Pol Pot

Pol Pot (1978)

Pol Pot, asıl adı ile Saloth Sar (19 Mayıs 1925 - 15 Nisan 1998) Kızıl Kmerler adlı gerilla teşkilatının kurucusu, 1976 ilâ 1979 yıllarında Kamboçya başbakanı. İktidarı döneminde Kamboçya'da bir milyonun üzerinde kişinin ölümüne yol açan bir baskı rejimi kurdu, bazı tarihçiler bu olayların bir soykırım olduğunu kabul etmektedir.

Gençliği

1928 yılında o dönem Fransız Hindiçini içinde yer alan günümüzde Kamboçya'nın bir parçası olan Kompong Thom şehrinde çiftçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

Pol Pot, 1949 yılında Paris'te radyo mühendisliği bursu kazandı. 1953 yılında Kamboçya'ya döndü ve öğretmenlik yapmaya başladı. 1963 yılında ise ormanlık bölgelere çekilerek Kızıl Kmerler olarak bilinen gerilla teşkilatını kurup organize etti. 1970'teki askeri ihtilal sonucu iktidardan uzaklaştırılan ve Kamboçya'nın kralı Sihanouk ile işbirliğine girerek askeri idareye karşı hareket başlattı ve 1975'te General Lon Nol yönetimindeki askeri idareyi devirerek başbakan oldu.

İktidarda

Başbakan olmasına rağmen bütün idareyi elinde bulunduran Pol Pot, birliklerinin başkent Phnom Penh'i işgal etmesiyle asıl yüzünü gösterdi ve katliamlarını sergilemeye başladı. Şehirde yaşayan herkesi pirinç tarlalarında çalışmaya zorlayan Pol Pot, bütün okulları kapattı. Yaşlı-genç-çocuk-kadın-erkek ayırımı yapmaksızın yüzbinlerce insanı işkencehanelere dönüştürülen okullarda, idareye karşı olduklarını itiraf ettirdikten sonra ölüm tarlalarına sürdü.

1979'da Vietnamlılar tarafından desteklenen Hun Sen önderliğindeki bir hareketle başkentten uzaklaştırılan Pol Pot ve Kızıl Kmerler, iktidarda oldukları süre içinde Kamboçya kaynaklarına göre yaklaşık 7 milyonluk nüfusun 3 milyon 300 binini katlettiler.

Yine bu dönemde yüzbinlerce ev, binlerce okul, hastane, Budist-Hiristiyan-Müslüman ibadethaneleri yerle bir edildi. Ve bu dönemde tüm dünyada 'Bir Numaralı Düşman Kardeş' olarak yadedilmeye başlandı.

Devrik lider

1979'dan 1997 Temmuzuna kadar Kamboçya'nın Çin ve Tayland sınırındaki ormanlık bölgede gerilla hareketine devam eden Pol Pot'un bu ülkeler tarafından desteklendiği iddia edildi.

1997 Temuzunda Kral Sihanouk'un oğlu Prens Ranaridh'e bağlı kuvvetlerle işbirliği yaparak başkenti ele geçirmeye çalısan Pol Pot'a bağlı Kızıl Kmerler, eski başbakan Hun Sen'e bağlı hükümet kuvvetlerince püskürtüldü. Son başarısız girişiminden dolayı yandaşlarınca ömür boyu ev hapsine mahkûm edilen Pol Pot'un sağlık durumu da gittikçe kötüye gitmeye başladı.

Ölümünden yaklaşık olarak bir hafta önce Tayland hükümeti Pol Pot'u yakaladığı halde, 'başka ülkenin içişlerine müdahale olur' ve 'Çin'le ilişkilerimiz bozulur' gerekçesiyle serbest bıraktı. Dönemin ABD başkanı Bill Clinton ise, Pentagon'a Pol Pot'un derhal yakalanarak milletlerarası bir mahkemede yargılanması emri verdi.

Ölümü

Kızıl Kmerler, Pol Pot'un 15 Nisan 1998'de kalp krizi sonucu öldüğünü açıklamışlardır. Diğer bir iddiaya göre ise; Pol Pot, sıtmayla mücadele ve sakinleştirici ilaçlar alarak intihar etmiştir. Bu açıklama Kızıl Kimerler tarafından yapılmıştı ve dünya kamuoyu bu açıklamaya pek de itibar etmemişti. Pol Pot ölümünden birkaç ay önce kendisiyle yapılan bir röportajda, milyonlarca insanın öldürülmesiyle alakalı vicdanen rahat olduğunu, bunları kendi başına yapmadığını açıklamıştı.

Siyasi görevi
Önce gelen Khieu Samphan	Demokratik Kamboçya Başbakanı 1976–1980	Sonra gelen Khieu Samphan
Önce gelen Yok	Milli Savunma Yüksek Kuruluş Yöneticisi 1985–1997	Sonra gelen Yok
Parti siyasi görevi
Önce gelen Tou Samouth	Kamboçya Komünist Partisi Genel Sekreteri 1963–1981	Sonra gelen Kendisi Demokratik Kamboçya Partisi
Önce gelen Kendis Kamboçya Komünist Partisi	Demokratik Kamboçya Partisi Genel Sekreteri 1981–1985	Sonra gelen Khieu Samphan
Askerî görevi
Önce gelen ?	Demokratik Kamboçya Ulusal Ordusu Başkomutanı 1980–1985	Sonra gelen Son Sen

Ayrıca bakınız

• Kızıl Kmerler