Hakem (basketbol)

Hakem, Basketbol müsabakasında resmi kuralların uygulanması ve oyun düzeninin korunmasıyla sorumlu olan kişidir. Oyun süresini, skoru takip eden diğer hakemlerde saha içindeki hakemler gibi bu görevlerle sorumludurlar. Basketbol oyunu hızlı olması ve anlık karar alınmasını gerektirdiği için yönetilmesi zor sporlardan birisi olarak kabul edilmektedir.

Hakemler; baş ve yardımcı hakemden oluşur. Onlara masa görevlileri ve varsa teknik gözlemci yardım eder. Ayrıca Bölgesel Komisyon veya Ulusal Federasyonlar gibi FIBA'nın ilgili kuruluşları bir başhakem ve yardımcısından oluşan 3 hakemli mekaniği uygulama yetkisine sahiptir.

• Masa görevlileri; sayı görevlisi, yardımcı sayı görevlisi, saat görevlisi ve 24 saniye görevlisinden oluşur.

• Bir teknik gözlemci de bulunabilir. Teknik gözlemci sayı ve saat görevlilerinin arasında oturacaktır. Oyun sırasındaki temel görevi masa görevlilerinin çalışmasını izlemek ve oyunun sorunsuz akması için baş ve yardımcı hakemlere yardımcı olmaktır.

• Baş ve yardımcı hakemler, sahada temsil edilen kuruluşlarla hiçbir şekilde bağlantılı olamaz.

• Hakemler, masa görevlileri ve teknik gözlemci, görevlerini bu kurallara göre yerine getireceklerdir. Bu kuralları farklı uygulamak için anlaşma yapamazlar.

• Hakemlerin giysileri; gri gömlek, uzun siyah pantolon, siyah çoraplar ve siyah basketbol ayakkabısından oluşur.

• Resmi FIBA karşılaşmalarında masa görevlileri bir örnek giyinecektir.

Görevleri

İdari

Hakemler, bir dizi idari eylemlerle sorumludurlar. Bunlar, atış süresi, oyun saati, skor, oyun alanı ve oyuncu güvenliği, herhangi bir oyuncuyu eleme... Örneğin, eğer bir oyuncu faul hakkını doldurursa, (FIBA kurallarında 5, NBA kurallarında 6), oyundan diskalifiye edilir.

İhlaller

Bir ihlal oluştuğunda eylem hemen durdurulmalıdır. Bu ihlaller, kuraldışı dripling, oyun sınırlarının dışına çıkılması ve diğer ihlalleri içerir. Hakem düdüğünü çalarak oyunu durdurur ve topu rakip takıma verir.

Fauller

Bir oyuncu, rakip takımın bir oyuncusunu fiziksel olarak engellediği zaman faul olmaktadır. Basketbol oyununda fauller kişisel ve teknik faul olarak ikiye ayrılır. Karşı takımın oyuncusunu tutmak, itmek, çelme takmak gibi hareketler kişisel faullerdir. Kişisel fauller de üçe ayrılır. Kasten ve belirgin biçimde yapılmamış faullere olağan fauller denir. Rakip takımın iki oyuncusunun aynı anda birbirine faul yaparsa, karşılıklı faul olur. Bir takımın iki oyuncusunun karşı takımın bir oyuncusuna aynı anda faul yapması da çoklu faul olarak adlandırılır.

Fauller, kenar çizgisinden oyuna sokulmak üzere topun karşı takıma verilmesi ya da karşı takımın serbest atışlar kullanması biçiminde cezalandırılır. Kasıtlı faullerde iki serbest atış hakkı verilir. Serbest atışta top çemberden geçerse, atışı yapan takım bir sayı kazanır. Serbest atışları, faul yapılan kişi kendisi kullanmak zorundadır. İki oyuncunun birbirine aynı anda faul yapması olan çifte faulde, top orta yuvarlaktaki hava atışıyla oyuna sokulur.