PKK: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
İP 1992'de kuruldu. Kaynak yok.
Aguzer (mesaj | katkılar)
7.446 değişiklik
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik
43. satır: 43. satır:


=== Şehir Çatışmaları (1978-1980) ===
=== Şehir Çatışmaları (1978-1980) ===
PKK ilk saldırılarını [[İşçi Partisi (Türkiye)|İşçi Partisi]]'nin Güneydoğu'daki 5 il başkanına yapmıştır.<ref>[http://www.doguperincek.info/7-kasim-2007-ppk-ya-ilk-sehitleri-aydinlikcilar.htm PKK'ya verilen ilk şehitler.]</ref>


Kuruluş bildirgesiyle bölgede varlığını geliştirme ve sosyal yapıya bürünme devresine girmiştir. 43.000 olayın yaşandığı dönemde, PKK Şehir Çatışmaları döneminde aktif bir yapıdadır. [[12 Eylül Darbesi|12 Eylül 1980]] büyük oranda Şehir Çatışmaları dönemini sona erdirse de organizasyonun eylem kabiliyetini ortadan kaldırmamıştır.{{fact}}
Kuruluş bildirgesiyle bölgede varlığını geliştirme ve sosyal yapıya bürünme devresine girmiştir. 43.000 olayın yaşandığı dönemde, PKK Şehir Çatışmaları döneminde aktif bir yapıdadır. [[12 Eylül Darbesi|12 Eylül 1980]] büyük oranda Şehir Çatışmaları dönemini sona erdirse de organizasyonun eylem kabiliyetini ortadan kaldırmamıştır.{{fact}}

Sayfanın 18.03, 25 Kasım 2012 tarihindeki hâli

Kürdistan İşçi Partisi
Partiya Karkerên Kurdistan
Lider(ler)PKK'nın kurucusu ve uzun süre liderliğini yapan kısaltılmış adı "Apo" ile de bilinen Abdullah Öcalan, mahkûm bulunduğu cezaevi hücresinden, avukatları aracılıyla PKK'yı yönetmektedir.[1][2][3][4][5]
AmaçTürkiye, Irak, İran, Suriye topraklarının bir bölümünde Kürdistan adında sosyalist bir Kürt devlet kurmak.[kaynak belirtilmeli]
İdeolojiMarksizm-Leninizm
Kürt milliyetçiliği
Stalinizm[6]
Maoizm[7]

Kürdistan İşçi Partisi (Kürtçe: Partiya Karkerên Kurdistan ya da پارت ی کار که‌رێن ی کوردستان),) veya Kürtçe isminin kısaltmasıyla PKK, Türkiye'nin güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısını kapsayan bölgede bir devlet kurmayı amaçlayan[8] ve bu amaçla söz konusu toprakların Türkiye sınırları dahilinde kalan kısmına sahip olabilmek için[9] güvenlik kuvvetleri, geçici köy korucuları ve sivillere[10] [11][12][13] karşı silahlı eylem yapan yasadışı silahlı örgüt. KADEK (Kürtçe: Kongreya Azadî û Demokrasiya Kurdistanê, Türkçe: Kürdistan Özgürlük ve Demokrasi Kongresi) ve Kongra-Gel (Halk Kongresi) isimlerini de kullanmıştır.[14][15] PKK, 7. Parti Kongresi'nde bağımsız bir Kürdistan fikrinden vazgeçtiğini açıklamıştır.[16]

PKK; Avrupa Birliği,[17] ABD,[18] Birleşmiş Milletler ve NATO[19] gibi birçok ülke ve uluslararası kuruluş tarafından terör örgütü olarak kabul edilmiş, ayrıca ABD'nin uyuşturucu kaçakçıları listesinde bulunan[20][21] etnik ayrılıkçı, militan bir örgüttür.

T.C. Emniyet Genel Müdürlüğünün yayınladığı "Türkiye'de halen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "PKK/KONGRA-GEL (Kürdistan Halk Kongresi-KHK)" adıyla yer almıştır.[22]

1974 yılında Abdullah Öcalan tarafından kurulan PKK'nın ideolojisi, Marksizm-Leninizm üzerine kuruludur. PKK'nın başlangıçtaki amacı; Kürdistan diye tanımlanan, Kürtlerin de yaşadığı, Türkiye'nin güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısındaki bölgede, bağımsız sosyalist bir Kürt devleti kurmaktı.

Bazı politikacı ve yazarlara göre, PKK, terör eylemleri için Hizbullah'ın yanı sıra bazı Marksist-Leninist örgütler ile işbirliği yapmıştır. Bununla birlikte PKK'nın bazı ülkelerden maddi, manevi ve politik destek gördüğü öne sürülmektedir. Eylemlerinin finansmanının büyük bir kısmı yurt dışından sağlanmaktadır.[23]

İdeolojisi

PKK'nin ideolojik yapısı Marksizm-Leninizm[6], Maoculuk[7] ve Apoculuk'tur[24]. Abdullah Öcalan, PKK'yı "Kürt proleter devrimci hareketi" ve "ulusal kurtuluş mücadelesi" olarak tanımlamıştır.[25]

Tarihi

Şablon:Timeline PKK

Faaliyet alanı büyük ölçüde Türkiye toprakları olmakla birlikte, Batı Avrupa'da[26], Irak ve İran topraklarında da etkinlik göstermektedir.

Doğu mitingleri

Türkiye İşçi Partisi 16 Eylül 1967'de Diyarbakır, 24 Eylül'de Silvan, 1 Ekim'de Siverek, 8 Ekim'de Batman, 15 Ekim'de Tunceli, 22 Ekim'de "Doğu Mitingleri" düzenlemiştir. 23 Mayıs 1971'de Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) kurulmuştur.

Apocular dönemi (1974-1978)

PKK'nın organizasyon olarak geçmişi 1974'de "Ankara Democratic Patriotic Association of Higher Education" olarak başlamaktadır.[27][28] Grup, bu dönemde büyük ölçüde öğrencilerden oluşmakta ve başında Abdullah Öcalan bulunmaktadır. Ankara'da kurulan organizasyon kısa bir süre içinde Güneydoğu Anadolu'ya taşınmış ve bölgedeki genç Kürtler arasında propaganda faaliyetlerinde bulunmuştur. [kaynak belirtilmeli]

27 Kasım 1978'de Diyarbakır'ın Lice ilçesi Fis köyünde yapılan bir toplantıyla (1. Kongre) "Kuruluş Bildirgesi"ni düzenler ve adını Kürdistan İşçi Partisi olarak değiştirir.[kaynak belirtilmeli] PKK, bu bildirgeyle hareket alanını genişlettiğini de ilan eder ve yeni bir safha olan şehir eylemleri metotlarını uygulamaya başlar.[kaynak belirtilmeli] Marksist, Leninist temelli etnik bölücü bir organizasyon olması sebebiyle sağ organizasyonlarla da çatışmaya girmiştir. Bu dönemde Başkan olarak Abdullah Öcalan, Başkan yardımcısı olarak Cemil Bayık, Yürütme kurulu başkanı olarak Şahin Dönmez, Asker sorumlusu olarak Mehmet Karasungur, İstihbarat sorumlusu olarak Mazlum Doğan, Yürütme kurulu üyesi olarak Mehmet Hayri Durmuş, Yürütme kurulu üyesi olarak Öcalan'ın eşi olan Kesire Yıldırım yer aldı.[kaynak belirtilmeli]

