Rumi takvim: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
22. satır: 22. satır:
| style="background: #aaaaff;" align="center" | '''Notlar'''
| style="background: #aaaaff;" align="center" | '''Notlar'''
|-
|-
| style="background: #ddddff;" | 1
| style="background: #ddddff;" | Onbirinci Ay
| style="background: #ddddff;" | Onbirinci Ay
| style="background: #ddddff;" | [[Kânunusani|Kânûn-ı Sânî]]
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Kânûn-ı Sânî]]
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> كانون الثاني </font>
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|كانون الثاني]] </font>
| style="background: #ddddff;" | 31
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #ddddff;" | İkinci Kânûn
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|İkinci Kânûn]]
|-
|-
Onikinci Ay
kk
| style="background: #eeeeff;" | 2
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|Şubat]]
| style="background: #eeeeff;" | Onikinci Ay
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|شباط]] </font>
| style="background: #eeeeff;" | [[Şubat]]
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|28]]
| style="background: #ddFnnjurddff;" | <font size="+2"> شباط </font>
| style="background: #ddFnnjurddff;" | &nbsp;
| style="background: #eeeeff;" | 28
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #ddddff;" | 3
| style="background: #ddddff;" | Birinci Ay
| style="background: #ddddff;" | Birinci Ay
| style="background: #ddddff;" | [[Mart]]
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Mart]]
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> مارت </font>
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|مارت]] </font>
| style="background: #ddddff;" | 31
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #eeeeff;" | 4
| style="background: #eeeeff;" | İkinci Ay
| style="background: #eeeeff;" | İkinci Ay
| style="background: #eeeeff;" | [[Nisan]]
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|Nisan]]
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> نيسان <font>
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|نيسان]]
| style="background: #eeeeff;" | 30
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|30]]<font size="+2"><font>
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #ddddff;" | 5
| style="background: #ddddff;" | Üçüncü Ay
| style="background: #ddddff;" | Üçüncü Ay
| style="background: #ddddff;" | [[Mayıs]]
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Mayıs]]
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> مايس </font>
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|مايس]] </font>
| style="background: #ddddff;" | 31
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #eeeeff;" | 6
| style="background: #eeeeff;" | Dördüncü Ay
| style="background: #eeeeff;" | Dördüncü Ay
| style="background: #eeeeff;" | [[Haziran]]
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|Haziran]]
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> حزيران </font>
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|حزيران]] </font>
| style="background: #eeeeff;" | 30
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|30]]
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #ddddff;" | 7
| style="background: #ddddff;" | Beşinci Ay
| style="background: #ddddff;" | Beşinci Ay
| style="background: #ddddff;" | [[Temmuz]]
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Temmuz]]
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> تموز </font>
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|تموز]] </font>
| style="background: #ddddff;" | 31
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #eeeeff;" | 8
| style="background: #eeeeff;" | Altıncı Ay
| style="background: #eeeeff;" | Altıncı Ay
| style="background: #eeeeff;" | [[Ağustos]]
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|Ağustos]]
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> أغسطس </font>
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|أغسطس]] </font>
| style="background: #eeeeff;" | 31
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
| style="background: #eeeeff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #ddddff;" | 9
| style="background: #ddddff;" | Yedinci Ay
| style="background: #ddddff;" | Yedinci Ay
| style="background: #ddddff;" | [[Eylül]]
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Eylül]]
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> أيلول </font>
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|أيلول]] </font>
| style="background: #ddddff;" | 30
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|30]]
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
| style="background: #ddddff;" | &nbsp;
|-
|-
| style="background: #eeeeff;" | 10
| style="background: #eeeeff;" | Sekizinci AY
| style="background: #eeeeff;" | Sekizinci AY
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Evvel]]
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|Teşrin-i Evvel]]
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> تشرين الاول </font>
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|تشرين الاول]] </font>
| style="background: #eeeeff;" | 31
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #eeeeff;" | İlk Teşrin
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|İlk Teşrin]]
|-
|-
| style="background: #ddddff;" | 11
| style="background: #ddddff;" | Dokuzuncu Ay
| style="background: #ddddff;" | Dokuzuncu Ay
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Teşrin-i Sânî]]
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|Teşrin-i Sânî]]
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> تشرين الثاني </font>
| style="background: #ddddff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|تشرين الثاني]] </font>
| style="background: #ddddff;" | 30
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|30]]
| style="background: #ddddff;" | İkinci Teşrin
| style="background: #ddddff;" | [[Teşrin-i Sani|İkinci Teşrin]]
|-
|-
| style="background: #eeeeff;" | 12
| style="background: #eeeeff;" | Onuncu Ay
| style="background: #eeeeff;" | Onuncu Ay
| style="background: #eeeeff;" | [[Kanun-ı Evvel|Kânûn-ı Evvel]]
| style="background: #eeeeff;" | [[Kanun-ı Evvel|Kânûn-ı Evvel]]
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> كانون الاول </font>
| style="background: #eeeeff;" | <font size="+2"> [[Teşrin-i Sani|كانون الاول]] </font>
| style="background: #eeeeff;" | 31
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|31]]
| style="background: #eeeeff;" | İlk Kânûn
| style="background: #eeeeff;" | [[Teşrin-i Sani|İlk Kânûn]]
|-
|-
|}
|}

Sayfanın 11.17, 17 Ocak 2016 tarihindeki hâli

Rumi takvim, Hicret'i (Miladî 622) başlangıç kabul eden güneş yılı esasına dayalı bir takvim. Dünya'nın Güneş etrafında dolanımını esas alan Şemsî Takvim düzeninde, 13 Mart 1840'ta uygulanmaya başladı. Kamerî takvim sisteminde 1 yıl 354 gün, Şemsî takvim sisteminde ise Dünya'nın Güneş etrafında dolanımı esas alındığından bir yıl 365 gün olarak hesaplanır.

