Rumeli ağızları: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Gerekçe: Deformasyona sebep, eksik temsil. |
k Şablon eklendi. |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
'''Rumeli ağızları''', [[Türkiye Türkçesi ağızları|Türkiye Türkçesi ağız bölgesinin]] [[Balkanlar]] bölgesinde; [[Rumeli]] kolunda yer alan ağızlardır. Eski [[Osmanlı İmparatorluğu]] coğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi [[Rumeli]]'de çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır. |
'''Rumeli ağızları''', [[Türkiye Türkçesi ağızları|Türkiye Türkçesi ağız bölgesinin]] [[Balkanlar]] bölgesinde; [[Rumeli]] kolunda yer alan ağızlardır. Eski [[Osmanlı İmparatorluğu]] coğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi [[Rumeli]]'de çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır. |
||
== Ağız |
== Ağız bölgeleri == |
||
{{Ana madde|Türkiye Türkçesi ağızları}} |
{{Ana madde|Türkiye Türkçesi ağızları}} |
||
Türkiye Türkçesi, tarihî [[Osmanlı İmparatorluğu]] coğrafyasında günümüzde konuşulmaya devam eden Türk ağızları bakımından bazı gruplara ayrılır. Söz konusu gruplandırma için [[Anadolu ağızları|Anadolu]] ve Rumeli ağız bölgelerinden söz edilir. |
Türkiye Türkçesi, tarihî [[Osmanlı İmparatorluğu]] coğrafyasında günümüzde konuşulmaya devam eden Türk ağızları bakımından bazı gruplara ayrılır. Söz konusu gruplandırma için [[Anadolu ağızları|Anadolu]] ve Rumeli ağız bölgelerinden söz edilir. |
||
== Rumeli |
== Rumeli ağız bölgesi == |
||
[[Dosya:Balkan topo tr.jpg|thumb|400px|Rumeli ağız bölgesindeki ülkeler]] |
[[Dosya:Balkan topo tr.jpg|thumb|400px|Rumeli ağız bölgesindeki ülkeler]] |
||
Türkiye Türkçesinin kollarından Rumeli kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Rumeli ve Batı Rumeli olarak ikiye ayrılır.<ref name=Nemeth>Gyula Németh, “Bulgaristan Türk Ağızlarının Sınıflandırılması Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1981-1982, Ankara 1983, s. 119.</ref> |
Türkiye Türkçesinin kollarından Rumeli kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Rumeli ve Batı Rumeli olarak ikiye ayrılır.<ref name=Nemeth>Gyula Németh, “Bulgaristan Türk Ağızlarının Sınıflandırılması Üzerine”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1981-1982, Ankara 1983, s. 119.</ref> |
||
| 20. satır: | 20. satır: | ||
* Batı Rumeli’de (mesela [[Makedonya Türkleri|Makedonya]] ve [[Kosova Türkleri|Kosova]]'da) arkaik, eski özellikler görülür: beg ‘bey’, dügün ‘düğün’, yagmur ‘yağmur’… |
* Batı Rumeli’de (mesela [[Makedonya Türkleri|Makedonya]] ve [[Kosova Türkleri|Kosova]]'da) arkaik, eski özellikler görülür: beg ‘bey’, dügün ‘düğün’, yagmur ‘yağmur’… |
||
== Örnek |
== Örnek metinler == |
||
=== Temsilî |
=== Temsilî şekiller === |
||
{| class="prettytable" |
{| class="prettytable" |
||
! width="130" | ''Yazı Dili'' |
! width="130" | ''Yazı Dili'' |
||
| 50. satır: | 50. satır: | ||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
{{kaynakça}} |
{{kaynakça}} |
||
{{Türkiye Türkçesi}} |
|||
[[Kategori:Türkiye Türkçesi ağızları]] |
[[Kategori:Türkiye Türkçesi ağızları]] |
||
Sayfanın 17.38, 31 Ocak 2016 tarihindeki hâli
Rumeli ağızları, Türkiye Türkçesi ağız bölgesinin Balkanlar bölgesinde; Rumeli kolunda yer alan ağızlardır. Eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi Rumeli'de çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır.
Ağız bölgeleri
Türkiye Türkçesi, tarihî Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında günümüzde konuşulmaya devam eden Türk ağızları bakımından bazı gruplara ayrılır. Söz konusu gruplandırma için Anadolu ve Rumeli ağız bölgelerinden söz edilir.
Rumeli ağız bölgesi
Türkiye Türkçesinin kollarından Rumeli kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Rumeli ve Batı Rumeli olarak ikiye ayrılır.[1]
Batı Rumeli
Batı Rumeli kolunun özellikleri Gyula Németh’in “Bulgaristan Türk Ağızlarının Sınıflandırılması Üzerine” adlı makalesinde, 8 maddede gösterilmiştir. Sonrasında birçok çalışmada da bu madde açıklaması benimsenmiş, uygulanmıştır. Batı Rumeli sahasının coğrafi sınırları Bulgaristan’da Tuna’nın hemen güneyindeki Lom’dan doğuya doğru Vraça, Sofya, Samokov’dan doğuya doğru ilerleyip Köstendil’e uzanır. Ayrıca Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek ve Sırbistan’da Adakale’yi uç olarak kapsar.[1] Kosova da Batı Rumeli Türkçesinin içinde yer alır.
Doğu Rumeli
Batı Rumeli’nin doğusunda kalan bütün alandır. Bulgaristan’da Lom, Vraça, Sofya, Samokov ve Köstendil şehirlerinin doğusundan itibaren ülkenin tamamı, Yunanistan, Makedonya’nın güney kesimleri ve Türkiye’nin Trakya’sı (Doğu Trakya) bu sahanın içindedir.
Özellikler
Birkaç özellik:
- Doğu Rumeli, Deliorman ve Batı Trakya yazı diline yakındır.
- Batı Rumeli’de (mesela Makedonya ve Kosova'da) arkaik, eski özellikler görülür: beg ‘bey’, dügün ‘düğün’, yagmur ‘yağmur’…
Örnek metinler
Temsilî şekiller
| Yazı Dili | Batı Rumeli Kuzey Makedonya-Kosova |
Doğu Rumeli Rodoplar (Bulgaristan-Yunanistan) |
Karadeniz | Güneydoğu Anadolu | Ege |
|---|---|---|---|---|---|
| gidiyorum | gideym/cideym | gityirin | kitéyrım/cideyrum | gidirem | gidivereyom |
| ağladığım kadar | agladıgım ka' | ağladığım gıda(nı) | āladuğum kadar | ağladıgım gadar | ağladığım gadā |
| görmüş | gürmiş/cürmiş | gȫmüş | körmiş | görmiş | görmüş |
| güzel kız | güzel/cüzel kız | güzel gız | küzel kiz | gözel gız | güzel gız |
| ne yapacakmış? | n’yapacak imiş? | ni yapçāmış? | n'ābaçāmiş? | ne yapcahmış? | n’apıvēcēmiş? |
| yağmura mı bakıyorsun? | yagmura mi bakaysın | yağmıra mı bakyısın? | yāmora mi pakayisun? | yagmıra mı bagıyorsun | yağmıra mı bakıyoñ |
| koşacağım | koşacim/koşacagım | kaşçan | koşacağum/koşeceem | goşacağam | goşçen |
Not: Şekiller temsilîdir. Seslerde değişiklik olabilir.