27 Ekim 1978 tarihli kuruluş bildirgesine kadar olan dönem Apocular olarak adlandırılmaktadır. Apocular ismi özellikle Dikmen toplantısından sonra yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Öcalan'ın politik fikirlerinin geliştiği ve ülke içinde 1970'lerin ortasına kadar gelişen yapılarla bağlantılarını kurmuş ve tanıtmıştır. Bu dönemin sonlarında fikirlerini harekete koymak için Güneydoğu Anadolu'da var olan feodal yapıda yer bulması ve bu yapıyı kendi amaçları için şekillendirmesi ve kendi amaçlarının da bölgenin yapısı altında şekillenmesi fikrini benimsediler.[kaynak belirtilmeli]

Apocuların çekirdek grubu 16 kişiden oluşmaktadır. Yıllar içinde bu on altı kişiden sadece Öcalan grupta kalmış, bazıları kendi kuruluşunda rol oynadıkları sistem tarafından öldürülmüştür.[kaynak belirtilmeli]

Şehir Çatışmaları (1978-1980)

PKK ilk saldırılarını İşçi Partisi'nin Güneydoğu'daki 5 il başkanına yapmıştır.[29]

Kuruluş bildirgesiyle bölgede varlığını geliştirme ve sosyal yapıya bürünme devresine girmiştir. 43.000 olayın yaşandığı dönemde, PKK Şehir Çatışmaları döneminde aktif bir yapıdadır. 12 Eylül 1980 büyük oranda Şehir Çatışmaları dönemini sona erdirse de organizasyonun eylem kabiliyetini ortadan kaldırmamıştır.[kaynak belirtilmeli]

PKK'nın çatışmaları sadece karşıt görüşlerin çatışması olmakla kalmayıp 30 Temmuz 1979'da Urfa Milletvekili Mehmet Celal Bucak'a düzenlenen suikastla PKK'yı devletle işbirliği içinde olmakla, Kürtleri sömürmekle suçladığı aşiretlere de yönlendirmiştir. [kaynak belirtilmeli]

1980 darbesi öncesi diğer komünist gruplar gibi yapılanmış ve propagandasını silahlı eylemlerle duyurmuştur. 1980 ihtilali ülke içinde yaşamın sekteye vurulmasını amaçlayan faaliyetlere karşı bu faaliyetleri yürüten bireylerin etkisiz kılınması amacı ile yürütülmüştür. Darbe öncesi duyum alan Öcalan, ülkeyi terk etmiş ama onunla ülke dışına çıkmayan PKK militanları darbe grubunca yakalanıp hapsedilmişlerdir. Bu grup daha sonra cezaevi direniş hareketinin çekirdeğini oluşturacaktır.[kaynak belirtilmeli]

1980-1984

1979'da Öcalan'ın Suriye'ye geçmesinde; Dev-Genç'in temellerini attığı eğitim kamplarının kurulması ve İhtilal'in ülke içindeki eylem alanını kapatması etken olmuştur.[kaynak belirtilmeli] Türkiye'deki askeri yönetim, sol görüşlü organizasyonların, Öcalan'ın Lübnan çağrısına cevap vermesine sebep olmuştur. 1982-84 yılları Öcalan'ın organizasyonun yeniden şekillendirmesine yardımcı olmuştur.

Abdullah Öcalan ihtilal döneminde Suriye'nin gözetiminde Bekaa Vadisi'ne yerleşmiş ve buradan organizasyonun yeniden yapılandırılmasını planlamıştır. Bu dönemin Abdullah Öcalan için çok önemli olduğunu daha sonra yazdığı anılarında açıklamaktadır.[kaynak belirtilmeli]

1984-1993

1984 senesiyle PKK yeni bir yapıya bürünmüştür. Kendisine Mao'nun Halk devrimi yöntemini seçmiş ve Suriye'nin desteklemesiyle Güneydoğu Anadolu'da terör metotlarını uygulamaya başlamıştır.[kaynak belirtilmeli]

'Uzun süreli halk savaşı' ilan etti. 'Uzun süreli halk savaşı' 1.'stratejik savunma', 2:'stratejik dengeleme' ve 3:'stratejik saldırı' başta olmak üzere üç aşamadan ibaretti.[kaynak belirtilmeli] Bunun ilk aşamasının yöntemini 'Silahlı Propaganda' olarak nitelendirerek Kürdistan Kurtuluş Güçleri (Kürtçe: Hêzên Rizgarîya Kurdistan, HRK) kuruldu ve üç birlik oluşturdu:[kaynak belirtilmeli] 'Agit' kod adılı Mahsun Korkmaz komutasındaki '14 Temmuz Silahlı Propaganda Birliği' Eruh-Şırnak-Pervari bölgesine, Abdullah Ekinci komutasındaki '21 Mart Silahlı Propaganda Birliği' Hakkâri-Çukurca-Şemdinli ve Ali Ömürcan komutasındaki '18 Mayıs Silahlı Propaganda Birliği' ise Van-Çatak bölgelerine saldıracaktı. Ancak Ali Ömürcan'ın birliği hücuma geçemedi. 15 Ağustos 1984 akşam 21:30'da Eruh ve Şemdinli'de PKK ilk büyük ölçekli silahlı eylemini gerçekleştirdi.

25 Ekim 1986'de Lübnan'da yapılan 3.kongresinde HRK lağvedilerek yerine Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu (Kürtçe: Artêşa Rizgarîya Gelê Kurdistan, ARGK) kuruldu. 1991-1992 yılında örgütün artan eylemleri 1993'te doruk noktasına ulaştı. 24 Mayıs 1993'te Bingöl-Elazığ karayolunu kesen PKK militanları, eğitimlerini tamamlayarak görev yerlerine sevk edilen silahsız 33 eri otobüslerden indirerek kurşuna dizdi. PKK'lılar, 13 er, bir polis ve 8 vatandaşı da kaçırdılar. Olayın ardından düzenlenen operasyonda, 10 PKK'lı öldürüldü ve kaçırılanlar kurtarıldı[30][31].

