Beypınarı, Gürün

Beypınarı
Köy
Sivas
Ülke	Türkiye
İl	Sivas
İlçe	Gürün
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu
Nüfus  (2000)
• Toplam	712
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0346
Posta kodu	58800
Resmî site [1]
Sivas ilindeki yerleşim yerleri listesi

Beypınarı, Sivas ilinin Gürün ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Gürün ilçesi Beypınar Köyü, Gürün İlçesi’nin kuzeybatı kesiminde, Pınarbaşı ilçesi ile sınır olan, ilçe merkezine 45 kilometre uzaklıkta bulunan Beypınar Köyü ismini, köyün aşağı kısmındaki Pınar(çeşme)dan almaktadır. Bu çeşmenin adı Beypınardır. Eskiden oymak beyleri, bu çeşmenin başına bir araya gelerek ziyafet düzenledikleri için, beylerin pınar anlamına gelen Beypınar adı verilmiştir. Beypınar Köyü’nün hemen hemen her yerinde pınar/kaynak suları bulunmaktadır. Çok tatlı ve berrak bir suyu bulunmaktadır. Bu köyümüz, adını bu pınarlardan almış olduğu da söylenen rivayetler arasındadır. Daha önceki dönemlerde, Akpınar-Beypınar, Yolgeçen-Beypınar, Göbekören-Beypınar arasında bulunan “Yarış Yeri” mevkiinde obalar arasında çeşitli yarışmalar, özellikle at yarışları ve güreş müsabakaları düzenlenirdi.

Beypınar Köyü Tohma Havzası’nın bulunduğu bölgenin en yüksek yerinde bulunmaktadır. Beypınar Köyü Tahtalı Dağları’nın eteğinde ve Göğdeli Yaylası’nın üzerinde bulunmakta oluşu, Seyhan ve Ceyhan Irmakları’nın kollarının/kaynaklarının aradan çıkmış olması ve geniş Salyurt Yaylalarına sahip bulunması itibariyle hayvancılık konusunda en elverişli köylerimizden birisidir. Beypınar Köyü’nün dolayısıyla Tahtalı Dağları’nın bulunduğu nokta Doğu Anadolu ile Orta Anadolu’yu birbirinden ayıran konumda bulunmaktadır. Beypınar Köyünün bundan yıllar öncesinde, ardıç ormanıyla kaplı olduğunu yaşlılar ifade etmektedirler.

Beypınar Köyü daha önceki yıllarda Pınarbaşı (Aziziye) ve Elbistan ilçelerine bağlıydı. Daha sonraki yıllarda Göbekören Nahiyesi ile birlikte Gürün ilçesi’ne bağlanmıştır.

Beypınar Köyünde Kamışlı dere mevkiinde, Hititler dönemine ait kaya kabartması(Kızoğlan Heykeli) bulunmaktadır. Günümüzde bu kaya kabartmaları kırılmış bir haldedir. Köyün üst kısmında, tarihin hemen hemen her dönemine ait birçok alet ve eşya çıkan tarihi bir kale vardır. Tarihi kaynaklarda belirtilen Hititler dönemindeki Comana/Komana kentinin bu bölgeye yakın olması nedeniyle, bu köyümüzün çok eski çağlardan beri yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Beypınar Köyü’nün üst kısmında bulunan kalede birtakım eski madeni paralar, çanak ve çömlekler bulunmuştur. Değirmenin önü denilen yerde eski yerleşim alanı ve mezarlar bulunmaktadır. Burada bulunan ve osmanlı döneminden beri işletilen su değirmenleri varlığını halen korumaktadır. Yazı mevkiinde eski yerleşim alanı bulunduğu gibi, Dağlağan mevkiinde, Aksaktaşı mevkiinde tarihi yerler, savaş yerleri ve ziyaret yeri bulunmaktadır.

Salyurt Yaylasında, Göğ Bayram’ın yurdu denilen yerde birçok eski yerleşim yerleri bulunmaktadır. Tahtalı Dağlarında bulunan bir mağarada ise, çeşitli kaya kabartmaları ve resimler bulunmaktadır. Beypınar Köyü ile Akpınar Köyü arasında eski devirlere ait olan üç adet Tümülüs bulunmaktadır. Bu tümülüsler hakkında her hangi bir araştırma ve kazı yapılamadığından hangi dönemlere ait olduğu kesin olarak bilinememektedir. Gelin Mezarı ile Çam Mağara bölgelerinde eski yerleşim yerleri ve tarihi kalıntılar bulunmaktadır. Beypınar Köyünün sınırları içinde, her biri farklı dönemlere ait olan 13 adet yerleşim yeri bulunmaktadır. Beypınar Köyünün Salyurt/Göğdeli Yaylasında bulunan ve Sümerler’den kalmış olduğu sanılan dikili taşlar, Çevirme Köyü’ne kadar uzanmaktadır. Bu dikili taşlar, Kangal İlçesi’ne doğru uzayıp gitmektedir. Bu taşların eski dönemlerde devletler arası sınırları belirtmiş olduklarını sanıyoruz.

