Yorgi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kaynak ekleme
Değişiklik özeti yok
15. satır: 15. satır:


|etiket4 = Kabir
|etiket4 = Kabir
|veri4 = Hristiyan geleneğinde kabri [[Aziz Yorgi Kilisesi]], Lod, [[İsrail]]'dedir. Müslüman geleneğine göre kabri Musul civârındadır.<ref>Evliyâ Çelebi, ''Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi''; 3. Kitap, 1. Cilt, s. 165; ed. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı; Yapı Kredi Yayınları; İstanbul: Haziran 2012; ISBN 978-975-08-1101-1</ref>
|veri4 = [[Aziz Yorgi Kilisesi]], Lod, [[İsrail]]


|etiket5 = Yortu
|etiket5 = Yortu

Sayfanın 23.37, 5 Ocak 2016 tarihindeki hâli

Yorgi
Gustave Moreau'nun Aziz Yorgi ve Ejderha tablosu, Aziz Yorgi ve Ejderha efsânesinde Yorgi'nin ejderhâyı öldürüşünü tasvir eder
DoğumMS 280 Lod, Suriye Filistin, Roma İmparatorluğu[1][2] veya Nikomedia, Bitinya[1][2]
Ölüm23 Nisan 303
Tâziz eden topluluklarRoma Katolik Kilisesi, Doğu Katolik Kiliseleri, Anglikanizm, Lütercilik, Doğu Ortodoks Kilisesi, Doğu Kilisesi, Oryantal Ortodoks Kiliseleri, Umbanda, İslâm
KabirHristiyan geleneğinde kabri Aziz Yorgi Kilisesi, Lod, İsrail'dedir. Müslüman geleneğine göre kabri Musul civârındadır.[3]
Yortu23 Nisan (Jülyen takvimi), 6 Mayıs (Gregoryen takvim)
SembollerPlaka zırh ya da zincir zırh içinde bir haçlı (bâzı tasvirlerde, ucunda haç olan bir mızrağı vardır), beyaz ata binmiş bir süvari, Beyrut'ta bir ejderhâyı öldürmekte olarak, zırhının, kalkanının veya sancağının üzerinde Aziz Yorgi Haçı işlenmiş bir asker olarak sembolize edilir
Hâmi azizlikDünyanın birçok ülkesinde birçok topluluk tarafından hâmi aziz olarak kabûl edilir

Yorgi (Yun: Γεώργιος Georgios; Lat: Georgius; Ar: جرجس Cercis ö. 23 Nisan 303) Hristiyanlık'ta ve İslâm'da velî olarak kabûl edilen bir Hristiyan'dır. Geleneksel rivâyetlere göre Roma ordusunda bir askerdi. Ebeveyni Yunan kökenli Hristiyanlardı. Babası Gerontius, Roma ordusunda görevli bir Kapadokyalıydı. Annesi Polikronya, Filistin'deki Lod şehrinden bir Hristiyan'dı.[4] Yorgi'nin Kapadokya doğumlu mu yoksa Filistin doğumlu mu olduğu konusundaki rivâyetler muhteliftir.[5][6][7] İslam tarihçilerinin geleneğinde Filistin doğumlu olduğu anlatılır. Hristiyan geleneğinde en azından bir süre Lod'da büyüdüğü anlatılır. Yorgi, Diokletyan'ın muhafız ordusunda bir Romalı asker oldu. Hristiyan dininden dönmesi istendiğinde bunu kabûl etmediği için Diokletyan öldürülmesini emretti.

Latin Katolik, Doğu Katolik, Anglikan, Doğu Kilisesi ve Oryantal Ortodoks kiliselerinin aziz tezkirelerinde (hagiografilerde) Yorgi en çok saygı gösterilen Hristiyan azizlerinden birisidir. On Dört Mânevî Koruyucu'dan birisi ve en önemli askeriye azizlerinden birisi olduğuna inanılır. Aziz Yorgi ve Ejderha efsânesinin baş kahramanıdır. Aziz Yorgi Günü geleneksel olarak 23 Nisan'da kutlanır (Gregoryen takvime göre 6 Mayıs'a denk gelmektedir). Dünya genelinde birçok ülkede, şehirde, meslek grubunda ve örgütlerde Yorgi hâmî aziz olarak kabûl edilir.