1993-1998

Bu dönem örgütün hayatta ve ülkeler arası yapıda kalabilmek için ideolojisini büyük ölçüde yeniden gözden geçirdiği dönemdir.[kaynak belirtilmeli] Komünizm (Marksist-Leninist) yerine sosyalizm benimsenmekte ve kadın erkek eşitliğini savunduğunu göstermek üzerede kadınlarda erkek davranışlarını öne çıkarmaya ve cinsel öğeleri göz ardı etme politikası uygulanmaktadır.[kaynak belirtilmeli] Parti içinde dine karşı tolerans gösterilmesi bu yapının uzantısıdır.[kaynak belirtilmeli]

Bu değişimlerle PKK, Kürt devleti söyleminden vazgeçmiş ve Türkiye Cumhuriyeti devleti altında otonom bir yapı amaçladığını söylemeye başlamıştır.[kaynak belirtilmeli]

Bu dönemde Türkiye Cumhuriyeti'nin savunma harcamalarına ayırdığı miktar bütün harcamalarının %10'una kadar yükselmiştir[kaynak belirtilmeli]. Bu dönemdeki askeri faaliyet yoğunluğunu devam ettirebilmek ordu bütçesi için 8 milyar ABD doları yıllık harcama seviyesine ulaşılmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Mayıs 1997 harekatının Türkiye'ye faturası ise 300 milyon dolar olmuştur.[kaynak belirtilmeli]

Başbağlar Katliamı (1993)

Ana madde: Başbağlar Katliamı

5 Temmuz 1993 tarihinde 100'e yakın PKK mensubu, Kemaliye'nin Başbağlar Köyü'nde sivilleri kurşuna dizip evleri ateşe verdi. 31 kişi öldü, 3 kişi yaralandı.[32][33][34][35] Katliamı PKK üstlendi ve Abdullah Öcalan Davası'nda PKK'nin eylemlerine örnek olarak gösterildi.[36]

İntihar eylemleri (1996)

30 Haziran 1996'da "Zilan" kod adlı PKK'lı kadın militanın (Zeynep Kınacı), Tunceli'de vücuduna sardığı bombaları İstiklal Marşı'nın okunduğu sırada tören alanında patlattığı olay. Olayda ikisi astsubay, toplam 6 asker hayatını kaybetti. Zeynep Kınacı, aynı zamanda o tarihe kadar intihar eylemi gerçekleştiren ilk kadın militandı.[kaynak belirtilmeli]

25 Ekim 1996'da ikinci bir canlı bomba olayı daha gerçekleşti. Adana'da Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü bahçesindeki polislerin arasına dalan PKK'li Leyla Kaplan üzerindeki bombayı patlattı. Olayda 3 polis hayatını kaybetti.

29 Ekim 1996 Cumhuriyet Bayramı'nın kutlandığı sırada Güler Otaş üzerindeki bombayı patlattı. Saldırıda üçü polis, biri sivil 4 kişi hayatini kaybetti.

  • Zeynep Kınacı Haziran 1996
  • Leyla Kaplan Ekim 1996
  • Güler Otaş Ekim 1996
  • Fatma Özen Kasım 1998
  • Hüsniye Oruç Aralık 1998
  • Hamdiye Kapan Aralık 1998
  • Meral Maymak Mart 1999
  • Canan Akgün Nisan 1999
  • Şengül Akkurt Mayıs 2003

1998-2002

Şemdin Sakık'ın yakalanması

13 Nisan 1998'de PKK'nın eski ikinci adamı olup örgütten iltica ederek Mesut Barzani'nin yanına sığınmış Şemdin Sakık (Kod adı: Parmaksız Zeki) ve kardeşi Arif Sakık, Özel Harekât birimleri tarafından ele geçirilerek Türkiye'ye getirilmişlerdir.

Öcalan'ın Suriye'den çıkışı

Hafız Esed

29 Ağustos 1998'de Abdullah Öcalan MED TV'de yayınlanan basın toplantısına telefon bağlantısıyla katılarak tek taraflı ateşkes ilan etmiştir.[37] Buna Türkiye Cumhuriyetinin başbakanı Mesut Yılmaz şöyle yanıtlamıştır:

"Eğer Türk devleti ile savaşmakta çaresizliğini anlayıp da teslim olmak için bir adım atıyorsa ben bunu olumlu görürüm. Devamının gelmesini bekleriz. Ama eğer kendine Avrupa'da siyasi platformda yer kazanmak için bir oyun peşindeyse boşunadır. Hiçbir zaman muhatap alamayız."

16 Eylül'de Türk Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Atilla Ateş Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde Suriye'ye hitaben şöyle konuşmuştur:

"Bazı komşularımız bizim iyi niyetimizi, gösterdiğimiz yakınlığı yanlış değerlendirmişlerdir. Uzun zamandan beri Apo denilen eşkıyayı kendi ülkelerinde barındırıp, onu destekleyerek Türkiye'yi terör belasına bulaştırmışlardır. Şunu açıkça söylemek istiyorum: Türk milleti artık bu konuda göstereceği iyi niyetin sonuna gelmiştir. Sabrımız tükenmek üzeredir. Sabrımızı taşırmasınlar."

1 Ekim'de TBMM'nin açış konuşmasında Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel:

"Tüm uyarılarımıza ve barışçı açılımlarımıza rağmen hasmane tutumdan vazgeçmeyen Suriye'ye karşı mukabelede bulunma hakkımızı saklı tuttuğumuzu, sabrımızın taşmak üzere olduğunu bir kere daha tüm dünyaya ilan ediyorum."

Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek, 6 Ekim'de Türkiye'yi ziyaret ederek arabuluculuk girişiminde bulunmuş ve Türkiye bunu kabul etmiştir.

9 Ekim'de Abdullah Öcalan PKK Yunanistan temsilcisi Ayfer Kaya (kod adı: Rozerin) ve bazı arkadaşları ile birlikte Suriye'yi terk etmiştir. (Bu olay PKK'nin literatürüne "9 Ekim Komplosu" olarak geçmiştir.)

Mısır Dışişleri Bakan Amr Musa 12 Ekim'de Ankara'ya gelerek Süleyman Demirel'e Suriye Devlet Başkanı Hafız Esed'in mesajını iletmiştir. 19 Ekim'de Adana'da yapılan Türkiye-Suriye görüşmesinin sonucu "Öcalan şu andan itibaren Suriye'de değildir ve kesinlikle Suriye'ye girmesine izin verilmeyecektir" hükmünü de içeren mutabakat metni imzalanmış ve 20 Ekim'de açıklanmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Nairobi operasyonu

Bülent Ecevit

Lazarus Mavros adına düzenlenmiş Kıbrıs Cumhuriyeti sahte pasaportunu taşıyan Abdullah Öcalan, 2 Şubat saat 11.33'te Melsa Deniz ve Yunanistan istihbarat mensubu Savvas Kalderides ile birlikte Kenya'nın başkenti Nairobi'ye gelmiş ve Yunanistan Büyükelçiliğine ait binaya yerleşmiştir.[kaynak belirtilmeli]

CIA'den haber alan[kaynak belirtilmeli] Özel Kuvvetler Komutanlığı, MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun ile birlikte bir operasyonu hazırlamıştır. Öcalan'ın yakalanmasında Mossad'la işbirliği yapıldığına dair söylentiler Mossad tarafından yalanlanmıştır.[38][39] Cavit Çağlar'a ait TC-CAG kuyruk numaralı Falcon 900 B tipi uçağı ile, Özel Kuvvetler Komutanı Tümgeneral Engin Alan'ın komuta ettiği operasyon timi Kenya'ya gönderilmiştir.