İstanbul’da bulunan Başbakanlık Devlet rşivleri genel Müdürlüğünde 14863 numarada 6. Sayfada 1268/1852 tarihine ait kayıtlarda Karadoruk, İncesu, Kızılveran, Yılanhüyük ve Beypınar köyleri hakkında bilgiler mevcuttur. XVIII. yüzyıl sonlarına kadar Türkmenler bu bölgelere sürüleriyle koyunlarını otlatmaya gelmekteydiler. Zaten bilindiği gibi Salyurt Yaylası II. Abdülhamit zamanında padişaha ait “has tımarı” idi. Burada askeri bir kışla bulunmaktaydı. Osmanlı ordusuna at yetiştiren bir hara çiftliği bulunmaktaydı.

XIX. Yüzyılın başlarında bu köyde sayıları mahdut Hristiyan ve ermeni nüfus yaşamaktaydı. Bunların mezarları halen köydedir. Bir çoğu Müslüman olmuş, tehcirinde burada hayatlarının sonuna kadar yaşamamışlardır. Beypınar Köyü halkı İstiklal Harbine aktif olarak katılmışlardır. 4-11 Eylül 1919 tarihinde yapılan Sivas Kongresine bu köyden yaşayan Mehmet Bey (Malkoç/Moğolkoç) temsilen katılmıştır. Sivas Kongresi Heyeti’nin toplu olarak yer aldığı resimde, Atatürk’ün arkasında sakallı olan kişi, Mehmet Malkoç Beğ’dir.

Mehmet Bey, Atatürk’e Salyurt Yaylası’nın yapılacak Hara Çiftliği için en uygun yer olduğunu söyleyerek bu bölgeyi takdim etmiştir. Bunun üzerine Atatürk, Mehmet Bey’e bir saat ile bir tane at hediye olarak göndermiştir. Gürün Bölgesinde yapılan Ermeni sevkiyatı esnasında Mehmet Bey’i devlet resmi olarak görevlendirmiştir. Bu bölgedeki sevkiyatı Göbekören’den Godas, Börklü/Kındıralık’tan Şeyhamit Ağa, Beypınar Köyün’den Mehmet Bey idare etmişlerdir.

İstiklal Harbine Beypınar Köyün’den 90 kişi katılmıştır. Bunlardan sadece 4 kişi geri dönmüştür. Bunlar ise; Yusuf Öz (1882-1947), Reco Mehmet, Cemle Mehmet, Traş Durdu adlı kişilerdir. Beypınar Köyünde İstiklal Harbine bir evden altı evladı gittiği halde geri dönmeyenler de vardır.

Allöşler’den iki kişi (Mustafa ve Müslim) katılırken, Sofu Mehmet Ali’nin kardeşleri Acer Osman ve Sağır Ali geri dönmeyenler arasındadır. Ruslar, esir değişimi sırasında esir Türkler’i yıkanacaksınız diye bir hamama sokarak yukarıya bakmalarını söylüyorlar. Hamamın yukarısından bu insanların gözlerinin kör olması için zehirli su sıkıyorlar. Gözleri tamamen kör olanlar uzun yolculuğa açlık ve susuzluğa dayanamadıkları için, Türkiye’ye bile gelemeden yolda ölüyorlar. Beypınar Köyü halkı yurdumuzun değişik yörelerinden gelerek buraya yerleşmişlerdir. Beypınar Köyü’ne gelerek ilk yerleşen kabilenin Traşlar/Baltacılar (Şahiner) olduğu ve Malatya’nın Setrek/Ulupınar bölgesinden geldikleri bilinmektedir. Beypınar Köyü’ne ikinci olarak gelenler, Elbistanoğulları/Dikkolar (Öz) oymağıdır. Setrekliler (Polat+Şahin-Şahiner) Malatya/Darende Setrek/Ulupınar Bölgesinden gelmişlerdir.

