Bilim ve Sanat Vakfı

Bilim ve Sanat Vakfı
Kuruluş	1986
Tür	Vakıf
Merkez	Vefa, İstanbul
Resmî site	bisav.org

1986 yılında Mustafa Özel, Murat Ülker ve Fikri Gökbörü Kançal tarafından kurulan Bilim ve Sanat Vakfı, iki yıllık kuruluş çalışmalarının ardından 1988 yılında faaliyetlerine başlamıştır. O günden bugüne değin kesintisiz olarak dü­zen­le­di­ği­ seminerlerle BSV;  ken­di ala­nın­da te­ma­yüz et­miş yüz­ler­ce ilim ada­mı ve aka­de­mis­ye­ni ağır­lamıştır. Senede iki döneme yayılan güz ve bahar seminerlerinde, her dönemde, 1000 civarında yeni katılımcının takip ettiği bu seminerler, iktisat ve işletme, karşılaştırmalı medeniyet çalışmaları, sanat ve edebiyat, sosyal bilimler ve felsefe, uluslararası ilişkiler ve Türkiye araştırmaları ana başlıkları altında toplanmaktadır.

Yak­la­şık çey­rek asır­dır bi­lim, kül­tür ve sa­nat ala­nları­ndaki faaliyetleriyle BSV, Tür­kiye’nin kültür birikimine kat­kı­da bulunmaya çalışmaktadır. Bin­ler­ce se­mi­ner ve yu­var­lak ma­sa top­lan­tı­sı, on­lar­ca sem­poz­yum, pa­nel ve ser­gi, ha­tı­rı sa­yı­lır sa­yı­da­ki ya­yın­la­rı ile bu­nu or­ta­ya koy­maktadır. Tür­ki­ye’de ve­ya dün­ya­nın baş­ka bir coğ­raf­ya­sın­da bu il­gi­ye ve ara­yı­şa, so­ru­la­rı ve ça­lış­ma­la­rı ile de­ğer ka­tan kal­bu­rüs­tü ilim adam­la­rı­nı ağır­layan ve on­la­rı genç te­ces­süs­ler­le bu­luş­turan BSV bü­tün bu ça­ba ve il­gi­sini, 2008 yılında İstanbul Şehir Üniversitesi’ni ku­ra­rak taç­lan­dı­rmıştır.

Araştırma Merkezleri ve Faaliyetler

Bilginin üretimi ve organizasyonunu temel odak noktası olarak belirleyen BSV’nin seminer, araştırma, sempozyum, panel ve yayın faaliyetleri dört merkez vasıtasıyla yürütülmektedir: Medeniyet Araştırmaları Merkezi (MAM), bilgi ve düşüncenin kadim Çin’den modern Amerika’ya kadar bütün renk ve unsurlarını derinliğine araştırırken, Türkiye Araştırmaları Merkezi (TAM), bu bağlamda tarihsel gerçekliğimizi mercek altına almaktadır. Küresel Araştırmalar Merkezi (KAM), bugünkü dünya gerçekliğini irdeleyip geleceğe dair öngörülerde bulunmaya çalışırken, Sanat Araştırmaları Merkezi (SAM) de bütün bu çabaların merkezinde bulunan insanın iç dünyasındaki estetik inceliğin inşası yolunda çalışmalar yapmayı öngörmektedir.

Türk toplumunun bir bilgi geleneği oluşturmasını zorlaştıran psikolojik ve entelektüel engelleri ortadan kaldırmaya odaklanan BSV, araştırma merkezleri bünyesinde bir çok alanda ihtisas ve atölye çalışmaları da yürütmektedir: Mantık, Batı Felsefe-Bilim Tarihi, Bilim Devrimi, İslam Siyaset Düşüncesi, Osmanlı Bilgi Tarihi, Türk Şehir Tarihi, Raşid Tarihi Neşir Grubu, Türk Felsefe-Bilim Tarihi, Mevzuatü’l-Ulum Neşir Grubu, Sözlü Tarih, İktisat Felsefesi Atölyesi, Kadın Kimliği Üzerinde Çağdaş Kültür Okumaları, Uluslararası İlişkiler Okuma Grubu, Yazı İşliği, Şiir ve Poetika, Hayal Perdesi Film Atölyesi bunlardan bazılarıdır.