Kenya hükûmeti 15 Şubat'ta Öcalan'ın sınır dışı edilmesini talep etmiş ve Öcalan da Hollanda'ya gitmek koşuluyla binayı terketmeyi kabul etmiştir. Ancak Öcalan'ı havalimanına götüren araç aniden konvoydan ayrılarak kaybolmuştur.[kaynak belirtilmeli] Öcalan 16 Şubat saat 3:00'da Türkiye'ye getirilmiş ve dönemin Başbakanı Bülent Ecevit açıklamada şöyle konuşmuştur:

"Dünyanın neresinde olursa olsun devletimizin onu ele geçireceğini söylemiştik. Bu devlet sözünü yerine getirdi, şehit analarına verilen sözü yerine getirdi."

Öcalan'ın Yargılanması (1999)

Abdullah Öcalan 29 Haziran 1999 tarihinde Türk Ceza Kanunu'nun muhtelif maddelerinde geçen ve 125'inci maddesinde müeyyidesi tespit edilen "devletin birliğini bozmaya veya devletin hakimiyeti altında bulunan topraklarda bir kısmının devlet iradesinden ayırmaya kalkışmak" suçundan yargılandı. Yargılanmasına 31 Mayıs 1999'da İmralı Devlet Güvenlik Mahkemesinde başlanan davada Öcalan, PKK terör örgütünü kendisinin kurduğunu, örgütü sevk ve idare ettiğini, yakalandığı ana kadar örgütün kendisinin liderliği ve komutası altında faliyetlerini sürdürdüğünü itiraf etti.[40]

29 Haziran 1999 tarihinde Abdullah Öcalan, oybirliği ile idama mahkûm edildi.[41] Karar Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından da onandı.[42][43] Mahkemenin gerekçeli kararında Öcalan'ın, eylemlerinin şiddeti, yoğunluğu ve sürekliliği ile içinde bebek, çocuk, ihtiyar ve kadınların da bulunduğu binlerce insanın öldürülmüş olması ve ülke genelinde ciddi tehlike oluşturması nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun 59. maddesinde düzenlenen cezai sorumluluğu kaldıran veya azaltan nedenlerden yararlandırılmamasına karar verildi. Ankara 2 Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından ölüm cezası kararı verildi ancak karar uygulanmadı.[41]

İlk ifadesinde, yakalandıktan sonra kötü muameleye maruz kalmadığını söyledi ve PKK'nın ölümüne neden olduğu insanlardan özür diledi. Daha sonra ifadesinde PKK'nın 140 ayrı ülkeden destek gördüğünü ve eğer idam edilirse pekçok kan döküleceğini, canı bağışlanırsa çatışmaları bitirmeye çalışacağını söyledi.

Bu davada Öcalan, Türk vatandaşı olduğunu, Türkiye Cumhuriyeti Devletini ve onun ceza kanununu tanıdığını ve savunmasının hukuki değil siyasi olacağını belirtmiştir.

PKK'nın feshi (1999-2002)

Öcalan, 1 Ağustos 1999'da ateşkesin sürdürülmesini ve silahlı güçlerin Türkiye Cumhuriyeti Devleti Sınırları'nın dışına çekilerek, sembolik barış gruplarının iyi niyetin bir göstergesi olarak Türkiye Cumhuriyetine gelmelerini ister. Ardından, örgüt tarafından PKK'nın silahlı güçleri sınırların dışına çekilerek, biri dağdan biri de Avrupa'dan olmak üzere iki barış grubu gönderilir.[kaynak belirtilmeli]

PKK, 2002'de kendisini feshetti ve yerine Kürdistan Demokratik ve Özgürlük Kongresi KADEK'i kuruldu. KADEK de AB terör örgütleri listesi'nde yer almaktadır.

Öcalan'ın destekçileri (2003, Londra)
PKK'yı protesto edenler (2007, Kadıköy, İstanbul)

Örgüt

Yıllara göre ölümler

Örgütün devlete, sivillere, köy korucularına ve karşıt gruplara karşı silahlı propaganda ve şiddet eylemlerine ağırlık verdiği 1984 yılından beri meydana gelen ölümlerde ciddi artışlar gözlenmiştir.[11]

Yıllar1 PKK üyesi Sivil Asker Polis Köy korucusu
1984 11 20 24 - -
1985 100 82 67 - -
1986 64 74 40 3 -
1987 107 237 49 3 10
1988 103 81 36 6 7
1989 165 136 111 8 34
1990 350 178 92 11 56
1991 356 170 213 20 41
1992 1055 761 444 144 167
1993 1699 1218 487 28 156
1994 4114 1082 794 43 256
1995Altı aylık 2292 1085 450 47 87

1Amerikan Bilim Adamları Federasyonu (FAS)'ın PKK ve terörizm raporu[11]

Kuzey Irak kampları

PKK Güneydoğu Anadolu bölgesinde yeterli halk desteğini alamadığından ve güvenlik güçleri karşısında 20.000'den fazla kayıp verdiğinden sınır ötesine yerleşmeye çalışmıştır. Uzun süre Suriye'de kaldıysa da, bu hem yeterli olmamış, hem de 1998'den sonra burada da barınma imkânı kalmamıştır. Körfez Savaşı'ndan sonra oluşan güç boşluğundan yararlanan PKK 1990'ların başında Kuzey Irak'a yerleşmiştir. Irak Savaşı (2003) ise PKK'ya daha geniş bir güç boşluğu sağlamış ve Kandil Dağı ve çevresine yerleşmiştir. Bu bölgede 10'dan fazla PKK kampı vardır. ABD, Irak'ı işgal ederken bu kampları ortadan kaldırma sözü vermiş, Bağdat Yönetimi ve yerel Kürt yönetimi de PKK faaliyetlerine izin vermeyeceklerini açıklamışlardır. Ne var ki zaman içinde Her üçü de PKK'yı bu bölgeden sökmeye güçlerinin yetmediğini ima etmişlerdir. Özellikle Barzani ve adamları ise PKK faaliyetlerine göz yummanın ötesinde silah da sağlamışlardır. Irak Ordusu'nun silahları PKK'lıların eline geçerken, bu silahlar sayesinde Türkiye'deki eylemleri artmıştır.

Dosya:PKK Members Kurdistan.jpg
Kuzey Irak'taki bir grup Kürdistan İşçi Partisi üyesi.

2006 yılının Temmuz ayında PKK Türk Büyükelçiliği'nin sadece 500 metre ilerisine Öcalan Kültür Merkezi adı altında bir propaganda ofisi açmıştır. Türkiye buranın kapatılması için nota verirken, ABD'lilerin ilk açıklaması "Biz böyle bir merkez görmedik" şeklinde olmuştur.

