Cermenler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 17.27, 18 Aralık 2015 tarihindeki hâli

Cermenler, bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Polonya'nın batı bölümünü kapsayan Cermanya'da MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk veya bu halktan olan kimse.

Avrupa Hun İmparatorluğu'nun Kavimler Göçü ile Cermen halkı da Avrupa'ya yol almıştır. Bugün Hollandalılar, Almanlar ve Avusturyalılar başta olmak üzere; İngilizler, Flamanlar, İskandinav halkları (Danimarkalılar - Danlar, Norveçliler, İsveçliler, İzlandalılar, Faroeliler), Almanca konuşan İsviçreliler ve Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Afrikaner halkı Cermen halklardandır.

Tarihçe

Geç Bronz Çağı'nda İsveç'in güneyinde, Danimarka Yarımadası'nda ve Kuzey Almanya'nın Ems ve Oder ırmakları ile Harz Dağları arasında yaşayan kabilelerin Cermenler olduğu kabul edilir. Vandallar, Gepidler ve Gotlar Güney İsveç'ten göç edip Oder ve Vistül ırmakları arasındaki Güney Baltık kıyılarını ele geçirdiler. Daha sonraları yeniden güney ve batıya doğru göçederek Keltleri Batı Germanya'nın büyük bölümünden sürdüler. Roma İmparatorluğu, Keltler ile Cermenler arasındaki ayrımın farkına Julius Caesar döneminde vardı. O zamanlar Ren Irmağı ile Tuna Irmağı'na kadar olan topraklarda Cermenler yaşıyordu.^[1]^[2]

Cermenler ile Romalılar arasındaki ilk büyük çatışma MÖ 2. yüzyıl sonlarına rastlar. MÖ 9'da Romalılar sınırlarını Ren Irmağı'nın ötesine, Elbeye dek götürdüler; fakat MÖ 9'da Arminius'un başını çektiği Cermenler başkaldırdı. ve Publius Quinctilius Varus yönetimindeki Roma işgal ordusunu yenilgiye uğratarak Roma sınırlarını Ren Irmağı'nın gerisine attılar.^[3] Bu işgal yılları ve MS 1. yüzyıl boyunca Romalılar ile Cermenler arasında çok sayıda savaşlar oldu. Bu dönem Cermenlerine ilişkin birçok bilgi MS 98'de Roma'da yayımlanan Tacitus'un Germania kitabında yer alır.

MS. 3. yüzyıl sonlarında önemli değişiklikler oldu. Ren Irmağı'nın doğusunda artık üç büyük insan topluluğu yaşıyordu: Burgundlar, Main Vadisinde, Gotlar Ukrayna ve Daçya'da (bugünkü Romanya'da), Gepidler ise Vandallar'la batıdan komşu olarak Transilvanya'nın kuzeyinde yaşıyorlardı. Cermenler iki yüzyıl boyunca Roma İmparatorluğu'na asker ve tarımda çalıştırılacak köle olarak katılmışlardı; fakat yığınsal katılımları Hunların batıya doğru hareketinin Avrupa'da yola açtığı göçler sırasında oldu. MS 375'te Ostrogot Krallığı Hunlar tarafından yıkıldı ve Cermen kabilelerinin birçoğu Roma İmparatorluğu topraklarına sığındı. MS 5. yüzyılın ilk yarısında Hun İmparatorluğu Cermanya'nın hemen hemen bütününü denetim altına aldı. MS 451'de Hunlar, Romalılar ve Vizigotlar tarafından yenilgiye uğratıldı.^[4] Bu dönem boyunca Batı'da Cermen kabilelerinin durumu berraklaştı. Galya'da Franklar, Burgundlar ve Alamanlar ortaya çıktı. Vizigotlar, Roma İmparatorluğu içinde yağmalar yaptıktan sonra 5. yüzyıl sonlarında Güneybatı Galya'yı ve tüm İspanya'yı kapsayan bir krallık kurdular. Anadolu'da Gotlar ayaklandı (399), fakat yenilgiye uğratıldılar Cermenler'in eski tarihi, Clovis ve oğullarının yönetiminde Frankların gitgide genişlemesiyle kapanır.

