IV. Ağa Han: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
→Dış bağlantılar: * [http://www.ismaili.net/histoire/history08/history836.html Prens Kerim Ağa Han IV (1376/1957....)] |
|||
| 162. satır: | 162. satır: | ||
{{s-start}} |
{{s-start}} |
||
{{s-rel|}} |
{{s-rel|sh}} |
||
{{s-bef|before = [[III. Ağa Han|Muhammed Şah]]}} |
{{s-bef|rows=3|before = [[III. Ağa Han|Muhammed Şah]]<br><small>[[Nizârî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}} |
||
{{s-ttl|title = [[ |
{{s-ttl|rows=3|title = [[İmâmlar|İmâm]] Şah Kerîm el-Hüseyinî IV. Ağa Han <br/>Kırk Dokuzuncu [[Nizâr’îyye]] <br/>[[Şîʿa]] [[Nizârî]]-[[İsmâ‘îlî]] [[İmâmlar|İmâmı]]/[[Dâ’î]]-i Â'zamı |years = 1957 - }} |
||
{{s-aft|after = <br><small>[[İsmâ‘îlî]]-[[Nizârîlik]] [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)|İmâmı]]</small>}} |
|||
{{s-aft|after = }} |
|||
{{end}} |
{{end}} |
||
Sayfanın 02.22, 23 Nisan 2014 tarihindeki hâli
| Makale serilerinden |
 |
IV. Ağa Han, asıl adı Kerim el-Hüseyin Şah, Kerim Ağa Han olarak da bilinir (d. 13 Aralık 1936, Cenevre, İsviçre), Şiîliğin Nizârî İsmâil’îyye mezhebinin Kırk Dokuzuncu ve şimdiki imâmı.
Kimliği
Ecdâdı önce Haşhaşinler'e, sonra da Alamut Kalesi'nde gizlenen Nizârî imamları vasıtasıyla Fâtımîler Hâlifeliği'nden Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'a dayanır. Babası olan Cleope Teresa Magliano'nun oğlu Prens Aly (13 Haziran 1911 - 13 Mayıs 1960) Salomone Han'ın ilk eşi, III. Churston Baronu John Yarde-Buller ile Leinster Düşesi (Denise Orme) Jessica FitzGerald'ın kızları, Viskontes Camrose Joan Barbara Berry'den doğan ilk oğludur. 1957 tarihinde ölen dedesi III. Ağa Han'ın yerine Şiîliğin Nizârî İsmâilîyye mezhebinin Kırk Dokuzuncu İmâm-ı Zâmanı ve "Alevî-Bâtınîlik âleminin Dâ’î-i Â'zamı" oldu. Kaçarlar Hanedanlığı'ndan "Feth Ali Şah" neslinden gelmesi nedeniyle İngiltere tarafından soyundan gelenlere ve çocuklarına 1938 yılında Prens/Prenses ünvanları verildi.[1]
Hayatı
"IV. Ağa Han" imâmlığının ilk yılında dünyanın çeşitli yerlerine dağılmış olan mezhep üyelerini ziyarete başladı. Cemaatine, yerleştikleri ülkelerin vatandaşlığına geçmelerini, ancak güçlük ve baskıyla karşılaştıkları ülkelerden de ayrılmalarını telkin etti.
Eğitimi
1959 yılında Harvard Üniversitesi'nden İslam Tarihi alanında lisans derecesi alarak mezun oldu.
