Demiryolu ulaşımı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k ufak düzenlemeler
Kafkasmurat (mesaj | katkılar)
19. satır: 19. satır:
== Osmanlı Devleti'nde demir yolları ==
== Osmanlı Devleti'nde demir yolları ==
[[Dosya:Haydarpasa train station.jpg|thumb|left|200px|[[II.Abdülhamit]] döneminde yapılan Haydarpaşa Garı]]
[[Dosya:Haydarpasa train station.jpg|thumb|left|200px|[[II.Abdülhamit]] döneminde yapılan Haydarpaşa Garı]]
[[Osmanlı Devleti]]'nde ilk demir yolu ulaşımı [[1854]]'te [[Kahire]]-[[İskenderiye]] hattında yapıldı.Anadolu da ilk demir yolu İzmir-Aydın arasında yapıldı. Osmanlı'da demir yolu ağırlıklı olarak II. Abdülhamit döneminde yapılmıştır.<ref>{{Web kaynağı| url = http://tr.wikipedia.org/wiki/II._Abd%C3%BClhamid#Ger.C3.A7ekle.C5.9Ftirdi.C4.9Fi_projeler | başlık = II.Abdülhamit zamanı gerçekleştirilen projeler/wiki | erişimtarihi = }}</ref>
[[Osmanlı Devleti]]'nde ilk demir yolu ulaşımı [[1854]]'te [[Kahire]]-[[İskenderiye]] hattında yapıldı.Anadolu da ilk demir yolu İzmir-Aydın arasında yapıldı. Osmanlı'da demir yolu ağırlıklı olarak II. Abdülhamit döneminde yapılmıştır.{{olgu}}
[[Dosya:2. Abdülhamit devri demiryolları.JPG|thumb|200px|II. Abdülhamit devri demir yolları]]
[[Dosya:2. Abdülhamit devri demiryolları.JPG|thumb|200px|II. Abdülhamit devri demir yolları]]
[[II. Abdülhamid#D.C3.B6neminde yap.C4.B1lan mimari eserler|Abdülhamit zamanında yapılan demir yolları ve diğer eserler]] Osmanlı tarihinin en yoğun dönemi olmasının sebebi<ref>http://tr.wikipedia.org/wiki/II._Abd%C3%BClhamid</ref>, gelişen teknoloji ve 33 yılı aşkın iktidarı boyunca Avrupa ile geliştirilen ilişkiler olarak görülmektedir.
[[II. Abdülhamid#D.C3.B6neminde yap.C4.B1lan mimari eserler|Abdülhamit zamanında yapılan demir yolları ve diğer eserler]] Osmanlı tarihinin en yoğun dönemi olmasının sebebi<ref>http://tr.wikipedia.org/wiki/II._Abd%C3%BClhamid</ref>, gelişen teknoloji ve 33 yılı aşkın iktidarı boyunca Avrupa ile geliştirilen ilişkiler olarak görülmektedir.{{olgu}}


{| class="wikitable sortable"
* [[Bağdat Demir Yolu]]
|+ 1913'te ülkelere göre demiryolu ağı<ref>Greenwood Press Ordered to Die, A History of the Ottoman Army in the First World War (2001), s.16</ref>
* [[Hicaz Demir Yolu]]
|-
! Ülkeler !! Demiryolu uzunluğu
|-
| [[ABD]] || 388.000
|-
| [[Almanya]]|| 64.000
|-
| [[Hindistan]] || 55.000
|-
| [[Fransa]] || 51.000
|-
| [[Osmanlı Devleti]] || 5.759
|-
|}


== Türkiye Cumhuriyeti'nde demir yolları ==
== Türkiye Cumhuriyeti'nde demir yolları ==

Sayfanın 14.01, 4 Ekim 2014 tarihindeki hâli

ABD'de "Vahşi Batı" denilen bölgede çift lokomotif tarafından çekilen tren vagonları bir demir yolu köprüsü geçerken (1860'lı yıllarda çekilmiştir).
Dosya:Demiryolu.jpg
Demir yolu

Bir yerden bir yere madeni bir yol üzerinde, mekanik bir güçle hareket ettirilen araçlar içinde, insan ve eşya taşımasını temin eden tesislerin hepsine birden demir yolu denir.

Buradan demir yolunun bir bütün olduğu, sadece, ray, travers ve balasttan ibaret bulunmadığı, istasyon binalarının, köprü ve tünellerin, lokomotif depolarının, telgraf, telefon direkleri ve benzerlerinin de demir yolunun bir parçası olduğu ve tarifte sözü geçen taşıma işine yardımcı her tesisin aynı şekilde demir yolunun bir kolunu teşkil ettiği anlaşılır. Bu tariften iyi bir demir yolunda sadece yolun iyi nitelikte olmasının yeterli olmayacağı, bütün tesislerin aynı şekilde iyi olmasının gerektiği, dolayısıyla bunu temin etmenin de çok büyük masraflara yol açacağı kendiliğinden anlaşılır.