Temmuz 2006'da Türkiye'nin ABD'ye PKK kampları konusundaki tepkileri zirveye çıkmıştır. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan gerekirse sınır ötesi operasyonun tek taraflı olarak yapılacağını ilan etmiştir. Bu tepki bir haftada PKK terörüne verilen ölü sayısının 15'e ulaşması ile oluşmuştur. Bu uyarı Dışişleri ve diğer kanallardan da tekrarlanmıştır[44].

Bu sert tepkiler üzerine ABD Başkanı George W. Bush ve Amerikan Dışişleri Bakanı Rice'dan PKK'ya karşı gerekenin yapılacağını söylemiştir.[kaynak belirtilmeli]

30 Haziran 2007 tarihinde örgütün kamplarından kaçan biri kadın 4 kişi, Şırnak ilinin Silopi ilçesinde güvenlik güçlerine sığınarak pek çok itirafta bulundu. İtirafçılar, Türkiye Cumhuriyeti'nin düzenleyeceği sınırötesi operasyon söylentilerinin PKK mensupları arasında korku yarattığını belirtti. [45] Basın mensuplarına da açıklama yapmalarına izin verilen itirafçılar şu açıklamalarda bulundular:

"Biz terör örgütüne kandırılarak katıldık. Örgütte yaşananlar karşısında gerçekleri gördük. Bize, teslim olursanız Türkiye'de kötü muameleyle karşılaşırsınız denildi. Ancak biz buna rağmen gelip güvenlik güçlerine teslim olduk. Bize söylenenlerin hiçbirinin doğru olmadığını gördük. Burada hiçbir kötü muameleye maruz kalmadık. Bizim gibi yüzlerce örgüt üyesi var. Eğer onlara bir güvence verilirse inanıyoruz ki hepsi gelip teslim olur. Son günlerde sınır ötesi operasyon söylentileri örgüt içinde korkuya neden oldu. Bütün kamplar boşaltıldı.[45]

Teslim olmak için Habur Sınır Kapısı'nı kullanan itirafçılar, örgütün uzaktan kumandalı mayınlarla gerçekleştirdiği eylemler için gerekli teçhizatı Kuzey Irak'tan temin ettiğini söylediler. [45] Kandil Dağı'ndaki kamplara 2 ABD zırhlısının silah getirdiğini öne sürerek ajan olmakla suçlandıklarına ilişkin baskılara dayanamadıklarını ve bu nedenle de teslim olduklarını, bazı arkadaşlarının ise intihar ettiğini söylediler. [45]

Çocuk Militanlar

Irak Türkmen Cephesine göre, son yıllarda yaşanan silahlı mücadeledeki başarısızlıklar sonucunda PKK ciddi bir eleman sıkıntısı yaşadı ve bunun sonucu olarak silah altına aldığı kişilerin yaşı 10-11'e kadar düştü. Alınan çocukların büyük kısmı ise 14-15 yaş civarında kızlardan oluşuyor.[46] Birleşmiş Milletlerin bir raporuna göre ise tanık olunan en küçük yaş 7'dir.[47]

Kadın Militanlar

Koma Jinên Bilind (Özgür Kadın Kurultayı) isminde kadın militanların oluşturduğu bir gruba sahiptir. Kadın yapılanmasının tarihine bakıldığında Kesire Yıldırım ilk militanlar arasındadır. PKK içerisinde kadınlara karşı cinsel taciz çok yaygındır. [48]

Almanya'daki faaliyetleri

Almanya Kürtleri, PKK ile derin bir bağa sahiptir.[49] 1990'lı yılların başında özellikle Alman endüstrisi tarafından ucuz işçi olarak sevinçle karşılanan Kürtler, daha sonra içlerinden bir kısmının PKK'nın aktivitelerine olan destekleri ve ülke içinde yarattıkları huzursuzluklar sebebiyle "istenmeyen kişi" durumuna düşmüşlerdir.[50] PKK taraftarı eylemlerde bulunan Kürtlerin sayısı Türkiye'ye göre 70.000, Alman hükümetine göre 11.000'dir, ancak PKK destekçisi gösterilerde bu rakamların çok üzerinde kişi yer almaktadır.[51] PKK, Türkiye'deki eylemleri için Almanya'yı bir mobilizasyon üssü olarak kullanmakta, Almanya Kürtleri'nin bir kısmı tarafından desteklenmektedir.[50]

1992 ve 1993 yıllarında PKK tarafından Almanya Türkleri'ne karşı altı büyük saldırı dalgası düzenlenmiştir.[51] Bu saldırılar Türk kökenlilerin iş yerleri ve evlerine yönelik bombalama ve kundaklamalar ile sokaklarda rasgele Türklere saldırılar şeklinde, korku ve terör yaratma amaçlı olarak düzenlenmiştir.[51] PKK, 1993 yılından itibaren Almanya sınırları içindeki Türklerde korku yaratma amaçlı saldırılara başlamış, 4 Kasım 1993'te 50 farklı şehirdeki bir seri saldırıda bir kişinin ölümüne sebep olmuştur.[51]

PKK, Almanya'da çok sayıda basılı ve görsel medyaya sahiptir. Bu amaçla yayımlanan Serxwebun (Kürtçe: Özgürlük) gazetesi PKK'nın propoganda organı olarak çalışmaktadır. 1995'e kadar Almanya'da periyodik olarak yayımlanan PKK taraftarı 76 farklı yayın bulunmaktadır.[50]

1996'ya kadar PKK propogandası yapan MED TV, uydu yayımı iptal edilerek 1996 yılında kapatılmıştır. Kanal, ardından Polonya ve Fransa tarafından da kapatılmış, yerini ise Roj TV almıştır.[50]

Taktikleri

Örgüt genellikle dağlık olan kırsal alanlarda ve yoğun kentsel alanlarda faaliyet gösterir. Dağlık arazi PKK üyeleri için mağaralarda gizleme ve askeri hava operasyonlarından saklanma avantajı sunar. Kentsel alanlarda ise PKK üyeleri genellikle yerel nüfus arasına karışarak gizlenirler.[kaynak belirtilmeli]PKK militanları bir dönem Yunanistan ve Suriye İstihbarat servislerinin her türlü eğitim, öğrenim ve lojistik destek kolaylıklarından yararlanmışlardır.[52]


Araçlar ve silahlar

Türk Genelkurmay'ı Temmuz 2007 yılında, 1984-2007 arasında PKK militanlarından ele geçirilen silahlar ve kökenleri hakkında bir rapor yayınladı. Rapora göre silah toplam sayısı ve izlenebilir olanlar için kökeni aşağıdaki gibidir:[53]

