Alamut Kalesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 01.13, 10 Mart 2014 tarihindeki hâli

Şablon:Coor title dms

Elemût Kalesi, ya da Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl (Farsça: قلعه الموت Kale-ye Elemût veya الموت); Elemûtlar Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Devleti'nin yönetim merkezi konumunda olan ve Hazar Denizi'nin güney kıyısında yer alan bir kaledir. Kelime mânâsı olarak "Kartal Yuvası" anlamına gelmektedir.^[1]^:23 Cüstaniler kralı Veşudan ibn-i Cüstan tarafından inşa ettirilmiştir.^[2]^:29 Kelimenin mânâsı "Aluh āmū[kh]t" ("Kartalın Öğretisi" ya da "Cezalandırma Yuvası") anlamlarına gelmektedir. Ebced hesabına göre ise "Elemût" (Farsça: الموت) Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir, ki bu sayı kalenin Hassan-ı Sabbah tarafından zapt edildiği yıla karşılık gelmektedir.^[2]^:29^[3]^[4]^[5] Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl, Hasan bin Sabbah tarafında feth edilene dek Cüstaniler'in denetimi altında kalmıştır.

Elemût Kalesi

Heft Bab-ı Seyyidne Kelam-i Pir olarak ta anılan Elemût Devleti'nin kurucusu Hasan Sabbah’ın Yemen’den gelerek Kûfe yakınlarındaki Himyari bölgesinde yerleşmiş olduğu, ve oradan da İran’a geçerek bir süre Kum’da kalan, daha sonra Rey’de yaşamaya başlamış olan bir aileden geldiği iddia edilir. Devlet, Nizarî İsmailîlik öğretileri, inanç ve yaşam biçimi temelleri üzerine kurulmuştur.

Tarihçesi

Elemût Kalesi'nin tepesinde yer alan arkeolojik kazılara destek vermek için *"İran Kültürel Mirasını Koruma Teşkilâtı"* tarafından kurulan inşaat iskeleleri.

Hasan Sabbah'ın önderliğini yaptığı, fedailerine sahte bir cennet vaadiyle kendi Haşhaşilik öğretisini yaydığı, tarihte Belde’t-ûl’İkbâl adıyla şöhrete kavuşan Elemûtlar Devleti'in karargahı ve başkenti niteliğinde hizmet vermiş olan bir yerleşim birimidir. Nizari-İsmaili mezhebinin yaşatılmasında büyük bir rol oynayan bu merkezde adamlarına cennetin anahtarlarını kendi ellerinde bulundurduğuna inandıran ve haşhaşın uyuşturucu etkisini kullanan Hasan bin Sabbah, eğitime tabi tuttuğu fedaileri aracılığıyla bir çok devlet adamı ve hükümdarın canına mâl olan suikastler tertip etmeyi başarabilmiş ve çevresindeki ülkelere epey gözdağı vermeyi başarabilmişti. Suikast düzenlemek anlamına gelen İngilizce assassination kelimesinin burada yaşayan haşhaşin örgütünün adından değişerek türetildiği zannedilmektedir. Zamanın Haçlı kaynaklı tarihçileri Hasan bin Sabbah fedailerinin kendilerini feda edecek kadar davaya bağlı olmalarını anlamlandıramamış ve siyasi suikastleri yerine getirmesi için haşhaşın uyuşturucu etkisini kullanıldığını öne sürmüşlerdir.

İ'tikadları

Şiîlik mezhebinin İsmâilîlik meşrebinin Nizârîlik koluna bağlı Hasan Sabbah'ın zamanında şöhretinin doruk noktasına ulaşmıştır. Tarihe "Haşhaşiler" ve "suikastçılar" olarak geçen bu kalede ikamet eden İsmâilîler'in bu şekilde tanımlanmalarının nedenlerinden biri Marco Polo'nun anılarında aktarmış olduğu bilgilerdir. Şiîlik mezheblerinden olan İsmailî-Nizârîler kolunun temelini teşkil eden bu tarikat günümüzde IV. Ağa Han'ın önderliğinde ezoterik-batınilik dünyasının en büyük temsilcisi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl Komutanları (1090-1256)

