Hilbert problemleri: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
14. satır: | 14. satır: | ||
[[Kategori:Matematiksel problemler]] |
[[Kategori:Matematiksel problemler]] |
||
[[ar:مسائل هيلبرت]] |
|||
[[bg:Хилбертови проблеми]] |
|||
[[ca:Problemes de Hilbert]] |
|||
[[cs:Hilbertovy problémy]] |
|||
[[da:Hilberts problemer]] |
|||
[[de:Hilbertsche Probleme]] |
|||
[[en:Hilbert's problems]] |
|||
[[es:Problemas de Hilbert]] |
|||
[[fr:Problèmes de Hilbert]] |
|||
[[ko:힐베르트의 문제들]] |
|||
[[id:Masalah Hilbert]] |
|||
[[it:Problemi di Hilbert]] |
|||
[[he:23 הבעיות של הילברט]] |
|||
[[hu:Hilbert-problémák]] |
|||
[[nl:23 problemen van Hilbert]] |
|||
[[ja:ヒルベルトの23の問題]] |
|||
[[pms:Problema ëd Hilbert]] |
|||
[[pl:Problemy Hilberta]] |
|||
[[pt:Problemas de Hilbert]] |
|||
[[ru:Проблемы Гильберта]] |
|||
[[simple:Hilbert's problems]] |
|||
[[sl:Hilbertovi problemi]] |
|||
[[sr:Хилбертови проблеми]] |
|||
[[fi:Hilbertin ongelmat]] |
|||
[[sv:Hilbertproblemen]] |
|||
[[th:ปัญหาของฮิลแบร์ท]] |
|||
[[uk:Проблеми Гільберта]] |
|||
[[vi:Các bài toán của Hilbert]] |
|||
[[zh:希尔伯特的23个问题]] |
|||
{{Matematik-taslak}} |
{{Matematik-taslak}} |
Sayfanın 04.03, 6 Nisan 2013 tarihindeki hâli
Hilbert problemleri Alman matematikçi David Hilbert tarafından 1900 yılında yayınlanan 23 problemden oluşur. O zamanlar problemlerden hiçbiri çözülemedi ve 20. yüzyıl matematikçileri üzerinde oldukça etkili oldu. Hilbert problemlerinin 10 tanesini (1, 2, 6, 7, 8, 13, 16, 19, 21 ve 22) Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nin 8 Ağustos'ta Paris Üniversitesi'teki kongresinde sundu. Problemlerin tam listesi daha sonra 1902'de Mary Frances Winston Newson tarafından İngilizce olarak Bulletin of the American Mathematical Society'de yayınlandı.[1]
Sonuç
Hilbert'in problemlerden 3, 7, 10, 11, 13, 14, 17, 19, 20, ve 21 nolu problemler üzerinde ittifak sağlanmış birer çözüme kavuşmuştur. Diğer yandan 1, 2, 5, 9, 15, 18+, ve 22 nolu problemlere getirilen çözümler kısmen kabul edilmiştir, ama problemlerin çözülmüş olup olmadığı konusunda bir anlaşmazlık vardır.
18. problemdeki + bir bilgisayar destekli ispat çözümü olan Kepler varsayımını ifade eder, ki bu Hilbert problemi için anakronik bir kavramdır ve makul bir süre içinde canlı bir düzeltmen tarafından doğrulanabilirliğini kaybettiği için bazı tartışmalı boyutlar taşır.
16, 8 (Riemann hipotezi) ve 12 nolu problemler çözülememiştir. Bu sınıflandırmada 4, 16 ve 23 nolu problemler hem açıklaması hem çözümü açısından olukça muğlaktır. Geri çekilmiş olan 24. problem bu sınıftan bir problemdir. 6 nolu problem ise matematikten çok bir fizik problemidir.
Kaynakça
- ^ David Hilbert, "Mathematical Problems". , Bulletin of the American Mathematical Society, vol. 8, no. 10 (1902), pp. 437-479. Earlier publications (in the original German) appeared in Göttinger Nachrichten, 1900, pp. 253-297, and Archiv der Mathematik und Physik, 3dser., vol. 1 (1901), pp. 44-63, 213-237.
Matematik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |