία, (logia) "bilimi"<sup>[A]</sup> kelimelerinin birleşiminden gelmektedir. <ref>From German ''Ökologie'', from Ancient Greek οἶκος (oîkos, “house”) + -λογία (-logía, “study of”)</ref>Ekosistemi de abiyotik faktörler (toprak, su, hava, iklim gibi cansız faktörler) ve biyotik (üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar) faktörler olmak üzere iki faktör oluşturur.
+'''Ekoloji''' (ya da '''doğa bilimi'''), canlıların birbirleri ve çevreleriyle ilişkilerini inceleyen bilimdir. [[Ekosistem]]se canlı ve cansız çevrenin tamamıdır. Kelime kökeni Eski Yunanca οἶκος (oikos), "ev, yakın çevre"; -λογία, (logia) "bilimi"<sup>[A]</sup> kelimelerinin birleşiminden gelmektedir.<ref>Almanca ''{{dil|de|Ökologie}}'', o da Grekçe {{dil|grc|οἶκος|tr=oîkos}}, “ev”) + {{dil|grc|-λογία|tr=-logía}}, “çalışması”)</ref> Ekosistemi de abiyotik faktörler (toprak, su, hava, iklim gibi cansız faktörler) ve biyotik (üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar) faktörler olmak üzere iki faktör oluşturur.
 == Kapsam ==
 Bu tanımlamadaki organizmalar; diğer bir deyim ile canlılar veya canlı çevre, [[insan]], [[hayvan]] ve [[bitki]]lere ait bireyleri veya bunlardan oluşmuş toplulukları ifade etmektedir. Tanımlamanın içinde geçen organizmaların içinde yaşadıkları ortam deyimi ise cansız çevre olarak da ifade edilir ve hava, su, [[toprak]], ışık gibi faktörleri kapsar. Ekolojinin [[anatomi]], [[bitki beslenmesi]], [[botanik]], [[fizik]], [[fizyoloji]], coğrafya,  [[klimatoloji]], [[kimya]], [[jeoloji]], [[jeomorfoloji]], [[meteoroloji]], [[Morfoloji (biyoloji)|morfoloji]], [[patoloji]], [[pedoloji]] ve [[zooloji]] gibi bilim dalları ile yakın ilgisi vardır.
-Araştırma konusu, yöntemi ve amaçlarındaki bazı özellikleri yardımıyla çevre bilimi diğer doğa bilimlerinden ayırma olanağı vardır. Ekoloji, bütün canlılar için ortak olan ve canlılar üzerinde etki yapabilen temel konularla ilgilenir. Diğer bir ayırıcı özelliği ise ekolojinin bir canlıya ait belirli organları ve bu organlardaki hayat süreçlerini değil, canlıların içinde bulundukları hayat ortamı ve diğer canlılarla olan karşılıklı ilişkilerini incelemesidir.
+Araştırma konusu, yöntemi ve amaçlarındaki bazı özellikleri yardımıyla çevre bilimi diğer doğa bilimlerinden ayırma imkânı vardır. Ekoloji, bütün canlılar için ortak olan ve canlılar üzerinde etki yapabilen temel konularla ilgilenir. Diğer bir ayırıcı özelliği ise ekolojinin bir canlıya ait belirli organları ve bu organlardaki hayat süreçlerini değil, canlıların içinde bulundukları hayat ortamı ve diğer canlılarla olan karşılıklı ilişkilerini incelemesidir.
 == Ekolojik disiplinler ==
@@ 14. satır: / 14. satır: @@
 * [[Peyzaj Ekolojisi]]
 * [[Topluluk Ekolojisi]]
+== Kaynaklar ==
+{{kaynakça}}
 {{biyoloji-altdal}}