Rumî takvime geçiş

Tanzimat Dönemi'ne kadar Osmanlı Devleti'nde Hicrî takvim her sahada resmi takvim olarak kullanılıyordu. Yılbaşı 1 Muharrem'di. Tanzimat Dönemi'nde, 13 Mart 1840 Miladi tarihi, 1 Mart 1256 Cuma günü olarak Rumi takvimin yılbaşı kabul edildi. Bu tarihten sonra çift takvim uygulaması başladı, aynı anda hem Hicri takvim hem de Rumi takvim 1870 miladi yılına kadar birlikte uygulandı. Hicri takvim ay yılına göre, Rumi takvim ise güneş yılı esaslı hesaplandığı için, Hicri takvimde senenin son günü rumi takvimin çakışan senesinden her yıl 11 gün daha geriye düşüyordu. İkililiğin önlenmesi için o tarihten sonra artık sadece Rumi takvim kullanılmaya başlandı. Rumi takvim, Batının kullandığı Gregoryen miladi takvimden 13 gün gerideydi. Rumi ile miladi arasında -her iki takvim de güneş yılı esasına göre düzenlendiği için- aradaki 13 günlük fark sabitti, böylece Hicri takvimin aksine mevsimlerin hep aynı aylara denk gelmesi temin edilmiş oldu, yıl farkı da takvimin başladığı zamanki fark olan 584 yıla sabitlenmiş oldu. Bu fark; Rumî Takvim'in Jülyen Takvimi'ni, Miladî takvimin ise Gregoryen Takvimi'ni esas almasından ileri gelir. 8 Şubat 1332 tarih ve 125 sayılı kanunla Jülyen esaslı Rumî takvim yürürlükten kaldırılarak Gregoryen esaslı Rumi takvime geçildi. Bu değişiklik Miladi takvimde 1917 senesine denk gelir.

125 sayılı Kanun'un getirdiği yenilikler

  • 15 Şubat 1332 tarihini 1 Mart 1333 (M. 1917) günü takip etti, böylece tarihten 13 gün silinerek gün sayısındaki hata düzeltildi
  • 1333 Rumî yılı teknik sebeple 1 Mart'tan başlamakla beraber 10 ay devam ederek, 31 Kanunievvel (Aralık) 1333 (1917) günü sona erdi.
  • 1334 Rumî yılının ilk günü ise 1918 miladî yılının ilk günüyle aynı anda Gregoryen takvimi esasına uygun olarak 1 Kanunisani (Ocak) oldu. 13 günlük fark böylece giderilmiş oldu. 1334 Rumi yılından (M. 1918) itibaren Rumi ve Miladi takvimlerdeki ay ve gün farkı ortadan kalktı. Denkleştirmenin başlangıcı 1 Kanunisanî 1334 = 1 Kanunisanî (Ocak) 1918 şeklinde gerçekleşti.

698 sayılı Kanun'un getirdiği yenilikler

26 Kanunievvel (Aralık) 1341 (M. 1925) tarih ve 698 sayılı Kanun'la Rumi takvim başlangıcı olan 1300'lü seneler terkedilip batılı ülkelerin kullandığı 1900'lü seneler resmen uygulamaya konuldu. Böylece Türkiye Cumhuriyeti'nde Rumî 1341 senesinden itibaren seneler 1925 ve devamı şeklinde adlandırılmaya başlandı. Bu son olay Türkiye'de Takvim İnkılabı olarak ya da saat ve ölçü birimlerinde yapılan değişiklikle birlikte Takvim, Saat ve Ölçülerde Değişiklik olarak da bilinir.[1]

Türkiye Cumhuriyeti'nde mali yılbaşı uygulaması 1983'e kadar 1 Mart yılbaşı kabul edilerek uygulanmaya devam etti.

Rumi takvimde aylar

Onikinci Ay
Ay Malî Osmanlıca Gün Notlar
Onbirinci Ay Kânûn-ı Sânî كانون الثاني 31 İkinci Kânûn
Şubat شباط 28  
Birinci Ay Mart مارت 31  
İkinci Ay Nisan نيسان 30  
Üçüncü Ay Mayıs مايس 31  
Dördüncü Ay Haziran حزيران 30  
Beşinci Ay Temmuz تموز 31  
Altıncı Ay Ağustos أغسطس 31  
Yedinci Ay Eylül أيلول 30  
Sekizinci AY Teşrin-i Evvel تشرين الاول 31 İlk Teşrin
Dokuzuncu Ay Teşrin-i Sânî تشرين الثاني 30 İkinci Teşrin
Onuncu Ay Kânûn-ı Evvel كانون الاول 31 İlk Kânûn

Kaynaklar

  1. ^ T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı Diyanet Takvimi 2011, Başlarken, Rumî Tarih ile İlgili Önemli Açıklama, s. 5
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Rumi_takvim&oldid=16529497" sayfasından alınmıştır