Bebek

Başlığın diğer anlamları için Bebek (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Yeni doğmuş ve göbek bağı henüz kesilmemiş bir bebek. Anne karnında içinde bulunduğu amniyon sıvısı ve kafasındaki doğumdan kaynaklanan deformasyon da doğumun yeni gerçekleştiğinin kanıtları.

Bir bebek

Bebek, bir insanın en küçük hali olan doğum anından itibaren yürüme dönemine kadar olan zaman diliminde aldığı isimdir. Yeni doğmuş olan bir bebek her açıdan anne ve babasına muhtaçtır. Sağlıklı bir bebeğin ağrlığı ortalama 3.2 kg boyu ise 35–50 cm arası olabilir. Erkek bebeklerin ağırlığı kız bebeklere oranla biraz daha fazla olabilir. Yeni doğmuş bebeğin kafa yapısı vücuduna göre daha büyük görünür. Yeni doğmuş bebeklerde kemiklerin tamamı sertleşmemiş olabilir. O yüzden yumuşak kemik kırılmalarına karşı çok hassas ve dikkatli olmak gerekir. Genellikle doğumdan hemen sonra ya da en geç 24 saat içinde bebek üzerinde tıbbı kontrol yapılır ki bu anne babaların rahatlaması için çok önemlidir. Sırayla bebeğin kilosu ve vücut ölçümleri (baş çevresi,boyu) uzman doktorlarca kontrol edilir. Daha sonra kalp ve akciğerleri dinlenir ve iç organlarının elle muayenesi yapılır. Ayakları, bacak boyu, kalça çıkığı muayenesi ayrıca yapılır. Daha sonra erkek çocuklarda testislerin yerinde olup olmadığı kontrol edilmektedir. En sonda bebeğin omurgası ve makatı kontrol edilir. Ama genellikle doğum sırasındaki saçların zamanla döküldüğü yerine hemen yeni saç tüylerinin çıktığı görülür. Yeni doğan bir bebeğin derisi genellikle kızarık gibi görünür. Bu durum henüz yeterli kalınlığa ulaşamamış olan derinin inceliğinden kaynaklanmaktadır. İlk günlerde bebeğin derisi soyulabilir. Bu durum genel olarak avuç içi ve ayaklarda görülür. Bu hafif nemlendiriciler ve kremler ile giderilebilir.

Henüz tam olarak çalışamayan ter bezlerinden dolayı burun çevresinde beyaz noktalar görülebilir. Bu durum birkaç hafta sürebilir. Diğer bir durum olarak yüz çevresinde kırmızı plakalar halinde olan döküntü olabilir. Buna “toksik eritem” denir ve tedavi gerektirmeden kendiliğinden zamanla düzelir. Bebeğin kan dolaşım sistemi henüz yeterli düzeye ulaşmadığından elleri ve ayakları mavi mor görünebilir. Bu durumlarda doktora başvurulması önerilir.

Mavi lekeler (Mongol lekeleri olarak da bilinir), deri altında mavi pigmentinin geçici olarak birikmesinden kaynaklanır. 1 hafta içinde geçer. Patolojik değildir. İlk günlerde bebeğin gözlerinde şaşılık görülmesi normaldir. Bu durum göz kaslarının yeterince gelişememesinden kaynaklanmaktadır. Ancak Bu durum 6. Ayda düzelir. Eğer 6 ayın sonunda sabit bir şaşılık varsa hekime başvurmak gerekir. Ayrıca bazı bebeklerin gözlerinde yaşarma, çapaklanma görülebilir. Bu durum gözyaşının gözden buruna aktığı gözyaşı kanalında tıkanıklık olmasına bağlıdır. Bu sorun oldukça sık görülür ve çok büyük çoğunlukla ilk yıl sonunda kendiliğinde düzelir. Bebeğinizin gözünde çapaklanma olursa doktorunuza danışın. Doktorunuz size bu tıkanıklığı açmaya yardımcı olacak masaj tekniklerini gösterecektir. Sarı akıntı ve çapaklanma ısrarla devam ediyorsa antibiyotikli göz damlası ya da göz pomadı önerebilir.

Bebeği Tutma ve Taşıma

Bir bebek bir kaç ay

Yeni doğan bebeklerin düşürülme korkusu her zaman ailelerin en çok dikkat ettikleri noktalardan biridir. Henüz başını tutamayan bir bebeğin başı desteklenemediğinde başı arkaya düşecektir. Bebek her kucağa alındığında onun başıda dahil bütün vücudunu destekleyecek şekilde tutmak gerekir.

Bebeğin Bakımı

• Bebeğin Göbek Bağının Temizlenmesi

Göbek bağı, genelde doğumdan sonraki ikinci hafta içinde düşer. Hastaneden ayrılmadan önce size göbek bağına pansuman yapmanız için bir sıvı verilecektir. Göbek bağının kuru kalması, düşmesini çabuklaştıracaktır. Bu nedenle düşene kadar bebeğinizi küvette yıkamaya başlamamanız ya da bu bölgeyi ıslatmamanız, göbek bağının daha kolay düşmesini sağlar. Göbek bağının havayla temas etmesi de daha çabuk iyileşmesini sağlayacağı için bu bölgeyi bebek bezi ya da naylon külot ile kapatmamaya çalışın. Göbek bağının çevresinde iltihap sızıntısı ya da kanama olursa veya kızarıp şişerse, enfeksiyon belirtisi olabileceği için doktorunuza danışmalısınız.Göbek bağı düştükten sonra bu bölgeyi her gün kaynamış ılık su ve pamukla silip iyice kurulamalısınız.