Acerasanlar (Dalgıç ve Dalkılıç) Yukarı Setrek/Ulupınar’dan gelmişlerdir . Vitesoğulları (Demirkaya), Elbistan’ın Lorşin Bölgesinden gelmişlerdir. Hebipler, Yedibelalar, Mıstıklar (Koç), Ankara Haymana’dan gelmişlerdir. Tapkir’ler (Doğan+Kavun), Malatya’nın Akçadağ ve Kozluca bölgesinden gelmişlerdir. Mevlütler (Dağlağan), Şarkışla’nın kışladan ayrılan uçuk Köyünden(TÜRKMEN KÖYÜ) gelmişlerdir. Behzatlar (Karataş) Afşin’in Kerevin bölgesinden gelmişlerdir. Gekkolar (Aygün) kangal mancılık köyü bölgesinden gelmişlerdir. Dervişler (Koca), Ağrı Eleşkirt bölgesinden gelmişlerdir. Sorcular (Tanır), Elbistan’ın Tanır bölgesinden gelmişlerdir. Albazoğulları (Yılmaz), Kangal’dan gelmişlerdir. Adıgüzeller (Tapan), Darende’nin Ayvalıya, buradan Yazyurdu/Celikan’a, daha sonra Beypınar Köyü’ne gelmişlerdir. Allöşler (Arslan), Yukarı Sazcağız Köyünden gelmişlerdir. Vakkaslar (Akkuş), Ankara Haymana’dan gelmişlerdir. Ehmolar (Küçük), Ankara Haymana’dan gelmişlerdir. Beypınar Köyü’nün yaşamında önemli saymış olduğu birtakım olaylar vardır. Bunlardan bazıları, İstiklal Harbi esnasında delege olarak Mehmet Malkoç Beğ’i göndermeleri, 1945 yılında Türkmen Beğ’i Salbayrak’ın salyurt yaylasına yerleşerek buradan çıkmak istemeyerek devlete isyan etmesi, 1952 yılında, 53 çocuğun kızamık salgını nedeniyle ölmesi, Gürünlü Ahmet (1927-1994) pehlivan namıyla meşhur olan, 79 kilo karakucak güreş müsabakalarında Avrupa ve Türkiye birincilik ve ikincilikleri olan Ahmet Doğan(pehlivan)ın bu köylü olmasıdır. Ahmet Pehlivan, çok güçlü ve kuvvetli bir pehlivandı. Hiç unutulmayacak köyümüzü ve milletimizi temsil etmiş bir pehlivandı.(1994)

Beypınar köyünün ihtiyaçları eskiden beri Salma Usulü ile halledilmeye çalışılmaktadır. Köylüler arasında imece usulü bütün varlığıyla sürdürülmektedir. İstiklal Harbi sırasında Beypınar köyünde muhtar Osman Vitesoğlu (Güççük Osman) idi. Daha sonra; Hasan Dalgıç(Acer Hasan), Maşkalah Ali, Ehmo Küçük, Mevlüt Dağlağan, Mehmet Kavun, Ömer Koç, Hacı Cuma Şahiner, İsmail Demirkaya, İbrahim Koç (15 yıl), Mustafa Akkuş (15yıl), Mehmet Demirkaya (1989-1994), Nizamettin Demirkaya (1994-2000), Hasan Dalkıç (2000-2004) Beypınar köyünün arazisi özellikle de hayvan yetiştiriciliği için otlak merası bol olmasına karşın yeterli teşviki ve desteği alamadığından güçlü bir hayvancılık yapılamamaktadır. Tarım arazisi ise eskiden sulu tarım yapılabildiği halde günümüzde bu durum çok azalmıştır. Bu nedenledir ki tarım ürünlerinde gerekli üretim ve kapasiteye ulaşılamamaktadır. Beypınar köyünde bol miktarda su bulunduğu için yaylalar ve otlakların bolluğuğu itibariyle hayvancılık için çok elverişli bir bölgedir.

Köyün içinde 10 adet çeşme bulunmaktadır. Karaboğaz, Dağlayan ve Avşar deresi ve Salyurt yaylasından küçük ölçüde akarsuyu bulunmaktadır. Bu sularda az miktarda tatlı su balıkları mevcuttur. Yaylalarda ise hemen hemen her beşyüz metrede bir kaynak suyu bulunmaktadır. Göğdeli Yaylalarında içme suyu kaynakları oldukça boldur. Boşa akmakta olan bu suların Yolgeçen, Akpınar, Güldede, Başören vb. gibi köylere ulaştırılarak bu köylerde olan içme suyu sorunları büyük ölçüde çözümlenebilmesi mümkündür.