PKK'nın izi sürülebilen silahları ve menşeileri (Temmuz 2007)[53]
Tip Miktarı Menşei
AK-47 Kalaşnikof 4,500 %71.6 SSCB,%14.7 Çin, %3.6 Macaristan, %3.6 Bulgaristan
Tüfekler[54] 5,713 (959 izi sürülebilir) %45.2 Rusya, %13.2 Birleşik Krallık, %9.4 ABD.
roket atar 1,610 (313 izi sürülebilir) %85 Rusya, %5.4 Irak, %2.5 Çin.
tabanca 2,885 (2,208 izi sürülebilir) %21.9 Çekoslovakya, %20.2 İspanya, %19.8 İtalya
el bombası 3,490 (136 izi sürülebilir) %72 Rusya, %19.8 ABD, %8 Almanya,
mayınlar 11,568 (8,015 izi sürülebilir) %60.8 İtalya, %28.3 Rusya, %6.2 Almanya


Etkileri

Can kaybı

Millî Savunma Bakanlığı’nın hazırladığı verilere dayanan rakamlara göre 1984 yılında ilk PKK eylemlerinin başlamasından bu yana 4.828 sivil, 7.946 güvenlik görevlisi (bunlardan 5.821’i Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu, 775’i emniyet görevlisi, 1350’si korucu) ve 28.000 civarında PKK'lı yaşamını yitirdi.[55] Güvenlik görevlileri arasında en çok kayıp veren 10 il ise şöyle sıralanıyor: 1. Şırnak (302), 2. İstanbul (284), 3. Hakkâri (264), 4. Ankara (260), 5. Diyarbakır (233), 6. Konya (203), 7. Mardin (199), 8. Sivas (198), 9. Adana (186), 10. Van (177).[55] İçişleri Bakanlığının açıkladığı verilere göre, 2002-2011 yılları arasında ülke genelinde meydana gelen terör olaylarında 81 polis, 734'ü asker olmak üzere toplam 815 güvenlik mensubu yaşamını yitirdi, 5.094 asker ve polis de yaralandı.[56]

Bölgelere göre Kürdistan İşçi partisi'nin eylemleri[57][58]
Hedef Aktivite Kategorisi Türkiye Kuzey
Irak 		Batı
Avrupa
Hükümet Gösteri/Protesto[57] Yes Yes Yes
İsyan[57] Yes Yes
Adam kaçırma[57] Yes Yes
Suikast[57] Yes Yes
Sabotaj[57] Yes
Kimyasal savaş[59][kaynak belirtilmeli] Yes
Bombalı
saldırı[57] 		Posta/Tren/Elektrik Yes
Polis Yes
Karakol Yes
Silahlı
saldırılar[57] 		Ordu Yes Yes
Polis Yes
Köy korucuları Yes
Sivil Adam kaçırma[57] Yes
Suikast[57] Yes Yes
Bombalı
saldırı 		Köy Yes Yes
Turistik tesis[57] Yes
Ticari birimler[57] Yes
Organize suç Haraç[60] Yes Yes
Uyuşturucu kaçakçılığı[61] Transit Transit Varış
İnsan kaçakçılığı[61] Başlangıç yeri Başlangıç yeri
Yıl Toplam K E Doğu Anadolu Ege Karadeniz İç Anadolu Marmara Akdeniz
1970 43.8 58.2 29.7
1975 36.3 49.5 23.8
1980 32.5 45.3 20.0
1985 22.6 31.8 13.5 44.0 18.6 24.7 18.3 14.2 22.1
1990 19.5 28.0 11.2
1995 12.7 19.4 6.1
Okuma-Yazma bilmeyenlerin oranı


Yıl Toplam Mardin Batman Erzurum Tunceli Diyarbakır Bitlis Bingöl Şanlıurfa Siirt Muş Van Elazığ Şırnak Ağrı Kars
1988 19 4 3 12
1989 4
1990 10 4
1991 4 2 2
1992 24
1993 51 1 12 24 5 4 2 1 1 1
1994 31 4 4 4 10 5 1 1 1 1
1995 7 2 1 2 1 1
1996 8
Toplam 158 İller bağlamında yıllara göre öğretmen kayıpları

Türkiye Cumhuriyeti ile PKK arasındaki çatışmalarda toplamda 30.000 fazla insan ölmüştür.[62]


Köy boşaltmaları ve göç

1995'te Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanı tarafından yapılan açıklamaya göre Batman'da 37 köy, 54 mezra, Bingöl'de 150 köy, 194 mezra, Bitlis'te 76 köy, 95 mezra, Diyarbakır'da 115 köy, 196 mezra, Hakkari'de 38 köy, 93 mezra, Tunceli'de 154 köy, 657 mezra, Şırnak'ta 96 köy, 110 mezra olmak üzere bölge genelinde 982 köy ve 1.674 mezranın boşaltılmış ve toplam 49.593 aile ve 310.921 kişinin göç etmiştir. Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)'na göre 3.500 civarında, İnsan Hakları Derneği (İHD)'ne göre 3.246, Göç Edenler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (GÖÇ-DER)'ne göre 4.500, Türkiye Büyük Millet Meclisi Göç Araştırma Komisyonu'na göre 2.663 köy ve mezra boşaltılmıştır.[63]

Avrupa Birliği

1994 yılında PKK örgütüne yardım etme ve örgüt propagandası yapma suçlamasıyla savcılıktan TBMM'ye gönderilen fezlekeler işleme konularak Demokratik Toplum Partisi (DEP) miletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırıldı. 1994 Aralık ayında, DEP miletvekillerinin tutuklanması ve çeşitli cezalara çarptırılması, Avrupa Parlamentosu tarafından tepkiyle karşılandı. Türkiye tarafından yapılan açıklamalarda milletvekillerin etnik kökenlerinden dolayı değil de PKK ile olan ilişkilerinden dolayı ceza aldıklarını belirtmesine rağmen, Avrupa Parlamentosu 15 Haziran 1995 tarihinde aldığı bir kararla, "eski DEP milletvekillerinin halen hapiste bulunması ve Kürt halkının haklarının tanınmaması nedeniyle" gümrük birliğini onaylamayacağını belirtti.[64]

Avrupa Birliği üyelerinden Almanya, geçmişte Türkiye'ye PKK'yla mücadelesinde kullandığı yöntemlere en sert tepkiyi gösteren ülkedir.[65] Alman radyo ve televizyonları, Cizre'de bulunan ve Alman Yeşillerinden oluşan bir delegasyona dayanarak verdikleri haberde, "Türklerin, Kürtleri imhaya giriştiklerini" belirtti. Dönemin Alman Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Genscher de "Türkiye'nin uluslararası anlaşmalara uymadığını" belirterek Avrupa Topluluğu'nu ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü'nü Türkiye'ye karşı harekete geçirmeye çağırdı ve Yunanistan, Danimarka ile Hollanda'nın desteğini aldı.[66]