Film atölyesi kapsamında çekilen Geri Dönüşüm adlı belgesel çalışması 8. İzmir Uluslararası Kısa Film Festivali’nden Birincilik Ödülü’yle dönmüş, Sardunya Bulgaristan’da düzenlenen 2. Uluslararası Kısa Film Festivali’nde En İyi Balkan Kısa Filmi seçilmiş ve Eski Kazan 10. Marmara İletişim Kısa Film Festivali’nden En İyi Senaryo ve 2. Kristal Klaket Film Yarışması’ndan da En İyi Film ödülünü almıştır.

İnsanın anlam ve değer dünyasına yatırım yapan BSV’nin önemli faaliyet kalemlerinden biri olan kolokyum/sempozyum/paneller, dört başlık altında düzenlenmektedir. Şimdiye değin 2 uluslararası, 5 ulusal, 8 ihtisas, 21 öğrenci sempozyumu, 3 Kolokyum düzenlenmiştir.

Uluslararası sempozyumlardan Klasiği Yeniden Düşünmek, insanlığın ortak tecrübe alanını şekillendiren, farklı düşünce iklimleri arasında köprüler kuran klasikleri, dünü, bugünü ve yarınıyla incelerkenMedeniyetler ve Dünya Düzenleri sempozyumu, daha adil ve haktanır bir dünyanın/düzenin imkânını soruşturan farklı iklimlerin mensuplarını buluşturmuştur. Ulusal sempozyumlar arasında İstanbul: Şehir ve Medeniyet, Vefa Semti: Dünü, Bugünü, Yarını, Uzun Sürmüş Bir Akşam: Ölümünün 50. Yıldönümünde Yahya Kemal Beyatlı, Osmanlı Taşrasında İkinci Meşrutiyet; ihtisas sempozyumları arasında da Küreselleşme, Doğa Felsefesi, Harf Harf Kadınlar zikredilebilir.

Klasik birikimi sürekli ilgi alanında tutan BSV, konferanslarını sosyal bilimlerin farklı konularında ulusal ve uluslarası alanda öne çıkmış ilim ve fikir adamlarının birikimlerini paylaşmaya ve tartışmaya zemin hazırlayacak bir düşünce divanı olarak tasarlar. Andre Gunder Frank, Johan Galtung, Jean-Francois Mayer, Fred Dallmayr, Parvez Manzoor, Feroz Ahmad, Yahya Michot, Şerif Mardin, Seyyid Hüseyin Nasr, William Chittick, Turgut Cansever ve Ali Mazrui bu konferanslardaki dikkat çeken isimlerden bazılarıdır.

BSV, araştırma merkezleri bünyesinde pek çok panele de ev sahipliği yapmaktadır: Görünmeyen Umman: 70. Ölüm Yıldönümünde Ahmet Avni Konuk, Bilmek İçin Okumak: 50. Ölüm Yıldönümünde İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Kurtuluşun İki Yüzü: Hakikat ve Siyaset: 350. Ölüm Yıldönümünde Kâtip Çelebi, Babasının Kızı: 70. Ölüm Yıldönümünde Fatma Aliye, Mimar Sinan’ı Yorumlamak, Göğe Bakan Adam: 420. Ölüm Yıldönümünde Takıyüddin Raşid, Ekonomide Kriz Tartışmaları ve 2008’den Beklentiler, Bir Garip Yolcu: Hasan Aycın, Çocuk ve Sanat Buluşması, Çocuk Edebiyatı bu panellerden bir kısmıdır.

Bunlarla beraber Vefatının 90. Yılında II. Abdülhamid, Zeydilik, Osmanlı’da Fetva ve Fetva Mecmuaları başlığı altındaki kolokyumlarla BSV, araştırmalarını bu dönem ve konular üzerine teksif eden yerli ve yabancı ilim adamlarını bir araya getirmiştir. Bunun yanısıra BSV, Endülüs’ü Anlamak, Bosna’yı Hatırlamak gibi kapsamlı özel etkinliklere de ev sahipliği yapmıştır.

Yayınlar

1. Divan

Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi karşılaştırmalı ve displinlerarası bir yaklaşımı benimseyerek bir yandan yerleşik gelenek(ler)le hesaplaşma, diğer yandan kendi özgün geleneğimizi ihyâ etme arayışındadır.

2. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (TALİD)

Altı ayda bir yayınlanan Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (TALİD) her sayısında ele aldığı konunun literatürüne ilişkin değerlendirme ve tanıtımlar çerçevesinde gelecek yazılara hakem raporlarını dikkate alarak yer vermektedir. İlk sayısı Mart 2003’te yayınlanan dergi, her sayısında ele aldığı konu ile ilgili kapsamlı birkaç yazıdan sonra konunun alt alanları ile ilgili değerlendirme yazılarını ve yine konuyla ilgili bir/bir kaç röportajı, klasik veya güncel bazı kitap ve tezlerin, kurum, dergi, ve kongrelerin tanıtımlarını içermektedir. 

3. Hayal Perdesi

On üç sayılık sinema fanzini yolculuğunu (2003-2009) profesyonel bir mecraa taşıyanHayal Perdesi Sinema Dergisi Ocak-Şubat 2010 tarihli 14. sayısından itibaren okuyucularıyla iki ayda bir e-dergi formatındawww.hayalperdesi.net adresinde buluşuyor. Dergi film eleştirisine yeni bir soluk getirmeyi hedefliyor.

Vakıfta yapılan tartışmalı toplantıların, konferans, söyleşi ve seminer sunumlarının bant çözümleri de Notlar serisinde yayınlanmaktadır. BSV’de yapılan faaliyetlerin haber, fotoğraf ve değerlendirmeleri de üç aylık süreli bir yayın olan Bülten’de ilgililerin dikkatine sunulmaktadır.

Osmanlı Medeniyeti, İstanbul Şehir ve Medeniyet, İslam ve Klasik, Medeniyet ve Klasik, Sanat ve Klasik, Harf Harf Kadınlar, Türkiye’de/Türkçe Felsefe Üzerine Konuşmalar adlı çalışmalar ise araştırma merkezlerinin yaptığı faaliyetlerin kitaplaşmış şekline verilebilecek örneklerdendir. Yine Medeniyetler ve Dünya Düzenleri başlıklı uluslararası sempozyumda sunulan tebliğler arasından seçilen makalelerin yer aldığı Civilizations and World Orders: Perspectives from History, Philosophy and International Relations başlıklı kitap Nova Publisher Science Yayınları arasından çıkmıştır.

Projeler

Türk Sinema Araştırmaları

Türk Sineması Araştırmaları (TSA) projesi, başlangıcından günümüze dek Türk sinemasına dair tüm yazılı, görsel ve işitsel materyallerin tespit ve tasnif edilerek özellikle filmlere ve sanatçılara ilişkin künye bilgilerinin sistematik bir şekilde www.tsa.org.tr adresinden paylaşılacağı bir arşiv veritabanı çalışmasıdır.

1 Eylül 2013 itibariyle başlayan Bilim ve Sanat Vakfı (BİSAV) tarafından, İstanbul Şehir Üniversitesi ortaklığı ve İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) desteği ile hayata geçirilen proje Türk sineması hakkında yapılacak araştırmalar için bilimsel, güvenilir, kapsamlı ve tasnifli bir başvuru kaynağı mahiyetindedir.

BSV’nin kütüphane koleksiyonu; genel koleksiyon, süreli yayınlar, başvuru yayınları, tez, nadir kitaplar ve arşiv koleksiyonu olmak üzere 100.ooo cilde yakın kitap ve bir o kadar süreli yayın ile zengin bir içeriğe sahiptir. Felsefe, din, sosyal bilimler, doğa bilimleri, teknoloji, sanat-edebiyat, tarih, ekonomi, siyasal bölümlerinde tüm disiplinlerden oluşan yayınlar mevcuttur. 100’e yakın güncel süreli yerli ve yabancı yayın takip edilmektedir. Ayrıca kütüphanenin film, belgesel, müzik içerikli görsel-işitsel arşivi de bulunmaktadır. Seyfettin Manisalıgil, Mehmet Serhan Tayşi, Ahmet Davutoğlu, Aslan Pulathaneli, Halil İbrahim Şener, Ali Alioğlu ve Abdusselam Erzen’in özel koleksiyonları da kütüphanede mevcuttur. Bu özel araştırma kütüphanesinde kullanıcılar vakfın web sayfasından ve kütüphanedeki bilgisayarlardan tarama yapabilmekte ve açık raf sistemiyle kaynaklara kolaylıkla ulaşabilmektedir.