Salyurt Yaylası Derdederman Pınarı, Çam Mağara, Çukuryurt, gibi birçok yerleri tam mesire yerleri ve özellikle de yaylacılık ve hayvancılık için en uygun yerlerdir. Börklünün Gölü, Berdi Gölü, Aynalı Göl, Yıldırım Gölü, Ziyaretin Göl gibi küçük ölçekli gölleri bulunmaktadır. Beyınar Köyünün arazisi üzerinde bulunan küçük ölçekli akarsuların üzerine baraj veya göletler yapıldığı takdirde köyün arazisinin % 90’ına yakın kısmı sulanır arazi haline gelecek durumdadır. Her ne kadar az da olsa sulu tarım yapılmakta ise de köyün genel ihtiyacını karşılayamamaktadır. Köylü tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Beypınar Köyünde eskiden çok iyi kilim, halı, heybe vb. gibi el sanatları büyük ölçüde yapılmaktaydı. Günümüzde ise bu durum çok azalmış durumdadır. Kilim ve halıcılık teşvik edilerek bu konuda köy halkı için önemli bir gelir kaynağı elde edilir hale gelecektir. Beypınar Köyünde tarım ve hayvancılığın, küçük ve büyükbaş hayvan üreticiliğinin artırılması ve teşviki şarttır. Arıcılık üretiminin teşviki şarttır. Çünkü arazisi bunlara çok uygun bir haldedir ve büyük bir potansiyeli mevcuttur. Köyde Tarım Kredi Kooperatifinin kurulması, kalkınma ve üretim kooperatifinin kurulması şarttır. Beypınar Köyü’nün en başlıca sorunları yoldur. Yol sorunu stabilize yapılarak büyük ölçüde halledilmiş durumdadır. Göbekören, Akpınar, deveçayır, Camiliyurt, gerdekmağara gibi küme köylerin yolu olması nedeniyle asfaltlanması halinde, beş altı tane köye ait yol sorunu çözümlenmiş olacaktır. Bu yol, kış aylarında çoğu zaman en az beş ay kapalı kalmaktadır. Sulama kanalları ve göletlerin yapılması şarttır. İçme suyu 1997 yılında kapalı su şebekesi haline getirilmiştir. Köye elektrik 1986 yılında gelmiştir. YSE 1972’de 8 adet çeşme yapmıştır. Telefon 1986 yılından 1997 yılına kadar tek telefon (acente) olarak devam etmiş, 1997 yılında santral kurularak evlere telefon verilmiştir. Köyün camisi, 1920 yılından yapılmıştır. Ahşap bina olan köyün camisi, 1983 yılında köy halkı tarafından yeniden betonarme bina olarak yapılmıştır. İlkokulu, 1960 yılında yapılmıştır. Köy ilkokulu, 1993 yılında yeniden inşa edilmiştir. Ancak köyün ihtiyacına cevap verememektedir. Köyde beş öğretmen görev yapmaktadır. Sağlık evi, 1992 yılında yapılmıştır. 1995 yılında caminin lojmanı köy halkı tarafından yapılmıştır. Beypınar Köyünde maden rezervi olarak kalenin ardı mevkiinde kalorisi yüksek bir kömür yatağı bulunmaktadır. Kızılgüney/Çam Mağara’nın karşısında kok kömürü rezervi bulunmaktadır. Akşaktaşı ve Sivridağ mevkiinde ise alçıtaşı bol miktarda bulunuyor. Beypınar Köyünde de diğer köylerimizde olduğu gibi göç sorunu az da olsa yaşanmaktadır. İzmir, Ankara, İstanbul, Karabük/Zonguldak gibi büyük şehirlere göç etmişlerdir. Son yıllarda göç olayı giderek artmaya başlamıştır. 1960 yılında 150 hane olan Beypınar Köyü, 2000 yılında 142 hane kalmıştır. Beypınar Köyünde, 1950 yılından 2000 yılına kadar toplam 452 hane başta İzmir, İstanbul, Bolu, Kocaeli (Düzce), Bursa, Ankara, Adana, Karabük, Antalya, Mersin, Osmaniye, Kayseri, Sivas, Maraş, Malatya gibi büyük şehirlere göç ederek yerleşmişlerdir. Yıllara göre Beypınar Köyü’nün nüfus tablosu şöyledir:

Yıl Erkek Kadın Toplam 1935 - - 375 1940 221 238 459 1945 203 218 421 1950 - - 430 1955 254 258 512 1960 282 311 593 1965 280 332 612 1970 348 312 660 1975 356 388 744 1980 351 453 804 1985 398 374 772 1990 353 436 789 1997 403 430 833

Kültür

TÜRKMEN Aşireti gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Geleneklerine sahiptirler.

Köyün insanları gayet candan insanlardır çalışmayı çok severler gençleri yazın köyde kendi işleriyle meşgul olup kışları ise çalışmak için sehire giderler çogunluk gurbetcidir.

Coğrafya

Sivas iline 182 km, Gürün ilçesine 44 km uzaklıktadır.

İklim

Köyün iklimi, karsal ikim etki alanı içerisindedir.

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2014	1020
2007	712
2000	620

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

Altyapı bilgileri

Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır kanalizasyon şebekesi vardır

PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı yoktur ancak sağlık evi vardır.Fakat sağlık evinde hemşire yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yolun 15 km lik kısmı bozuk stablize olup köyde elektrik ve evlerdetelefon vardır.cep telefonuda turkcell çekmektedir Fakat elektrik kış şartlarında sık sık kesilmektedir. 2008 de ise internet e kavuşmuştur. Okulunda 1 tane lojman vardır. 31
tane öğretmen bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

• Yerelnet
• www.gurunluyuz.com