Evlilikleri, boşanmaları, ve çocukları
Ağa Han ilk evliliğini daha sonra Begüm Salimah Ağa Han adını alan eski İngiliz manken Sarah ("Sally") Frances Croker-Poole ile 22 Ekim 1969 (sivil) ve 28 Ekim 1969 (dinî) tarihlerinde o zaman ikamet etmekte olduğu memleketi Paris'te gerçekleştirdi. Yirmi yıllık evlilikleri müddetince çiftin üç evladı dünyaya geldi. Daha pek fazla süre geçmeden babası Aly Han gibi o da eşinden ayrı bir yaşantı sürmeğe başladı.[2][3] Bu durum eşi Begüm Selime hanımı bayağı mutsuz etti.[3] 1984 yılına geldiklerinde, Ağa Han ile Begüm Selime tamamen ayrı yaşamağa başladılar.[3] Bununla birlikle evliliklerinin resmen boşanma ile neticelenmesi Ağa Han 20 Milyon £ ödemeyi kabullenmesiyle tam On Bir sene sonra 1995 yılında gerçekleşti. Neticede Begüm Selime hediye olarak aldığı mücevherleri ve meşhur Mavi Begüm Elması'nı 17,5 Milyon £ karşılığı satma hakkını elde etti.[3][4][5] Ağa Han ile Begüm Selime çiftinin bir kız iki erkek evladı oldu:
- Prenses Zehra Ağa Han (18 Eylül 1970)
- Prens Rahim Ağa Han (12 Ekim 1971)
- Prens Hüseyin Ağa Han (10 Nisan 1974)
Ağa Han ikinci kez daha sonra Begüm Inaara Ağa Han adını alan Gabriele zu Leiningen ile Fransa'nın Gouvieux kentinde duvarlarla çevrili Aiglemont Şatosu'nda 30 Mayıs 1998'de evlendi. Bununla beraber, evliliğin üzerinden altı yıl geçtikten sonra Begüm Inaara ile Ağa Han boşanmak üzere 8 Ekim 2004 tarihinde mahkemeye müracaat ettiler.[6][7][8] 2011 Eylül ayında boşanmaları için Begüm Inaara'ya 50 Milyon £ ödenmesine karar verildi.[9][8] Begüm Inaara'nın Ağa Han'ın bir hostes ile olan yaşantısını izlemek amacıyla özel bir dedektif kiraladığı da mahkemede açıklandı.[8] Halen devam eden boşanma davası sürecinde 50 milyon £ tazminat Fransa mahkemesine Ağa Han tarafından ödenmekle birlikte, Begüm Inaara ile Ağa Han'ın evlilikleri yasal olarak devam etmektedir.[10] Begüm Inaara ile Ağa Han'ın bir oğlu vardır:
- Prens Aly Muhammad Ağa Han (7 Mart 2000)
Özel zevkleri
İş yaşamındaki becerisiyle de ün kazanan IV. Ağa Han, Sardinya Adasındaki Costa Esmeralda'nın (Zümrüt Kıyısı) bir tatil yöresi olarak gelişmesini sağlayan konsorsiyumu yönetti. İslam mimarisinin gelişmesi için özel bir çaba sarfeden IV. Ağa Han bu alanda Ağa Han Mimarlık Ödülü adında bir de teşvik programı yürütmektedir. Ayrıca, ailesinin at yetiştiriciliği geleneğini de sürdürmektedir.
Şahsi serveti
Forbes dergisinin 2009 yılında açıkladığına göre yaklaşık olarak 800Milyon$ olan servetiyle IV. Ağa Han Dünya'nın en zengin On kraliyet ailesinden birisidir.[11]
VI. Ağa Han - Kerim el-Hüseyin Şah'ın soyağacı
Ünvan, şeref, fahri doktora, ve ödülleri
Ünvanları
- 1936–1957: Prens[1] Kerim Ağa Han
- 1957 yılından itibaren: Ekselansları IV Ağa Han
- 1959 yılından itibaren: Majesteleri IV Ağa Han
Pakistan-Karaçi Ağa Han Üniversitesi'nde Ağa Han tarafından kurdurulan Müslüman Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü içerisinde yer alan İsmaili-Araştırmalar Enstitüsü'nde görevli araştırmacılardan Ferhad Defteri'nin açıkladığına göre, Ağa (Osmanlı Devleti) ve Han (unvan) kelimelerinden oluşan Ağa Han ünvanı I. Ağa Han'a henüz On Üç yaşındayken babasının öldürülmesinin hemen ardından verilmiş bir ünvandı. Defteri'nin ek olarak yaptığı açıklamaya göre, daha sonra bu lakap onun soyundan gelen Nizârî İmamlarına miras olarak kaldı.[12] Diğer taraftan bir adli dava esnasında III. Ağa Han, Ağa Han'ın bir ünvan değil ama I. Ağa Han'a gençliğinde verilen takma bir isim olduğunu açıklamıştı.[13]
Şerefleri
Bahreyn: Bahreyn Nişanı Birinci Sınıf Üyeliği (2003)[14]