Uygarlık

Cermen kabileleri önceleri hayvancılık daha sonra tarımla geçindiler. Toprakta özel mülkiyet yoktu, toprak parçaları, özellikle sulak topraklar topluluk üyeleri arasında dönerli işlendirdi.^[5] Madencilik ve çömlekçilik de Cermen kabilelerinde gelişmişti. Demir, özelikle silah yapımında kullanılan değerli bir maden olarak kalmıştır.

Cermenlerde barış zamanlarında bir merkezi otorite yoktu. Cermen kabileleri iç işlerinde ve hatta dış ilişkilerinde bağımsızdı. Cermen kabilelerinde şefliğe MS 4. yüzyılda rastlanır. Askersel önderler is seçimle işbaşına gelirdi ve önderlik hiçbir biçimde babadan oğula geçmezdi. Bu önderlik, seçilen kimseye herhangi bir otokratik hak tanımadığı gibi, her an görevden alınabilridi. Askersel önderlerin, savaş zamanı bile, herhangi bir zorkullanma gücü yoktu, yalnızca örnek davranışları ve öğütleriyle yönlendiricilik rolünü oynayabilirlerdi.

Cermen kabileleri diğer İskandinav toplulukları gibi doğa tanrıları Wodan'a, Tiwaz'a, Donar'a ve Frigg'e taparlardı. Cermen kabilelerinde din adamı bulunmazdı. Ölümle yokolunacağına inanmaz, savaşçılarını silah ve diğer gereçleriyle birlikte gömerlerdi.^[6] Cermen kabileleri MS 5. yüzyıldan başlayarak Hristiyanlığı benimsediler.^[7] Ülkeleri birçok istilaya uğradığı için kültürlerinden günümüze pek fazla maddi buluntu kalmadı. Yalnız içkili şölenlerde okudukları destanların bir bölümü, çağlar boyu ağızdan ağıza aktarılarak günüze dek ulaşmış Beowulf ve Nibelungenlied'de yazılı edebiyata girmiştir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Tacitus'un Cermenleri konu alan Germania adlı eseri (İngilizce)

Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Etnik grup ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

^ The New Encyclopædia Britannica, 15th edition, 22:641–642
^ Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC - AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 369-371.
^ Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.
^ Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.
^ Looijenga, Jantina Helena, Runes around the North Sea and on the Continent AD 150–700, II.2, From the pre-Roman Iron Age to the late-Germanic Iron Age, University of Groningen, 1997
^ Ewing, Thor. (2008). Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World. Page 9. Tempus.
^ Padberg 1998, 26

[1] The New Encyclopædia Britannica, 15th edition, 22:641–642

[2] Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC - AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 369-371.

[3] Barry Cunliffe, Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000 (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.

[4] Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.

[5] Looijenga, Jantina Helena, Runes around the North Sea and on the Continent AD 150–700, II.2, From the pre-Roman Iron Age to the late-Germanic Iron Age, University of Groningen, 1997

[6] Ewing, Thor. (2008). Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World. Page 9. Tempus.