İslâm'da

İslami kaynaklarda ismi Cercis[8], Circis ya da Curcis[9] olarak geçer (Arapça جرجس). Cercis, Filistin ahâlisinden olup kendisiyle birlikte olan arkadaşlarıyla İsevi oluşlarını insanlardan saklıyorlardı. Cercis ve ahbabları, İsevîlerin tabiîn tabakasındandı, Meryem oğlu İsa'nın havarilerinden hayatta kalanlarla görüşmüş ve onların tebliğlerini dinlemişlerdi. Cercis ticaretle meşgul olup, kazancının artanını miskinlere ve muhtaçlara sadaka olarak verirdi.

Vehb ibn-i Münebbih'ten ulaşan rivâyete göre, Cercis bir gün Musul taraflarına gitmeye karar verdi. Bu sırada Musul civârında, bütün Suriye'yi ele geçirmiş olan Dazâne adında bir hükümdar hükmediyordu. Bu zât, kimsenin mağlup edemediği cebbar bir kral olarak ünlenmişti. Cercis, Musul'daki hükümdâra hediye vermek maksadıyla yola çıktı. Hükümdarın huzuruna vardığında, onun toplantı salonunda kavminin büyükleri ve reisleri ile birlikte oturduğunu gördü. Hükümdar, Eflun adındaki putların getirilmesini emretti. Ahali bu putun önünden geçirildiği zaman puta tapmayanlar ateşe atılıyordu veya türlü işkencelere maruz bırakılıyordu. Cercis, bunu görünce hükümdara karşı içinde bir düşmanlık duygusu doğdu ve onunla mücadele etmeye karar verdi.[10]

Cercis, hükümdara hediye olarak getirdiği paraları oradaki İsevilere dağıtarak kendisinde hiçbir şey bırakmadı. Hükümdarı mal ve para ile etkilemekten iğrenerek bizzat ona tebliğde bulunmaya karar verdi. Hükümdara bir köleden başka bir şey olmadığını hatırlattı. Cercis, kralı Rabbina iman etmeye davet etti. Kral da Cercis'i putlarına tapmaya davet etti. Kral ve Cercis arasında bu konuda bir davet savaşı yaşandı. Kral, "Eğer hükümdarlar hükümdarı dediğin ilah senin Rabbin olsaydı onun eserleri, aynen benim yanımda bulunan hükümdarların üzerinde eserimin görüldüğü gibi görülürdü" dediğinde, Cercis ona Rabbin eserlerini anlattı. Daha sonra da krala, "Senin kavminden olan Tarbaklina, İlyas'a göre ne kazandı ve akıbeti ne oldu?! İlyas ise önceleri pazarlarda dolaşıp yemek yiyen sıradan bir kimse olduğu halde Allah ona nurdan kanatlar bahşetti ve o meleklerle uçar oldu. Senin kavminden olan Meclitis, Meryem oğlu Mesih'e göre ne kazandı?! Bir de Meryem oğlu Mesih'i düşün.." diyerek Meryem oğlu İsa'nın insanların en meziyetlisi kılındığını ve annesinin karnının onun için temizlendiğini ve annesinin kadınların en üstünü kılındığını anlatarak, onu Ezbii adlı kadınla karşılaştırdı ve Ezbii'nin büyük hükümdarının himâyesinde olmakla hiçbir şey kazanmadığını, vücudunu köpeklerin parçalayıp götürdüğünü hatırlattı.[11]

