Pierre Abélard: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı
k düzen, temizlik AWB ile
1. satır: 1. satır:
{{Filozof bilgi kutusu |
{{Filozof bilgi kutusu
|bölge = [[Batı felsefesi]]
<!-- Sayfayı düzenlemek için liste -->
|çağ = [[Skolastik felsefe]], [[Ortaçağ felsefesi]]
<!-- Filozof Kategorisi -->
bölge = [[Batı felsefesi]] |
|color = #B0C4DE
|resim_adı = Heloïse et d'Abélard.jpg|[[Jean Vignaud]]'un çiziminden Abaelardus ve Héloise
çağ = [[Skolastik felsefe]], [[Ortaçağ felsefesi]]|
color = #B0C4DE |
|isim = Pierre Abélard
|doğum_tarihi = [[1079]]

|ölüm_tarihi = [[21 Nisan]] [[1142]]
<!-- Resim -->
|okul/gelenek = [[Skolastisizm]]
resim_adı = Heloïse et d'Abélard.jpg|[[Jean Vignaud]]'un çiziminden Abaelardus ve Héloise
|ilgilendikleri = [[Teoloji|Tanrıbilim]], [[mantık]], [[dil felsefesi]], [[mistisizm]], [[diyalektik]], [[etik]], [[adcılık]]

|etkilendikleri = [[Augustinus]], [[Aristoteles]], [[Boethius]], [[Porphyrios]], [[Champeauxlu Guillaume]], [[Compiègneli Roscelinus]], [[Stoacılık|Stoacılar]]
<!-- Bilgi -->
|etkiledikleri = [[Salisbury'li John]]
isim = Pierre Abélard|
|katkıları =
doğum_tarihi = [[1079]]|
|}}

ölüm_tarihi = [[21 Nisan]] [[1142]]|
okul/gelenek = [[Skolastisizm]]|
ilgilendikleri = [[Teoloji|Tanrıbilim]], [[mantık]], [[dil felsefesi]], [[mistisizm]], [[diyalektik]], [[etik]], [[adcılık]]|
etkilendikleri = [[Augustinus]], [[Aristoteles]], [[Boethius]], [[Porphyrios]], [[Champeauxlu Guillaume]], [[Compiègneli Roscelinus]], [[Stoacılık|Stoacılar]]|
etkiledikleri = [[Salisbury'li John]]|
katkıları = |
}}

'''Pierre Abélard''' veya '''Pierre Abailard''' veya '''Pierre Abeilard''' ('''Petrus Abelardus''') (d. [[1079]], [[Nantes]] yakınlarında [[Le Pallet]], [[Bretanya]] - ö. [[21 Nisan]] [[1142]], Chalon-sur-Saone yakınlarında Saint Marcel Manastırı, [[Burgonya]]), [[Fransız]] skolastik düşünürü, tanrıbilimci; dil, diyalektik ve ahlak filozofu.<ref>Okuldan okula dolaşarak verdiği diyalektik ve tanrıbilim dersleriyle "Palatinumlu Gezimci" adını almıştır.</ref> Tümeller sorununa getirdiği çözüm ve diyalektiği özgün kullanım biçimiyle tanınan [[Fransız]] ilahiyatçı ve felsefeci. Ayrıca şiirleri ve Héloise ile yaşadığı aşk macerasıyla da ünlüdür.
'''Pierre Abélard''' veya '''Pierre Abailard''' veya '''Pierre Abeilard''' ('''Petrus Abelardus''') (d. [[1079]], [[Nantes]] yakınlarında [[Le Pallet]], [[Bretanya]] - ö. [[21 Nisan]] [[1142]], Chalon-sur-Saone yakınlarında Saint Marcel Manastırı, [[Burgonya]]), [[Fransız]] skolastik düşünürü, tanrıbilimci; dil, diyalektik ve ahlak filozofu.<ref>Okuldan okula dolaşarak verdiği diyalektik ve tanrıbilim dersleriyle "Palatinumlu Gezimci" adını almıştır.</ref> Tümeller sorununa getirdiği çözüm ve diyalektiği özgün kullanım biçimiyle tanınan [[Fransız]] ilahiyatçı ve felsefeci. Ayrıca şiirleri ve Héloise ile yaşadığı aşk macerasıyla da ünlüdür.