"Birinci Hûccet ve Elemût Kalesi Komutanlığı" Hasan Sabbah (H. 483-518 / M. 1090-1124) (35 sene)
"Elemût Birinci Gizlenen İmamı" El-Hâdî bin el-Nizâr (Doğum: H. 470 / M. 1076 ) (İmâmlık süresi: Hicrî 490-530 / M. 1097-1136) (Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'ın öz oğlu olduğu öne sürülen)
"İkinci Hûccet ve Elemût Kalesi Komutanlığı " Kiya Buzrug Ummid (H. 518-532 / M. 1124-1138) (14 sene)
"Elemût İkinci Gizlenen İmamı" El-Môhtadî bin el-Hâdî (Doğum: H. 500 / M. 1106 ) (İmâmlık süresi: Hicrî 530-552 / M. 1136-1157) ("Devr-i Setr" adı verilen "Gizlenen-İmâmlar" devrinin "Kırk yıllık" ilk bölümü sona erdi ve "Gizlenen İmam" hâlindeki İmâm "Yarı-Gözükür-İmâm" hâline gelerek Setir Devri'nin sonunun yaklaştığını hazırladığı tebliğler ve Dâ’îler aracılığıyla Nizârî mezhebinin mensûplarına bildirdi ve Elemût Devleti'ni resmen yönetmeğe başladı.) (I. Muhammed - Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'ın öz torunu olarak iddia edilen)
"Üçüncü Hûccet ve Elemût Kalesi Komutanı" Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid (Hicrî 532-554 / M. 1138-1159) (22 sene)
"Elemût Üçüncü Gizlenen İmamı ve Dördüncü Elemût Kalesi Komutanı" El-Kahir bin el-Môhtadî bi-Kuvvet’ûl-Lâh / bi-Ahkâmî’l-Lâh bin el-Hâdî bin el-Nizâr (Doğum: H. 520 / M. 1126) (İmâmlık süresi: Hicrî 552-557 / M. 1157-1162; Dördüncü Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 554-557 / M. 1159-1162) (I. Hasan / Hasan-ı Evvel bin el-Muhammed bin Ali)
II. Hasan (Doğum: Hicrî 539 / M. 1145) veya (Doğum: Hicrî 536 / M. 1142) (İmâmlık ve Beşinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 557-561 / M. 1162-1166) (II. Hasan - Cûveynî'nin Elemût Kütüphanesi'nin Moğollar tarafından yakılmasından evvel yaptığı tetkiklere göre ise II. Hasan'ın Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid'in oğlu olduğu neticesine varılmıştır. Bu iddia Nizârî Bâtınî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'nin İmâmet i'tikadına aykırı düşeceğinden ve İmâmet silsilelerini tamamen bozacağından dolayı Nizârîler tarafından reddedilmektedir. Nizârîler'in kuramına göre ise, Elemût'taki yetmiş yıllık "Setir Devri" sona erdiğinde ve İmâm II. Hasan "Gözükür-İmâm" olarak ortaya çıktığı zamân, vezîr, Dâ’î ve Hüccet vazifelerini yüklenmiş olan bir başka "Hasan" daha vardı. Bu şahıs Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid'in oğlu olan "el-Hasan bin Muhammed bin Kiya Buzrug" idi.^[6] )
II. Muhammed (Doğum: Hicrî 550 / M. 1155) veya (Doğum: Hicrî 553 / M. 1158 ) (İmâmlık ve Altıncı Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 561-607 / M. 1166-1210)
Celal’ed-Dîn Hasan-ı Sâlis (Doğum: Hicrî 583 / M. 1187) (İmâmlık ve Yedinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 607-618 / M. 1210-1221) (III. Hasan)
III. Muhammed ( Doğum: Hicrî 609 / M. 1213 ) (İmâmlık ve Sekizinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 618-653 / M. 1221-1255) (III. Muhammed)
Rûkn’ed-Dîn Hûr-Şâh (Doğum: Hicrî 627 / M. 1230) (İmâmlık ve Dokuzuncu Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: Hicrî 653-655 / M. 1255-1257)

Elemûtlar imâmlarının soyağacı

‘Ubeyd’Allâh'ibn‘el’Huseyn‘el’Medhî

Fâtımî Devleti (Yedicilik)

Târik’ûl-Hâkim bi-EmrʿAllâh

Dürzîlik

Zahir (Fatımi)

Ebû Temîm Mu’âdd el-Mûstensir

Nizârîlik

Mustalilik

Türkistan Aleviliği

Nizar (Fatımi)

Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî

Muhammed‘bin’Mu’âddʿel’Mûstensir

El-Hadi bin el-Nizar

Ebû‘Ali’Mansûr‘el’Âmir’bi'Ahkâm’îl‘Lâh

ʿAbd’el-Mecîd el-Hâfız li-Dîn’il-Lâh

Alamut Kalesi

Tayyib Ebu'l-Kasım

Hafızilik

El-Mohtedî bin el-Hâdî (I. Muhammed)

İsmâʿil ez-Zâfir li-Dîn’il-Lâh

Yusuf‘binʿAbdûlMecîdʿûl’Hâfız

El‘Kahir’bi‘Kuvvet’ûl‘Lâh/Ahkâm’îl‘Lâh’I.Hasan

İsâ el-Fâ’iz bi-Nasr’Allâh

ʿAbd Allâh el-Âzıd li-Dîn’il-Lâh

Alâ Zikrihi’s-Selâm II. Hasan

Nûr’ed-Dîn II. Muhammed

Celal’ed-Dîn III. Hasan

Alâ’ed-Dîn III. Muhammed

Rükneddin Hür Şah

IV. Ağa Han (Nizari fıkhı)

Dâ’îler (Mustali fıkhı)

Yıkılışı

Hasan Sabbah'ın ölümünden sonra yerine Rudbarlı bir Türk ve sağ kolu olan Kiya Buzrug Ummid (1124 - 1138), Alamut Piri olur. Alamut Devleti’nin 1256 yılında Moğollar tarafından yıkılıncaya dek de aynı soydan İranlılar yönetime gelirler. Nizari İsmaililer Hazar Denizi’nin güneyine Deylem ve Gilan’a da egemen olmuşlardır.

Dış bağlantı

"Alamut Cultural Heritage Base - Official Website"

Kaynakça

^ Willey, Peter (2005). Eagle's Nest: Ismaili Castles in Iran and Syria. London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-85043-464-1.
^ ^a ^b Virani, Shafique N. (2007). The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, a Search for Salvation. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195311730.
^ Petrushevskiĭ, Ilʹi͡a Pavlovich (1985). Islam in Iran. SUNY Press. s. 363, Note 40. ISBN 0887060706: Ebced hesabına göre ise "Elemût" (Farsça: الموت) Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir, ki bu sayı kalenin Hassan-ı Sabbah tarafından zapt edildiği yıla karşılık gelmektedir. (483 AH = 1090/91 AD).
^ Hourcade, B. (December 15, 1985). "ALAMŪT". Encyclopædia Iranica. Erişim tarihi: February 10, 2013. According to legend, an eagle indicated the site to a Daylamite ruler; hence the name, from aloh (eagle) and āmū(ḵ)t (taught).
^ Bosworth, C. E. (January 1989). "Review of Books". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland. 121 (1): 153–154. doi:10.1017/S0035869X00168108.
^ Dr. Mustapha Ghaleb, The Ismailis of Syria, sahife 73-74, Beirut, 1970.

[Eagle's_Nest-1] Willey, Peter (2005). Eagle's Nest: Ismaili Castles in Iran and Syria. London: I.B. Tauris. ISBN 978-1-85043-464-1.

[History_of_Survival-2] Virani, Shafique N. (2007). The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, a Search for Salvation. New York: Oxford University Press. ISBN 9780195311730.

[3] Petrushevskiĭ, Ilʹi͡a Pavlovich (1985). Islam in Iran. SUNY Press. s. 363, Note 40. ISBN 0887060706: Ebced hesabına göre ise "Elemût" (Farsça: الموت) Hicrî 483 yılına tekâbül etmektedir, ki bu sayı kalenin Hassan-ı Sabbah tarafından zapt edildiği yıla karşılık gelmektedir. (483 AH = 1090/91 AD).

[4] Hourcade, B. (December 15, 1985). "ALAMŪT". Encyclopædia Iranica. Erişim tarihi: February 10, 2013. According to legend, an eagle indicated the site to a Daylamite ruler; hence the name, from aloh (eagle) and āmū(ḵ)t (taught).

[5] Bosworth, C. E. (January 1989). "Review of Books". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland. 121 (1): 153–154. doi:10.1017/S0035869X00168108.

