Faruk Gürler: Revizyonlar arasındaki fark

Ömer Faruk Gürler
Doğum	1913; İstanbul
Ölüm	23 Ağustos 1975 (62 yaşında); İstanbul
Bağlılığı	Türkiye
Hizmet yılları	1929-1973
Rütbesi	Orgeneral
Komutası	2. Ordu; Türk Kara Kuvvetleri
Sonraki işi	Senatör

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 19.14, 1 Temmuz 2014 tarihindeki hâli

Ömer Faruk Gürler, (d. 1913 İstanbul, ö. 23 Ağustos 1975). Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 15. Genelkurmay Başkanı'dır.

1929 yılında Kuleli Askeri Lisesi'ni, 1931 yılında Topçu Asteğmen rütbesi ile Harp Okulu'nu , 1933 yılında topçu Sınıf Okulu'nu bitirdi. 1939 yılına kadar çeşitli Topçu Birliklerinde Batarya Takım Komutanlığı yaptıktan sonra, 1939 yılında girdiği Harp Akademisi'ni 1942 yılında bitirerek Kurmay oldu. 1959 yılına kadar çeşitli karargâh ve birliklerde ve Napoli'de görev yaptı.

1958 yılında Dokuz Subay Olayı'nda Demokrat Parti iktidarına karşı askeri darbe düzenlemeye hazırlanan askeri gruba üye olmakla suçlanmışsa da askeri yargı tarafından delil yetersizliği gerekçesiyle beraat ettirildi. 1959 yılında Tuğgeneral, 1962 yılında Tümgeneral, 1963 yılında Korgeneral ve 1966 yılında Orgeneralliğe yükseldi. Tuğgeneral rütbesi ile Harp Okulu Komutan Vekilliği, Harp Akademileri Komutan Vekilliği, Tümgeneral rütbesi ile MSB Müsteşar Vekilliği ve 15 nci Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 5 nci Kolordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu.

Orgeneral rütbesinde MSB Müsteşarlığı, Genelkurmay II. Başkanlığı ve 2. Ordu Komutanlığı yaptı. Kıdem sırasında Kore Savaşı'na katılan 1. Ordu Komutanı Faik Türün'den sonra ikinci olmasına rağmen "genç subaylar"ın "gönlünü kazanmış olması" ve onlar üzerindeki "siyasi etkisi" göz önünde tutularak 28 Ağustos 1970 tarihinde Süleyman Demirel başbakanlığındaki AP hükümeti tarafından Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı. 29 Ağustos 1972 tarihinde atandığı Genelkurmay Başkanlığı görevinden 5 Mart 1973 tarihinde Cumhurbaşkanı olma ümidi ile, kendi isteği ile emekli oldu.

Genelkurmay Başkanlığı'ndan daha bir sene dolmadan ayrılması konusunda pek çok yorum yapıldı. Bunlardan biri şu şekildedir: 12 Mart 1971 muhtırası ile, ordu Mart 1973'te yapılması gereken cumhurbaşkanlığı seçimiyle Çankaya Köşkü'ne de hakim olmak istiyordu. Bu iş için ise Faruk Gürler uygun görülmüştü. Henüz altı ayını doldurmadığı genelkurmay başkanlığından ayrıldı ve cumhurbaşkanlığına aday oldu.

Meclis, "ya Gürler ya da askerî darbe"^[1] seçeneğiyle karşı karşıyaydı. Oylamalara bu hava içinde geçildi. Ertesi gün Milliyet gazetesi şu ayrıntıyı veriyordu: Cumhurbaşkanlığı seçimini Genelkurmay Başkanı Semih Sancar ve 52 general izledi. Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur ise Meclis’e gelmedi.

1. Ordu Komutanı Orgeneral Faik Türün ise Faruk Gürler'i 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne adı karışan^[2] sol tandanslı bir Milli Demokratik Devrimci olarak gördüğü için seçilmesine karşı çıkmış ve eğer Ankara'daki cuntacılar o seçilmedi diye darbe yapmaya kalkacak olurlarsa Birinci Ordu ile Ankara'ya yürüyüp Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni koruyacağını Adalet Partisi Genel Başkanı ve eski Başbakan Süleyman Demirel'e bildirmişti.

Adalet Partisi'nden Sabit Osman Avcı’nın başkanlığında TBMM'de yapılan ilk tur oylamaları tam bir şoktu: Adalet Partisi adayı Emekli Orgeneral Tekin Arıburun 282, Emekli Orgeneral Faruk Gürler 175, Demokratik Parti adayı, eski Adalet Partisi mensubu ve eski TBMM Başkanı Ferruh Bozbeyli ise 45 oy almışlardı.

