Borçalı: Revizyonlar arasındaki fark

Koordinatlar: 41°28′10″K 44°49′01″D / 41.46944°K 44.81694°D / 41.46944; 44.81694
Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k WPCleaner v1.33b - Fixed using Vikipedi:Vikipedi proje kontrolü (Karakter hatası)
düzeltme AWB ile
18. satır: 18. satır:
| '''[[Merkez]]i''' || [[Marneuli]] ([[Sarvan]]){{fact}}
| '''[[Merkez]]i''' || [[Marneuli]] ([[Sarvan]]){{fact}}
|-
|-
| '''[[Yüzölçümü]]''' || 6.900 km² (1905)<ref>[http://assembly.coe.int/Documents/WorkingDocs/Doc05/EDOC10616.htm Parliamentary Assembly]</ref>
| '''[[Yüzölçümü]]''' || 6.900&nbsp;km² (1905)<ref>[http://assembly.coe.int/Documents/WorkingDocs/Doc05/EDOC10616.htm Parliamentary Assembly]</ref>
|}
|}


'''Borçalı''' ([[Rusça]]: Борчалы, Борчало, Борчалу, Борчали; [[Azerice]]: Borçalı, [[Gürcüce]]: ბორჩალო), [[Gürcistan]]'ın [[Kvemo Kartli]] bölgesinde yer alan tarihsel bir yerin adıdır.<ref>[http://www.imobilco.ru/books/-/644992/ Халаддин Ибрагимли. Азербайджанцы Грузии. 2006]</ref>
'''Borçalı''' ([[Rusça]]: Борчалы, Борчало, Борчалу, Борчали; [[Azerice]]: Borçalı, [[Gürcüce]]: ბორჩალო), [[Gürcistan]]'ın [[Kvemo Kartli]] bölgesinde yer alan tarihsel bir yerin adıdır.<ref>[http://www.imobilco.ru/books/-/644992/ Халаддин Ибрагимли. Азербайджанцы Грузии. 2006]</ref>


Borçalı bölgesinin esas kısmı bugün [[Rustavi]] merkezli Kvemo Kartli bölgesine, kalan toprakları da [[Kaheti]] bölgesine bağlıdır.{{fact}}
Borçalı bölgesinin esas kısmı bugün [[Rustavi]] merkezli Kvemo Kartli bölgesine, kalan toprakları da [[Kaheti]] bölgesine bağlıdır.{{fact}}


== Tarih ==
== Tarih ==
31. satır: 31. satır:
18. yüzyılda [[Safeviler]]in yerini alıp [[Afşar Hanedanı]]nı kuran [[Nadir Şah]]'ın öldürülmesinden sonra Afşarlar hanlıklara bölünmüştür. Bu sırada [[Gence Beylerbeyliği]]nin yerine [[Gence Hanlığı]] kurulmuştur. Borçalı'da da [[Gence Hanlığı]]'na bağımlı Borçalı Sultanlığı{{fact}} kurulmuştur. Borçalı Sultanlığı, sık sık [[Kartli Krallığı]]'na baş kaldırmış ve İran’ın bölgeye seferleri yapmasına yol açıyordu. [[1750]]'li yıllarda Kartli kralı [[II. Teymuraz]], Borçalı Sultanlığı’nı kendi yönetimine bağlamıştır. Kartli ve Kaheti krallıklarını birleştirerek Gürcistan’ın doğusunu bütünleştiren [[II. İrakli]] (1746-1798), [[1765]]'te hanlığa son vermiştir.{{fact}}
18. yüzyılda [[Safeviler]]in yerini alıp [[Afşar Hanedanı]]nı kuran [[Nadir Şah]]'ın öldürülmesinden sonra Afşarlar hanlıklara bölünmüştür. Bu sırada [[Gence Beylerbeyliği]]nin yerine [[Gence Hanlığı]] kurulmuştur. Borçalı'da da [[Gence Hanlığı]]'na bağımlı Borçalı Sultanlığı{{fact}} kurulmuştur. Borçalı Sultanlığı, sık sık [[Kartli Krallığı]]'na baş kaldırmış ve İran’ın bölgeye seferleri yapmasına yol açıyordu. [[1750]]'li yıllarda Kartli kralı [[II. Teymuraz]], Borçalı Sultanlığı’nı kendi yönetimine bağlamıştır. Kartli ve Kaheti krallıklarını birleştirerek Gürcistan’ın doğusunu bütünleştiren [[II. İrakli]] (1746-1798), [[1765]]'te hanlığa son vermiştir.{{fact}}