[Padberg_1998,_26-7] Padberg 1998, 26

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ 15. satır: / 15. satır: @@
 [[Geç Tunç Çağı|Geç Bronz Çağı]]'nda [[İsveç]]'in güneyinde, [[Yutland|Danimarka Yarımadas]]ı'nda ve Kuzey [[Almanya]]'nın [[Ems]] ve [[Oder Nehri|Oder]] ırmakları ile [[Harz Dağları]] arasında yaşayan kabilelerin Cermenler olduğu kabul edilir. [[Vandallar]], [[Gepidler]] ve [[Gotlar]] Güney İsveç'ten göç edip Oder ve [[Vistül]] ırmakları arasındaki Güney [[Baltık]] kıyılarını ele geçirdiler. Daha sonraları yeniden güney ve batıya doğru göçederek [[Keltler]]i Batı [[Germanya]]'nın büyük bölümünden sürdüler. [[Roma İmparatorluğu]], Keltler ile Cermenler arasındaki ayrımın farkına [[Julius Caesar]] döneminde vardı. O zamanlar [[Ren Irmağı]] ile [[Tuna Irmağı]]'na kadar olan topraklarda Cermenler yaşıyordu.<ref>''The New Encyclopædia Britannica'', 15th edition, 22:641–642</ref><ref>Barry Cunliffe, ''Europe between the Oceans, 9000 BC - AD 1000'' (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 369-371.</ref>
-Cermenler ile [[Antik Roma|Romalılar]] arasındaki [[Germania Superior|ilk büyük çatışma]] MÖ II. yy sonlarına rastlar. MÖ 9'da Romalılar sınırlarını Ren Irmağı'nın ötesine, [[Elbe]]ye dek götürdüler; fakat MÖ 9'da [[Arminius]]'un başını çektiği Cermenler başkaldırdı. ve [[Publius Quinctilius Varus]] yönetimindeki [[Varus Savaşı|Roma işgal ordusunu yenilgiye uğratarak]] Roma sınırlarını Ren Irmağı'nın gerisine attılar.<ref>Barry Cunliffe, ''Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000'' (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.</ref> Bu işgal yılları ve MS I. yy boyunca Romalılar ile Cermenler arasında çok sayıda savaşlar oldu. Bu dönem  Cermenlerine ilişkin birçok bilgi MS 98'de Roma'da yayımlanan [[Tacitus]]'un [[Tacitus#Eserleri|Germania]] kitabında yer alır.
+Cermenler ile [[Antik Roma|Romalılar]] arasındaki [[Germania Superior|ilk büyük çatışma]] MÖ 2. yüzyıl sonlarına rastlar. MÖ 9'da Romalılar sınırlarını Ren Irmağı'nın ötesine, [[Elbe]]ye dek götürdüler; fakat MÖ 9'da [[Arminius]]'un başını çektiği Cermenler başkaldırdı. ve [[Publius Quinctilius Varus]] yönetimindeki [[Varus Savaşı|Roma işgal ordusunu yenilgiye uğratarak]] Roma sınırlarını Ren Irmağı'nın gerisine attılar.<ref>Barry Cunliffe, ''Europe between the Oceans, 9000 BC – AD 1000'' (New Haven & London: Yale University Press, 2008), 384.</ref> Bu işgal yılları ve MS 1. yüzyıl boyunca Romalılar ile Cermenler arasında çok sayıda savaşlar oldu. Bu dönem  Cermenlerine ilişkin birçok bilgi MS 98'de Roma'da yayımlanan [[Tacitus]]'un [[Tacitus#Eserleri|Germania]] kitabında yer alır.