Daha sonra Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel ile CHP lideri Bülent Ecevit'in aralarında anlaşmaları sonucu 6 Nisan 1973'te, Emekli Oramiral Fahri Korutürk, Türkiye'nin 6. Cumhurbaşkanı oldu.

5 Haziran 1974'te görev süresi dolana kadar senatör olarak Meclis’te kalan Gürler hastalandı ve on sene sonra 1983'te Genelkurmay Başkanı olacak yeğeni Necdet Üruğ’un yanında hayatını kaybetti.

Kaynakça

Askerî görevi
Önce gelen: Memduh Tağmaç	Türk Genelkurmay Başkanı 29 Ağustos 1972 - 6 Mart 1973	Sonra gelen: Semih Sancar
Önce gelen: Nazmi Karakoç	Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 28 Ağustos 1970 - 28 Ağustos 1972	Sonra gelen: Semih Sancar

[1] ttp://www.taraf.com.tr/haber/cumhuriyet-in-kurulusunda-katiller-var.htm

[2] ttp://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=1072874&AuthorID=63&Date=19.03.2009&b=Mustafa%20Balbay%20gunlukleri,%20Hasan%20Cemal%20gunlukleri&a=Hasan%20Cemal&ver=61

[1]

[2]

@@ 22. satır: / 22. satır: @@
 [[1929]] yılında [[Kuleli Askeri Lisesi]]'ni, [[1931]] yılında Topçu Asteğmen rütbesi ile [[Harp Okulu]]'nu , [[1933]] yılında topçu Sınıf Okulu'nu bitirdi. [[1939]] yılına kadar çeşitli Topçu Birliklerinde Batarya Takım Komutanlığı yaptıktan sonra, 1939 yılında girdiği Harp Akademisi'ni [[1942]] yılında bitirerek Kurmay oldu. [[1959]] yılına kadar çeşitli karargâh ve birliklerde ve [[Napoli]]'de görev yaptı.
-[[1958]] yılında [[Dokuz Subay Olayı]]'nda  [[Demokrat Parti]] iktidarına karşı askeri [[darbe]] düzenlemeye hazırlanan askeri gruba üye olmakla suçlanmışsa da [[askeri yargı]] tarafından delil yetersizliği gerekçesiyle beraat ettirildi. [[1959]] yılında [[Tuğgeneral]], [[1962]] yılında [[Tümgeneral]], [[1963]] yılında [[Korgeneral]] ve [[1966]] yılında [[Orgeneral]]liğe yükseldi. Tuğgeneral rütbesi ile Harp Okulu Komutan Vekilliği, Harp Akademileri Komutan Vekilliği, Tümgeneral rütbesi ile MSB Müsteşar Vekilliği ve 15 nci Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 5 nci Kolordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu.
+[[1958]] yılında [[Dokuz Subay Olayı]]'nda  [[Demokrat Parti (1946)|Demokrat Parti]] iktidarına karşı askeri [[darbe]] düzenlemeye hazırlanan askeri gruba üye olmakla suçlanmışsa da [[askeri yargı]] tarafından delil yetersizliği gerekçesiyle beraat ettirildi. [[1959]] yılında [[Tuğgeneral]], [[1962]] yılında [[Tümgeneral]], [[1963]] yılında [[Korgeneral]] ve [[1966]] yılında [[Orgeneral]]liğe yükseldi. Tuğgeneral rütbesi ile Harp Okulu Komutan Vekilliği, Harp Akademileri Komutan Vekilliği, Tümgeneral rütbesi ile MSB Müsteşar Vekilliği ve 15 nci Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 5 nci Kolordu Komutanlığı ve Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulundu.
 Orgeneral rütbesinde MSB Müsteşarlığı, Genelkurmay II. Başkanlığı ve [[2. Ordu (Türkiye)|2. Ordu]] Komutanlığı yaptı. Kıdem sırasında [[Kore Savaşı]]'na katılan 1. Ordu Komutanı [[Faik Türün]]'den sonra ikinci olmasına rağmen "genç subaylar"ın "gönlünü kazanmış olması" ve onlar üzerindeki "siyasi etkisi" göz önünde tutularak [[28 Ağustos]] [[1970]] tarihinde [[Süleyman Demirel]] başbakanlığındaki [[AP]] hükümeti tarafından Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı. [[29 Ağustos]] [[1972]] tarihinde atandığı Genelkurmay Başkanlığı görevinden [[5 Mart]] [[1973]] tarihinde [[Cumhurbaşkanı]] olma ümidi ile, kendi isteği ile emekli oldu.
