Koalisyon hükûmeti

Koalisyon hükümeti, birden fazla siyasi parti ya da gruba bağlı üyelerden oluşan karma hükümettir

Tanımı

Yasama meclislerinde bir tek partinin çoğunluğu elde edemediği durumlarda, en çok sandalyeye sahip partinin başkanının kabineyi kurmakla görevlendirilmesi kuraldır. Bu durumda, meclisten güvenoyu alabilmek için başka parti ya da gruplarla (bağımsızlar) anlaşma yoluna gidilir ve bir ortak hükümet kurulur. Koalisyon hükümetlerine daha çok seçimlerde nispi temsil sistemini benimsemiş ülkelerde rastlanır. Çoğunluk usulüne dayalı seçim sisteminde bir parti parlamentoda salt çoğunluğu kolayca elde ederek kendi hükümetini kurabilir ve güvenoyu alabilir. Partilerin ülke çapında aldıkları oy oranlarına yakın oranlarda parlamentoda temsilini sağlayan nispi temsil usulünde ise çoğu kez koalisyon hükümetlerinin kurulması kaçınılmaz hale gelir.

Koalisyon hükümetlerinin başlıca sakıncası, karmaşık ve kırılgan çoğunluklara dayalı olmaları yüzünden gösterdikleri istikrarsızlıktır. Koalisyon kabinelerinin birbirini izlediği 1980'ler ve 1990'lar İtalya'sı bunun en tipik örneğidir. Ama bu ülkedeki demokratik kurum ve geleneklerin gücü siyasal rejimin sürekliliğini sağlayabilmiştir.

Koalisyon hükümetlerinin sağladığı başlıca yarar ise, ülkedeki değişik siyasal eğilimleri yönetim katına da yansıtmaları, bunlar arasında demokratik uzlaşma alışkanlıkları doğurmaları, dolayısıyla siyasal kutuplaşma ve gerginlikleri emici bir işlev görmeleridir.

Dünya

Avrupa'da İskandinav ülkeleri (özellikle İsveç), Benelüks ülkeleri, Fransa, Almanya, İtalya, Avusturya ve İrlanda, bunlar dışında ise Japonya, Türkiye, İsrail, Pakistan ve Hindistan uzun süre boyunca koalisyon hükümetlerince yönetilmişlerdir. İsviçre 1959-2008 arasında yarım yüzyıla yakın bir süre Sihirli Formül (formule magique) denen ülkedeki dört büyük siyasi partinin katıldığı koalisyon tarafından yönetildi.

Koalisyon ile Yönetilen Avrupa Ülkeleri

1. Avusturya

29 Eylül 2013 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte, hükümet Avusturya Sosyal Demokrat Partisi ve Avusturya Halk Partisi iş birliği ile kurulmuştur. Avusturya günümüzde bu hükümet ile yönetiliyor.

2. Belçika

25 Mayıs 2014 tarihinde yapılan seçimler sonrasında, Belçika hükümeti Yeni Flaman İttifakı, Hıristiyan Demokrat Parti ve Reformcu Hareket arasında kuruldu. Bu partilerden bazıları Flemenk ayrılığını savunsa da, partiler arasında bir koalisyon yapılabildi.

3. Bulgaristan

27 Ekim 2014 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte, Bulgaristan hükümeti 4 farklı partinin koalisyonu ile kurulabildi. Bulgaristan'ın Avrupa Gelişimi İçin Vatandaşları, Reformcu Blok, Bulgar Dirilişinin Alternatifi ve Vatanperver Cephe bu koalisyonu oluşturan partiler.

4. Hırvatistan

4 Aralık 2011 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinden sonra, hükümet 4 farklı partinin koalisyonu ile meydana gelen Kukuriku Koalisyonu ile oluşturuldu. Bu partiler en çok oyu alandan en az oyu alana: Sosyal Demokrat Parti, Liberal Parti, Hırvatistan Emekli Partisi ve Istrian Demokratik Birliği'dir.

5. Çek Cumhuriyeti

26 Ekim 2013 tarihinde yapılan seçimlerle birlikte, Çek Sosyal Demokrat Partisi, ANO 2011 ve Hıristiyan ve Demokratik Birlik arasında bir koalisyona gidildi. Bu koalisyonla birlikte, Çek siyasetinin bir nefes aldığı rahat günlere girildiği düşünülüyor.

6. Danimarka

15 Eylül 2011 tarihinde yapılan seçimlerin neticesinde, Sosyal Demokratlar ve Danimarka Sosyal Liberal Partisi koalisyona gitmek zorunda kalmıştı.