-MS. III. yy sonlarında önemli değişiklikler oldu. Ren Irmağı'nın doğusunda artık üç büyük insan topluluğu yaşıyordu: [[Burgonya#Tarihi|Burgundlar]], [[Main (nehir)|Main]] Vadisinde, Gotlar [[Ukrayna]] ve [[Daçya]]'da (bugünkü [[Romanya]]'da), Gepidler ise Vandallar'la batıdan komşu olarak [[Transilvanya]]'nın kuzeyinde yaşıyorlardı. Cermenler iki yüzyıl boyunca Roma İmparatorluğu'na asker ve tarımda çalıştırılacak köle olarak katılmışlardı; fakat yığınsal katılımları [[Hunlar]]ın batıya doğru hareketinin Avrupa'da yola açtığı göçler sırasında oldu. MS 375'de [[Ostrogot]] Krallığı Hunlar tarafından yıkıldı ve Cermen kabilelerinin birçoğu Roma İmparatorluğu topraklarına sığındı. MS V. yy'ın ilk yarısında [[Hun İmparatorluğu]] Cermanya'nın hemen hemen bütününü denetim altına aldı. MS 451'de Hunlar, Romalılar ve [[Vizigotlar]] tarafından yenilgiye uğratıldı.<ref>Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.</ref> Bu dönem boyunca Batı'da Cermen kabilelerinin durumu berraklaştı. [[Galya]]'da [[Franklar]], Burgundlar ve [[Alamanlar]] ortaya çıktı. Vizigotlar, Roma İmparatorluğu içinde yağmalar yaptıktan sonra V. yy sonlarında [[Gallia Aquitania|Güneybatı Galya]]'yı ve tüm [[Hispania|İspanya]]'yı kapsayan bir krallık kurdular. [[Asya (Roma eyaleti)|Anadolu]]'da Gotlar ayaklandı (399), fakat yenilgiye uğratıldılar Cermenler'in eski tarihi, [[I. Clovis|Clovis]] ve oğullarının yönetiminde [[Merovenj Hanedanı|Franklar]]ın gitgide genişlemesiyle kapanır.
+MS. 3. yüzyıl sonlarında önemli değişiklikler oldu. Ren Irmağı'nın doğusunda artık üç büyük insan topluluğu yaşıyordu: [[Burgonya#Tarihi|Burgundlar]], [[Main (nehir)|Main]] Vadisinde, Gotlar [[Ukrayna]] ve [[Daçya]]'da (bugünkü [[Romanya]]'da), Gepidler ise Vandallar'la batıdan komşu olarak [[Transilvanya]]'nın kuzeyinde yaşıyorlardı. Cermenler iki yüzyıl boyunca Roma İmparatorluğu'na asker ve tarımda çalıştırılacak köle olarak katılmışlardı; fakat yığınsal katılımları [[Hunlar]]ın batıya doğru hareketinin Avrupa'da yola açtığı göçler sırasında oldu. MS 375'te [[Ostrogot]] Krallığı Hunlar tarafından yıkıldı ve Cermen kabilelerinin birçoğu Roma İmparatorluğu topraklarına sığındı. MS 5. yüzyılın ilk yarısında [[Hun İmparatorluğu]] Cermanya'nın hemen hemen bütününü denetim altına aldı. MS 451'de Hunlar, Romalılar ve [[Vizigotlar]] tarafından yenilgiye uğratıldı.<ref>Bury, J. B., The Invasion of Europe by the Barbarians, Norton Library, 1967.</ref> Bu dönem boyunca Batı'da Cermen kabilelerinin durumu berraklaştı. [[Galya]]'da [[Franklar]], Burgundlar ve [[Alamanlar]] ortaya çıktı. Vizigotlar, Roma İmparatorluğu içinde yağmalar yaptıktan sonra 5. yüzyıl sonlarında [[Gallia Aquitania|Güneybatı Galya]]'yı ve tüm [[Hispania|İspanya]]'yı kapsayan bir krallık kurdular. [[Asya (Roma eyaleti)|Anadolu]]'da Gotlar ayaklandı (399), fakat yenilgiye uğratıldılar Cermenler'in eski tarihi, [[I. Clovis|Clovis]] ve oğullarının yönetiminde [[Merovenj Hanedanı|Franklar]]ın gitgide genişlemesiyle kapanır.
 ==Uygarlık==
@@ 25. satır: / 25. satır: @@
 Cermen kabileleri önceleri [[hayvancılık]] daha sonra [[tarım]]la geçindiler. Toprakta [[özel mülkiyet]] yoktu, toprak parçaları, özellikle sulak topraklar topluluk üyeleri arasında dönerli işlendirdi.<ref>Looijenga, Jantina Helena, ''Runes around the North Sea and on the Continent'' AD 150–700, II.2, From the pre-Roman Iron Age to the late-Germanic Iron Age, University of Groningen, 1997</ref> [[Madencilik]] ve [[çömlekçilik]] de Cermen kabilelerinde gelişmişti. [[Demir]], özelikle silah yapımında kullanılan değerli bir maden olarak kalmıştır.
