Ragıp Gümüşpala: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Mirada (mesaj | katkılar)
60.568 değişiklik
Değişiklik özeti yok
38. satır: 38. satır:


{{başlangıç kutusu}}
{{başlangıç kutusu}}
{{S-ppo}}
{{s-off}}
{{sıra kutusu| önce = | başlık= [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi Genel Başkanı]] | yıllar= 11 Şubat 1961 - 6 Haziran 1964 | sonra= [[Süleyman Demirel]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Ekrem Alican]] | başlık= [[Türkiye ana muhalefet partisi liderleri listesi|TBMM Ana Muhalefet Partisi Lideri]] | yıllar= 25 Haziran 1962 - 6 Haziran 1964 | sonra= [[Süleyman Demirel]] }}
⚫
{{s-ppo}}
{{sıra kutusu| önce = [[Osman Bölükbaşı]] | başlık= Ana Muhalefet Lideri | yıllar= 1962 - 1964 | sonra= [[Süleyman Demirel]]}}
{{sıra kutusu| önce= Yeni makam | başlık= [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi Genel Başkanı]] | yıllar= 11 Şubat 1961 - 6 Haziran 1964 | sonra= [[Süleyman Demirel]] }}
⚫
{{S-mil}}
{{s-mil}}
⚫
{{sıra kutusu| önce = [[Rüştü Erdelhun]] | başlık= [[Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanları listesi|TSK Genelkurmay Başkanı]] | yıllar= 3 Haziran 1960 - 4 Ağustos 1960 | sonra= [[Cevdet Sunay]]}}
{{sıra kutusu| önce = [[Cemal Gürsel]] | başlık= [[3. Ordu (Türkiye) komutanları listesi|3. Ordu Komutanı]] | yıllar= 21 Ağustos 1958 - 3 Haziran 1960 | sonra= [[Celal Alkoç]]}}
{{sıra kutusu| önce= [[Rüştü Erdelhun]] | başlık= [[Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanları listesi|TSK Genelkurmay Başkanı]] | yıllar= 3 Haziran 1960 - 4 Ağustos 1960 | sonra= [[Cevdet Sunay]] }}
⚫
{{sıra kutusu| önce= [[Cemal Gürsel]] | başlık= [[3. Ordu (Türkiye) komutanları listesi|3. Ordu Komutanı]] | yıllar= 21 Ağustos 1958 - 3 Haziran 1960 | sonra= [[Celal Alkoç]] }}
{{bitiş kutusu}}
{{bitiş kutusu}}


Sayfanın 13.32, 30 Ocak 2016 tarihindeki hâli

Ragıp Gümüşpala
Doğum1897
Edirne
Ölüm6 Haziran 1964 (67 yaşında)
İstanbul
Bağlılığı Osmanlı (1917-1920)
 Türkiye (1920-1960)
Hizmet yılları1917-1960
RütbesiOrgeneral
Komutası65. Tümen Piyade Tugayı, 3. Ordu Kurmay Başkanlığı, 65. Tümen, 7. Kolordu, 3. Ordu
Çatışma/savaşlarıI. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
Ödülleriİstiklal Madalyası
Sonraki işiMilletvekili

Ragıp Gümüşpala (d. 1897 Edirne – ö. 6 Haziran 1964, İstanbul). Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 11.[1] Genelkurmay Başkanı'dır.

Yaşamı

Edirne Lisesi'nde öğrenci iken Talimgâha çıktı ve 1917 yılında asteğmen rütbesine terfi etti. 63. Alay 12. Bölük Komutan Vekili iken, 2 Ekim 1918 tarihinde Sina ve Filistin Cephesi'nde Nablus Muharebesi sırasında İngilizlere esir düştü. 6 Ekim 1920 tarihine kadar esarette kaldı. Esaret dönüşü İstanbul'dan Ankara'ya geçerek 13 Aralık 1920 tarihinde İstiklal Savaşı'na katıldı. Milli Mücadele'ye katkılarından dolayı Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunduktan sonra 1931 yılında girdiği Harp Akademisi'ni 1934 yılında bitirerek kurmay subay oldu.