38. satır: 30. satır:
Abelardus, tanrıbilime ilişkin düşüncelerini ise ortak izleklerini tanrıbilimin temel kavramlarından biri olan "üçleme"nin oluşturduğu Theologia Summi Boni (En Yüce İyinin Tanrıbilimi), Introductio ad Theologiam (Tanrıbilime Giriş) ve Theologia Christiana (Hıristiyan Tanrıbilimi) adlı yapıtlarında sunmuştur.<ref name="s4" />
Abelardus, tanrıbilime ilişkin düşüncelerini ise ortak izleklerini tanrıbilimin temel kavramlarından biri olan "üçleme"nin oluşturduğu Theologia Summi Boni (En Yüce İyinin Tanrıbilimi), Introductio ad Theologiam (Tanrıbilime Giriş) ve Theologia Christiana (Hıristiyan Tanrıbilimi) adlı yapıtlarında sunmuştur.<ref name="s4" />


== Eserleri == [[Dosya:Edmund Blair Leighton - Abaelard Und Seine Schülerin Heloisa.jpg|Abelardus ve öğrencisi Héloïse, çizen [[Edmund Blair Leighton]]|thumb|left|125px]]
== Eserleri ==
[[Dosya:Edmund Blair Leighton - Abaelard Und Seine Schülerin Heloisa.jpg|Abelardus ve öğrencisi Héloïse, çizen [[Edmund Blair Leighton]]|thumb|left|125px]]
* Historia Calamitatum (Felaketler Tarihi / Bir Mutsuzluk Öyküsü)
* Historia Calamitatum (Felaketler Tarihi / Bir Mutsuzluk Öyküsü)
* Logica Ingredientibus (Yeni Başlayanlar İçin Mantık / Porphyrios Üstüne Yorumlar)
* Logica Ingredientibus (Yeni Başlayanlar İçin Mantık / Porphyrios Üstüne Yorumlar)
80. satır: 71. satır:
* [[Spiritüalizm]]
* [[Spiritüalizm]]


== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar == [[Dosya:AbelardHeloiseTomb.jpg|thumb|right|300px|Abelardus'un, Héloïse ile bulunduğu mezarı]]

[[Dosya:AbelardHeloiseTomb.jpg|thumb|right|300px|Abelardus'un, Héloïse ile bulunduğu mezarı]]
* [http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2746 Abbagnano biyografisi]
* [http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2746 Abbagnano biyografisi]
* [http://www.edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr/2003201MehmetAliSari.pdf Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Dergisi'nden pdf]
* [http://www.edebiyatdergisi.hacettepe.edu.tr/2003201MehmetAliSari.pdf Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Dergisi'nden pdf]
92. satır: 81. satır:
* [http://plato.stanford.edu/entries/abelard/ Peter King, Abelard biography] in the [http://plato.stanford.edu/ Stanford Encyclopedia of Philosophy.]
* [http://plato.stanford.edu/entries/abelard/ Peter King, Abelard biography] in the [http://plato.stanford.edu/ Stanford Encyclopedia of Philosophy.]
* [http://www.sacred-texts.com/chr/aah/index.htm ''The Love Letters of Abelard and Heloise'']. Trans. by Anonymous (1901).
* [http://www.sacred-texts.com/chr/aah/index.htm ''The Love Letters of Abelard and Heloise'']. Trans. by Anonymous (1901).
{{Vikiler|commons=Category:Peter Abelard |wikispecies= |wikt= |b= |s= |q= Peter Abelard |n= |m= |
{{Vikiler|
commons=Category:Peter Abelard |
wikispecies= |
wikt= |
b= |
s= |
q= Peter Abelard |
n= |
m= |
}}
}}
== Notlar ve kaynaklar ==
== Notlar ve kaynaklar ==
{{kaynakça}}
{{Kaynakça}}


{{DEFAULTSORT:Abelard, Pierre}}
{{DEFAULTSORT:Abelard, Pierre}}

Sayfanın 01.34, 4 Ocak 2015 tarihindeki hâli

Pierre Abélard
Tam adıPierre Abélard
Doğumu1079
Ölümü21 Nisan 1142
ÇağıSkolastik felsefe, Ortaçağ felsefesi
BölgesiBatı felsefesi
OkuluSkolastisizm
İlgi alanlarıTanrıbilim, mantık, dil felsefesi, mistisizm, diyalektik, etik, adcılık
Etkiledikleri

Pierre Abélard veya Pierre Abailard veya Pierre Abeilard (Petrus Abelardus) (d. 1079, Nantes yakınlarında Le Pallet, Bretanya - ö. 21 Nisan 1142, Chalon-sur-Saone yakınlarında Saint Marcel Manastırı, Burgonya), Fransız skolastik düşünürü, tanrıbilimci; dil, diyalektik ve ahlak filozofu.[1] Tümeller sorununa getirdiği çözüm ve diyalektiği özgün kullanım biçimiyle tanınan Fransız ilahiyatçı ve felsefeci. Ayrıca şiirleri ve Héloise ile yaşadığı aşk macerasıyla da ünlüdür.

1079'da doğmuş, 1142'de ölmüştür.