[6] Dr. Mustapha Ghaleb, The Ismailis of Syria, sahife 73-74, Beirut, 1970.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 {{Coord|36|26|40.63|N|50|35|9.58|E|region:IR_type:landmark|display=title}}
 {{diğer anlamı2|Alamut}}
-{{çift madde|Alamut Kalesi}}
+{{çift madde|Alamut}}
+{{Şiilik}}
+[[Dosya:Alamut.png|thumb|240px|left|[[Elemût]] ve yöresi.]]
+[[Dosya:Alamut2.jpg|thumb|left|240px|[[Elemût]] Kalesi'nin tepesi.]]
 {{coor title dms|36|26|41|N|50|35|11|E|type:landmark|region:SY|page:http://tr.wikipedia.org/wiki/Alamut}}
-[[Dosya:AlamutIran.png|thumb|240px|left|Alamut bölgesinin kuşbakışı görünümü.]]
-[[Dosya:Alamut region in Iran.png|thumb|240px|Elemût Bölgesi, [[İran]].]]
+'''Elemût Kalesi,''' ya da '''Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl''' ([[Farsça]]: '''قلعه الموت''' Kale-ye Elemût veya '''الموت'''); [[Elemûtlar]] [[Nizârî]] [[Bâtınî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]] Devleti'nin yönetim merkezi konumunda olan ve [[Hazar Denizi]]'nin güney kıyısında yer alan bir [[kale]]dir. Kelime mânâsı olarak ''"Kartal Yuvası"'' anlamına gelmektedir.<ref name="Eagle's Nest">{{cite book |last=Willey |first=Peter |title=Eagle's Nest: Ismaili Castles in Iran and Syria |year=2005 |publisher=I.B. Tauris |location=London |isbn=978-1-85043-464-1}}</ref>{{rp|23}} [[Cüstaniler]] kralı ''Veşudan ibn-i Cüstan'' tarafından inşa ettirilmiştir.<ref name="History of Survival">{{cite book |last=Virani |first=Shafique N. |title=The Ismailis in the Middle Ages: A History of Survival, a Search for Salvation |year=2007 |publisher=Oxford University Press |location=New York |isbn=9780195311730}}</ref>{{rp|29}} Kelimenin mânâsı ''"Aluh āmū[kh]t" ("Kartalın Öğretisi" ya da "Cezalandırma Yuvası")''  anlamlarına gelmektedir. [[Ebced hesabı]]na göre ise ''"Elemût"'' ({{lang|fa|الموت}}) [[Hicrî]] 483 yılına tekâbül etmektedir, ki bu sayı kalenin [[Hasan bin Sabbah|Hassan-ı Sabbah]] tarafından zapt edildiği yıla karşılık gelmektedir.<ref name="History of Survival"/>{{rp|29}}<ref>{{cite book |last=Petrushevskiĭ |first=Ilʹi͡a Pavlovich |title=Islam in Iran |publisher=SUNY Press |year=1985 |isbn=0887060706 |url=http://books.google.com/books?id=92XWltgRzfEC&pg=PA363#v=onepage&q&f=false |page=363, Note 40 |postscript=: [[Ebced hesabı]]na göre ise ''"Elemût"'' ({{lang|fa|الموت}}) [[Hicrî]] 483 yılına tekâbül etmektedir, ki bu sayı kalenin [[Hasan bin Sabbah|Hassan-ı Sabbah]] tarafından zapt edildiği yıla karşılık gelmektedir. (483 AH = 1090/91 AD).}}</ref><ref>{{cite encyclopedia |author=Hourcade, B. |url=http://www.iranicaonline.org/articles/alamut-valley-alborz-northeast-of-qazvin- |title=ALAMŪT |encyclopedia=[[Encyclopædia Iranica]] |date=December 15, 1985 |quote=According to legend, an eagle indicated the site to a Daylamite ruler; hence the name, from ''aloh'' (eagle) and ''āmū(ḵ)t'' (taught). |accessdate=February 10, 2013}}</ref><ref>{{cite journal |last=Bosworth |first=C. E. |title=Review of Books |journal=Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland |date=January 1989 |volume=121|issue=1 |pages=153–154 |doi=10.1017/S0035869X00168108}}</ref> Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl, [[Hasan bin Sabbah]] tarafında feth edilene dek [[Cüstaniler]]'in denetimi altında kalmıştır.