Kanada: Honorary Companion of the Kanada Nişanı (CC, 2005)[15]- Kanada: Kanada Parlamentosu'na hitabeti (2014)
Komorlar: Yeşilay Nişanı Büyük Haçı (1966)[14]
Fransa: Légion d'honneur Komutanı (1990)[14]- Fransa: Order of Arts and Letters Komutanı (2010)[14]
- Fransa: Grand Mécène (Büyük Patron) ve Grand Donateur (Büyük Yardımsever), Paris (2009)[kaynak belirtilmeli]
İran Şahı İmparatorluk Taç Nişanı Büyük Kordonu (1967)[14]
İtalya: İtalyan Hükümeti Hüner Nişanı Büyük Haç Şövalyesi. (Bu nişanı alan ilk Müslüman oldu.) (1977)[14]- İtalya: Emek Hüner Nişanı Şövalyeliği (1988)[14]
Fildişi Sahili: Büyük Haç Milli Nişanı (1965)[14]
Kenya: Altın Yüreklik Nişanı Şefi (2007),[14][16]
Madagaskar: Madagaskar Cumhuriyeti Büyük Nişanı Büyük Haçı (1966)[14]
Mali: Mali Milli Nişanı Büyük Haçı (2008)[14]
Moritanya: Milli Hüner Nişanı Komutanı (1960)[14]
Fas: Taht Nişanı Büyük Kordonu (1986)[14]
Pakistan: İmtiyaz Nişanı (NI, 1970)[14]- Pakistan: Pakistan Nişanı (NPk, 1983)[14]
Portekiz: Prens Henri Nişanı Büyük Haçı (GCIH, 1960)[14]- Portekiz: Hüner Nişanı Büyük Haçı (GCM, 1998)[14]
- Portekiz: İsa Nişanı Büyük Haçı (GCC, 2005)[14]
Senegal: Milli Arsan Nişanı Büyük Memuru (1982)[14]
İspanya: Sivil Hüner Nişanı Büyük Haçı (1991)[14]
Tacikistan: Arkadaşlık Nişanı Ödülü (1998)[14]
Birleşik Krallık: Britanya İmparatorluk Nişanı Komutan Şövalyesi (KBE, 2003),[17][14]
Yukarı Volta Milli Nişanı Büyük Haçı (1965)[14]
Zanzibar Sultanlığı'nın Parıldayan Yıldızı Nişanı Büyük Haçı (1957)[14]
Fahri doktoraları
- Kanada: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, McGill University (1983)[kaynak belirtilmeli]
- Kanada: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, McMaster Üniversitesi (1987)[kaynak belirtilmeli]
- Kanada: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Toronto Üniversitesi (2004)[kaynak belirtilmeli]
- Kanada: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Alberta Üniversitesi (2009)[kaynak belirtilmeli]
- Kanada: Fahri Üniversite Doktoru derecesi, Ottawa Üniversitesi (2012)[kaynak belirtilmeli]
- Kanada: Mukaddes İlimler Fahri Doktora derecesi, Toronto Üniversitesi (2013)
Mısır: Fahri D.H.L. derecesi, Kahire Amerikan Üniversitesi (2006)[kaynak belirtilmeli]
İrlanda: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, İrlanda Milli Üniversitesi (2008)[kaynak belirtilmeli]
Kırgızistan: Osh Devlet Üniversitesi Fahri Profesörlüğü (2002)[kaynak belirtilmeli]
Lübnan: Fahri D.H.L. derecesi, Beyrut Amerikan Üniversitesi (2005)[kaynak belirtilmeli]- Mali: Fahri Hukuk Doktora, Sankore Üniversitesi (2008)[kaynak belirtilmeli]
- Pakistan: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Peşaver Üniversitesi (1967)[kaynak belirtilmeli]
- Pakistan: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Sindh Üniversitesi (1970)[kaynak belirtilmeli]
- Portekiz: Fahri Doktora, Évora Üniversitesi (2006)[kaynak belirtilmeli]
- Tacikistan: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Khorugh Devlet Üniversitesi (1995)[kaynak belirtilmeli]
- Birleşik Krallık: Fahri Edebiyat Doktora derecesi, Londra Üniversitesi (1989)[kaynak belirtilmeli]
- Birleşik Krallık: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Galler Üniversitesi (1993)[kaynak belirtilmeli]
- Birleşik Krallık: Fahri İlahiyat Doktora derecesi, University of Cambridge (2009)[18]
ABD: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Brown Üniversitesi (1996)[kaynak belirtilmeli]- ABD: Fahri Hukuk Doktora - LL.D. derecesi, Harvard University (2008)[19]
Ödülleri
- Kanada: Ottawa Şehrinin Anahtarları (2005)[14]