Traversler üzerine özel tertibatla bağlanan rayların ucuca eklenmesi ile, elde olunan paralel iki demir şerit, en basit şekliyle bir demir yolu olur. Burada ray dizileri arasındaki iç yüzlerden ölçülen uzaklığa hattın açıklığı denir.

George Stephenson'un yaptığı ilk yolda, bu açıklık 4 ayak, 8,5 inç = 1435 mm idi. Bundan sonra başkaları tarafından yapılan hatlarda farklı açıklıklar kullanıldı. Ve kısa zamanda İngiltere’de 7 muhtelif açıklıkta yol meydana geldi, bir hattan diğerine geçişte meydana gelen zorluklar sebebiyle bu keyfiliğe son verme lüzumunu duyan hükümet 1846'da çıkarılan bir kanunla bunu yaptı ve açıklık olarak 1435 mm kabul edildi.

Bugün bütün dünyada Japonya, Rusya ve bazı diğer ülkeler hariç 1435 mm normal açıklık olarak kabul edilmiştir. Yolda kabul edilen bu tek açıklık sayesindedir ki, bugün Londra’dan çıkan bir vagonun hiç kesilmeden Kars’a kadar devamı sağlanır.

Tarihi

Arkeologlar Mısır'daki bir piramitin yakınında M.Ö. 2600 yıllarında yapıldığı sanılan bronz ray kalıntılarını gün ışığına çıkarmışlardır. Piramidin yapımında kullanılan taşların ocaklardan taşınmasında bu raylardan yararlanıldığı sanılmaktadır. Mısır'da kullanılan ray örneğinden, lokomotif yapımının gerçekleşmesine dek binlerce yılın geçmesi gerekmiştir. Bu süre içinde raylar, özellikle maden ocaklarında, hayvanların ya da insanların ağır maddelerle yüklü araçları daha kolay çekmelerini sağlamak amacıyla kullanılmıştır. Bu raylar genellikle tahtadan kimi zaman da rayın dayanıklılığını arttırmak amacıyla metallerle kaplanarak yapılmaktaydı. İlk demir ray 1738 yılında İngiltere'de, Cumberland'daki bir maden ocağında kullanılmıştır.

Osmanlı Devleti'nde demir yolları

II.Abdülhamit döneminde yapılan Haydarpaşa Garı

Osmanlı Devleti'nde ilk demir yolu ulaşımı 1854'te Kahire-İskenderiye hattında yapıldı.Anadolu da ilk demir yolu İzmir-Aydın arasında yapıldı. Osmanlı'da demir yolu ağırlıklı olarak II. Abdülhamit döneminde yapılmıştır.[kaynak belirtilmeli]

II. Abdülhamit devri demir yolları

Abdülhamit zamanında yapılan demir yolları ve diğer eserler Osmanlı tarihinin en yoğun dönemi olmasının sebebi[1], gelişen teknoloji ve 33 yılı aşkın iktidarı boyunca Avrupa ile geliştirilen ilişkiler olarak görülmektedir.[kaynak belirtilmeli]

1913'te ülkelere göre demiryolu ağı[2]
Ülkeler Demiryolu uzunluğu
ABD 388.000
Almanya 64.000
Hindistan 55.000
Fransa 51.000
Osmanlı Devleti 5.759

Türkiye Cumhuriyeti'nde demir yolları

Bugünkü Türkiye Cumhuriyeti sınırlarındaki ilk demir yolu 1860 yılında bir İngiliz şirketi tarafından kurulan İzmir-Aydın hattının bir bölümüdür. Sonra sırasıyla 1865'te İzmir-Kasaba, 1869-1877 yılları arasında Şark Demiryolları (Rumeli hattı) döşendi. Daha sonra 1872'de Anadolu-Bağdat ve Cenup demir yolları, 1892'de Mudanya-Bursa, 1899'da Horasan-Sarıkamış ve Sarıkamış-sınır hatları döşendi ve büyük demir yolları olarak Amasya, Samsun demir yolları ağı döşendi. En fazla demir yolu Cumhuriyet döneminde yapılmıştır.

İç bağlantılar

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ http://tr.wikipedia.org/wiki/II._Abd%C3%BClhamid
  2. ^ Greenwood Press Ordered to Die, A History of the Ottoman Army in the First World War (2001), s.16

Şablon:Link KM