-[[Dosya:OvanLakeAlamut.png|thumb|240px|[[Ovan Gölü]], Doğu Alamut.]]
+==Elemût Kalesi==
-'''Alamut''' ([[Farsça]]: '''الموت''' Elemût); [[İran]]'da [[Hazar Denizi]]'nin güney kıyısında yer alan bir coğrafi bölgedir.
+[[Dosya:Prise d'Alamût (1256).jpeg|sol|thumb|240px|[[Reşidüddin Hamedani]]'nin [[Cami'üt-Tevarih]] adlı eserinden alınma [[Moğol İmparatorluğu|Moğollar]]'ın 1213-1214 yıllarında [[Haşhaşin]] Karargâhı ''"Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl"'' kuşatmasını tasvir eden resim. ''( Bibliothèque Nationale de France, Département des Manuscrits, Division Orientale)''.]]
+''Heft Bab-ı Seyyidne Kelam-i Pir'' olarak ta anılan Elemût Devleti'nin kurucusu [[Hasan Sabbah]]’ın [[Yemen]]’den gelerek [[Kûfe]] yakınlarındaki [[Himyar Krallığı|Himyari]] bölgesinde yerleşmiş olduğu, ve oradan da [[İran]]’a geçerek bir süre [[Kum]]’da kalan, daha sonra [[Rey]]’de yaşamaya başlamış olan bir aileden geldiği iddia edilir. [[Devlet]], [[Nizarî İsmailîlik]] öğretileri, [[inanç]] ve yaşam biçimi temelleri üzerine kurulmuştur.
-==Bölgenin tarihçesi==
-[[Dosya:Fall in Hir.jpg|left|thumb|240px|[[Hir, Kazvin|Hir]], Batı Alamut.]]
+===Tarihçesi===
-Bölge tarihte [[Şiîlik]] meşrebinin [[İsmâilîlik]] [[mezheb]]inin [[Nizârîlik]] koluna bağlı [[Hasan Sabbah]]'ın devrinde şöhrete kavuşmuştur. Tarihe adları "[[Haşhaşiler]]" olarak geçen [[Alamut Kalesi]]-[[İsmâilîler]]i'nin batılı yazarlar tarafından bu şekilde tanımlanmalarının nedenlerinden birisi [[Marco Polo]]'nun anılarında aktardığımış olduğu bilgilerdir. İddialara göre burası [[Hasan Sabbah]]'ın fedailerine sahte bir cennet vaad ederek kendi [[Haşhaşilik]] öğretisini yaydığı mekândır.{{olgu}}
+[[Dosya:Alamut.JPG|thumb|240px|[[Elemût]] Kalesi'nin tepesinde yer alan arkeolojik kazılara destek vermek için ''"İran Kültürel Mirasını Koruma Teşkilâtı"'' tarafından kurulan inşaat iskeleleri.]]
+[[Hasan Sabbah]]'ın önderliğini yaptığı, [[fedai]]lerine sahte bir [[cennet]] vaadiyle kendi [[Haşhaşilik]] öğretisini yaydığı, tarihte Belde’t-ûl’İkbâl adıyla şöhrete kavuşan Elemûtlar Devleti'in karargahı ve başkenti niteliğinde hizmet vermiş olan bir yerleşim birimidir. [[Nizari]]-[[İsmaili]] mezhebinin yaşatılmasında büyük bir rol oynayan bu merkezde adamlarına [[cennet]]in anahtarlarını kendi ellerinde bulundurduğuna inandıran ve [[haşhaş]]ın uyuşturucu etkisini kullanan [[Hasan bin Sabbah]], eğitime tabi tuttuğu [[fedai]]leri aracılığıyla bir çok devlet adamı ve hükümdarın canına mâl olan suikastler tertip etmeyi başarabilmiş ve çevresindeki ülkelere epey gözdağı vermeyi başarabilmişti. Suikast düzenlemek anlamına gelen [[İngilizce]] ''assassination'' kelimesinin burada yaşayan [[haşhaşin]] örgütünün adından değişerek türetildiği zannedilmektedir. Zamanın Haçlı kaynaklı tarihçileri [[Hasan bin Sabbah]] fedailerinin kendilerini feda edecek kadar davaya bağlı olmalarını anlamlandıramamış ve siyasi suikastleri yerine getirmesi için [[haşhaş]]ın uyuşturucu etkisini kullanıldığını öne sürmüşlerdir.