Kral, İlyas ve İsa'yı bilmediğini, onları getirmesini ve hâllerini incelemek istediğini söyledi. Cercis, İlyas ve İsa'nın kendisine ancak, onları örnek alıp onlar gibi amel edinmesi hâlinde kendisine geleceğini, inkârcılığının putları ilah diye kabûl etmesinden kaynaklandığını söyledi. Hükümdar, adı anılan iki zâtı kendisine getirmeyince, Cercis'i yalancılıkla itham etti ve Eflun'a tapmaması hâlinde ona işkence edeceğini hatırlattı. Cercis, bunun üzerine "Eflûn, şu göğü yükselten ve varlıkları yaratan zât ise, isâbetli davranarak bana iyi bir öğüt vermiş olursun. Yoksa ey uğursuz melûn, köpek gibi sürünerek benden uzaklaş!" dedi. Bunun üzerine ilk önce Cercis bağlanıp, üzerine demir tırmıklar batırıldı. Derisi ve damarları parçalandığı halde hayatta olduğu görülünce, bu defa beynine kızgın çiviler batırıldı. Beyni aktığı halde hâlâ hayatta olduğu görülünce, hükümdar Cercis'i çağırıp, hiç acı duyup duymadığını sordu. Cercis de "Ben sana nefsinden daha yakın olan Rabbinin bulunduğunu söylememiş miydim?" diyerek ona Rabbini hatırlattı. Bunun üzerine kral devletine ve kendisine bir zevâl geleceğinden korkarak Cercis'i müebbet hapsettirdi.[12]

Kaynakça

  1. ^ a b F. J. Foakes-Jackson; A History of the Christian Church; s. 461; Cosimo Press; 2005; ISBN 1-59605-452-2
  2. ^ a b Ann Ball; Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices; s. 568; 2003; ISBN 0-87973-910-X
  3. ^ Evliyâ Çelebi, Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi; 3. Kitap, 1. Cilt, s. 165; ed. Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı; Yapı Kredi Yayınları; İstanbul: Haziran 2012; ISBN 978-975-08-1101-1
  4. ^ Jeannie Meekins; Saint George: Dragon Slayer: A 15-Minute Book; s. 9; “Aziz Yorgi’nin hayatının ilk dönemleriyle alâkalı çok az bilgi var. Muhtemel kökeni hakkında iki rivâyet var. Birine göre, Türkiye’nin ortasındaki Kapadokya’da dünyâya geldi... Yorgi’nin ebeveyni Hristiyan’dı ve onu da Hristiyan olarak yetiştirdiler. Babası o 14 yaşındayken vefat etti. Annesi onunla birlikte Filistin’deki memleketine göç etti. 17 yaşındayken, Roma ordusuna katıldı. Başka bir rivayet, Yorgi’nin babasının Kapadokyalı olduğunu nakleder. Annesi ise Filistin’deki Lod şehrindendi. Yorgi, Lod’da doğdu... Her iki ebeveyni de asil Yunan ailelerinden geliyordu ve çocuklarına Yunanca Georgios adını verdiler... Yorgi’nin babası Roma ordusunda görevliydi, bu vesileyle Yorgi de yaşı yetince Roma ordusuna katıldı.”
  5. ^ Edward Clapton; The Life of St. George; s. 9; “İngiltere’nin ve aynı zamanda şövalyelerin hâmî azizi Yorgi, Üçüncü Asır’da Filistin’de Lod’da dünyâya geldi. Yunan kökenli asil Hristiyan bir âileye mensuptu.”
  6. ^ Rosemary Guiley; The Encyclopedia of Saints; s. 129; “Yorgi, tarihsel bir kişiydi. Metafrastes’in naklettiği bir rivâyete göre, günümüzde Türkiye sınırları içinde kalan Kapadokya’da asil bir Hristiyan âilenin evlâdı olarak dünyâya geldi. Babası vefat ettikten sonra, annesi ile birlikte ikamet etmek üzere Filistin’e göç etti.”
  7. ^ Allison Maloney; St. George: Let’s Hear it For England!; The Random House Group Limited
  8. ^ Taberi 1973, s. 174
  9. ^ Taberi 1991, s. 943
  10. ^ Taberi 1991, s. 944
  11. ^ Taberi 1991, s. 945-947
  12. ^ Taberi 1991, s. 948

Bibliyografya


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yorgi&oldid=16477357" sayfasından alınmıştır