-Cermenlerde barış zamanlarında bir merkezi otorite yoktu. Cermen kabileleri iç işlerinde ve hatta dış ilişkilerinde bağımsızdı. Cermen kabilelerinde [[şef]]liğe MS IV. yy'da rastlanır. Askersel önderler is seçimle işbaşına gelirdi ve önderlik hiçbir biçimde babadan oğula geçmezdi. Bu önderlik, seçilen kimseye herhangi bir otokratik hak tanımadığı gibi, her an görevden alınabilridi. Askersel önderlerin, savaş zamanı bile, herhangi bir zorkullanma gücü yoktu, yalnızca örnek davranışları ve öğütleriyle yönlendiricilik rolünü oynayabilirlerdi.
+Cermenlerde barış zamanlarında bir merkezi otorite yoktu. Cermen kabileleri iç işlerinde ve hatta dış ilişkilerinde bağımsızdı. Cermen kabilelerinde [[şef]]liğe MS 4. yüzyılda rastlanır. Askersel önderler is seçimle işbaşına gelirdi ve önderlik hiçbir biçimde babadan oğula geçmezdi. Bu önderlik, seçilen kimseye herhangi bir otokratik hak tanımadığı gibi, her an görevden alınabilridi. Askersel önderlerin, savaş zamanı bile, herhangi bir zorkullanma gücü yoktu, yalnızca örnek davranışları ve öğütleriyle yönlendiricilik rolünü oynayabilirlerdi.
-Cermen kabileleri diğer [[İskandinav mitolojisi|İskandinav]] toplulukları gibi doğa tanrıları [[Odin|Wodan]]'a, [[Tyr|Tiwaz]]'a, [[Thor|Donar]]'a ve [[Frigg]]'e taparlardı. Cermen kabilelerinde din adamı bulunmazdı. Ölümle yokolunacağına inanmaz, savaşçılarını silah ve diğer gereçleriyle birlikte gömerlerdi.<ref>Ewing, Thor. (2008). ''Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World''. Page 9. Tempus.</ref> Cermen kabileleri MS V. yy'dan başlayarak Hristiyanlığı benimsediler.<ref name="Padberg 1998, 26">Padberg 1998, 26</ref> Ülkeleri birçok istilaya uğradığı için kültürlerinden günümüze pek fazla maddi buluntu kalmadı. Yalnız [[Bal şarabı|içki]]li şölenlerde okudukları destanların bir bölümü, çağlar boyu ağızdan ağıza aktarılarak günüze dek ulaşmış [[Beowulf]] ve [[Nibelungenlied]]'de yazılı edebiyata girmiştir.
+Cermen kabileleri diğer [[İskandinav mitolojisi|İskandinav]] toplulukları gibi doğa tanrıları [[Odin|Wodan]]'a, [[Tyr|Tiwaz]]'a, [[Thor|Donar]]'a ve [[Frigg]]'e taparlardı. Cermen kabilelerinde din adamı bulunmazdı. Ölümle yokolunacağına inanmaz, savaşçılarını silah ve diğer gereçleriyle birlikte gömerlerdi.<ref>Ewing, Thor. (2008). ''Gods and Worshippers in the Viking and Germanic World''. Page 9. Tempus.</ref> Cermen kabileleri MS 5. yüzyıldan başlayarak Hristiyanlığı benimsediler.<ref name="Padberg 1998, 26">Padberg 1998, 26</ref> Ülkeleri birçok istilaya uğradığı için kültürlerinden günümüze pek fazla maddi buluntu kalmadı. Yalnız [[Bal şarabı|içki]]li şölenlerde okudukları destanların bir bölümü, çağlar boyu ağızdan ağıza aktarılarak günüze dek ulaşmış [[Beowulf]] ve [[Nibelungenlied]]'de yazılı edebiyata girmiştir.
 ==Ayrıca bakınız==