-=== Elemût Kalesi ===
-[[Dosya:Alamut.png|thumb|240px|Elemût ve yöresi.]]
-Tarihte adından '''[[Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl]]''' ([[Farsça]]: '''قلعه الموت''' Kale-ye Elemût; [[1090]] - [[1256]]) ya da [[Elemûtlar]] [[Nizârî]] [[Bâtınî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]] Devleti'nin Karargahı olarak bahsedilen sarp dağların tepesine yer alan bu kale Elemût [[İsmâilî]] Devleti'nin merkezi konumundaydı. "Heft Bab-ı Seyyidne Kelam-i Pir" olarak ta anılan kurucuları [[Hasan Sabbah]]’ın [[Yemen]]’den gelerek [[Kûfe]] yakınlarındaki [[Himyar Krallığı|Himyari]] bölgesinde yerleşmiş olduğu, ve oradan da [[İran]]’a geçerek bir süre [[Kum]]’da kalan, daha sonra [[Rey]]’de yaşamaya başlamış olan bir aileden geldiği iddia edilir. [[Devlet]], [[İsmâilîlik]] öğretileri, [[inanç]] ve yaşam biçimi temelleri üzerine kurulmuştur.
+===İ'tikadları===
-==== Elemût Kalesi Komutanları ''(1090-1256)'' ====
+[[Şiîlik]] [[mezheb]]inin [[İsmâilîlik]] meşrebinin [[Nizârîlik]] koluna bağlı [[Hasan Sabbah]]'ın zamanında şöhretinin doruk noktasına ulaşmıştır. Tarihe "[[Haşhaşiler]]" ve "suikastçılar" olarak geçen bu kalede ikamet eden [[İsmâilîler]]'in bu şekilde tanımlanmalarının nedenlerinden biri [[Marco Polo]]'nun anılarında aktarmış olduğu bilgilerdir. [[Şiîlik]] [[mezheb]]lerinden olan [[İsmailî]]-[[Nizârîler]] kolunun temelini teşkil eden bu [[tarikat]] günümüzde [[IV. Ağa Han]]'ın önderliğinde [[ezoterik]]-[[batınilik]] dünyasının en büyük temsilcisi olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
+=== Elemût – Belde’t-ûl’İkbâl Komutanları ''(1090-1256)'' ===
+[[Dosya:Siege of Alamut (1256).jpeg|thumb|240px|[[Moğol İmparatorluğu|Moğollar]]'ın [[Haşhaşin]] Karargâhı ''"Elemût Kalesi"'' kuşatması.]]
 * ''"Birinci Hûccet ve Elemût Kalesi Komutanlığı"'' [[Hasan Sabbah]] (H. 483-518 / M. 1090-1124) ''(35 sene)''
-* ''"Elemût Birinci Gizlenen-İmamı"'' [[El-Hâdî bin el-Nizâr]] ''(Doğum: H. 470 / M. 1076 )'' ([[İmâmet|İmâmlık]] süresi: [[Hicrî]] 490-530 / M. 1097-1136) ''([[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın öz oğlu olduğu öne sürülen)''
+* ''"Elemût Birinci Gizlenen İmamı"'' [[El-Hâdî bin el-Nizâr]] ''(Doğum: H. 470 / M. 1076 )'' ([[İmâmet|İmâmlık]] süresi: [[Hicrî]] 490-530 / M. 1097-1136) ''([[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın öz oğlu olduğu öne sürülen)''
 * ''"İkinci Hûccet ve Elemût Kalesi Komutanlığı "'' [[Kiya Buzrug Ummid]] (H. 518-532 / M. 1124-1138) ''(14 sene)''
