Hı (harf): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Yeni hesap (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
'''Hı''' <font size="5"> (خ)</font> [[Arap alfabesi]] |
'''Hı''' <font size="5"> (خ)</font>, [[Arap alfabesi]]nin yedinci harfi. Bu harfin [[Yunanca]] benzeri [[Χ]], [[χ]] harfidir. [[Ebced hesabı]]ndaki değeri 600'dür. [[Kamerî harfler]]dendir. |
||
{{Arap_alfabesi|left}} |
{{Arap_alfabesi|left}} |
||
Sayfanın 15.39, 3 Temmuz 2015 tarihindeki hâli
Hı (خ), Arap alfabesinin yedinci harfi. Bu harfin Yunanca benzeri Χ, χ harfidir. Ebced hesabındaki değeri 600'dür. Kamerî harflerdendir.
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Arap alfabesi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rakamlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yazılış
Hı harfi sağdan ve soldan bitişebilen bir harftir.
| Sonda | Ortada | Başta | Yalın | Transkript | Fonetik Karşılık |
|---|---|---|---|---|---|
| ـخ | ـخـ | خـ | خ | ḫ veya kh | x |
Mahreç - Fonetik
Hı (خ) sesi boğazın gırtlağa yakın bölümünden boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir. Kalın ve sert bir sestir. Boğazımızı temizlerken çıkardığımız ses gibidir. Bu ses çıkarılırken gırtlak hafifçe oynar ve yukarı doğru hareket eder. Osmanlıcadaki Xalı (Halı), Xala (Hala), Xoroz (Horoz) sözcüklerinin bu harfle yazılması doğru ses değerlerine örnek teşkil eder. Normal H sesinden biraz daha sert ve hırıltılıdır. Standart H sesi hiçbir engele takılmadan çıkarken, bu ses boğazın üst kısmında titreşir. İç ve Doğu Anadolu ağızlarında sıklıkla rastlanır. Örneğin: Bakmak sözcüğü İç ve Doğu Anadoluda Baḥmaḥ şeklinde telafuz edilir ancak kelimenin içindeki h harfleri gırtlaktan ve hırıltılı olarak çıkartılır. Çaxmax (Çaḥmaḥ; Çakmak), Yanmax (Yanmaḥ; Yanmak) gibi... Azericedeki X sesi bu harfe karşılık gelir. Anadolu Türkçesinin halk ağzındaki ve Azericedeki kullanımında çoğu zaman aynı kaynağa yakın olarak seslendirilen Arapça Ha (ح) harfi ile olan farkı ortadan kalkmıştır (Ⱨ, Ḩ).