İdari/Hukuk

Türkiye siyasi yapısı 1980'li yıllarda 1970'li yılları son yarısını arkasında bırakarak toparlanma dönemini yaşama izlenimini verirken bu karmaşık dönemden uzanıp gelen kadrosuyla PKK Türkiye'nin önünü tıkamaya çalışmıştır. PKK 1970'lerde kazandıkları beceriler ve Filistin/Suriye/Yunan/Ermeni becerilerini bünyesine katarak sağlam bir yapıyla ortaya çıkmıştır. Tabanını çok daha belirginleştirmiş; yurt dışı bağlantılarını sağlam temeller üzerine oturtmuş; söylemini yerel olgulardan çok milletler arası olgularla doldurmuş; en önemlisi desteğini Türkiye devletinin ulaşamayacağı yerlerden ve uyuşturucudan elde etmeye başlamıştır.[kaynak belirtilmeli]

PKK, devletler arası bir yapıya geçmiştir. PKK'nın sorunun kaynakları dışarıya taşıyarak yapılanması Türkiye devletinin daha önceki ayaklanmalarda uyguladığı bölgeye yönelik problemi çözme yollarını tıkamıştır. 1930'lardaki toprak reformunun bu bölgeye uzanamaması devletin ağaları mutlu etmek zorunda kalmasının bir uzantısıdır. PKK sorunu, güneydoğu sorunu olmaktan çıkartmış ve bölge halkının olaylara olan etkisi azaltmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Köy Korucuları (1985)

Ana madde: Geçici köy korucusu

Olağanüstü Hal (1987)

Ana madde: Olağanüstü hal

Terörle Mücadele Kanunu (1991)

Ana madde: Terörle Mücadele Kanunu

Terörle Mücadele Kanunu, terörizm tanıma uyan olgulara karşı devletin duruşunu ve baş etme metotlarını belirlemektedir. Türkiye genel tanımıyla terörizmi aşağıdaki gibi tanımlamıştır;

Belli bir kanuna bağlı olmadan insanlar veya mülklere yönelik olarak devleti, milleti veya belli bir yapıyı sindirmek amacıyla politik veya sosyal amaçlar elde etme yöntemi.

Terörizm yasasının bir kolu olarak algılanan terörden zarar görenlerin zararlarının tazmin edilmesi TBMM'de 17 Temmuz 2004'te kabul edilen 5233 sayılı yasa ile gerçekleşmektedir. 31 Mart 2005 tarihi itibariyle her ilde kurulan tazminat komisyonlarına 69 bin 832 başvuru yapıldı.[kaynak belirtilmeli] Bunlardan sadece bin 595'i, yaklaşık beşte biri sonuçlandı.[kaynak belirtilmeli]

Bu sonuçlanan davalar toplam başvurunun yaklaşık yüzde ikisi yerinde görüldü ve tazminat ödenmesine karar verildi.[kaynak belirtilmeli]

Kullandığı bayraklar

Ayrıca bakınız

İlgili ve bağlantılı kuruluşlar

Kaynakça

Kitaplar

  • Nihat Ali Özcan, PKK (Kürdistan İşçi Partisi) Tarihi, İdeolojisi ve Yöntemi
  • Robert Olson, Turkey-Iran relations, 1979-2004 : revolution, ideology, war, coups and geopolitics
  • Robert Olson, The Kurdish nationalist movement in the 1990s : its impact on Turkey and the Middle East
  • Ferhad Ibrahim, Gülistan Gürbey, The Kurdish conflict in Turkey : obstacles and chances for peace and democracy
  • Vamik Volkan, Bloodlines : from ethnic pride to ethnic terrorism
  • Nur Bilge Criss, 'The Nature of PKK Terrorism in Turkey', Studies in Conflict and Terrorism 8 (1995) pp. 17-37