-* ''"Elemût İkinci Gizlenen-İmamı"'' [[El-Môhtadî bin el-Hâdî]] ''(Doğum: H. 500 / M. 1106 )'' ([[İmâmet|İmâmlık]] süresi: [[Hicrî]] 530-552 / M. 1136-1157) ("Devr-i Setr" adı verilen ''"Gizlenen-[[İmâmlar]]"'' devrinin ''"Kırk yıllık"'' ilk bölümü sona erdi ve [[Gayba]] hâlindeki İmâm "Yarı-Gözükür-İmâm" hâline gelerek Setir Devri'nin sonunun yaklaştığını hazırladığı tebliğler ve [[Dâ’î]]ler aracılığıyla [[Nizârî]] [[mezheb]]inin mensûplarına bildirdi ve [[Elemût Devleti]]'ni resmen yönetmeğe başladı.) ''(I. Muhammed - [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın öz torunu olarak iddia edilen)''
+* ''"Elemût İkinci Gizlenen İmamı"'' [[El-Môhtadî bin el-Hâdî]] ''(Doğum: H. 500 / M. 1106 )'' ([[İmâmet|İmâmlık]] süresi: [[Hicrî]] 530-552 / M. 1136-1157) ("Devr-i Setr" adı verilen ''"Gizlenen-İmâmlar"'' devrinin ''"Kırk yıllık"'' ilk bölümü sona erdi ve "Gizlenen İmam" hâlindeki İmâm "Yarı-Gözükür-İmâm" hâline gelerek Setir Devri'nin sonunun yaklaştığını hazırladığı tebliğler ve [[Dâ’î]]ler aracılığıyla [[Nizârî]] [[mezheb]]inin mensûplarına bildirdi ve [[Elemût Devleti]]'ni resmen yönetmeğe başladı.) ''(I. Muhammed - [[Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh]]'ın öz torunu olarak iddia edilen)''
 * ''"Üçüncü Hûccet ve Elemût Kalesi Komutanı"'' [[Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid]] ([[Hicrî]] 532-554 / M. 1138-1159) ''(22 sene)''
-* ''"Elemût Üçüncü Gizlenen-İmamı ve Dördüncü Elemût Kalesi Komutanı"'' [[El-Kahir bin el-Môhtadî bi-Kuvvet’ûl-Lâh / bi-Ahkâmî’l-Lâh]] bin [[El-Hâdî bin el-Nizâr|el-Hâdî]] bin el-[[Nizâr]] ''(Doğum: H. 520 / M. 1126)'' ([[İmâmet|İmâmlık]] süresi: [[Hicrî]] 552-557 / M. 1157-1162; Dördüncü Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 554-557 / M. 1159-1162) ''(I. Hasan / Hasan-ı Evvel bin el-Muhammed bin Ali)''
+* ''"Elemût Üçüncü Gizlenen İmamı ve Dördüncü Elemût Kalesi Komutanı"'' [[El-Kahir bin el-Môhtadî bi-Kuvvet’ûl-Lâh / bi-Ahkâmî’l-Lâh]] bin [[El-Hâdî bin el-Nizâr|el-Hâdî]] bin el-[[Nizâr]] ''(Doğum: H. 520 / M. 1126)'' ([[İmâmet|İmâmlık]] süresi: [[Hicrî]] 552-557 / M. 1157-1162; Dördüncü Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 554-557 / M. 1159-1162) ''(I. Hasan / Hasan-ı Evvel bin el-Muhammed bin Ali)''
-* [[II. Hasan (Haşhaşi)|II. Hasan]] ''(Doğum: [[Hicrî]] 539 / M. 1145)'' veya ''(Doğum: [[Hicrî]] 536 / M. 1142)'' ([[İmâmet|İmâmlık]] ve Beşinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 557-561 / M. 1162-1166) ''(II. Hasan - Cûveynî'nin Elemût Kütüphanesi'nin Moğollar tarafından yakılmasından evvel yaptığı tetkiklere göre ise [[II. Hasan (Haşhaşi)|II. Hasan]]'ın [[Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid]]'in oğlu olduğu neticesine varılmıştır. Bu iddia [[Nizârî]] [[Bâtınî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]] [[Mezheb]]i'nin [[İmâmet i'tikadı]]na aykırı düşeceğinden ve [[İmâmet]] silsilelerini tamamen bozacağından dolayı [[Nizârîler]] tarafından reddedilmektedir. [[Nizârîler]]'in kuramına göre ise, Elemût'taki yetmiş yıllık ''"Setir Devri"'' sona erdiğinde ve İmâm [[II. Hasan (Haşhaşi)|II. Hasan]] ''"Gözükür-İmâm"'' olarak ortaya çıktığı zamân, vezîr, [[Dâ’î]] ve Hüccet vazifelerini yüklenmiş olan bir başka ''"Hasan"'' daha vardı. Bu şahıs [[Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid]]'in oğlu olan "el-Hasan bin Muhammed bin Kiya Buzrug" idi.)''