@@ 30. satır: / 30. satır: @@
 Meclis, "ya Gürler ya da [[askerî darbe]]"<ref>http://www.taraf.com.tr/haber/cumhuriyet-in-kurulusunda-katiller-var.htm</ref> seçeneğiyle karşı karşıyaydı. Oylamalara bu hava içinde geçildi. Ertesi gün [[Milliyet gazetesi]] şu ayrıntıyı veriyordu: Cumhurbaşkanlığı seçimini Genelkurmay Başkanı [[Semih Sancar]] ve 52 general izledi. Hava Kuvvetleri Komutanı [[Muhsin Batur]] ise Meclis’e gelmedi.
-. Ordu Komutanı Orgeneral [[Faik Türün]] ise '''Faruk Gürler''''i [[9 Mart 1971 darbe teşebbüsü]]ne adı karışan<ref>http://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=1072874&AuthorID=63&Date=19.03.2009&b=Mustafa%20Balbay%20gunlukleri,%20Hasan%20Cemal%20gunlukleri&a=Hasan%20Cemal&ver=61</ref> sol tandanslı bir [[Milli Demokratik Devrim]]ci olarak gördüğü için seçilmesine karşı çıkmış ve eğer Ankara'daki [[cunta]]cılar o seçilmedi diye darbe yapmaya kalkacak olurlarsa Birinci Ordu ile Ankara'ya yürüyüp [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]'ni koruyacağını [[Adalet Partisi]] Genel Başkanı ve eski Başbakan [[Süleyman Demirel]]'e bildirmişti.
+. Ordu Komutanı Orgeneral [[Faik Türün]] ise '''Faruk Gürler''''i [[9 Mart 1971 darbe teşebbüsü]]ne adı karışan<ref>http://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=1072874&AuthorID=63&Date=19.03.2009&b=Mustafa%20Balbay%20gunlukleri,%20Hasan%20Cemal%20gunlukleri&a=Hasan%20Cemal&ver=61</ref> sol tandanslı bir [[Milli Demokratik Devrim]]ci olarak gördüğü için seçilmesine karşı çıkmış ve eğer Ankara'daki [[cunta]]cılar o seçilmedi diye darbe yapmaya kalkacak olurlarsa Birinci Ordu ile Ankara'ya yürüyüp [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]'ni koruyacağını [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]] Genel Başkanı ve eski Başbakan [[Süleyman Demirel]]'e bildirmişti.
-[[Adalet Partisi]]'nden [[Sabit Osman Avcı]]’nın başkanlığında [[TBMM]]'de yapılan ilk tur oylamaları tam bir şoktu: [[Adalet Partisi]] adayı Emekli Orgeneral [[Tekin Arıburun]] 282, Emekli Orgeneral '''Faruk Gürler''' 175, [[Demokratik Parti (Türkiye)|Demokratik Parti]] adayı, eski [[Adalet Partisi]] mensubu ve eski [[TBMM]] Başkanı [[Ferruh Bozbeyli]] ise 45 oy almışlardı.
+[[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]]'nden [[Sabit Osman Avcı]]’nın başkanlığında [[TBMM]]'de yapılan ilk tur oylamaları tam bir şoktu: [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]] adayı Emekli Orgeneral [[Tekin Arıburun]] 282, Emekli Orgeneral '''Faruk Gürler''' 175, [[Demokratik Parti (Türkiye)|Demokratik Parti]] adayı, eski [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]] mensubu ve eski [[TBMM]] Başkanı [[Ferruh Bozbeyli]] ise 45 oy almışlardı.
-Daha sonra [[Adalet Partisi]] lideri [[Süleyman Demirel]] ile [[CHP]] lideri [[Bülent Ecevit]]'in aralarında anlaşmaları sonucu [[6 Nisan]] [[1973]]'te, Emekli [[Oramiral]] [[Fahri Korutürk]], Türkiye'nin 6. Cumhurbaşkanı oldu.
+Daha sonra [[Adalet Partisi (Türkiye)|Adalet Partisi]] lideri [[Süleyman Demirel]] ile [[CHP]] lideri [[Bülent Ecevit]]'in aralarında anlaşmaları sonucu [[6 Nisan]] [[1973]]'te, Emekli [[Oramiral]] [[Fahri Korutürk]], Türkiye'nin 6. Cumhurbaşkanı oldu.
 Haziran 1974'te görev süresi dolana kadar senatör olarak Meclis’te kalan Gürler hastalandı ve on sene sonra 1983'te [[Genelkurmay Başkanı]] olacak yeğeni [[Necdet Üruğ]]’un yanında hayatını kaybetti.