- Kanada: Fahri Kanada Vatandaşlığı (2009)[20]
- Kanada: Altın Madalya, Kanada Kraliyet Mimarî Enstitüsü (2013)
- Fransa: Gümüş Madalya, Académie d'Architecture (1991)[14]
- Fransa: Şeref Nişanı, Uluslararası Mimarlar Birliği (2001)[14]
- Fransa: Assosiye Yabancı Üye, Académie des Beaux-Arts (2008)[14]
- Fransa: Yılın Filantropik Girişimcisi, by Le Nouvel Economiste, Paris (2009)[14]
Almanya: Die Quadriga Ödülü, (2005)[14]- Almanya: Tutzing Evangelik Akademisi Hoşgörü Mükafatı (2006)[14]
- İtalya: [Arzachena Şehri Şeref Yurttaşı (Sardinia) (1962)[14]
- İtalya: Altın Civa Ad Personam Ödülü (1982)[14]
- İrlanda: ITBA Özel Tanınma Ödülü, Kildare Kontu (2012)[kaynak belirtilmeli]
- Fildişi Sahili: Abidjan Hüryurttaşı ve Abidjan Şehrinin Anahtarları (1960)[14]
Ürdün: Dünya'daki en etkili 500 Müslüman'dan biri, Kraliyet İslam Stratejik Araştırma Merkezi, (2009)- Ürdün: Dünya'daki en etkili 500 Müslüman'dan biri, Kraliyet İslam Stratejik Araştırma Merkezi, (2010)
- Ürdün: Dünya'daki en etkili 500 Müslüman'dan biri, Kraliyet İslam Stratejik Araştırma Merkezi, (2011)
- Ürdün: Dünya'daki en etkili 500 Müslüman'dan biri, Kraliyet İslam Stratejik Araştırma Merkezi, (2012)
- Ürdün: Dünya'daki en etkili 500 Müslüman'dan biri, Kraliyet İslam Stratejik Araştırma Merkezi, (2013)
Kazakistan: Barış ve İlerleme Kazakistan Devlet Ödülü (2002)[14]- Kazakistan: Kazakistan Şeref Eğitmeni (2008)[14]
- Kenya: Kisumu Şehri Şeref Yurttaşı (1981)[14]
- Madagaskar: Majunga Şehrinin Anahtarları (1966)[14]
- Mali: Timbuktu İslam Ümmeti Şehri Şeref Yurttaşı (2003)[14]
- Mali: Timbuktu Belediyesi Şeref Yurttaşı (2008)[14]
Monako: "Deniz Şahsiyeti", Monaco Prensi Albert tarafından. (1999)- Pakistan: Fahri Albaylık, Pakistan Ordusu Altıncı Alayı (1970)[14]
- Pakistan: Lahore Şeref Yurttaşı ve Lahore Şehrinin Anahtarları (1980)[14]
- Pakistan: Fahri Üyelik, Pakistan Tıp Teşkilatı, Sindh (1981)[14]
- Pakistan: Karachi Şehrinin Anahtarları (1981)[14]
- Pakistan: Fahri Fellowship, Pakistan Operatör Hekim ve Fizik Tedavi Kolleji (CPSP) (1985)[14]
- Portekiz: Lizbon Şehrinin Anahtarları (1996)[14]
- Portekiz: Beşerî Bilimler Sınıfı Yabancı Üyesi, Lisbon Bilim Academisi (2009)[14]
- Portekiz: Avrupa Konseyi 2013 Kuzey-Güney Mükafatı (2014)
Rusya: Rusya Müftüleri Konseyi Devlet Sektörü Başkanlığı tarafından Dünya'daki en etkili 15 Müslüman önderden birisi seçildi. (2012)
İskoçya: Andrew Carnegie Filantropi Madalyası (2005)[14]- İspanya: Consejo Superior de los Colegios de Arquitectos de España Altın Madalyası.[kaynak belirtilmeli]
- İspanya: Granada Şeref Misafiri (1991)[14]
- İspanya: Granada Fahri Yurttaşı (1991)[14]
- İspanya: Granada Kenti Altın Madalyası (1998)[14]
- İspanya: Kraliyet Toledo Vakfı Ödülü (2006)[14]
İsveç: Archon Ödülü, Uluslararası Hemşirecilik Şeref Topluluğu, Sigma Theta Tau Enternasyonal (2001)[14]
Tanzanya: Dar es Salaam Fahri Yurttaşı (2005)[14]- Birleşik Krallık: Uluslararası Altın Civa “AD PERSONAM” Ödülü (1982)[14]
- Birleşik Krallık: Fahri Fellowship, Royal Institute of British Architects (1991)[14]
- Birleşik Krallık: Andrew Carnegie Filantropi Madalyası (2005)[14]
- Birleşik Krallık: Onuncu Peter O'Sullivan Ödülü, Savoy, London (2006)[14]
- Birleşik Krallık: David Rockefeller Köprüleme Önderlik Mükafatı (2012)
- ABD: Mimarîde Thomas Jefferson Anıtı Vakfı Madalyası, University of Virginia (1984)[14]
- ABD: Amerikan Mimarlar Enstitüsü'nin Enstitüsünün Şerefi (1984)[14]
- ABD: Amerikan Mimarlar Enstitüsü'nün Fahri Üyesi (1992)[14]
- ABD: Yabancı Şeref Üyesi, Amerikan Sanat ve Bilimler Akademisi (1996)[21]
