Merkezî sinir sistemi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Benevolent (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Central nervous system.svg|Merkezî sinir sistemini gösteren bir şekil. 1. [[Beyin]], 2. Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik), 3. [[Omurilik]].|frame]] |
[[Dosya:Central nervous system.svg|Merkezî sinir sistemini gösteren bir şekil. 1. [[Beyin]], 2. Merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik), 3. [[Omurilik]].|frame]] |
||
'''Merkezî sinir sistemi''' ('''MSS''', zaman zaman İngilizce kısaltmasıyla: '''CNS''' yani "Central nervous system") [[sinir sistemi]]nin en büyük bölümünü teşkil eder. [[Çevresel sinir sistemi]] ile birlikte [[davranış]] kontrolünde temel bir göreve sahip olan merkezî sinir sistemini çevresel sinir sisteminden ayıran belirgin bir sınır olmayıp ayrım keyfîdir. |
'''Merkezî sinir sistemi''' ('''MSS''', zaman zaman İngilizce kısaltmasıyla: '''CNS''' yani "Central nervous system") [[sinir sistemi]]nin en büyük bölümünü teşkil eder. [[Beyin]] ve [[omurilik]]ten oluşur. Bazı sınıflandırmalarda [[retina]] ve [[kraniyal sinir]]ler de MSS'ye dahil edilir. [[Çevresel sinir sistemi]] ile birlikte [[davranış]] kontrolünde temel bir göreve sahip olan merkezî sinir sistemini çevresel sinir sisteminden ayıran belirgin bir sınır olmayıp, ayrım keyfîdir. MSS, [[vücut boşluğu]]nda, kraniyal boşluktaki beyni ve spinal boşluktaki omuriliği kapsar. [[Omurgalılar]]da beyin [[kafatası]] ile korunurken, omurilik te [[omurga]] ile korunur. Bunların her ikisi de, [[meninskler]] (beyin ve omurilik zarı) ile çevrilmiştir. |
||
== Gelişim == |
|||
Omurgalıların embriyosunun ilk gelişimi esnasında nöral tabakadaki dikey oyuk gittikçe derinleşir ve büyüme her yöne doğru olur. İnsan embriyosunda altı hafta içinde [[ön beyin]], [[serebrum]] ve [[ara beyin]] olarak bölünürken, [[art beyin]], [[metensefalon]] ve [[myelensefalon]] olarak bölünür. |
|||
== Merkezi sinir sistemi hastalıkları == |
|||
Merkezi sinir sisteminin birçok hastalığı vardır. Bunlara, [[ensefalit]] gibi merkezi sinir sistemi enfeksiyonu; [[çocuk felci]], nöron dejenerasyonu gibi [[Alzheimer hastalığı]] ve [[amyotrofik lateral skleroz]], [[otoimmün hastalığı]] ve iltihap hastalıkları gibi [[multipl skleroz]] örnek verilebilir. Sonuçta merkezi sinir sistemi kanserleri, şiddetli rahatsızlıklara neden olur, bazı durumlarda [[beyin tümörü]nün meydana gelir ve bu da büyük oranda ölümle sonuçlanır. |
|||
İlaç üretime yapan bazı kuruluşlar, beynin nörolojik yapısının, rutin taramaya değil de yalnızca özel bir klinik soruya yanıt verebileceğini düşünüyor. |
|||
== Merkezi sinir sisteminin görevleri == |
== Merkezi sinir sisteminin görevleri == |
||
| 63. satır: | 71. satır: | ||
</center> |
</center> |
||
{{Sinir sistemi}} |
{{Sinir sistemi}} |
||
{{anatomi-taslak}} |
|||
<!--Kategoriler--> |
<!--Kategoriler--> |
||
Sayfanın 04.57, 6 Ocak 2013 tarihindeki hâli
Merkezî sinir sistemi (MSS, zaman zaman İngilizce kısaltmasıyla: CNS yani "Central nervous system") sinir sisteminin en büyük bölümünü teşkil eder. Beyin ve omurilikten oluşur. Bazı sınıflandırmalarda retina ve kraniyal sinirler de MSS'ye dahil edilir. Çevresel sinir sistemi ile birlikte davranış kontrolünde temel bir göreve sahip olan merkezî sinir sistemini çevresel sinir sisteminden ayıran belirgin bir sınır olmayıp, ayrım keyfîdir. MSS, vücut boşluğunda, kraniyal boşluktaki beyni ve spinal boşluktaki omuriliği kapsar. Omurgalılarda beyin kafatası ile korunurken, omurilik te omurga ile korunur. Bunların her ikisi de, meninskler (beyin ve omurilik zarı) ile çevrilmiştir.
Gelişim
Omurgalıların embriyosunun ilk gelişimi esnasında nöral tabakadaki dikey oyuk gittikçe derinleşir ve büyüme her yöne doğru olur. İnsan embriyosunda altı hafta içinde ön beyin, serebrum ve ara beyin olarak bölünürken, art beyin, metensefalon ve myelensefalon olarak bölünür.
Merkezi sinir sistemi hastalıkları
Merkezi sinir sisteminin birçok hastalığı vardır. Bunlara, ensefalit gibi merkezi sinir sistemi enfeksiyonu; çocuk felci, nöron dejenerasyonu gibi Alzheimer hastalığı ve amyotrofik lateral skleroz, otoimmün hastalığı ve iltihap hastalıkları gibi multipl skleroz örnek verilebilir. Sonuçta merkezi sinir sistemi kanserleri, şiddetli rahatsızlıklara neden olur, bazı durumlarda [[beyin tümörü]nün meydana gelir ve bu da büyük oranda ölümle sonuçlanır.
İlaç üretime yapan bazı kuruluşlar, beynin nörolojik yapısının, rutin taramaya değil de yalnızca özel bir klinik soruya yanıt verebileceğini düşünüyor.
Merkezi sinir sisteminin görevleri
Beyin: Duyu organları, hafıza ve düşünce merkezidir. Kan basıncını ve hormonları düzenleme, açlık, susuzluk, uykusuzluk, uyku denetleme ve istemli çalışan organları kontrol etmekle görevlidir. Bu görevler üç kategoride toplanır:
- Canlının içinden veya dışından gelen bütün uyarımları birleştirmek
- Canlının koordinasyonu
- Organlararası ve organ içi düzenlemeler