1801'de [[Rusya İmparatorluğu]]'nun [[Kartli-Kakheti Krallığı]]'nı ilhak ettikten sonra 1840'ta Borçalı bölgesi [[Gürcü Guberniyası]]na (Грузинская губерния) bağlanmıştır. 1880’de de [[Tiflis Guberniyası]] (Тифлисская губерния) içinde Borçalı Uyezdi (Борчалинский уезд) kurulmuştur. Borçalı Uyezdi sınırları içinde yönetim merkezi Büyük Şulaveri{{fact}}’nin yanı sıra bugünkü [[Tsalka]], [[Manglisi]], [[Tetritskaro]], [[Dmanisi]] ([[Başkeçid]]), [[Bolnisi]] ([[Garatepe]]) ve [[Marneuli]] ([[Sarvan]]) ilçelerini, ayrıca [[Azerbaycan]] ve [[Ermenistan]] sınırları içindeki bazı toprakları kapsıyordu.{{fact}}
1801'de [[Rusya İmparatorluğu]]'nun [[Kartli-Kakheti Krallığı]]'nı ilhak ettikten sonra 1840'ta Borçalı bölgesi [[Gürcü Guberniyası]]na (Грузинская губерния) bağlanmıştır. 1880’de de [[Tiflis Guberniyası]] (Тифлисская губерния) içinde Borçalı Uyezdi (Борчалинский уезд) kurulmuştur. Borçalı Uyezdi sınırları içinde yönetim merkezi Büyük Şulaveri{{fact}}’nin yanı sıra bugünkü [[Tsalka]], [[Manglisi]], [[Tetritskaro]], [[Dmanisi]] ([[Başkeçid]]), [[Bolnisi]] ([[Garatepe]]) ve [[Marneuli]] ([[Sarvan]]) ilçelerini, ayrıca [[Azerbaycan]] ve [[Ermenistan]] sınırları içindeki bazı toprakları kapsıyordu.{{fact}}


[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] döneminde [[Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin bir bölgesi olmuştur. Borçalı Uyezd'da [[Türk halkları|Türkler]], [[Almanlar]], [[Urumlar]], [[Ruslar]] ve [[Gürcüler]] yaşıyordu. Gürcistan bağımsız olunca yine Gürcistan sınırları içinde kalmıştır.
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] döneminde [[Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin bir bölgesi olmuştur. Borçalı Uyezd'da [[Türk halkları|Türkler]], [[Almanlar]], [[Urumlar]], [[Ruslar]] ve [[Gürcüler]] yaşıyordu. Gürcistan bağımsız olunca yine Gürcistan sınırları içinde kalmıştır.

Sayfanın 13.31, 9 Ocak 2016 tarihindeki hâli

Borçalı
Merkezi Marneuli (Sarvan)[kaynak belirtilmeli]
Yüzölçümü 6.900 km² (1905)[1]

Borçalı (Rusça: Борчалы, Борчало, Борчалу, Борчали; Azerice: Borçalı, Gürcüce: ბორჩალო), Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesinde yer alan tarihsel bir yerin adıdır.[2]

Borçalı bölgesinin esas kısmı bugün Rustavi merkezli Kvemo Kartli bölgesine, kalan toprakları da Kaheti bölgesine bağlıdır.[kaynak belirtilmeli]

Tarih

Borçalı adı Timur zamanında 1380'de Gürcüce kaynakta ilk defa kullanılmıştır.[3]

18. yüzyılda Safevilerin yerini alıp Afşar Hanedanını kuran Nadir Şah'ın öldürülmesinden sonra Afşarlar hanlıklara bölünmüştür. Bu sırada Gence Beylerbeyliğinin yerine Gence Hanlığı kurulmuştur. Borçalı'da da Gence Hanlığı'na bağımlı Borçalı Sultanlığı[kaynak belirtilmeli] kurulmuştur. Borçalı Sultanlığı, sık sık Kartli Krallığı'na baş kaldırmış ve İran’ın bölgeye seferleri yapmasına yol açıyordu. 1750'li yıllarda Kartli kralı II. Teymuraz, Borçalı Sultanlığı’nı kendi yönetimine bağlamıştır. Kartli ve Kaheti krallıklarını birleştirerek Gürcistan’ın doğusunu bütünleştiren II. İrakli (1746-1798), 1765'te hanlığa son vermiştir.[kaynak belirtilmeli]

1801'de Rusya İmparatorluğu'nun Kartli-Kakheti Krallığı'nı ilhak ettikten sonra 1840'ta Borçalı bölgesi Gürcü Guberniyasına (Грузинская губерния) bağlanmıştır. 1880’de de Tiflis Guberniyası (Тифлисская губерния) içinde Borçalı Uyezdi (Борчалинский уезд) kurulmuştur. Borçalı Uyezdi sınırları içinde yönetim merkezi Büyük Şulaveri[kaynak belirtilmeli]’nin yanı sıra bugünkü Tsalka, Manglisi, Tetritskaro, Dmanisi (Başkeçid), Bolnisi (Garatepe) ve Marneuli (Sarvan) ilçelerini, ayrıca Azerbaycan ve Ermenistan sınırları içindeki bazı toprakları kapsıyordu.[kaynak belirtilmeli]

Sovyetler Birliği döneminde Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir bölgesi olmuştur. Borçalı Uyezd'da Türkler, Almanlar, Urumlar, Ruslar ve Gürcüler yaşıyordu. Gürcistan bağımsız olunca yine Gürcistan sınırları içinde kalmıştır.

Not