Gençlik yılları

Abaelardus'un yaşamı üstüne oldukça geniş bilgi vardır. Bunun başlıca nedeni ünlü Historia Calamitatum (Bir Mutsuzluk Öyküsü, 1988) adlı yapıtında kendi yaşamına oldukça geniş yer vermiş olmasıdır. Abaelardus, Loire'ın güneyinde, Bretanya'da bir şovalyenin oğlu olarak dünyaya geldi. Kendisine kalacak mirası ve askerlik mesleğini seçmesini isteyen ailesinin beklentisi bir yana iterek Fransa'da felsefe, özellikle de mantık eğitimine yöneldi. Felsefede karşıt uçları temsil eden öğretmenleri Compiégne'li Roscelin ve Champeaux'lu Guillamue ile sert tartışmalara girişti. Roscelin, tümellerin birtakım sözcüklerden ibaret olduğunu öne süren adcı (nominalist) düşünürlerdendi. Guillaume ise Paris'te tümellerin gerçekten var olduğuna inanan bir tür Platoncu gerçekçiliği savunuyordu. Abaelardus kendi mantık yazılarında bağımsız bir dil felsefesini başarıyla geliştirdi. Sözcüklerin anlamlı bir biçimde nasıl kullanılabileceğini gösterirken, bir yandan da fiziğin alanına giren şey'lerin (res) doğruluğunu kanıtlamakta dilin tek başına yeterli olmayacağını vurguladı.

Felsefesi

Dil felsefesi ve mantık

"Tümeller Tartışması"nı başlatmış, mantık konusundaki temel çalışması Logica Ingredientibus (Yeni Başlayanlar İçin Mantık / Porphyrios Üstüne Yorumlar) aracılığıyla özgün bir dil felsefesi ve mantık kuramı geliştirmiştir.[2]

Etik

Abelardus, etik konusundaki düşüncelerini ortaya koyduğu Ethica (Etik) diye de bilinen Scito te Ipsum (Kendini Tanı / Bil) ve Dialogus Inter Philosophum, Indaeum et Christianum (Filozof, Yahudi ve Hıristiyan Arasında Dİyalog) adlı yapıtlarında insan ilşkilerindeki öznel öğeyi kurgular ve "yönelim"in ya da "niyet"in bir eylemin ahlaki niteliğindeki önemi üzerinde durur.[3]

Tanrıbilim

Abelardus, tanrıbilime ilişkin düşüncelerini ise ortak izleklerini tanrıbilimin temel kavramlarından biri olan "üçleme"nin oluşturduğu Theologia Summi Boni (En Yüce İyinin Tanrıbilimi), Introductio ad Theologiam (Tanrıbilime Giriş) ve Theologia Christiana (Hıristiyan Tanrıbilimi) adlı yapıtlarında sunmuştur.[3]

== Eserleri ==

Abelardus ve öğrencisi Héloïse, çizen Edmund Blair Leighton
  • Historia Calamitatum (Felaketler Tarihi / Bir Mutsuzluk Öyküsü)
  • Logica Ingredientibus (Yeni Başlayanlar İçin Mantık / Porphyrios Üstüne Yorumlar)
  • Ethica (Etik) ya da Scito te Ipsum (Kendini Tanı / Bil)
  • Dialogus Inter Philosophum, Indaeum et Christianum (Filozof, Yahudi ve Hıristiyan Arasında Diyalog)
  • Theologia Summi Boni (En Yüce İyinin Tanrıbilimi)
  • Introductio ad Theologiam (Tanrıbilime Giriş)
  • Theologia Christiana (Hıristiyan Tanrıbilimi)
  • Sic et Non (Evet ve Hayır / Hem Öyle Hem Öyle Değil)
  • Dialectica (Diyalektik)
  • Grammatica (günümüze ulaşmamıştır.)

İleri okuma

  • Ortaçağ Düşüncesi / Batı Felsefesi Tarihi (İki Cilt) PARADİGMA YAYINLARI W. T. Jones, 2006; Orijinal Adı: A History of Western Philosophy / The Medieval Mind
  • Peter Abelard Stanford Üniversitesi Felsefe Ansiklopedisi, Abelard biyografisi
  • Pierre (Peter) Abelard of Le Pallet, introduction Kısa biyografi
  • Gilson, Etienne. Heloise and Abelard
  • Clanchy, M.. Abelard: A Medieval Life. Oxford: Blackwell, 1997. En kapsamlı biyografisi.
  • Marenbon, John. The Philosophy of Peter Abelard. Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
  • Brower, Jeffrey, and Kevin Guilfoy. The Cambridge Companion to Abelard. Cambridge: Cambridge University Press, 2004.
  • Mews, J., Constant et.al. The Lost Love Letters of Heloise and Abelard : Perceptions of Dialogue in Twelfth-Century France. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 2001.
  • Mews, Constant. Abelard and Heloise. Oxford Oxfordshire: Oxford University Press, 2005.
  • Charles de Remusat's Abelard (2 vols., 1845)
  • Chevalier, C.U. "Abailard" in Repertoire des sources historiques du moyen age. Bibliographie,. Paris: Societe bibliographique, 1877-1903.
Abelardus ve Héloïse'in 14yy ikonasında tasviri

Ayrıca bakınız

== Dış bağlantılar ==

Abelardus'un, Héloïse ile bulunduğu mezarı

Notlar ve kaynaklar

  1. ^ Okuldan okula dolaşarak verdiği diyalektik ve tanrıbilim dersleriyle "Palatinumlu Gezimci" adını almıştır.
  2. ^ Felsefe Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, sf. 3-4
  3. ^ a b Felsefe Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, sf. 4