- ABD: Hadrian Ödülü, Dünya Anıtlar Vakfı (1996)[14]
- ABD: Kültür ve Diplomasi hakkındaki Beyaz Saray Konferansında Panelist (2000)[kaynak belirtilmeli]
- ABD: Vincent Scully Mükafatı, (National Building Museum) (2005)[14]
- ABD: Austin Şehrinin Anahtarları (2008)[14]
- ABD: Şehircilik Geliştirilmesi Alanında İleri Görüşlü Liderlerlere verilen ULI J.C. Nichols Mükafatı, Los Angeles (2011)[14]
- ABD: Kaliforniya San Fransisko Üniversitesi Madalyası, Üniversitenin verdiği en yüksek şeref ünvanı, San Francisco (2011)[kaynak belirtilmeli]
- ABD: Dünya'nın en güçlü 500 adamından birisi, Foreign Policy (2013)
Özbekistan: Semerkant Anahtarlarıyla birlikte kendisine sunulan Semerkant Şeref Yurttaşlığı ünvanı. (1992)[14]
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ a b Edwards, Anne (1996). Throne of Gold: The Lives of the Aga Khans, New York: William Morrow and Company. ISBN 0-00-215196-0
- ^ Harriman, Pamela (May 30, 2005). "Lives and Loves: Pamela Harrima". The Scotsman, p. S2.
- ^ a b c d Hollingsworth, Mark (March 2011). "Aga in Waiting" (PDF). ES Magazine. Erişim tarihi: April 9, 2012.
- ^ Alleyne, Richard (October 9, 2004). "A very discreet divorce for the Aga Khan and his wife". The Telegraph. London. Erişim tarihi: December 7, 2011.
- ^ MacDonald, Marianne (November 11, 1995). "Aga Khan fails to stop former wife's jewellery sale". The Independent. London. Erişim tarihi: December 7, 2011.
- ^ Princess Inaara Foundation[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Leppard, David; Winnett, Robert (November 21, 2004). "Aga Khan faces the $1 billion divorce". The Sunday Times. London. Erişim tarihi: November 21, 2008.
- ^ a b c Samuel, Henry (January 12, 2012). "The Aga Khan, the alleged affair with an air hostess and the $75 million divorce settlement". Sydney Morning Herald. Erişim tarihi: 9 April 2012.
- ^ Kay, Richard. "Third time lucky for Aga Khan?". London: Daily Mail. Erişim tarihi: 9 April 2012.
- ^ "Aga Khan appeals wife's bumper divorce payout". AFP. Erişim tarihi: 9 April 2012.
- ^ Pendleton, Devon; Serafin, Tatiana; von Zeppelin, Cristina (17 June 2009). "In Pictures: World's Richest Royals: Prince Karim Al Husseini, Aga Khan". Forbes. Erişim tarihi: 26 Nov 2013.
- ^ Daftary, Farhad (2007). The Ismailis: Their History and Doctrines (2nd edition). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-35561-5.
- ^ "Bombay High Court:Haji Bibi vs H.H. Sir Sultan Mahomed Shah 1 September 1908". Russell, High Court of Bombay. Erişim tarihi: 26 March 2012.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi bj bk bl bm bn List of honours
- ^ "Aga Khan, C.C. – Order of Canada". Erişim tarihi: December 7, 2006.
- ^ Kenya: Country Honours Aga Khan (Page 1 of 1) – website allAfrica.com
- ^ London Gazette, Sayı 57155, sahife 24, 31 Aralık 2003.
- ^ Eight hundred year-old Cambridge University awards Mawlana Hazar Imam an honorary degree. Theismaili.org.
- ^ [1]
- ^ url=http://www.parl.gc.ca/HousePublications/Publication.aspx?Language=E&Mode=1&Parl=40&Ses=2&DocId=4012641#SOB-2849627%7Cdate=2009-06-19%7Chouse=House of Commons
- ^ "Book of Members, 1780–2010: Chapter A" (PDF). American Academy of Arts and Sciences. May 10, 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: April 6, 2011.
| Şii İslam unvanları | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Muhammed Şah Nizârî-İsmâ‘îl’îyye İmâmı |
İmâm Şah Kerîm el-Hüseyinî IV. Ağa Han Kırk Dokuzuncu Nizâr’îyye Şîʿa Nizârî-İsmâ‘îlî İmâmı/Dâ’î-i Â'zamı 1957 - |
Sonra gelen İsmâ‘îlî-Nizârîlik İmâmı |