• Bebeğin Gazının Çıkarılması

Bebeklerin beslenirken yuttukları hava, gaz oluşumuna neden olabilir.Daha çok biberonla beslenen bebeklerde rastlansa da emzirilen bebeklerin de hava yutması gayet doğaldır. Bu gaz bebekte tokluk hissiyatı verebilir bu nedenle emzirilen bebeklerin arada dinlendirilmesi ve meme değiştirirken gazlarının çıkartılması faydalı olacaktır.Ayrıca fazla yutulan hava mideye baskı yaparak bebeğin kusmasına neden olabilir. Her emzirilen bebekte mutlaka gaz olacak diye bir şey de yoktur. Eğer ağız ile meme tam kapanırsa hava yutmaz ve gaz oluşmaş. Gazı olan bebekler bu havadan ya gazı çıkartılarak ya da geğirerek kurtulabilir. Bebeğin gazının çıkartılması için, bebeğin poposundan turarak yüzü omzumuza gelecek şekilde vücudumuza dayatılır ve sırtı daireler çizecek şekilde sıvazlanır arada nazikçe sırtına vurulur. Bebeğin ağzından gelebilecek süte önlem olarak omza temiz bir bez sermekde fayda vardır veya bebek dizlerimizin üzerine yüzükoyun yatırılarak sırtı sıvazlanır.Bebeğin ağzından gelebilecek süte önlem olarak dizlere temiz bir bez sermekde fayda vardır.3 ayını doldurmuş bebekler diz üzerine oturtularak sırtı sıvazlanmak suretiyle gazı çıkartılabilir.Eğer bebeğimiz mutluysa yuttuğu hava çıkartması gerekli kadar fazla değildir. Gazı olan bebekler kıpırdanıp yüzlerini buruştururlar.

• Bebeğin Sakinleştirilmesi

Bebek doğduğu andan itibaren anne sesini tanır ve anne sesi bebeği sakinleştirir.

• Bebeğin Giydirilmesi
• Bebeğin Jimnastiği
• Bebeğin Altını Değiştirmek
• Bebeğin Dişlerinin Bakımı
• Bebeğin Banyosu ve Temizliği

Bebek ve Beslenme

Doğumdan itibaren ilk 6 ay için bebeğin anne sütü ile beslenmesi gerekli ve yeterlidir. Çünkü anne sütü bebeklerin gelişebilmeleri için gerekli olan tüm besinleri içerir, bulaşıcı hastalıklara karşı ona bağışıklık kazandırır. Emzirme, aynı zamanda, anne ile çocuk arasında, çocuğun ruhsal açıdan sağlıklı gelişmesini etkileyen yakın bir ilişkinin doğmasına yardımcı olur.

Yeni doğmuş bir bebek

Ā== Bebek ve Uyku == Yeni doğan bebekler ilk haftalarda günde 17-18 saat uyur. 3. ayda ise uykusu günde 15 saate düşer. Ancak bu uyku hiçbir zaman gece olsun gündüz olsun aralıksız olarak 2-3 saati geçmez. Böylece bu dönemde anne babalar da hiçbir zaman 2-3 saatten fazla aralıksız uyuyamazlar. Ya beslemek için, ya altını değiştirmeniz için veya sadece oynamak için uyanıp ağlayacaktır.

Bebeğin Aşıları

Bebeğin hastalıklara karşı korunması, sağlıklı bir şekilde gelişip büyümesi için gerekli olan aşılarının zamanında yapılması hayati önem taşır. 9 ayda doğar.

Aşı Takvimi

• Doğumdan hemen sonra Hepatit B

• 1 ay sonra Hepatit B

• 2 ay sonra BCG (Bacille-Calmette-Guerin): Verem

• 2 ay sonra DTP + TOPV

• 3 ay sonra DTP + TOPV

• 4 ay sonra DTP + TOPV

• 6 ay sonra Hepatit B

• 9 ay sonra Kızamık

• 16 ay sonra DTP + TOPV

• 4-6 yaş sonra DTP + TOPV

Bebeğin Gelişimi

İlk aylarda bebeğin gelişimini yakından takip etmek ve bu süreç içerisinde bebeke yakından ilgilinmek çok önemlidir. İlk aylarda bebek, el ve ayaklarını refleks olarak oynatabilir. Yüzüstü yatarken başını çok kısa bir süre için bile olsa yukarı kaldırabilir. Havada ayaküstü tutulunca yürüme hareketleri yapmaya çalışır. Parlak ve hareket eden nesneleri özelliklede etrafında hareket eden insanları izler. Kendisiyle konuşulmasından çok hoşlanır. İşitmesi duyusu zamanla daha da güçlenir ve seslere karşı tepki vermeye başlar. Yakınlarının özellikle annesinin göz ve ten temasından hoşlanır.