Dipnotlar

  1. ^ Tahiri, Hussein. The Structure of Kurdish Society and the Struggle for a Kurdish State. Costa Mesa, California: Mazda Publications 2007. pp 232 ff
  2. ^ BBC News (2000-11-21). "Ocalan: Which way now?". Erişim tarihi: 2007-09-01. 
  3. ^ Star (2004-10-31). "Dünyanın en itibarlı canisi". Erişim tarihi: 2009-01-14. 
  4. ^ Milliyet, Fikret Bila (2007-11-07). "PKK'yla geçen 24 yılın komutanları". Erişim tarihi: 2009-01-14. 
  5. ^ http://www.gundem-online.com/haber.asp?haberid=60157 14 Ocak 2009 tarihinde erişildi
  6. ^ a b Kürdistan'da Halk Kahramanlığı, Sayfa 78, Abdullah Öcalan
  7. ^ a b Kürdistan'da Halk Kahramanlığı, Sayfa 87, Abdullah Öcalan
  8. ^ Plutobooks.com Abdullah Öcalan'ın "Medeniyetin Kökleri" isimli kitabının tanıtımı
  9. ^ Thw Washington Institute for Near East Policy (...Cemil Bayık, another top PKK leader, added another demand: "Either the Kurds will become independent or not live at all...)
  10. ^ PKK Massacres 5, Hri.org
  11. ^ a b c Amerikan Bilim Adamları Federasyonu (FAS), A Report on the PKK and Terrorism(İngilizce) Alıntı:Stratejik olarak PKK liderleri, devlete, sivillere ve kendilerine asi gruplara karşı terör uygulanması gerektiğine inanmaktadır.
  12. ^ PKK baskınına uğrayan Kürt köyleri ABD gazetesine haber oldu , Milliyet (erişim tarihi:2 Ekim 2009)
  13. ^ Öcalan Davası Gerekçeli Kararında sivillere yapılan eylemlere ilişkin bölümler
  14. ^ Kürdistan Postası
  15. ^ Radikal.com.tr Haberler: PKK'nın yeni adı KADEK
  16. ^ World Socialist Web Site Justus Leicht, 25.02.2000. Erişim 28 Aralık 2008
  17. ^ Official Journal of the European Union (PDF dosyası)
  18. ^ ABD terörist organizasyonlar listesi
  19. ^ NATO Şefi PKK'yı terörist grup ilan etti
  20. ^ ntvmsnbc.com PKK uyuşturucu kaçakçıları listesinde (erişim tarihi 31.05.2008)
  21. ^ bbc.co.uk (erişim tarihi 31.05.2008) İngilizce
  22. ^ Türkiye'de halen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri listesiEmniyet Genel Müdürlügü. Erişim: 20 Eylül 2011 (Arşiv:<http://www.webcitation.org/61qNUjn5v>)
  23. ^ Tacar , Pulat Y. Terör ve Demokrasi. 1. Baskı. Ankara: Bilgi Yayınevi, 1999. S. 167.
  24. ^ http://www.kurdica.com/News-sid-Apocu-756.html
  25. ^ Sosyalizm Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, C. 7, sayfa 2310-2311
  26. ^ "Öcalan Davası - İddianame. BELGEnet". Erişim tarihi: 30 Ağustos 2009. Batı Avrupa: PKK terör örgütünün Batı Avrupa’daki faaliyetlerini 1977 yılından başlatmak mümkündür. 1980 yılında her ne kadar bazı Merkez Komite üyeleri Batı Avrupa için görevlendirilmişlerse de, esas profesyonel düzeyde faaliyetler 1981 yılından itibaren yükseltilmiştir. 
  27. ^ Library Information and Research Service. The Middle East, bölüm 1. Library Information and Research Service., 1999. ss. sayfa 269. 
  28. ^ Eager, Paige Whaley. From freedom fighters to terrorists: women and political violence. Ashgate Publishing, Ltd., 2008. ss. sayfa 174. ISBN 9780754672258. 
  29. ^ PKK'ya verilen ilk şehitler.
  30. ^ TC Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü
  31. ^ Hürriyet gazetesi Otobüsün kapısını o açtı haberi, 31 Ağustos 2005
  32. ^ Sanıksız Kalan Katliam, Yenişafak URL erişim tarihi:3 Temmuz 2008
  33. ^ Başbağlar'ı Hatırlayan Yok, guncelhaber.com URL erişim tarihi:3 Temmuz 2008
  34. ^ Başbağlar Davası Yarın Başlıyor, Zaman URL erişim tarihi:3 Temmuz 2008
  35. ^ 30 bin 461 ölü, Sabah URL erişim tarihi:3 Temmuz 2008
  36. ^ Öcalan Davası, Duruşmalar, belgenet.com URL erişim tarihi:3 Temmuz 2008
  37. ^ MED TV Basın toplantısı
  38. ^ TIME
  39. ^ LOOKLEX Encyclopaedia
  40. ^ Öcalan Davası Kararı tam metni
  41. ^ a b Öcalan Davası'nda Ankara 2 nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin 1999/21 nolu Kararı
  42. ^ "Öcalan davasında hukuki süreç bitti" (html). Evrensel. 31 Aralık 1999. Erişim tarihi: 8 Eylül 2009. Öcalan’ın 16 Şubat 1999’da Türkiye’ye getirilmesinin ardından, Ankara DGM Başsavcılığı’nın ölüm cezası istemiyle açtığı davada hukuki süreç tamamlandı. 29 Haziran 1999 tarihinde sona eren davada, Öcalan, TCK’nın 125. maddesine göre oybirliği ile ölüm cezasına mahkûm edildi. Ardından da dava Yargıtay gündemine gelmişti. Davayı ele alan Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 25 Kasım günü açıkladığı kararla, ölüm cezasını onamıştı.  Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
  43. ^ "Oy birliğiyle idam" (html). Hürriyet. 26 Kasım 1999. Erişim tarihi: 8 Eylül 2009. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, dün bölücübaşı Abdullah Öcalan'a, TCK'nın 125. maddesindeki ‘Vatana ihanet’ suçundan verilen idam cezasını oybirliğiyle onadı. İtiraz yolları ise infazı engellemiyor. Bu nedenle gözler hükümetin tavrına ve Meclis'e çevrildi.  Tarih değerini gözden geçirin: Tarih ve yıl parametreleri birlikte kullanılmamalı (yardım)
  44. ^ "ABD ve Irak'a PKK uyarısı". NTVMSNBC. 18 Temmuz 2006. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  45. ^ a b c d Teslim olan teröristlerden çarpıcı itiraflar
  46. ^ Irak Türkmen Cephesi
  47. ^ Child Soldiers Global Report 2001 - Turkey
  48. ^ [1]
  49. ^ J. Lyon, Alynna (Mart 1998). "THE TRANSNATIONAL MOBILIZATION OF ETHNIC CONFLICT: KURDISH SEPARATISM IN GERMANY" (Akademik makale). March 1998 International Studies Association annual meeting, Minneapolis, Minnesota. Columbia Üniversitesi, SC 29208. ss. 
    "German authorities had a difficult time shaping the idea of a ban, partly because the federal prosecutor could not find sufficient evidence that the PKK had a military wing in Germany or whether it was individuals who were being flown in to commit the acts of terrorism. The organization was, without a doubt, the largest driving force amongst Kurds in Germany. It could easily drum up demonstrations with 50,000 individuals in a very short time, and while there was evidence that there was some chain of command in the organization, it did not have a formal structure that was easy to point to. Rather, it was organized as a thick net of Kurdish workers’ organizations, sports clubs, cultural centers, and Kurdish migrants’ organization". Erişim tarihi: 21 Kasım 2008.     
  50. ^ a b c d J. Lyon, Alynna (Mart 1998). "THE TRANSNATIONAL MOBILIZATION OF ETHNIC CONFLICT: KURDISH SEPARATISM IN GERMANY" (Akademik makale). March 1998 International Studies Association annual meeting, Minneapolis, Minnesota. Columbia Üniversitesi, SC 29208. Erişim tarihi: 21 Kasım 2008. 
  51. ^ a b c d "Kurdish Diaspora". Transnational Migration and Diasporic Communities. Sonbahar 1999. Erişim tarihi: 21 Kasım 2008.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  52. ^ "Türkiye ve Terörizm" Türkiye Barolar Birliği Yayınları.2006, Ankara. s.309 ISBN 975-6689-41-5
  53. ^ a b "İşte PKK'nın silahlarının listesi". Hürriyet. Erişim tarihi: 2007-07-19. 
  54. ^ Kanas, PKC, Dragunov Nişancı Tüfeği, Arbiki, Heckler & Koch G3, M16, Heckler & Koch PSG1 (G-1), Mauser
  55. ^ a b Oral Çalışlar, "En çok 'şehit' Şırnak'tan", Radikal, 5 Eylül 2009, URL erişim tarihi: 5 Eylül 2009.
  56. ^ "10 yılda 815 şehit", Akşam, 22 Şubat 2012. 22 Şubat 2012 tarihinde erişildi.
  57. ^ a b c d e f g h i j k l Stephen R. Barnhart "New International Terrorism and Political Violence." page 107-109
  58. ^ "Kongra-Gel, KADEK, PKK: globalsecurity". Erişim tarihi: 1 Nisan 2005. 
  59. ^ Two decoded cases: 1) August 27, 1996 mustard/sarin 2)(50 mg/l) of cyanide to three water tanks used by the Air Force.
  60. ^ "1997 Global Terrorism: Europe and Eurasia Overview". United States Department of State. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007. 
  61. ^ a b "Our Alliance Against Terrorism". United States Department of State. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007. 
  62. ^ "Turkish Jets Strike Kurdish Rebels". 27 Aralık 2007. Erişim tarihi: 13 Kasım 2009. 
  63. ^ 'Kürt sorunu ve sokak çocukları' 26 Aralık 2004 tarih Radikal gazetesi URL erişim tarihi: 22 Temmuz 2008
  64. ^ Turkish Daily News, 15 Haziran 1995
  65. ^ Gönlübol, Mehmet; Bingün, Hakan. Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995). Siyasal Kitabevi. Ankara. 9. baskı. s. 665. 
  66. ^ Cumhuriyet gazetesi. 30 Mart 1992
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=PKK&oldid=12339155" sayfasından alınmıştır