7. Estonya

1 Mart 2015 tarihinde yapılan seçimler sonrasında, Estonya Reform Partisi ve Sosyal Demokrat Parti koalisyon hükümeti kurdu.

8. Finlandiya

17 Nisan 2011 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinden sonra, Ulusal Koalisyon Partisi, Sosyal Demokrat Parti, İsveçliler Partisi ve Hıristiyan Demokratlar koalisyon hükümeti kurdu.

9. Fransa

10-17 Haziran 2012 tarihlerinde gerçekleştirilen seçimlerden, Sosyalist Parti, Radikal Sol Parti, Avrupa Ekolojisi - Yeşiller koalisyonu çıktı. Yüzyıllardır tüm dünyaya örnek olan Fransız demokrasisi, farklı seslerin mecliste temsil edilmesine her zaman çok önem veriyor.

10. Almanya

22 Eylül 2013 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerin ardından, Demokratik Hıristiyan Birliği, Hıristiyan Sosyal Parti ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi koalisyonu çıktı.

11. Yunanistan

25 Ocak 2015 tarihinde gerçekleştirilen seçimler Türkiye'de de çok konuşuldu. Tsipras'ın galibiyetiyle sonuçlanan seçimler sonrasında Yunanistan'da, seçimi kazanan parti aslında Radikal Sol Koalisyonu olarak adlandırılan ve seçimden önce bu kararı alan bir birliktelikti.

12. İrlanda

25 Şubat 2011 tarihinde yapılan seçimlerde, sandıktan Fine Gael ve İşçi Partisi koalisyonu çıktı.

13. İtalya

24-25 Şubat 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen seçimlerde, sandıktan zaferle çıkan, seçimlerin öncesinde bir koalisyon oluşturan partiler oldu. Buna göre, günümüzde İtalya hükümetini oluşturan partiler: Demokratik Parti, Liberal Siviller Partisi, Merkez Birliği, Yeni Merkez-Sağ, Sosyalist Parti ve Bağımsızlar'dır.

14. Letonya

17 Eylül 2011 tarihinde sandığa giden Letonya halkı, hükümet için bir koalisyona işaret etmişti. Buna göre, Letonya hükümeti Birlik, Reform Partisi, Ulusal İttifat ve Yeşillerin ve Çiftçilerin Birliği arasında kurulmuştu.

15. Litvanya

12-26 Ekim 2008 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde, Sosyal Demokrat Parti, İşçi Partisi ve Hak ve Düzen Partisi koalisyonu oluşturulmuştu.

16. Lüksemburg

20 Ekim 2013 tarihinde sandığa giden Lüksemburg halkı, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana süren koalisyonlara bir yenisini eklemişti. Buna göre, sandıktan Demokrat Parti, Lüksemburg Sosyalist İşçi Partisi ve Yeşiller koalisyonu çıkmıştı.

17. Hollanda

Hollanda gibi ülkelerde hala monarşi devam etse de, bu tamamen sembolik bir amaca hizmet ediyor. Devlet halkın seçtiği vekiller tarafından yönetilir. Son seçimlerden sonra İşçi Partisi ve Özgürlük ve Demokrasi Partisi arasında bir koalisyona gidilmişti.

18. Polonya

9 Ekim 2011 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerin sonrasında, sandıktan Sivil Platformu ve Polonya Halk Partisi koalisyonu çıkmıştı.

19. Portekiz

5 Haziran 2011 tarihinde sandığa giden Portekiz halkı, siyasi aktörlere koalisyon çağrısı yapmıştı. Bunun sonucunda, ülkede Sosyal Demokrat Parti ve CDS-Halk Partisi arasında bir koalisyon hükümeti kurulmuştu.

20. Romanya

10-24 Haziran 2012 tarihinde gerçekleştirilen seçimlerde, Romanya sandıklarından Sosyal Liberal Birlik, Demokrat Reformcu Parti, Etnik Azınlıklar Partileri ve Muhafazakar Parti koalisyonu çıkmıştı.

21. Slovenya

4 Aralık 2011 tarihinde sandığa giden Slovenler, ülke yönetimi için bir koalisyonu gerekli gördüklerini açıkça göstermişlerdi. Bunun sonucunda, Sloven hükümeti Miro Cerar Partisi, Slovenya Emeklileri Demokrat Partisi ve Sosyal Demokratlar arasında kurulmuştu.

22. İsveç

19 Eylül 2010 tarihinde sandığa giden İsveç halkı, iki parti arasında bir koalisyon istemişti. Sandıktan İsveç Sosyal Demokrat Partisi ve Yeşil Parti koalisyonu çıkmıştı.

Ayrıca

• Azınlık hükümeti