Feliks Dzerjinski: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 21.18, 23 Mayıs 2015 tarihindeki hâli

Şablon:Bilgi kutusuz

Dosya:Dzerzhinsky.jpg

Dzerjinski 'nin gençliğinden bir kare . Tarih bilinmiyor .

Feliks Edmundoviç Dzerjinski (Lehçe: Feliks Edmundowicz Dzierżyński, Rusça: Феликс Эдмундович Дзержинский), (d. 11 Eylül 1877, Vilna, Rus Çarlığı {Bugün Vilnius, Litvanya} - ö. 20 Temmuz 1926, Moskova, SSCB), ilk Sovyet milis örgütü Çeka'nın şefi olan Bolşevik önder.

Biyografi

Dosya:Дзержинский в тюрьмах.jpg

Dzerjinski 'nin dönemlere göre resimleri . 1909 , 1914 ve 1916 yıllarında çelmiştir .

Polonyalı bir soylunun oğlu olan Dzerjinski, 1895'te Litvanya Sosyal Demokrat Partisi'nin Kaunas (Kovno) örgütüne girdi. Parti örgütçüsü olarak görevler aldı. 1897-1908 arasında devrimci eylemlerden dolayı Rus çarlık polisince beş kez tutuklanmasına karşın, sürgüne gönderildiği Sibirya'dan her defasında kaçmayı başardı. 1905 Devrimi'ne katılarak Polonya-Litvanya Sosyal Demokrat Partisi'nin önderleri arasına girdi. 1906'da Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDRP) ile birleşmesinde önemli rol oynadı. Daha sonra devrimci çalışmalarını Rus Çarlığı'nda ve Batı Avrupa'da sürdürdü. 1912'de altıncı kez tutuklandı ve 1917 Şubat Devrimi'ne değin hapiste kaldı.

Ekim Devrimi ve sonrası

Temmuz 1917'de Bolşevik Partisi Merkez Komitesi'ne seçilerek Ekim Devrimi'nde etkin bir rol oynadı ve Bolşevik ayaklanması sırasında Petrograd Askeri Devrim Komitesi üyesi oldu. Ekim Devriminin ardından özellikle Bolşevik önderlere karşı oluşan ve Lenin’in bile ölümden döndüğü suikast dalgasına karşılık olarak kurulan Sovyet gizli polis örgütü Çeka'nın başkanlığına getirildi. Rusya'da ilk toplama kamplarını kuran Dzerjinski dürüst, ama acımasız bir kişi olarak ün kazandı.

Sovyet-Polonya Savaşı (1919-1920) sırasında Kızıl Ordu, Polonya kuvvetlerinin batıya doğru sürerken Dzerjinski, Bolşevik hükümetin çekirdeği olarak kurulan Polonya Devrimci Komitesi'ne atandı. Sovyet ordusunun geri çekilmek zorunda kalmasından sonra, yeniden Rusya'daki çalışmalara ağırlık verdi. Çeka başkanlığının yanı sıra 1919'da İçişleri Komiseri, 1921'de de Ulaştırma Komiseri oldu. 1924'te Stalin'i kararlılıkla destekledi. Yüksek Ekonomik Konsey başkanlığına getirildi ve Politbüro aday üyeliğine seçildi. 1926'da Merkez Komite'nin tartışmalı bir oturumunda birdenbire hastalanarak öldü.

Dosya:Pogrzeb Lenina1924.jpg

Feliks Dzerjinski Lenin 'in Cenazesinde

Dış bağlantılar

@@ 2. satır: / 2. satır: @@
 {{unreferenced|tarih=Nisan 2015}}
+[[Dosya:RIAN archive 6464 Dzerzhinsky.jpg|thumb|Feliks Dzerjinski 1918]]
+[[File:Dzerzhinsky.jpg|thumb|Dzerjinski 'nin gençliğinden bir kare . Tarih bilinmiyor .]]
 '''Feliks Edmundoviç Dzerjinski''' ([[Lehçe]]: '''Feliks Edmundowicz Dzierżyński''', [[Rusça]]: '''Феликс Эдмундович Дзержинский'''), (d. 11 Eylül 1877, [[Vilna]], [[Rus Çarlığı]] ''{Bugün [[Vilnius]], [[Litvanya]]}'' - ö. 20 Temmuz 1926, [[Moskova]], [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|SSCB]]), ilk [[SSCB|Sovyet]] [[milis]] örgütü [[Çeka]]'nın şefi olan [[Bolşevik]] önder.
 == Biyografi ==
+[[File:Дзержинский в тюрьмах.jpg|thumb|Dzerjinski 'nin dönemlere göre resimleri . 1909 , 1914 ve 1916 yıllarında çelmiştir .]]
 [[Polonya]]lı bir [[soylu]]nun oğlu olan Dzerjinski, [[1895]]'te [[Litvanya Sosyal Demokrat Partisi]]'nin [[Kaunas]] (Kovno) örgütüne girdi. Parti örgütçüsü olarak görevler aldı. [[1897]]-[[1908]] arasında devrimci eylemlerden dolayı Rus çarlık polisince beş kez tutuklanmasına karşın, sürgüne gönderildiği Sibirya'dan her defasında kaçmayı başardı. [[1905 Devrimi]]'ne katılarak [[Polonya-Litvanya Sosyal Demokrat Partisi]]'nin önderleri arasına girdi. [[1906]]'da [[Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi]] (RSDRP) ile birleşmesinde önemli rol oynadı. Daha sonra devrimci çalışmalarını [[Rus Çarlığı]]'nda ve [[Batı Avrupa]]'da sürdürdü. [[1912]]'de altıncı kez tutuklandı ve [[1917]] [[Şubat Devrimi]]'ne değin hapiste kaldı.
@@ 12. satır: / 15. satır: @@
 [[Sovyet-Polonya Savaşı]] ([[1919]]-[[1920]]) sırasında [[Kızıl Ordu]], Polonya kuvvetlerinin batıya doğru sürerken Dzerjinski, Bolşevik hükümetin çekirdeği olarak kurulan Polonya Devrimci Komitesi'ne atandı. Sovyet ordusunun geri çekilmek zorunda kalmasından sonra, yeniden Rusya'daki çalışmalara ağırlık verdi. Çeka başkanlığının yanı sıra 1919'da İçişleri Komiseri, 1921'de de Ulaştırma Komiseri oldu. [[1924]]'te [[Josef Stalin|Stalin]]'i kararlılıkla destekledi. Yüksek Ekonomik Konsey başkanlığına getirildi ve [[Politbüro]] aday üyeliğine seçildi. [[1926]]'da Merkez Komite'nin tartışmalı bir oturumunda birdenbire hastalanarak öldü.
+[[File:Pogrzeb Lenina1924.jpg|thumb|Feliks Dzerjinski Lenin 'in Cenazesinde ]]
 ==Dış bağlantılar==