+* [[II. Hasan (Haşhaşi)|II. Hasan]] ''(Doğum: [[Hicrî]] 539 / M. 1145)'' veya ''(Doğum: [[Hicrî]] 536 / M. 1142)'' ([[İmâmet|İmâmlık]] ve Beşinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 557-561 / M. 1162-1166) ''(II. Hasan - Cûveynî'nin Elemût Kütüphanesi'nin Moğollar tarafından yakılmasından evvel yaptığı tetkiklere göre ise [[II. Hasan (Haşhaşi)|II. Hasan]]'ın [[Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid]]'in oğlu olduğu neticesine varılmıştır. Bu iddia [[Nizârî]] [[Bâtınî]]-[[İsmâ‘îl’îyye]] [[Mezheb]]i'nin [[İmâmet i'tikadı]]na aykırı düşeceğinden ve [[İmâmet]] silsilelerini tamamen bozacağından dolayı [[Nizârîler]] tarafından reddedilmektedir. [[Nizârîler]]'in kuramına göre ise, Elemût'taki yetmiş yıllık ''"Setir Devri"'' sona erdiğinde ve İmâm [[II. Hasan (Haşhaşi)|II. Hasan]] ''"Gözükür-İmâm"'' olarak ortaya çıktığı zamân, vezîr, [[Dâ’î]] ve Hüccet vazifelerini yüklenmiş olan bir başka ''"Hasan"'' daha vardı. Bu şahıs [[Muhammad bin Kiya Buzrug Ummid]]'in oğlu olan "el-Hasan bin Muhammed bin Kiya Buzrug" idi.<ref>Dr. Mustapha Ghaleb, ''The Ismailis of Syria,'' sahife 73-74, Beirut, 1970.</ref> )''
 * [[II. Muhammed (Haşhaşi)|II. Muhammed]] ''(Doğum: [[Hicrî]] 550 / M. 1155)'' veya ''(Doğum: [[Hicrî]] 553 / M. 1158 )'' ([[İmâmet|İmâmlık]] ve Altıncı Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 561-607 / M. 1166-1210)
 * [[Celal’ed-Dîn Hasan-ı Sâlis]] ''(Doğum: [[Hicrî]] 583 / M. 1187)'' ([[İmâmet|İmâmlık]] ve Yedinci Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 607-618 / M. 1210-1221) ''(III. Hasan)''
@@ 32. satır: / 37. satır: @@
 * [[Rûkn’ed-Dîn Hûr-Şâh]] ''(Doğum: [[Hicrî]] 627 / M. 1230)'' ([[İmâmet|İmâmlık]] ve Dokuzuncu Elemût Kalesi Komutanlığı süresi: [[Hicrî]] 653-655 / M. 1255-1257)
-==== Elemûtlar imâmlarının soyağacı ====
+=== Elemûtlar imâmlarının soyağacı ===
+{{Ana|İmâmet}}
-{{ayrıca bakınız|Elemût Devleti}}
+{{Elemûtlar}}
-==== Yıkılışı ====
+=== Yıkılışı ===
 [[Hasan Sabbah]]'ın ölümünden sonra yerine [[Rudbar]]lı bir [[Türk]] ve sağ kolu olan [[Kiya Buzrug Ummid]] ''([[1124]] - [[1138]]),'' Alamut Piri olur. [[Alamut Devleti]]’nin [[1256]] yılında [[Moğollar]] tarafından yıkılıncaya dek de aynı soydan [[İranlı]]lar yönetime gelirler. [[Nizari İsmaililer]] [[Hazar Denizi]]’nin güneyine [[Deylem]] ve [[Gilan]]’a da egemen olmuşlardır.
-== Dış bağlantılar ==
+== Dış bağlantı ==
 * [http://www.alamutbase.ir "Alamut Cultural Heritage Base - Official Website"]
-* [http://www.vmfa.state.va.us/worlds/worlds_hulagu_khan_68_8_53.html "Page from a Manuscript of the Chinghiz-nama: Hulagu Khan Destroys the Fort at Alamut"] (Retrieved February 23, 2005)
+== Kaynakça ==
-* [http://www.osmansoysal.com/yazilarim/16-iran-alamut-kalesi-.html Alamut kalesi]
+{{Kaynakça}}
 [[Kategori:Asya tarihi]]