Çeşitli karargâh ve birliklerde görev yaptıktan sonra 1948 yılında tuğgeneral, 1951 yılında tümgeneral, 1955 yılında korgeneral ve 1959 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile 65. Tümen Piyade Tugay Komutanlığı, Motorlu Birlikler Okul Komutanlığı, 9. Tümen Komutan Yardımcılığı ve 3. Ordu Kurmay Başkanlığı, Tümgeneral rütbesi ile 65. Tümen Komutanlığı ve 2. Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 7. Kolordu Komutanlığı ve 3. Ordu Komutan Vekilliği görevlerinde bulundu.

1960 yılında orgeneral rütbesinde 3. Ordu Komutanı iken, 27 Mayıs Darbesi oldu. Ankara'da darbe yapan Milli Birlik Komitesi'ne liderlerinin kim olduğunu sordu ve eğer liderleri kendisinden daha kıdemli bir orgeneral değilse emrindeki 3. Ordu ile Ankara'ya yürüyüp isyana son vereceğini bildirdi. Bunun üzerine cuntacılar, emekli orgeneral Cemal Gürsel'i askeri uçakla İzmir'den Ankara'ya getirip, darbenin en kıdemlisi olan tümgeneral Cemal Madanoğlu'nun yerine lider gösterdiler. 6 Haziran 1960 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı'na atandı. 2 Ağustos 1960 tarihinde, daha sonra Emekli İnkılap Subaylar Derneği'ni (EMİNSU) oluşturacak olan yaklaşık 5000 subayla birlikte Milli Birlik Komitesi tarafından re'sen emekliye sevk edildi.

Gümüşpala'nın Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki kabri.

Askerlik sonrası politika ile ilgilenen Gümüşpala, 29 Eylül 1960'ta Demokrat Parti'nin (DP) kapatılmasından sonra, bu partinin seçmen kitlesini toplayacak bir siyasal partinin kurulması çalışmalarına katıldı. 11 Şubat 1961'de kurulan Adalet Partisi'nin (AP) ilk genel başkanlığına seçildi. Bu partinin ilk genel başkanı olarak 1961 genel seçimleri'nde İzmir milletvekili seçildi. 20 Kasım 1961'de İsmet İnönü başkanlığında kurulan CHP-AP koalisyon hükümetinde görev almayan Gümüşpala, 1962'de toplanan AP I. Kongresi'nde yeniden genel başkanlığa getirildi.

6 Haziran 1964'te İstanbul'da yaşamını kaybetti. Kabri Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır. Gümüşpala evli ve altı çocuk babasıydı.[2]

Ölümünden sonra AP genel başkanlığına Süleyman Demirel seçildi. DP'nin devamı olarak algılanan AP, 1965 seçimlerinde %52 oy oranıyla tek başına iktidara geldi.

Kaynakça

  1. ^ tsk.tr
  2. ^ Gümüşpala'nın biyografisi, Milliyet, 07.06.2015.
Siyasi görevi
Önce gelen:
Ekrem Alican 		TBMM Ana Muhalefet Partisi Lideri
25 Haziran 1962 - 6 Haziran 1964 		Sonra gelen:
Süleyman Demirel
Parti siyasi görevi
Önce gelen:
Yeni makam 		Adalet Partisi Genel Başkanı
11 Şubat 1961 - 6 Haziran 1964 		Sonra gelen:
Süleyman Demirel
Askerî görevi
Önce gelen:
Rüştü Erdelhun 		TSK Genelkurmay Başkanı
3 Haziran 1960 - 4 Ağustos 1960 		Sonra gelen:
Cevdet Sunay
Önce gelen:
Cemal Gürsel 		3. Ordu Komutanı
21 Ağustos 1958 - 3 Haziran 1960 		Sonra gelen:
Celal Alkoç
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ragıp_Gümüşpala&oldid=16588922" sayfasından alınmıştır